Sự khác nhau giữa mô hình B2B và B2C

B2B và B2C là hai thuật ngữ thể hiện hai mô hình kinh doanh khác nhau khi bán hàng cho doanh nghiệp hay bán hàng cho người tiêu dùng.

Sự khác nhau giữa mô hình B2B và B2C

Hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để so sánh B2B và B2C, phân tích 8 điểm khác biệt cơ bản của hai mô hình này.

📍 Khái niệm B2B và B2C

📕  Khái niệm B2B

B2B là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Business to Business”. Hiểu đơn giản thì bán hàng B2B là một hình thức giao dịch kinh doanh, buôn bán giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp. B2B bao gồm thương mại điện tử và các giao dịch thực tế dựa trên hợp đồng, tư vấn, báo giá sản phẩm.

Ví dụ về các mô hình B2B như: Các công ty phần mềm, văn phòng phẩm, giải pháp marketing…. chuyên cung cấp phần mềm, sản phẩm cho các doanh nghiệp khác.

📕  Khái niệm B2C

Mô hình B2C (Business to Consumer) là thuật ngữ mô tả các giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng. Khác biệt với mô hình B2B, B2C là mô hình bán hàng phổ biến và tập trung thỏa mãn những nhu cầu tiêu dùng của khách hàng. Đặc biệt trong bối cảnh internet phát triển mạnh mẽ thì việc tạo ra kênh kinh doanh theo hình thức thương mại điện tử ngày càng phổ biến hơn.

Ví dụ: Pepsi, CocaCola.. bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng thông qua siêu thị, cửa hàng tạp hóa.

Mô hình B2B và B2C có những điểm khác biệt rõ rệt, tuy nhiên cả hai mô hình này đều cần phải duy trì mối quan hệ với khách hàng nhằm đảm bảo gia tăng lợi nhuận và khiến họ quay lại nhờ vào các chiến lược marketing lấy khách hàng làm trung tâm.

📍 So sánh B2B và B2C – những điểm khác nhau cơ bản

📕 Khác biệt về đối tượng khách hàng

Đối tượng khách hàng của mô hình B2B chính là các doanh nghiệp, tổ chức có nhu cầu mua các sản phẩm, giải pháp nhằm phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh hoặc tạo ra các sản phẩm khác. Do đó, các hoạt động tiếp thị của mô hình này cần hướng đến các đối tượng ra quyết định mua hàng của các doanh nghiệp như giám đốc điều hành, trưởng phòng, kế toán trưởng… Đây là những người sẽ đại diện cho doanh nghiệp nghiên cứu, tìm hiểu sản phẩm để đưa ra những đánh giá và có quyết định sẽ mua hàng hay không.

Trong khi đó, đối tượng khách hàng của mô hình B2C là các cá nhân và cá nhân là người tự ra các quyết định mua hàng. Mặc dù các cá nhân này có thể tham khảo, hỏi ý kiến của bạn bè, người thân tuy nhiên họ vẫn là người ra quyết định cuối cùng Nhóm khách hàng cá nhân thường lớn và nhu cầu đa dạng, do đó khi triển khai bán hàng cần nghiên cứu rõ customer insight để đưa ra những sản phẩm phù hợp với thị hiếu và đáp ứng nhu cầu của họ.

📕Khác biệt về quá trình ra quyết định

Đối tượng mục tiêu của hai mô hình hoàn toàn khác nhau, do đó quá trình ra quyết định cũng sẽ có những đặc thù riêng biệt.

  • Đối với mô hình B2C: Khách hàng của mô hình này sẽ quyết định mua hàng khi nhận thấy sản phẩm, dịch vụ đó phù hợp với nhu cầu và mang lại lợi ích cho cá nhân họ. Các doanh nghiệp B2C thường tung ra nhiều chiến dịch marketing khác nhau và thông qua quảng cáo, khuyến mãi để gia tăng cơ hội bán hàng.
  • Đối với mô hình B2B: Khi đại diện mua hàng cho doanh nghiệp, người mua hàng phải chịu nhiều áp lực về tính hữu dụng của sản phẩm, độ phù hợp, giá cả, uy tín của bên cung cấp. Điều này khiến quy trình tiếp cận, thuyết phục khách hàng mục tiêu của mô hình B2B sẽ tốn nhiều thời gian hơn so với mô hình B2C.

Độ dài chu kỳ bán hàng mô hình B2B phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng thông thường sẽ diễn ra trong thời gian dài từ một tháng đến vài tháng, thậm chí có khi lên đến cả năm.

Ngược lại, hoạt động mua hàng B2C thường diễn ra trong thời gian rất nhanh. Các thông điệp, hình ảnh quảng cáo được đẩy đi liên tục nhằm thúc đẩy quá trình ra quyết định của cá nhân, giúp doanh nghiệp gia tăng doanh thu nhanh chóng.

