Khác biệt về văn hóa là gì

Văn hóa và văn minh là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt nhau mặc dù cùng có chữ Văn. Cả hai đều biểu đạt và khả năng diễn đạt của con người (cá nhân, tổ chức, cộng đồng, quốc gia, nhân loại). Trong bài viết sau, khacnhaugiua.vn sẽ lý giải sự khác nhau này nhé.

I. Khái niệm văn hóa và văn minh

Văn hóa là gì?

Theo GS,TSKH Trần Ngọc Thêm: Văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của mình.

Theo định nghĩa văn hóa của UNESCO: Văn hóa là tất cả những gì tiêu biểu nhất được coi là cái tốt, cái đúng, cái đẹp của một dân tộc hay của một cộng đồng người.

Đơn giản, dễ nhớ nhất là khái niệm của GS. Từ Chi (nhà dân tộc học hàng đầu Việt Nam): Những gì không phải tự nhiên thì là văn hóa. Những gì là tự nhiên nhưng có sự tác động của con người thì cũng trở thành văn hóa.

Văn hóa có thể tồn tại ở dạng vật chất lẫn phi vật chất. Ở khía cạnh phi vật chất của xã hội như thì văn hóa sẽ tồn tại ở ngôn ngữ, tư tưởng, giá trị. Còn khía cạnh vật chất thì văn hoá sẽ tồn tại ở dạng nhà cửa, quần áo, các phương tiện,

Trong cuộc sống hằng ngày, văn hóa thường được nhắc đến để nói về nền văn học, nghệ thuật như thơ ca, mỹ thuật, sân khấu, điện ảnh, của một quốc gia. Các trung tâm văn hóa có ở khắp nơi chính là biểu hiện của cách hiểu này. Một cách hiểu khác mà bạn cũng từng gặp: văn hóa là cách sống tại khu vực đó bao gồm phong cách ẩm thực, trang phục, cư xử và cả đức tin, tri thức được tiếp nhận,

Văn minh là gì?

Theo định nghĩa của UNESCO: Văn minh là khái niệm dùng để chỉ trình độ phát triển về giá trị vật chất (là chủ yếu) của một cộng đồng người trong một giai đoạn lịch sử nhất định đặc trưng cho một khu vực rộng lớn, một thời đại hoặc cả nhân loại.

Theo định nghĩa của Xã hội học Văn hoá và Văn hóa học thì Văn minh là toàn bộ những phát minh của con người dựa trên quá trình tìm tòi và khám phá ra các quy luật của tự nhiên, để hình thành nên những hệ thống lý thuyết khoa học kỹ thuật cơ bản. Từ đó sáng chế ra các công nghệ máy móc (công cụ sản xuất vật chất) và nhữngsản phẩm vật chất(đồ dùng sinh hoạt) mang tính thực dụng (pragmatism) nhằm thỏa mãn nhu cầu vật chất của con người. Văn minh còn bao gồm toàn bộ kỹ thuật sinh sống và tổ chức xã hội nhằm thiết lập nên những thiết chế xã hội mang tính hiện đại, giúp cho con người thực hiện được quyền sống, quyền tự do và quyền dân chủ của mỗi cá nhân và cả cộng đồng xã hội.

Nhiều nhà xã hội nhận định văn hóa và văn minh có sự liên kết với nhau, thể hiện ngay trong khái niệm. Nếu văn hóa được coi là biểu hiện tinh thần vững mạnh của cộng đồng thì văn minh thì bắt nguồn từ khoa học và thể hiện trước hết ở sự tiến bộ của kỹ thuật, của máy móc, sản xuất. Một số nhà xã hội khác lại có quan điểm rằng, thuật ngữ văn minh là để chỉ toàn bộ những nền văn hóa riêng biệt có nguồn gốc chung hay quan hệ chung, như văn minh phương Tây bao gồm văn hóa Pháp, Anh, Đức,

II. Sự khác nhau giữa văn hóa và văn minh

Dưới đây là 1 số điểm khác nhau giữa văn hóa và văn minh được các nhà xã hội học liệt kê:

Khái niệm

Khái niệm văn hóa là thuật ngữ chỉ cách chúng ta suy nghĩ, cư xử và hành động. Còn văn minh đề cập đến quá trình mà một khu vực hoặc xã hội, mở ra một giai đoạn phát triển là tổ chức tiên tiến của con người.

Mức độ rộng lớn

Nền văn minh được đánh giá là lớn hơn nhiều so với một nền văn hóa. Vì văn minh là một tập hợp phức tạp được tạo thành từ nhiều thứ trong đó một khía cạnh là văn hóa. Văn hóa không thể nói là tiến bộ. Nền văn minh luôn trong tình trạng tiến bộ..

Thời gian phát triển

Theo các nhà xã hội học của thế kỷ 19, văn hóa phát triển sớm hơn và nền văn minh được tạo ra sau đó. Văn minh là một nhà nước phát triển văn hóa rất tiên tiến. Văn hóa tồn tại trong một nền văn minh. Một nền văn minh có thể được tạo thành từ một số nền văn hóa.

Sự ràng buộc

Văn hóa có thể tự tồn tại nhưng văn minh thì không. Có văn hóa mới tạo ra văn minh và không có chiều ngược lại.

Phương thức tồn tại

Văn hóa có thể tồn tại ở cả hai dạng hữu hình và vô hình. Một nền văn minh ít nhiều hữu hình.

Di truyền/tính kế thừa

Văn hóa có thể được học hỏi và truyền qua phương tiện nói và giao tiếp từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nhưng văn minh thì không vì tính phức tạp của nó.

Phạm vi phản ánh

Văn hóa thể hiện nhiều hơn trong Tôn giáo, nghệ thuật, khiêu vũ, văn học, phong tục, đạo đức, âm nhạc, triết học, v.v. Còn văn minh thì thể hiện ở Luật, hành chính, cơ sở hạ tầng, kiến ​​trúc, sắp xếp xã hội, v.v.

Mức độ thể hiện

Văn hóa thể hiện mức độ hoàn thiện bên trong lớn nhất, và vì vậy nó là nội tại. Còn văn minh là thể hiện những hình thức bên ngoài, tức là nó là sự thể hiện của công nghệ hiện đại, sản phẩm, thiết bị, cơ sở hạ tầng, v.v.

Trên đây là một số khái niệm cũng như sự khác nhau giữa văn hóa và văn minh mà khacnhaugiua.vn đã tổng hợp lại từ các nguồn uy tín. Hi vọng bài viết sẽ giúp bạn phân biệt và hiểu rõ 2 khái niệm này.