Chiều nay 1.10, TAND TP.HCM tuyên án vụ “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” - thuốc H-Capita 500 mg, xảy ra tại Công ty CP VN Pharma - VN Pharma đối với 12 bị cáo.
|
Tuyên án đối với các bị cáo trong vụ thuốc ung thư giả ở công ty VN Pharma |
Trước đó, sau 5 ngày xét xử, giữa đại diện Viện KSND TP.HCM [gọi tắt là VKS] và các luật sư bào chữa cho một số bị cáo, đại diện Cục Quản lý dược [Bộ Y tế] tranh luận gay gắt giữa việc thuốc H-Capita là thuốc giả hay kém chất lượng.
|
Tuyên án VN Pharma, hội đồng xét xử đề nghị Bộ Y tế rà soát lại giá thuốc |
Tuy nhiên, VKS đặt vấn đề: “Đoàn công tác Bộ Y tế tại Ấn Độ đi theo sự phân công của ai, thu thập thông tin bằng cách nào? VKS cho rằng việc Bộ Y tế đi xác minh là không khác quan, không đúng thủ tục quy định theo Bộ luật tố tụng hình sự, cơ quan điều tra chưa xác minh tính chính xác của tài liệu này, do đó VKS không sử dụng trong việc đánh giá chứng cứ tại phiên tòa này”.
VKS nêu: Cục Quản lý dược khẳng thuốc chỉ có 1 chỉ tiêu không đạt chất lượng, còn kết luận điều tra có nhiều thứ không đạt: Màu sắc thuốc đăng ký là đỏ [trong khi nhập về hồng], có vỉ thuốc rỗng, 1 số hộp thuốc đúng số lượng vỉ, nhãn mác không đầy đủ thông tin được duyệt, tờ hường dẫn sử dụng và tờ hướng dẫn sử dụng được duyệt khác nhau về thành phần tá dược, thậm chí có hộp không có tờ hướng dẫn sử dụng.
Từ đó, VSK kết luận: Đây là thuốc giả cả về xuất xứ, lẫn cả chất lượng.
|
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng bị tuyên phạt mức án 17 năm tù NGỌC DƯƠNG |
Tòa khẳng định: H-Capita là thuốc giả
Về việc xác định thuốc H-Capita là thuốc giả hay kém chất lượng, HĐXX khẳng định H-Capita là thuốc giả.
Theo HĐXX, thuốc là lĩnh vực đặc thù, đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn cao, do đó để đánh giá được nguồn gốc, chất lượng lô thuốc không thể dựa vào ý kiến hay các quan điểm chủ quan, mà phải dựa vào các kết quả kiểm nghiệm, giám định khoa học, trên cơ sở đối chiếu tham khảo các tài liệu khoa học, cũng như các quy định pháp luật liên quan, thì mới có thể xác định được bản chất lô thuốc.
Về nguồn gốc lô thuốc, quá trình điều tra, CQĐT cũng đã xác định 9.300 hộp thuốc H-Capita do VN Pharma nhập, không có nguồn gốc sản xuất tại Canada, bởi trên các thùng hàng thuốc có dán tem kiểm tra an ninh tại sân bay của Ấn Độ và dán tem vận chuyển từ Ấn Độ về Singapore, phù hợp với văn bản trả lời ủy thác của Singapore; qua kiểm tra, mã vạch, mã số in trên vỏ hộp thuốc không được đăng ký bởi quốc gia nào; kết quả giám định 795 ngày 272.2015 của Viện khoa học Hình sự [Bộ Công an] đã kết luận giấy chứng nhận lưu hành tự do của thuốc H-Capita và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc do Bộ Y tế Canada cấp cho Công ty Helix Canada, được đóng dấu hợp pháp hóa lãnh sự là giả; Cảnh sát Canada cũng trả lời tại địa chỉ Công ty Helix, do các bị cáo cung cấp, không phải là cơ sở kinh doanh của Helix và cơ quan chức năng Canada không cấp mã số kinh doanh cho Công ty Helix.
Ngoài ra, Cục quản lý dược [Bộ Y tế] trong quá trình điều tra có cung cấp cho HĐXX các tài liệu về việc quá trình đi xác minh nguồn gốc, chất lượng thuốc H-Capita tại Ấn Độ, nêu rằng H-Capita có nguồn gốc, xuất xứ từ Ấn Độ; thuốc H-Capita tại thời điểm giám định chỉ đạt 4/6 chỉ tiêu đăng ký…
Tuy nhiên, căn cứ Nghị định 185/2013 của Chính phủ cùng nhiều quy định khác, HĐXX khẳng định đủ cơ sở xác định 9.300 hộp thuốc H-Capita là hàng giả về nguồn gốc xuất xứ, giả về hợp đồng mua bán, giả về chất lượng thuốc, giả về chứng từ nhập khẩu, giả về hóa đơn thanh toán, nâng khống giá mua so với thực tế... Do đó, HĐXX có đủ căn cứ xác định các bị cáo đã phạm vào tội “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.
|
Bị cáo Võ Mạnh Cường bị tuyên phạt mức án 20 năm tù NGỌC DƯƠNG |
Theo đó, HĐXX tuyên phạt bị cáo Võ Mạnh Cường 20 năm tù [41 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH TM hàng hải Quốc tế H&C]; tuyên phạt bị cáo Nguyễn Minh Hùng 17 năm tù [41 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc VN Pharma].
