Cảm nhận bài thơ Sóng học sinh giỏi

Sóng– Xuân Quỳnh

Mời các bạn tham khảo thêm tài liệu:

Ôn tập bài: Enxa ngồi trước gương

Hướng dẫn phân tích:

1. Phân tích đoạn thơ sau:

Cuộc đời tuy dài thế
…
Để ngàn năm còn vỗ.

• Đây là hai khổ kết của bài sóng.Trong hai khổ thơ này, Xuân Quỳnh thể hiện những cảm nhận rất tinh tế về sự chảy trôi của thời gian, cũng như những ước vọng mãnh liệt về sự bất tử của tình yêu.
• Khổ thơ trên nói lên hàng loạt những quy luật của tự nhiên: biển dẫu dài rộng vẫn có bờ, cuộc đời không vĩnh viễn,mây không thể ngừng trôi. Tất cả đều phải tuân theo những quy luật khắc nghiệt của tạo hóa.
• Nếu khổ thơ trên nói về cái hữu hạn thì khổ thơ dưới nhằm khẳng định cái vô cùng. Đời người là hữu hạn nhưng tình yêu có thể là vô cùng. Chính bởi vậy mà Xuân Quỳnh mới khao khát gửi mình vào hình tượng sóng để hóa thân vào biển lớn tình yêu. Để rồi, con người có thể mất đi nhưng tình yêu thì vĩnh hằng như biển kia ngàn năm còn vỗ. Câu thơ là khát vọng thực sự, khát vọng đầy nữ tính. Khát vọng của con người ý thức được sự giới hạn của cuộc đời và hơn nữa ý thức được giá trị của tình yêu.

2. Phân tích đoạn thơ sau:

Con sóng dưới lòng sâu
…
Hướng về anh một phương.

3. Phân tích đoạn thơ sau:

Dữ dội và dịu êm
…
Khi nào ta yêu nhau ?

4. Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ cùng tên của Xuân Quỳnh. Cảm nhận của anh [chị] về tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu.

a]  Phân tích hình tượng sóng :

• Sóng là hình ảnh ẩn dụ của người con gái đang yêu, là sự hoá thân, phân thân của cái tôi trữ tình của nhà thơ. Cùng với hình tượng sóng bài thơ còn có một hình tượng nữa là em-cái tôi trữ tình của nhà thơ. “Em” và “Sóng” có lúc phân đôi để soi chiếu vào nhau, có lúc hòa nhập, để tạo nên sự cộng hưởng.
• Hình tượng sóng trước hết được gợi ra từ âm hưởng dào dạt, nhịp nhàng của bài thơ. Đó là nhịp của những con sóng trên biển liên tiếp vỗ bờ. Đó còn là nỗi lòng đang tràn ngập, đang khao khát tình yêu vô hạn, đang đồng điệu với sóng biển.
• Qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã diễn tả vừa cụ thể, vừa sinh động nhiều trạng thái, tâm trạng, những cung bậc tình cảm khác nhau trong trái tim của người phụ nữ đang rạo rực khát khao yêu đương. Mỗi trạng thái tâm hồn cụ thể của người phụ nữ đang yêu đều có thể tìm thấy sự tương đồng của nó với một khía cạnh, một đặc tính nào đó của sóng.

+ Sóng có nhiều tình cảm, nhiều cung bậc

Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ.

+ Sóng có khát vọng cảm thông và chia sẻ.

Sông không hiểu mình
Sóng tìm ra tận bể

+ Sóng luôn nhớ bờ như em luôn nhớ anh

Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngũ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức.

+  Sóng có khát vọng tình yêu vĩnh cửu

Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Thì em muốn được như sóng
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.