📕 Khác biệt về giá trị đơn hàng và số lượng khách hàng tiềm năng

Mô hình B2B thường cung cấp các sản phẩm, giải pháp cho doanh nghiệp nên có giá trị đơn hàng luôn cao hơn so với mô hình B2C ngoại trừ các trường hợp như mua nhà, mua xe…hay các tài sản cá nhân có giá trị lớn.

Tuy nhiên, xét về số lượng khách hàng tiềm năng thì mô hình B2C lại tạo ra nhiều khách hàng tiềm năng hơn so với mô hình B2B. Đối tượng khách hàng mục tiêu của B2B là các tổ chức, doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng sản phẩm, dịch vụ. Do đó, việc tạo ra nguồn khách hàng tiềm năng đối với B2B là yếu tố vô cùng quan trọng.

📕 Khác biệt về quy trình marketing

Trong hoạt động bán hàng B2C thì khách hàng thường quan tâm nhiều tới lợi ích cho cá nhân (sản phẩm/dịch vụ sẽ mang lại lợi ích gì cho họ). Mặt khác, khách hàng B2B không chỉ quan tâm tới lợi ích khi thực hiện giao dịch mà còn quan tâm tới vấn đề con người, uy tín thương hiệu, mối quan hệ lâu dài & đồng hành.

Bởi vậy, trong khi marketing B2C sẽ cần tập trung nhấn mạnh vào lợi ích, trải nghiệm, kỹ thuật chốt sales, kỹ thuật up sales thì bán hàng cho khách hàng B2B, doanh nghiệp không những cần nâng cao kỹ thuật bán hàng cho đội ngũ mà còn phải quan tâm thêm tới việc xây dựng mối quan hệ với khách hàng và uy tín thương hiệu thông qua các hoạt động Inbound Marketing, Branding.

📕 Khác biệt về quy trình bán hàng

Với mô hình B2C, mục tiêu cuối cùng chính là những khách hàng cá nhân mua hàng và yêu thích sản phẩm, thương hiệu. Để dành được thị phần lớn trong thị trường mục tiêu, các doanh nghiệp B2C cần luôn phải thay đổi liên tục các hoạt động marketing, các chương trình quảng cáo để thu hút nhiều khách hàng quan tâm hơn.

Đối với mô hình B2B, mục tiêu chuyển đổi cuối cùng là những đối tượng tiềm năng trở thành khách hàng mua hàng nhưng quá trình này thường diễn ra phức tạp hơn so với mô hình B2C.

📕 Khác biệt về đàm phán, giao dịch

Trong đàm phán, giao dịch mô hình B2C sẽ được thực hiện dễ dàng hơn mà không nhất thiết phải tuân thủ đầy đủ các yếu tố như B2B.

Việc bán hàng cho các doanh nghiệp (B2B) sẽ bao gồm các yếu tố như đàm phán về giá cả, xác định các đặc tính kỹ thuật, quy cách sản phẩm, thời gian giao nhận/cài đặt sản phẩm trong khi đó bán hàng cho người tiêu dùng sẽ không nhất thiết phải bao gồm tất cả các yếu tố đó. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến các nhà bán lẻ dễ dàng hơn trong việc đưa catalog lên các ứng dụng thương mại điện hơn so với mô hình B2B.

📕 Khác biệt về vấn đề tích hợp

Các doanh nghiệp bán hàng cho người tiêu dùng (B2C) sẽ không cần phải thực hiện tích hợp hệ thống của họ với hệ thống khách hàng. Ngược lại, đối với việc bán hàng cho doanh nghiệp (B2B) thì doanh nghiệp cần đảm bảo hệ thống được vận hành ổn định, phù hợp với nhu cầu của các doanh nghiệp được cung cấp sản phẩm/dịch vụ.

Bên cạnh những điểm tương đồng, mô hình B2B và B2C đều có những đặc thù riêng biệt tạo nên những thành công trong hoạt động tiếp cận khách hàng mục tiêu và gia tăng lợi nhuận.

B2B và B2C là hai mô hình kinh doanh điển hình trên thị trường hiện nay. Bên cạnh những bạn đọc đã hiểu rõ về 2 mô hình này vẫn còn nhiều nhân viên, quản lý doanh nghiệp vẫn còn mông lung về sự khác biệt giữa mô hình kinh doanh B2B và B2C, do đó chưa chọn lựa và chưa có hướng đi đúng đắn. Hãy cùng 1Office tìm hiểu rõ điều này qua bài viết dưới đây!

