Phân tích bài thơ cảnh ngày hè ngắn nhất

Cảnh ngày hè là bài thơ hay của tác giả Nguyễn Trãi trong thời gian ở ẩn đã sáng tác. Cùng xem hướng dẫn cách phân tích bài thơ Cảnh ngày hè bằng 2 bài văn mẫu bên dưới. Mặc dù chỉ là các thông tin tham khảo nhưng sẽ giá trị với học sinh khi viết văn trên lớp. Theo dõi và sử dụng vào tập làm văn.

Hướng dẫn phân tích bài thơ Cảnh ngày hè

Bài văn tham khảo số 1

Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi là một trong những tác phẩm nổi bật của ông được sáng tác trong thời kì ông lui về ở ẩn, bài thơ thể hiện được tình yêu thiên nhiên yêu quê hương đất nước.

Bài thơ sáng tác khoảng thời gian Nguyễn Trãi về ở ẩn ở Côn Sơn, xa lánh kinh đô tấp nập để về với thiên nhiên và có cuộc sống giản dị,  ông cảm thấy cảnh vật mùa hè tràn đầy sức sống và gửi gắm trong những dòng thơ của mình về khát vọng dân giàu, nước mạnh.

Bài thơ mở đầu bằng một câu thơ thất luật, có cách ngắt nhịp tự do, thoải mái:

“Rồi hóng mát thuở ngày trường”

Câu thơ mở đầu thư thái, nhẹ nhàng của con người an nhàn, rũ bỏ đi chốn phồn hoa tấp nập, con người đến với thiên nhiên tự do, giản dị thư thái.

“Hoè lục đùn đùn tán rợp giương

Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”

Bức tranh ngày hè được miêu tả bằng hoa lựu chuyển sang màu đỏ rực, sen tiễn mùi hương. Lá hoè ngả sang màu lục, um tùm dồn lại thành từng khối lá xanh, toả rộng, che kín cả mặt sân. Hoa lựu rực rỡ như chùm lửa đỏ. Trong ao đầm, hoa sen hồng nở rộ, đầm sen tỏa hương thơm ngát. Trong không gian mùa he chính là tiếng ve kêu, nếu mùa xuân cây cối đâm chồi nảy lộc thì mùa hạ là lúc cây cối bắt đầu trưởng thành, thời điểm cuối hè là lúc sức sống mạnh mẽ và sung mãn nhất. Một bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống, no đủ nhất.

Trong khung cảnh thiên nhiên vào hè không thể thiếu hình ảnh hoạt động của con người.

“Lao xao chợ cá làng ngư phủ”

Âm thanh lạo xạo của chợ cá tạo nên sự náo nhiệt, mặc dù đây chỉ là một chợ cá nhỏ nhưng cũng đủ nói lên sự no ấm, đầy đủ của người dân nơi đây.

“Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng,

Dân giàu đủ khắp đòi phương”.

“Ngu cầm”muốn nói về cây đàn  thời vua Nghêu, vua Thuấn, thời đại thái bình lịch sử Trung Hoa cổ, tác giả mong muốn có được cây đàn đó để dân chúng đều giàu có, no đủ. Ẩn trong những khát vọng bình dị đó còn là sự trách móc với bọn gian thần độc ác ở triều đình. Ông mong muốn nhân dân đều được no ấm, đầy đủ đó cũng là niềm vui của tác giả.

Mong ước giản dị mà thanh cao của Nguyễn Trãi, ông mong sao cuộc sống thanh bình no ấm. Bài thơ Việt hóa trong thơ Đường luật, sử dụng thể thơ thất ngôn xen lẫn với lục ngôn, kết hợp với hình ảnh thiên nhiên mùa hè tươi sáng, tràn đầy sức sống và hình ảnh con người lao động hăng say, ông gửi gắm khát vọng mong muốn nhân dân có được cuộc sống no ấm, đủ đầy, hạnh phúc.

“Cảnh ngày hè” sử dụng biện pháp độc đáo, bài thơ hiện lên khung cảnh thiên nhiên của mùa hè tươi đẹp và vẻ đẹp tâm hồn của tác giả, qua bài thơ ông cũng thể hiện tình yêu nước thương dân, khát khao sử dụng tài trí của mình để thực hành tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân.