Nhà thơ nói sóng là nói về em, về một tình yêu chân thành và nhiều khao khát của một trái tim yêu tha thiết.

b] Phát biểu cảm nhận của mình:

• Qua hình tượng sóng và cả bài thơ chúng ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu. Người phụ nữ ấy mạnh bạo chủ động bày tỏ những khát khao yêu đương mãnh liệt và những rung động rạo rực trong lòng mình.
• Người phụ nữ cũng không còn nhẫn nhục cam chịu nữa. Nếu “Sông không hiểu nổi mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đó “Tìm ra tận bể” đến với cái cao rộng bao dung .Đó là nét mới mẻ hiện đại trong tình yêu.
• Tâm hồn phụ nữ giàu khao khát, không yên lặng. Đó là tâm hồn trong sáng thuỷ chung vô hạn.

Tuyển tập Top 7 Mở bài Sóng hay nhất của học sinh giỏi nâng cao. Hướng dẫn cách viết mở bài Sóng đặc sắc.

       Đã có bao nhiêu người đã yêu, bao nhiêu người đang yêu và bao nhiêu thơ tình yêu trên thế gian này! Vậy mà mỗi ngày lại mới. Tình yêu không có tuổi thơ tình lại càng không có tuổi bao giờ. Trên thế giới có biết bao nhà thơ nổi tiếng: Rimbô, Véclen rồi Puskin, Bairơn… và mỗi người một vẻ một sắc thái. Từ thuở thơ Đường thơ Tống, từ thuở Nguyễn Du rồi Thế Lữ, Xuân Diệu và đến chúng ta ngày nay…, tình yêu vẫn là cái gì khiến người ta đam mê, khao khát. Xuân Quỳnh – nhà thơ của nỗi niềm yêu thương với bài Sóng đã thể hiện được nhiều cung bậc tình yêu. Bìa thơ của Xuân Quỳnh cháy lên tình yêu nồng nàn của tuổi trẻ và khát vọng của con người đến với tình yêu. Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh không còn dừng lại ở tình yêu buổi đầu giản đơn, hò hẹn non nớt, ngọt ngào mà là tình yêu hạnh phúc gắn với cuộc sống chung.

“Em trở về đúng nghĩa trái tim em

Là máu thịt đời thường ai chẳng có

Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa

Nhưng cũng yêu anh cả khi chết đi rồi”

       Đó là lời thơ Xuân Quỳnh viết về niềm hạnh phúc đắm say của một người phụ nữ khi được yêu và hết lòng với người mình yêu trong “Tự hát”. Trong vốn thơ Xuân Quỳnh, ta bắt gặp rất nhiều bài thơ viết về những trăn trở, suy tư thổn thức của nữ sĩ về tình yêu. Bên cạnh những dòng thơ dạt dào xúc cảm trong “Tự hát”, “Sóng” cũng được xem là một bài thơ ấn tượng nhà thơ dùng hình tượng sóng để gửi gắm quan niệm về tình yêu. Hai khổ đầu bài thơ đã để lại trong lòng người đọc rất nhiều cảm xúc và nghĩ suy.

       Trong nền thơ ca Việt Nam nếu người ta thường nhắc Xuân Diệu trong danh xưng là ông hoàng thơ tình thì Xuân Quỳnh chính là bà hoàng thơ tình. Ở Xuân Quỳnh luôn đem đến cho độc giả những cái nhìn sâu sắc về tình yêu, nhà thơ thổn thức những lời thơ chân thành, có chút hồn nhiên, da diết của một trái tim khao khát yêu đương. Bài thơ Sóng không chỉ thành công trong cách truyền đạt ngôn ngữ mà còn ở việc nhà thơ tạo nên nhịp điệu riêng để thơ đi vào lòng người đọc một cách thú vị. Một người phụ nữ luôn da diết yêu và được yêu được nhà thơ mượn hình tượng sóng cùng nhịp điệu của sóng để nói về tiếng lòng mình. Vì thế mà bao trùm toàn bộ bài thơ là hình ảnh ẩn dụ độc đáo “Sóng”.

“Làm sao sống được mà không yêu

Không nhớ không thương một kẻ nào”

                                      [Bài thơ tuổi nhỏ – Xuân Diệu]

       Đó cũng là lý do tình yêu được đưa rất nhiều vào trong thơ ca và nghệ thuật, trở thành nguồn cảm hứng bất tận với nhiều thi nhân. Có rất nhiều những nhà thơ, nhà văn từng viết về tình yêu trong đó không thể không kể đến cây bút thơ tình xuất sắc của nền văn học Việt Nam – Xuân Quỳnh – nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ đã thể hiện tình cảm người con gái qua bài thơ “Sóng”.