Tuyên phạt bị cáo Nguyễn Trí Nhật 12 năm tù; bị cáo Ngô Anh Quốc 11 năm tù [cùng nguyên Phó tổng giám đốc VN Pharma].
Các bị cáo đồng phạm còn lại, HĐXX tuyên phạt từ 3 năm tù treo - 7 năm tù.
|
“Trùm” buôn bán thuốc ung thư giả ở VN Pharma nói gì trong lời sau cùng? |
|
Tại phần tuyên án, HĐXX cũng chuyển kiến nghị của Viện KSND TP.HCM sang cơ quan điều tra làm rõ dấu hiệu của tội "làm lộ bí mật Nhà nước" vì để cá nhân không có thẩm quyền có thông tin mật của Bộ Y tế. Đây là kiến nghị liên quan đến doanh nhân Ngô Nhật Phương. Trước đó, sáng 30.9, Viện KSND TP.HCM đề nghị tòa xem xét, kiến nghị điều tra liên quan đến việc ông Ngô Nhật Phương [doanh nhân], người được xác định có quyền và nghĩa vụ liên quan trong vụ án - có các tài liệu mật.
Theo Viện KSND TP.HCM, ông Ngô Nhật Phương tại tòa có trình bày ông đã cử người giúp Hiệp hội Dược Ấn Độ nộp tài liệu đến cơ quan điều tra, chứng minh thuốc H-Capita do VN Pharma nhập về là thuốc được sản xuất ở Ấn Độ và đạt tiêu chuẩn. Viện KSND TP.HCM cho rằng các tài liệu này phải do cơ quan điều tra thu thập, nhưng ông Ngô Nhật Phương lại có. Cơ quan công tố nhận định việc này có dấu hiệu của tội "làm lộ bí mật Nhà nước" vì để cá nhân không có thẩm quyền có thông tin mật của Bộ Y tế. |
Sau khi kết thúc phần thủ tục, đại diện Viện KSND TP.HCM [gọi tắt VKS] công bố bản cáo trạng số 53 ngày 30.6.2019 của Viện KSND tối cao liên quan đến vụ án buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh xảy ra tại Công ty Cổ phần VN Pharma – VN Pharma đối với bị cáo Nguyễn Minh Hùng [41 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc VN Pharma], Võ Mạnh Cường [41 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH TM hàng hải Quốc tế H$C] cùng 10 đồng phạm.
|
Lời khai của cựu chủ tịch VN Pharma trong phiên xử vụ thuốc ung thư giả |
VN Pharma trúng thầu bán thuốc ung thư giả vào các bệnh viện tại TP.HCM
Theo cáo trạng, VN Pharma được thành lập từ tháng 10.2011. Từ năm 2012, Nguyễn Minh Hùng nhận thấy thị trường có nhu cầu về thuốc chữa trị ung thư nên bàn với Võ Mạnh Cường nhập khẩu thuốc H-Capita 500mg, nhãn mác Công ty Helix Canada, chữa ung thư vú, ung thư đại tràng.
Thuốc H-Capita chưa có số đăng ký lưu hành tại Việt Nam nên Hùng yêu cầu cung cấp hồ sơ pháp lý, tuy nhiên Cường chỉ cung cấp được: giấy chứng nhận lưu hành tự do của thuốc H-Capita và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc do Bộ Y tế Canada cấp cho Công ty Helix Canada, được đóng dấu hợp pháp hóa Lãnh sự của Đại sứ quán Việt Nam tại Canada và ký tên Tham tán Nguyễn Văn Quyền. Quá trình điều tra, Viện Khoa học hình sự Bộ Công an giám định và kết luận “con dấu hợp pháp hóa lãnh sự của Đại sứ quán Việt Nam tại Canada và chữ ký tên Tham tán Nguyễn Văn Quyền là giả”.
|
Xét xử vụ án thuốc giả rúng động dư luận tại công ty VN Pharma |
|
Bị cáo Võ Mạnh Cường, 41 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH TM hàng hải Quốc tế H$C Ảnh: NGỌC DƯƠNG |
Do Cường không cung cấp được “Tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm thuốc” theo quy định tại Thông tư 47/2010 của Bộ Y tế nên Hùng thuê bị cáo Phạm Văn Thông [dược sĩ] làm giả tài liệu này, được viết bằng tiếng anh và có hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt, mang tên nhà sản xuất Công ty Helix Canada. Giá thỏa thuận 2.000 USD. Đồng thời, Hùng chỉ đạo cấp dưới thiết kế 2 bộ nhãn dự kiến lưu hành tại Việt Nam, để hợp thức đủ hồ sơ pháp lý thuốc H-Capita.