I. Mô hình kinh doanh B2B và B2C là gì?

  • B2B (Business – To – Business): Là mô hình kinh doanh thương mại điện tử chỉ sự giao dịch xảy ra trực tiếp giữa các doanh nghiệp với nhau. Giao dịch của các công ty với nhau thường được bắt đầu từ các giao tiếp điện tử, trong đó có giao tiếp qua các sàn giao dịch điện tử.
  • B2C (Business – To – Customer): Là các giao dịch thương mại giữa doanh nghiệp với đối tượng khách hàng là những cá nhân qua nền tảng Internet. Loại hình này áp dụng cho bất kỳ doanh nghiệp hay tổ chức nào bán các sản phẩm hoặc dịch vụ của họ cho khách hàng qua Internet, phục vụ cho nhu cầu sử dụng của cá nhân.

Đối với 2 mô hình kinh doanh này, nhiều quản lý đã đặt ra sự so sánh B2B và B2C để lựa chọn ra đâu là mô hình phù hợp để hướng theo và phát triển. Tuy nhiên hiện nay, về phương thức giao dịch, mô hình giao dịch B2B là lựa chọn chiếm ưu thế khi doanh nghiệp tiến hành xây dựng website thương mại điện tử.

Đồng thời. hướng đi của doanh nghiệp Việt Nam cũng phù hợp với xu thế chung của thế giới, lấy phương thức giao dịch B2B làm động lực phát triển cho thương mại điện tử và qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Xem thêm: Mô hình B2B là gì? Cách triển khai chiến dịch B2B Marketing hiệu quả nhất

II. So sánh B2B và B2C

2.1. So sánh B2B và B2C: Đặc điểm mô hình kinh doanh

2 mô hình phổ biến hiện nay khiến không ít nhà quản lý băn khoăn vì chưa xác định rõ các yếu tố khách hàng, cách hoạt động, cách marketing. Vậy hãy cùng xem sự khác nhau giữa B2B và B2C là gì nhé!

Yếu tố so sánh  B2B  B2C

Đối tượng khách hàng 

Các công ty

  • Các cá nhân
  • Doanh nghiệp mua sắm hàng hóa về để tiêu dùng

Đàm phán, giao dịch 

Bao gồm cả các yếu tố như đàm phán về giá cả, việc giao nhận hàng và xác định quy cách, các đặc tính kỹ thuật của sản phẩm. Không nhất thiết phải bao gồm tất cả các yếu tố giá cả, giao nhận hàng, đặc tính kỹ thuật của sản phẩm.

Vấn đề tích hợp

Cần phải đảm bảo rằng các hệ thống của họ có thể giao tiếp được với nhau mà không cần sự can thiệp trực tiếp của con người Các công ty trong Thương mại điện tử B2C không phải tích hợp hệ thống của họ với hệ thống của khách hàng

Hoạt động Marketing 

Marketing hướng tới các doanh nghiệp Marketing hướng tới khách hàng cá nhân

Quá trình bán hàng 

  • Mối quan hệ dẫn dắt
  • Tối đa hóa giá trị của mối quan hệ
  • Thị trường mục tiêu nhỏ và tập trung
  • Quy trình mua hàng nhiều bước, chu trình bán hàng dài hơn
  • Nhận diện thương hiệu được tạo ra bằng mối quan hệ cá nhân
  • Các hoạt động xây dựng nhận thức và sự hiểu biết
  • Quyết định mua hàng thuộc về lý trí dựa trên giá trị kinh tế mang lại
  • Sản phẩm dẫn dắt
  • Tối đa hóa giá trị của giao dịch
  • Thị trường mục tiêu rộng lớn
  • Quy trình mua hàng từng bước, chu trình bán hàng ngắn hơn
  • Nhận diện thương hiệu được tạo ra thông qua sự lặp lại và hình ảnh
  • Buôn bán và hướng vào các hoạt động mua hàng
  • Quyết định mua hàng thuộc về cảm xúc dựa trên mong muốn, hoàn cảnh hoặc giá cả

2.2. Sự khác biệt giữa B2B và B2C: Các loại mô hình hoạt động

Sự khác nhau giữa mô hình B2B và B2C
So sánh B2B và B2C

1. Các loại mô hình B2B phổ biến tại Việt Nam hiện nay

  • Mô hình B2B thiên về bên bán

Với mô hình này một doanh nghiệp làm chủ trang thương mại điện tử sẽ cung cấp các loại sản phẩm, dịch vụ cho các nhà bán lẻ, nhà sản xuất.

  • Mô hình B2B thiên về bên mua

Các công ty kinh doanh theo mô hình này sẽ giữ vai trò nhập hàng từ bên sản xuất. Trong khi đó các công ty sản xuất sẽ vào website để báo giá và phân phối sản phẩm.