       Tình yêu là đề tài muôn thuở của văn học, nghệ thuật; là nguồn cảm hứng bất tận của người nghệ sĩ thiết tha với đời, với người. Có thể nói rằng từ khi có con người thì đã có tình yêu và con người còn tồn tại thì tình yêu còn bất diệt. Lịch sử thơ ca nhân loại từ xưa đến nay đã có biết bao bài thơ tình nổi tiếng khắp Đông, Tây ca ngợi tình yêu của con người và đã từng làm xúc động biết bao trái tim của nhiều thế hệ. Ở Việt Nam chúng ta, những năm tháng chống Mỹ cứu nước, tuy phạm vi thơ ca chủ yếu mở rộng về phía tình cảm lớn như tình yêu Tổ quốc, đất nước, nhân dân, cách mạng nhưng thơ ca vẫn dành một khoảng nhất định cho tình cảm riêng tư. Nhiều bài thơ ca ngợi tình yêu nam nữ ra đời trong thời kỳ này còn mãi làm xúc động trái tin bao thế hệ sau này. “Sóng” của Xuân Quỳnh – một nhà thơ nữ tài hoa – là một bài thơ như thế.

       Tình yêu là một thứ tình cảm thiêng liêng cao cả và huyền diệu nhất của con người. Các nhà thơ hay sử dụng những hình ảnh kì vĩ lớn lao như sóng biển, núi non để thể hiện tình yêu đôi lứa. Phải chăng là vì sự tương đồng giữa cái lớn lao vĩnh hằng của thiên nhiên với tình yêu muôn thuở của con người. Xuân Quỳnh lại chọn cho mình nét độc đáo riêng biệt khi sáng tạo hình ảnh sóng đôi. Nữ thi sĩ của một tâm hồn giàu lòng trắc ẩn nhưng cũng rất mong manh của một tấm lòng yêu. Có lúc Xuân Quỳnh “tự hát” bài ca bất tử về tình yêu “Em trở về đúng nghĩa trái tim em/Là máu thịt đời thường ai chả có/Vẫn ngừng đập khi cuộc đời không còn nữa/ Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi”. Song có lúc đầy băn khoăn lo lắng về sự vững bền của tình cảm ấy “Lời yêu mỏng manh như màu khói/ Ai biết lòng anh có đổi thay”. “Sóng” sẽ đưa ta lạc vào thế giới của một tâm hồn như thế.

       Trong “Bài thơ tuổi nhỏ” Xuân Diệu có viết:

Làm sao sống được mà không yêu

Không nhớ không thương một kẻ nào

       Phải chăng vì lí do đó mà tình yêu là chủ đề, nguồn cảm hứng bất tận với nhiều thi nhân từ trước đến nay. Trong số nhiều nhà thơ từng viết về tình yêu thì Xuân Diệu và Xuân Quỳnh là hai cái tên nổi bật nhất. Nếu như Xuân Diệu từng làm mưa làm gió với tình yêu mãnh liệt với “Biển” thì Xuân Quỳnh lại chọn cách thể hiện tình cảm của người con gái qua “Sóng”. “Sóng” là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh, bài thơ nằm trong tập “Hoa dọc chiến hào” và được viết nhân một chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điềm năm 1967, tác phẩm cho ta cái nhìn rõ ràng hơn về tiếng nói nhân hậu, thủy chung, giàu trực cảm và tha thiết, mong mỏi có được một hạnh phúc đời thường.

Đăng bởi: Wikichiase.com

Chuyên mục Giáo dục

Dàn ý chi tiết

1.

Hướng dẫn

Mở bài:

_giới thiệu vấn đề nghị luận: phân tích Sóng – Xuân Quỳnh.

2. Thân bài:

Luận điểm 1: Khái quát tác giả, tác phẩm.

Tác giả Xuân Quỳnh.

