Tại sao chích vaccine bị đau tay

Vaccine thường được sử dụng phổ biến dưới dạng tiêm bắp tay. Khi tiêm vaccine vào cơ thể, mũi kim sẽ tạo thành một vết thương nhỏ trên cánh tay. Lúc này, tế bào miễn dịch bắt đầu di chuyển đến đây để xem xét các tổn thương. Khi nhận thấy mầm bệnh trong vaccine, tế bào miễn dịch sẽ truyền tín hiệu thông báo giúp cơ thể thư giãn các mạch máu xung quanh cũng như gửi thêm tế bào miễn dịch đến để "chiến đấu" với các yếu tố ngoại lai và chữa lành vết thương. Đây được gọi là phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với vaccine. Nó cho phép hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể, giúp cơ thể "làm quen" và học cách chống lại nhiễm trùng trước khi tiếp xúc với vi khuẩn hoặc virus thật sự trong tương lai. Dù mang đến nhiều lợi ích phòng bệnh nhưng quá trình này lại thúc đẩy phản ứng viêm và có thể khiến vị trí tiêm ở bắp tay càng thêm sưng đau.

Thông thường, tình trạng đau bắp tay sau khi tiêm chủng sẽ tự hết mà không cần can thiệp hay điều trị. Ảnh: UPMC MyHealth Matters

Nhìn chung, tình trạng đau nhức bắp tay sau khi tiêm chủng là phản ứng bình thường và chỉ giới hạn xung quanh vị trí tiêm. Tình trạng này bắt đầu xuất hiện trong vòng 24 giờ và có thể kéo dài khoảng 1 - 2 ngày sau khi tiêm. Tuy nhiên, thời gian bị đau bắp tay có thể khác nhau tùy vào loại vaccine và cơ địa của từng người. Ví dụ, vaccine ngừa bệnh zona Shingrix có xu hướng gây đau bắp tay mạnh và kéo dài hơn các loại vaccine khác.

Nếu tình trạng đau bắp tay sau khi tiêm phòng gây ra nhiều cảm giác khó chịu, hãy thử áp dụng các phương pháp giúp giảm đau dưới đây:

Vận động tay thường xuyên

Nhiều người có xu hướng bất động cánh tay sau khi tiêm vaccine vì đau. Tuy nhiên, điều này khiến tình trạng đau bắp tay càng thêm nghiêm trọng hoặc lâu khỏi hơn. Thay vào đó, các chuyên gia khuyến cáo người mới tiêm vaccine nên vận động cánh tay nhẹ nhàng để tăng cường lưu thông máu đến khu vực tiêm, từ đó giúp giảm viêm và cứng cơ. Tuy nhiên, nên lưu ý chỉ vận động nhẹ nhàng, tránh các hoạt động như nâng vật nặng hoặc đẩy mạnh.

Chườm lạnh và chườm ấm

Chườm lạnh hay chườm đá thường được áp dụng để giúp làm giảm tình trạng sưng tấy ở vị trí tiêm. Người mới tiêm vaccine nên chườm lạnh trong khoảng 20 phút mỗi lần và nghỉ ít nhất 20 phút trước khi chườm lại. Hãy chườm lạnh trong vài ngày rồi chuyển sang chườm ấm. Việc chườm ấm sẽ thư giãn các cơ ở cánh tay và tăng lưu thông máu đến khu vực này, từ đó giúp giảm viêm và giảm đau hiệu quả.

Dùng thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen có thể được dùng để giảm tình trạng đau nhức bắp tay khi tiêm chủng. Tuy nhiên, chỉ nên uống thuốc giảm đau sau khi tiêm.

Các chuyên gia khuyến nghị không nên uống thuốc giảm đau trước khi tiêm vaccine. Ảnh: AP

Một số cách khác có thể được áp dụng để giảm đau bắp tay sau khi tiêm chủng bao gồm: đặt một chiếc gối để hỗ trợ bên dưới cánh tay khi ngủ, tránh nằm nghiêng về phía cánh tay bị đau, uống đủ nước, mặc quần áo thoải mái, tay áo rộng rãi.

Nếu đã áp dụng hết các biện pháp trên mà tình trạng đau vẫn không thuyên giảm, cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám ngay. Bởi đôi khi kim được tiêm quá cao có thể dẫn đến các vấn đề ở vai, bao gồm đau dây thần kinh và hạn chế phạm vi cử động vai. Cơn đau do tổn thương vai có xu hướng xuất hiện trong vòng 2 ngày sau khi tiêm vaccine và kéo dài trong nhiều ngày liên tiếp.

Phương Quỳnh (Theo Verywellhealth, Goodrx)

Sau tiêm vaccine, đặc biệt là vaccine ngừa Covid-19, mọi người có thể gặp các phản ứng như chóng mặt, sốt, đau nhức bắp tay, nhức bả vai... Trong đó, đau nhức bắp tay, bả vai là hiện tượng phổ biến.

Bác sĩ Paul D’Alfonso (chuyên gia trị liệu Phòng khám Maple Healthcare) cho biết đau bắp tay sau tiêm vaccine là phản ứng phụ thường gặp, với tên viết tắt là SIRVA. Hiện tượng này xảy ra khi vaccine không được tiêm vào cơ bắp mà tiêm vào vùng gân bao tay dưới cơ, khiến các mô bị kích thích và viêm. Nguyên nhân do người tiêm đưa kim vào quá sâu hoặc gân bao tay của người được tiêm quá nông, nên khi kim tiêm được đưa vào sẽ dễ đâm lấn vào vùng này, gây tổn thương.

Theo bác sĩ Paul, một số nghiên cứu chỉ ra hiện tượng này phổ biến ở những người trong độ tuổi 40-60, đặc biệt là nữ giới, có bệnh nền như tiểu đường type một và rối loạn tuyến giáp.

"Chú ý nếu cơn đau kéo dài kèm theo những triệu chứng nguy hiểm hơn như nổi ban đỏ, phù mí mắt, khó thở, tiêu chảy liên tục, tăng huyết áp... nên liên hệ y tế để được giúp đỡ", bác sĩ khuyến cáo. Một số trường hợp đau bắp tay nếu không được điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến công việc và cuộc sống.

Để điều trị chứng đau bắp tay sau tiêm vaccine, có thể giảm đau bằng cách thuốc chống viêm không steroid, tiêm cortisone giảm đau tại vùng vai, hoặc giảm đau không dùng thuốc - không xâm lấn bằng vật lý trị liệu, giãn cơ. Trong đó, phương pháp được ưu tiên là dạng điều trị bảo tồn bằng vật lý trị liệu như giảm đau viêm bằng sóng siêu âm, chạy điện, kết hợp trị liệu giãn cơ để phục hồi chức năng cơ và nâng tầm vận động.

Lê Phương