Bài văn tham khảo số 2

Xuân, hạ, thu, đông mùa nào cũng đẹp, trong đó nói đến mùa hè là phải nhắc đến bài thơ cảnh ngày hè đã được Nguyễn Trãi đưa vào thơ ca nhẹ nhàng và giản dị.

Nguyễn Trãi ông sống cuộc sống thiên nhiên và con người. Cảnh quan trường làm cho ông trở nên mệt mỏi, chán chường nên quyết định tìm về với thiên nhiên. Thời gian ấy ông làm thơ về thiên nhiên nhưng trong lòng mang tâm sự về nhân dân đất nước. Cảnh ngày hè là một bài thơ tả thiên nhiên mùa hè và sinh hoạt, ông còn thể hiện tình yêu nhân dân đất nước.

Câu thơ đầu tiên mở đầu rất an nhàn, êm đềm, nhẹ nhàng:

“Rồi hóng mát thuở ngày trường”

Câu thơ không đơn giản là hình ảnh của Nguyễn Trãi ngồi hóng mát mà nó lại toát lên nỗi niềm, tâm sự tác giả. Xã hội đã bị suy yếu, ông đành rời bỏ, từ quan để về ở ẩn, ngắm nhìn thiên nhiên tươi đẹp để vơi đi tâm sự, gánh nặng.

Ông vui thú, say mê ngắm nhìn vẻ đẹp của thiên nhiên vào mùa hè.

“Hòe lục đùn đùn tán rợp giương

Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”.

Cảnh mùa hè thật đẹp, cây hòe lớn lên nhanh, lá xanh tươi. Cây thạch lựu đỏ, ao sen tỏa hương, màu hồng của những cánh hoa sắc thắm. Ông ngắm nhìn thiên nhiên tràn ngập sức sống, khu vườn thiên nhiên muôn màu muôn vẻ.

Nguyễn Trãi không chỉ ngắm nhìn thiên nhiên mà còn có hoạt động của con người:

“Lao xao chợ cá làng ngư phủ

“Chợ” đông vui chính là nhân dân ấm no, đất nước thịnh trị, qua cái nhìn tác giả có thể thấy cuộc sống nhân dân nơi này ấm no, vui vẻ và hạnh phúc.

“Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng

Dân giàu đủ khắp đòi phương”.

Dân giàu nước mạnh  cuộc sống hạnh phúc là điều mà Nguyễn Trãi luôn mong ước, ông đề cập đến Ngu cầm bởi vì thời vua Nghiêu, vua Thuấn nổi tiếng là thời gian mà đất nước thái bình thịnh trị. Tác giả muốn có một tiếng đàn của vua Thuấn để ca ngợi cuộc sống nhân dân ấm no, vui tươi, tràn đầy hạnh phúc.  Qua mong ước trên cho thấy tác giả Nguyễn Trãi  có tấm lòng nhân đạo, yêu nước thương nhân dân.

Cảnh ngày hè bài thơ sinh động tái hiện khung cảnh thiên nhiên ngày hè đẹp, giấu kín trong đó là tâm tư, nỗi lòng yêu nước của người thi sĩ.

Xem thêm: Phân tích bài thơ Tây Tiến.

Bạn cảm nhận thế nào về 2 bài văn phân tích bài thơ Cảnh ngày hè bên trên. Các tác giả đã biên soạn và gửi đến các bạn hi vọng sẽ giúp ích trong quá trình viết văn phân tích. Chúc các bạn học tốt.

Đề bài : Phân tích bài thơ “Cảnh ngày hè” của Nguyễn Trãi

Bài làm

Nguyễn Trãi được biết đến là anh hùng dân tộc đồng thời là nhà thơ với những tác phẩm để lại dấu ấn trong lòng người đọc. Những năm tháng cáo quan về ở ẩn, Nguyễn Trãi đã sáng tác rất nhiều, mỗi bài thơ đều mang tâm trạng và nỗi niềm sâu thẳm của ông. Bài thơ “Cảnh ngày hè” là bức tranh mùa hè nơi miền quê, đồng thời là nỗi lòng chưa giãi bày của ông.