+ nhà thơ nữ tiêu biểu của thời kì chống Mĩ.

+thơ Xuân Quỳnh là tiếng nói của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa chân thành, đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc bình dị đời thường.

Bài thơ “Sóng”:

+ viết năm 1967 nhân chuyến đi thực tế của Xuân Quỳnh ở vùng biển Diêm Điền, Thái Bình.

+viết trong những năm tháng kháng chiến chống Mĩ ác liệt và tiếng thơ Sóng được coi là bông hoa tình yêu nở dọc chiến hào.

+ bài thơ được in trong tập “Hoa dọc chiến hào” xuất bản năm 1968.

Luận điểm 2: “Sóng” và “em” với niềm khao khát tình yêu mãnh liệt.[hai khổ đầu]

Khổ 1:

_hai câu thơ đầu:

+từ ngữ đối lập dữ dội >< dịu êm, ồn ào>< lặng lẽ.

+quan hệ từ “và” khẳng định đó là những tồn tại thống nhất.

+sóng biến hóa và giàu trạng thái,

+em khi yêu cũng cõ những biến đổi tâm trạng như sóng biển.

_hai câu sau:

+sóng được đặt trong phạm vi không gian sông và bể.

+em cũng như sóng, khi yêu luôn khao khát muốn vượt mọi giới hạn của sự tầm thường, trọn vẹn để vươn tới những điều cao cả.

Khổ 2:

+con sóng gắn với khoảng thời gian: ngày xưa, ngày sau.

+vẫn thế là không thay đổi, trường tồn bất biến.

+quy luật tâm hồn của con người: khao khát tình yêu là khao khát thường trực trong trái tim.

Luận điểm 3: “Sóng” và “em” với những suy tư, trăn trở, niềm khao khát lí giải tình yêu. [khổ 3,4]

+tạo ra một cuộc đối thoại giả tưởng giữa em với biển lớn.

+điệp từ em nghĩ: suy tư liên tiếp, chồng chéo vô hồi, vô hại và không có điểm dừng.

+câu hỏi tu từ thể hiện những trăn trở kiếm tìm của Xuân Quỳnh về cội nguồn của sóng và cội nguồn của tình yêu.

Luận điểm 4: nỗi nhớ nhung, sự khẳng định thủy chung trong tình yêu.[  khổ 5,6]

_khổ 5:

+bốn câu đầu: nỗi nhớ được biểu đạt gián tiếp qua sóng.

+sóng gắn với khoảng không gian dưới lòng sâu và trên mặt nước.

+sóng gắn với khoảng thời gian ngày đêm với nỗi nhớ da diết.

+hai câu sau: bộc lộ nỗi nhớ trực tiếp qua em, với trạng thái cả trong mơ còn thức.

_khổ 6:

+điệp từ “dẫu” cách nói giả thiết.

+hình ảnh đối lập: xuôi về, ngược Nam là ẩn dụ của những khó khăn cách trở trong tình yêu.

+khẳng định tình yêu chung thủy vĩnh hằng “một phương”- phương anh.

“nhân vật em chủ động với tình yêu của mình.

Luận điểm 5: khẳng định về một tình yêu vĩnh hằng, bất tử.

_khổ 7:

+không gian đại dương: nơi sóng hình thành và tồn tại, ẩn dụ cho cuộc đời.

+số từ “trăm ngàn” cách nói ước lệ, vô số con sóng.

+khẳng định tình yêu chân thành, mãnh liệt của em.

_khổ 8:

+danh từ chỉ phạm trù thời gian: cuộc đời, năm tháng: là khoảng thời gian sống và tồn tại của mỗi con người.

+so sánh ‘như”: biển với cuộc đời

“biển lớn lao vô tận nhưng không phải là không gian vô tận. Cuộc đời con người hay tình yêu đều có sự hữu hạn.

_khổ 9:

+làm sao: tâm trạng băn khoăn, trăn trở.

+ước muốn: được tan ra, hóa thân để thành trăm con sóng nhỏ.