Trong mô hình này người mua và người bán sẽ kết nối với nhau qua sàn giao dịch thương mại điện tử. Các website như Sendo, Tiki, Shopee,… hoạt động theo mô hình này.

  • Mô hình B2B dạng thương mại hợp tác

Mô hình này cũng giống như mô hình B2B trung gian. Tuy nhiên có tính tập trung và thuộc sở hữu của nhiều doanh nghiệp. Mô hình này thường được thể hiện dưới dạng chợ điện tử.

Đọc thêm: Quy trình 7 Bước bán hàng B2B chuẩn cho mọi doanh nghiệp

2. Các loại mô hình B2C phổ biến tại Việt Nam hiện nay

  • Mô hình B2C người bán hàng trực tiếp

Thể hiện qua hình thức các nhà bán lẻ trực tuyến. Nhà cung cấp ở đây có thể là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ hoặc chỉ đơn giản là phiên bản trực tuyến của các cửa hàng tạp hóa.

  • B2C trung gian qua các kênh trực tuyến

Là những hình thức thương mại qua các trang thương mại điện tử Shopee, Lazada, Tiki… Có thể nói, so với hình thức B2C truyền thống thì B2C trung gian đang dần chiếm ưu thế hơn hẳn và tương lai rất có thể sẽ thay thế phần lớn mô hình người bán hàng trực tiếp.

Mô hình sử dụng công cụ SEO để tăng thứ hạng tìm kiếm ở Google và thu hút thêm nhiều lượt truy cập miễn phí.

Các cộng đồng mạng xã hội được xây dựng trên các sở thích của một nhóm đối tượng khách hàng tiềm năng. Dựa vào yếu tố này mà các nhà kinh doanh tiếp cận được người tiêu dùng, sử dụng các hình thức quảng cáo và tiếp thị phù hợp với mục tiêu.

Nâng cao doanh số với: Cẩm nang Sale B2B dành cho doanh nghiệp

2.3. So sánh Marketing B2B và Marketing B2C

1. Người ra quyết định

Người ra quyết định mua hàng chính là đối tượng khách hàng mà các doanh nghiệp theo mô hình B2B và B2C hướng tới.

  • Với B2B: Người ra quyết định là một cá nhân hoặc lãnh đạo đứng đầu một tổ chức
  • Với B2C: Nhắm tới người ra quyết định trong các hộ gia đình

2. Động lực và quá trình mua hàng

  • Đối với khách hàng B2C: quyết định của họ mang tính cá nhân và thường diễn ra khá nhanh chóng, thường dễ chịu tác động bởi nhiều yếu tố xung quanh như quảng cáo, truyền miệng, bình luận đánh giá, khuyến mãi, giảm giá.
  • Còn khách hàng B2B: đứng trên góc độ lợi ích của cả tổ chức, doanh nghiệp nên quyết định mua hàng sẽ chịu áp lực. Đồng thời sản phẩm dịch vụ của B2B đòi hỏi quy trình tương đối phức tạp nên người mua cần cân nhắc kỹ và thu thập thông tin từ nhiều bên, dùng thử sản phẩm rồi mới đưa ra quyết định.

Tham khảo thêm: 4C trong Marketing – Lời giải cho bài toán tiếp thị 4.0

V. Xây dựng mô hình kinh doanh hiệu quả với phần mềm CRM của 1Office

1Office là phần mềm quản trị tổng thể doanh nghiệp với tệp khách hàng lên tới 5000+ doanh nghiệp, khi sử dụng những phân hệ quản lý nhân sự (HRM), quản lý quan hệ khách hàng (CRM), quản lý công việc (Workplace) của 1Office, bạn sẽ được nhận những lợi ích sau:

  • Lưu trữ data khách hàng trực tiếp trên hệ thống
  • Lên báo cáo sale, báo cáo chiến dịch marketing tự động với nhiều hình thức: Kanban, Gantt chart,…
  • Chuẩn hóa quy trình thực hiện marketing: Tiến độ dự án được thể hiện trực tiếp trên hệ thống giúp nhà quản trị lẫn nhân viên nắm được tiến độ thực hiện công việc
  • Giao việc chưa bao giờ dễ dàng tới thế: Chỉ cần 1 nút nhấp chuột là nhà quản trị có thể giao việc cho cấp dưới của mình, hệ thống sẽ tự động thông báo đầu mục công việc cần thực hiện tới cá nhân được ủy quyền.

Trên đây là những so sánh sự khác nhau B2B và B2C một cách tổng quan, hy vọng sẽ giúp ích cho bạn đọc, những quản lý đang băn khoăn với việc lựa chọn áp dụng 2 mô hình kinh doanh này. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp quản lý hoạt động kinh doanh hiệu quả, hãy liên hệ với chúng tôi để được các chuyên gia tư vấn tận tình nhất.