Cuộc sống của vị quan ở ẩn thật thanh bình, yên ả, không xô bồ. Ông đã mở đầu bài thơ một cách nhẹ nhàng và êm đềm nhất:

Rồi hóng mát thuở ngày trường

Câu thơ trên đã gợi lên được phong thái và cuộc sống bình dị của Nguyễn Trãi nơi vùng quê thanh bình. Rời xa chốn quan trường nhiều đấu tranh, bất công, ông lựa chọn cho mình một con đường riêng, xa lánh việc quân, gần gũi và chan hòa với thiên nhiên. Thời gian không được nhắc đến nhưng người đọc sẽ nhận ra đó là mùa hè. Tuy câu thơ không vướng bận lo âu nhưng chắc hẳn người đọc vẫn nhận ra được tâm sự của tác giả. Dù không bận việc nước, việc quân nhưng trong lòng ông còn nhiều tâm sự chưa giãi bày.

Ở những câu thơ tiếp theo, người đọc nhận ra một bức tranh mùa hè đầy màu sắc:

Hòe lục đùn đùn tán rợp giương

Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

Hồng liên trì đã tiễn mùi hương

Một bức tranh mùa hè nhiều màu sắc, cảnh vật thiên nhiên dường như đan cài vào nhau tạo nên đường nét và sức sống của mùa hè. Hình ảnh cây hòe, cây thạch lựu, cây hồng là những đặc trưng của mùa hè. Màu sắc của những loài cây ấy đã gợi lên một không gian tràn ngập màu sắc và sự sôi động. Qua ngòi bút của Nguyễn Trãi người đọc nhận ra một khu vườn tràn trề sức sống. Ắt hẳn ai ai cũng thích một cuộc sống thanh thản, trầm tĩnh như thế này. Có lẽ đây là đặc trưng của mùa hè đất Bắc.

Tuy nhiên đằng sau bức tranh mùa hè đầy màu sắc đó, người đọc nhận ra một tấm chân tình của ông dành cho quê hương đất nước:

Lao xao chợ cá làng ngư phủ

Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương

Với cú pháp đảo trật tự cú pháp, từ láy “lao xao” được đảo lên đầu câu đã khiến cho chúng ta cảm nhận rất rõ sự tấp tập, nhộn nhịp của khung cảnh chợ làng quê nơi ông đang sống. Bởi rằng “Chợ” luôn gợi lên sự an bình, thịnh vượng, khi chợ còn đông nghĩa là đất nước ấm no hạnh phúc, khi chợ tàn đồng nghĩa với thời kỳ suy thoái của đất nước. Như vậy, dù ở quê nhà thì Nguyễn Trãi vẫn luôn mong cho đất nước luôn bình an, ấm no hạnh phúc.

Hai câu cuối của bài thơ chính là nguyện vọng, là ý tưởng mà cả cuộc đời Nguyễn Trãi ấp ủ và mong ngóng:

Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng

Dân giàu đủ khắp đòi phương

Tác giả đã lấy điển tích điển cố thời vu Nghêu, vua Thuấn cai trị đất nước luôn thái bình thịnh trị. Thời đó, vua Thuấn có một khúc đàn “Nam Phong” với giọng điệu sôi nổi, gợi cảm giác bình dị, ấm êm. Bơi vậy Nguyễn Trãi muốn mượn tiếng đàn đó để có thể nguyện cầu cho cuộc sống của nhân dân luôn chan hòa, an lành và hạnh phúc nhất. Nguyện vọng “Dân giàu đủ” của Nguyễn Trãi thực sự đáng quý, đáng trân trọng.

Như vậy qua bài thơ “Cảnh ngày hè” Nguyễn Trãi đã vẽ lên một bức tranh ngày hè sôi động, nhiều màu sắc, đồng thời qua đó thấp thoáng bóng dáng một người luôn nghĩ cho nước cho dân. Bài thơ để lại cho người đọc những ấn tượng sâu lắng nhất về cuộc sống và tâm tư đáng trân trọng của ông.