+còn vỗ+ số từ “ngàn năm” gắn với khoảng thời gian vĩnh viễn.

“nhân vật trữ tình muốn sống hết mình, yêu hết mình, dâng hiến trọn vẹn cho tình yêu.

Luận điểm 6: Đánh giá về nội dung và nghệ thuật.

_nghệ thuật: Sóng là một thành công nghệ thuật lớn của Xuân Quỳnh. Thể thơ năm chữ, đối lập, so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, điệp từ, liệt kê…

[tâm trạng em giống như sóng trong tình yêu với vô số những xúc cảm. Giá trị chân chính tình yêu trở thành khát khao mãnh liệt mà mỗi trái tim yêu đều thao thức, khát khao chiếm lĩnh.

3. Kết bài

_Khẳng định giá trị của Sóng trong thơ ca Việt Nam.

Phân tích bài thơ Sóng

Bài văn tham khảo

Tình yêu là một đề tài quen thuộc của thi ca nhân loại. Mỗi thi nhân khi cầm bút, có lẽ không thể  không viết những vần thơ tình đằm thắm của riêng chính con tim mình. Ta đã từng biết đến những vần thơ tình cảu Puskin, Xuân Diệu thì không thể không đắm mìn trước giọng thơ đầy nữ tính của Xuân Quỳnh với bài thơ “Sóng” một thi phẩm tình yêu rất đặc sắc của thơ ca Việt Nam.

 Trong khổ một, hình tượng “Sóng” được diễn tả bởi một loạt những từn gữ tương phản, đối lập:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ”.

Đó là trạng thái thực của “sóng”- một hiện tượng tự nhiên phong phú, phức tạp, chứa đầy bí ẩn: khi biển lặng thì sóng êm đềm, dịu nhẹ; khi biển động thì sóng cuồn cuộn gầm gào. Nhưng quan hệ từ “và” được lặp lại giữa hai vế của hai câu thơ  cho ta thấy những trạng thái đối ngược đó luôn tồn tại song hành, thống nhất, hòa hợp của hình tượng sóng.

Hai câu tiếp diễn tả tâm trạng của sóng luôn muốn từ sông tìm ra biển lớn:

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận biển

Dường như sóng tự cảm nhận được những trạng thái phức tạp, những biến động khác thường của mình nên luôn khao khát, chủ động từ bỏ không gian nhỏ hẹp, chật chội của dòng sông để tìm ra biển cả bao la. Và có lẽ chỉ khi nào được hòa mình trong biển lớn, những con sóng mới hiểu rõ mình hơn.

Những trạng thái đó của sóng cũng chính là ẩn dụ về những trạng thái tâm lí phong phú, phức tạp, đầy biến động của nhân vật trữ tình em. Người con gái khi yêu khi thì sôi nổi, nồng nàn, lúc suy tư trầm lắng. Và cũng giống như sóng, trái tim người con gái khi yêu không chấp nhận sự tầm thường, nhỏ hẹp trong khoảng trời của cái tôi cá thể, luôn khao khát tìm đến một miền tình cảm lớn lao hơn, bao dung hơn đó chính là tình yêu. Đó cũng là một thái độ tích cực, thể hiện sự chủ động mạnh mẽ, dứt khoát trong cuộc hành trình dài rộng đi tìm tình yêu và hạnh phúc lứa đôi.

Từ những trạng thái cụ thể của sóng và em trong khổ thơ đầu, đến khổ thơ thứ hai, Xuân Quỳnh đã đi tới một nhận xét mang tính khái quát, vừa giàu suy tư, vừa chan chứa cảm xúc về quy luật muôn đời, trước hết là của thiên nhiên:

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Ngày xưa là quá khứ, ngày sau là tương lai. Hai từ vẫn thế khẳng định sự lặp lại, sự vĩnh hằng  của những con sóng của tự nhiên muôn đời từ sông tìm ra biển lớn.

Và đó cũng chính là quy luật muôn thuở của con người, của trái tim tuổi trẻ.

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ.

Tình yêu vốn là tình cảm thiêng liêng, cao đẹp nhất, là khao khát muôn đời của nhân loại “Có ai sống được mà không yêu/ Không nhớ không thương một kẻ nào”. Nhưng trong trái tim tuổi trẻ, tình yêu bao giờ cũng nồng nàn, thiết tha, cháy bỏng.

Suy ngẫm về qui luật muôn thuở của thiên nhiên, của trái tim tuổi trẻ đó cũng chính là cách để Xuân Quỳnh giãi bày những khao khát mãnh liệt của trái tim mình- một trái tìm luôn cồn cào, da diết yêu thương. Điều đáng nói, đáng trân trọng hơn cả là niềm khao khát ấy đã được chị bộc bạch một cách chân thành, thẳng thắn, không e dè, giấu diếm.

Hai khổ thơ tiếp là những khao khát trong sóng và em với nhu cầu lí giải tình yêu.

Trước muôn trùng sóng bể

Em nghĩ về anh em

 Em nghĩ về biển lớn

 Từ nơi nào sống lên

 Sóng bắt đầu từ chó

 Gió bắt đầu từ đâu

 Em cũng không biết nữa

 Khi nào ta yêu nhau

 Sau khi tình yêu đến người ta thường có nhu cầu tìm tòi, lý giải và khám phá. Đó là một tâm lý tự nhiên và tất yếu. Bởi trái tim của con người với tình yêu bí ẩn và không dễ dàng  nắm bắt. Sự khám phá đó không chỉ là một nhu cầu của tâm lý mà còn là hành trình tìm đến sự hòa hợp của hai tâm hồn. Đó là biểu hiện của một tình yêu đích thực và chân chính.

 Ở khổ thơ này, nhân vật trữ tình em có điều kiện lên tiếng trực tiếp. Người con gái đang đối diện với đại dương bao la vô tận, trước biển lớn tình yêu. Điệp ngữ em nghĩ được lặp lại hai lần, gợi lên nhiều suy tư, trăn trở của em về sóng, về tình yêu đôi lứa:

 Trước muôn trùng sóng bể

 Em nghĩ về anh em

Em nghĩ về biển lớn

 Từ nơi nào sóng lên

 Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?

Người con gái cất lên băn khoăn, những khao khát kiếm tìm của người con gái về cội nguồn của sóng cũng chính là cội nguồn của tình yêu lứa đôi. Nếu như:

 Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu.

Câu câu hỏi đó vẫn còn để ngỏ. Tình yêu cũng vậy. Nó được bắt đầu từ khi nào, từ nơi đâu. Những câu hỏi đã từng làm tan chảy bao trái tim thi sĩ. Đố ai định nghĩa được tình yêu. Nhưng dường như vẫn chưa có câu trả lời nào thỏa đáng. Xuân Quỳnh cũng vậy. Khi chị đã thú nhận sự bất lực của lòng mình một cách chân thành, đầy ý nhị, duyên dáng và đáng yêu:

  Em cũng không biết nữa

 Khi nào ta yêu nhau

 Câu hỏi tình yêu trong trái tim em cũng giống như sóng biển luôn diệu kỳ và bí ẩn. Trái tim tình yêu cũng có những quy luật riêng của nó, nhiều khi không thể điều khiển tại bằng những lí trí thông thường. Nhưng chính điều đó càng chứng tỏ tình yêu trong tâm hồn người con gái rất đẹp và chân thành.

Sóng và em gắn với nỗi nhớ tình yêu thủy chung. Tình yêu được gắn liền với nỗi nhớ. Yêu thương sâu sắc bao nhiêu thì nỗi nhớ càng da diết mãnh liệt  bấy nhiêu. Nhất là những người xa nhau thì nỗi nhớ càng nhân lên gấp bội phần. Và đến cả những vần thơ tài hoa trí tuệ của Chế Lan Viên trong văn học hiện đại:

 Anh cũng nhớ em như đông về nhớ rét

 Xuân Quỳnh cũng có cách giải bài nỗi nhớ tình yêu của riêng mình mà trước hết là qua hiện tượng sóng:

 Con sóng dưới lòng sâu

 Con sóng trên mặt nước

Trạng thái của sóng được gợi lên qua bao nhiêu tầng bậc không gian. Con sóng dưới lòng sâu là con sóng âm thầm mãnh liệt. Con sóng trên mặt nước thì luôn sôi nổi ồn ào. Vì thế mà đại dương bao la vô tận không bao giờ bình lặng. Những con sóng luôn cồn cào, trăn trở trong lòng biển cả. Xuân Quỳnh đã phát hiện ra một lí do giản dị đến bất ngờ:

 Ôi con sóng nhớ bờ

 Ngày đêm không ngủ được.

 Chính vì nhớ bờ mà mà con sóng đã cồn cào trong mọi thời gian và không gian. Soi chiếu với nhân vật trữ tình em, Xuân Quỳnh đã bộc lộ nỗi nhớ với anh chân thành cảm động

 Lòng em nhớ đến anh

 Cả trong mơ còn thức

 Cũng cồn cào da diết là nỗi nhớ bờ của sóng nhưng nỗi nhớ anh của em còn mãnh liệt, cháy bỏng hơn nhiều. Bởi sóng chỉ nhớ mà trong cõi thực còn em nhớ anh trong cả cõi mộng. Chứng tỏ hình ảnh của anh luôn khắc sâu trong tâm trí. Nỗi nhớ anh luôn trong cõi lòng cho nên nỗi nhớ ấy không chỉ diễn ra trong khi tỉnh mà còn theo vào trong cả giấc chiêm bao. Và phải chăng chỉ có con tim yêu hết mình, nồng nàn tha thiết thì nỗi nhớ mới ngự trị cả không gian thời gian, cả ý thức lẫn tiềm thức, cả cõi thực và cõi mơ.

Không chỉ giãi bày nỗi nhớ, nhân vật trữ tình em còn khẳng định tình yêu thủy chung, son sắt:

 Dẫu xuôi về phương Bắc

 Dẫu ngược về phương Nam

 Các cụm từ phương bắc, phương nam cùng với cách kết hợp từ chỉ hướng xuôi, ngược trái với quy luật diễn tả thông thường  là xuôi nam ngược bắc đã gợi ra một không gian rộng lớn chứa đầy khó khăn cách trở. Đó còn là ẩn dụ về cuộc đời nhiều phương, nhiều ngã rẽ với những dự cảm về bao điều bất trắc có thể xảy ra. Nhưng với quan hệ từ dẫu được lập lại ở đầu hai câu thơ đã nhấn mạnh về ý nghĩa đối lập. khó khăn  trở ngại của cuộc đời dường như trở nên vô nghĩa bởi:

 Nơi nào em cũng nghĩ

 Hướng về anh một phương.

 Đó là lời tự bạch chân thành trong tâm hồn người con gái: dù cuộc đời có nhiều phương, nhiều ngã, trở ngại khó khăn nhưng lòng em dù ở bất cứ nơi nào cũng chỉ  hướng về một phương duy nhất đó là phương anh. Với lời thơ giản dị, ngôn ngữ mộc mạc, âm điệu thơ mạnh, dứt khoát, Xuân Quỳnh đã khẳng định sự thủy chung vượt lên mọi thử thách khó khăn, dẫu cho bất biến của con người trước vạn biến của đời người.

Xem thêm:  Trình bày cảm nhận về bài thơ Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu

  Khổ thơ 7 soi chiếu với người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh và càng thấy được sự tương đồng giữa sóng và em.

  Ở ngoài kia đại dương

 Trăm ngàn con sóng đó

 Con nào chẳng tới bờ

 Dẫu muôn vời cách trở.

 Muôn vàn con sóng ngoài đại dương mênh mông luôn vượt qua mọi cách trở của không gian biển cả để tìm đến được với bờ đó là hiện thực và cũng trở thành huyền thoại trong truyền thuyết về tình yêu. Cũng chính là địa phương của niềm tin. Nhân vật trữ tình em càng thêm vững tin vào tình yêu thủy chung của mình, luôn vượt qua mọi trở ngại để đến được bến bờ hạnh phúc.

 Hai khổ thơ kết à sóng và em với ước nguyện về tình yêu vĩnh hằng bất tử:

 Cuộc đời tuy dài thế

 Năm tháng vẫn đi qua

 Như biển kia dẫu rộng

 Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

 Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ.

 Khao khát mãnh liệt trong tình yêu và hạnh phúc nhưng khi trở về với thực tại, người phụ nữ không thoát khỏi trăn trở, lo âu:

 Cuộc đời tuy dài thế

 Năm tháng vẫn đi qua

Xuân Quỳnh viết bài thơ này thì chị mới vừa tròn hai mươi lăm tuổi. Hạnh phúc và tương lai đang đón chờ ở phía trước. Nhưng là một tâm hồn yêu đời, khao khát tình yêu, chị rất nhạy cảm với thời gian. Cuộc đời con người dài thật nhưng đặt trong dòng chảy vô tận của thời gian thì quả là ngắn ngủi. Và trước không gian vũ trụ bao la vô cùng thì kiếp người trở nên nhỏ bé:

 Như biển kia dẫu rộng

 Mây  vẫn bay về xa. 

 Nhiều suy tư với sự đổ vỡ của tình yêu đã khiến Xuân Quỳnh luôn lo âu về sự hữu hạn của đời người trước sự vô hạn của thời gian và không gian. Cuộc sống con người không thể tồn tại mãi mãi. Cả anh và em lúc nào đó rồi cũng phải ra đi. Tình yêu hạnh phúc vì thế mà trở nên mong manh khó bền chặt. Vậy làm thế nào để tình yêu vượt qua mọi trở ngại, khó khăn thời gian không gian và hữu hạn của đời người khi người con gái ấy nguyện chân thành tha thiết:

 Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Hai chữ tan ra không có nghĩa là sự mất đi mà chính là sự hóa thân để tồn tại. Người con gái ấy muốn hóa tâm hồn mình vào tình yêu mãnh liệt nồng nàn. Nếu như sóng của ông hoàng thơ tình Xuân Diệu là sự hưởng thụ thì trăm con sóng nhỏ của Xuân Quỳnh là khát khao được dâng hiến, sống hết mình, yêu trọn vẹn trong tình yêu. Hơn nữa, người con gái ấy còn khao khát hòa nhập tình yêu riêng mình với tình yêu lớn của cuộc đời:

 Giữa biển lớn tình yêu

 Để ngàn năm còn vỗ.

 Chỉ có như vậy tình yêu và hạnh phúc của chị sẽ tồn tại vĩnh hằng bất tử.

 Với kết cấu hình tượng độc đáo, đặc biệt là hình tượng sóng trên cơ sở khám phá tương đồng  giữa sóng và em. Giọng điệu sôi nổi, nồng nàn, ngôn ngữ, hình ảnh giản dị, tinh tế, giàu sắc thái biểu cảm. Bài thơ là lời tự bạch tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu, thể hiện niềm khao khát tình yêu mãnh liệt: một tình yêu thủy chung và  luôn hướng tới bến bờ hạnh phúc, một tình yêu vĩnh hằng, bất tử vượt lên trên mọi khó khăn, trở ngại của cuộc đời hữu hạn, của đời người. Cái đáng quý nhất là tình yêu trong thơ của Xuân Quỳnh luôn hướng tới hòa nhập với tình yêu trong cuộc đời và tình yêu lớn của nhân loại.

Khát khao tình yêu luôn là niềm trăn trở trong tim mỗi người. Tình yêu mà người nữ nghệ sĩ ấy gửi tới chúng ta qua bản hòa ca Sóng thật chân thành, giản dị. Mấy ai trong tình yêu có thể đắm say, trọn vẹn và dâng hiến hết mình. Sẽ không ngoa khi nói những vần thơ Xuân Quỳnh ý nghĩa và tha thiết. Mỗi người độc giả hôm nay, bạn và tôi. Tất cả chúng ta đều chiêm nghiệm được cho mình một dòng chảy yêu ngọt ngào trong lời ca Sóng.