Sau khi hoàn thiện việc làm giả hồ sơ pháp lý, Hùng chỉ đạo cấp dưới lập đơn hàng số 225/2013, đề nghị Cục Quản lý dược cấp phép nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H-Capita Caplet thông qua nhà cung cấp là Công ty Austin Hồng Kông [đã hết hạn giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu thuốc tại Việt Nam từ ngày 6.10.2013].
\n
Trên cơ sở bộ hồ sơ giả do VN pharma cung cấp, Cục Quản lý dược thành lập Tổ thẩm định đơn hàng 225 nhưng vẫn không phát hiện và đánh giá hồ sơ đạt yêu cầu, và Cục trưởng Cục Quản lý dược, thời điểm đó là ông Trương Quốc Cường ký cấp phép nhập khẩu đơn hàng trên. Từ đó, Hùng thống nhất với Cường làm giả hợp đồng mua bán thuốc H-Capita thông qua Công ty Austin Hồng Kông để nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita. Đồng thời, Hùng liên danh với Công ty CP dược phẩm T.Ư 1 Pharbaco dự thầu và trúng thầu tại Sở Y tế TP.HCM, cung cấp hơn 471.000 viên thuốc [tương đương 15.709 hộp] trong các bệnh viện tại TP.HCM.
|
Thứ tự các bị cáo từ trái qua: Nguyễn Trí Nhật [nguyên Phó tổng giám đốc VN Pharma], Ngô Anh Quốc [nguyên Phó tổng giám đốc VN Pharma], Võ Mạnh Cường [nguyên Giám đốc Công ty TNHH TM hàng hải Quốc tế H&C] NGỌC DƯƠNG |
H-Capita chứa 97,5% hoạt chất là thuốc kém chất lượng
Ngày 11.4.2014, lô hàng 9.300 hộp thuốc H-Capita được nhập về Việt Nam. Giá thực tế của lô thuốc là 251.100 USD [hơn 5,3 tỉ đồng] nhưng VN Pharma khai báo giá trị hơn 14,6 tỉ đồng.
Thời điểm khởi tố vụ án vào tháng 4.2014, kết quả điều tra thể hiện thuốc không có nguồn gốc sản xuất tại Canada. Bởi trên các thùng hàng thuốc có dán tem kiểm tra an ninh tại một sân bay của Ấn Độ và dán tem vận chuyển từ Ấn Độ về Singapore, phù hợp với văn bản trả lời ủy thác của Singapore. Và qua kiểm tra, mã vạch, mã số in trên vỏ hộp thuốc không được đăng ký bởi quốc gia nào. Còn về chất lượng lô thuốc, kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg nói trên chứa 97,5% hoạt chất capecitabine là thuốc kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.
Tháng 7.2017, TAND TP.HCM từng đưa vụ án ra xét xử, tuyên phạt Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường cùng 12 năm tù về tội buôn lậu. 7 bị cáo đồng phạm trong vụ án bị kết án về tội buôn lậu và tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Sau khi bản án sơ thẩm được tuyên, dư luận đã có nhiều ý kiến phản đối mạnh mẽ vì cho rằng hành vi của các bị cáo là buôn bán thuốc chữa bệnh giả chứ không phải hành vi buôn lậu.
Tháng 10.2017, toàn bộ bản án sơ thẩm của TAND TP.HCM đã cấp phúc thẩm tuyên hủy để điều tra lại. Quá trình điều tra lại, cơ quan điều tra đã khởi tố thêm 3 bị can gồm Phan Xuân Thiện [nguyên phó tổng giám đốc VN Pharma]; Hoàng Trúc Vy [nhân viên phòng nghiên cứu phát triển VN Pharma] và Phạm Quỳnh Trang [nhân viên Công ty TNHH hàng hải quốc tế H&C], nâng tổng số bị can trong vụ án lên 12 người. Đồng thời, 12 bị can trong vụ án đều bị thay đổi tội danh sang tội “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh".
|
Trong phần thủ tục của HĐXX, đại diện Viện KSND TP.HCM tham gia phiên tòa có ý kiến cần xác định thêm Công ty VN Pharma ngoài tư cách tố tụng người liên quan, thì cần xác định thêm họ là người bị hại. Tuy nhiên, chủ tọa Phạm Lương Toản thay mặt HĐXX giải thích HĐXX không xác định VN Pharma là người bị hại nên chỉ triệu tập VN Pharma với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Đối với những cá nhân được tòa triệu tập đến tòa với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và người làm chứng, trong đó có Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường, theo đại diện Viện KSND TP.HCM, sự vắng mặt của những người này không ảnh hưởng đến vụ án nên nếu trong quá trình xét xử, xét thấy cần thiết thì HĐXX cần triệu tập bổ sung. Về vấn đề này, theo HĐXX, những người này đã có đơn xin vắng mặt, đồng thời họ có lời khai đầy đủ tại cơ quan điều tra nên quá trình xét xử, các luật sư, VKS sẽ sử dụng lời khai của họ tại cơ quan điều tra, và HĐXX sẽ xem xét, đánh giá. Xét cần thiết cần phải triệu tập lần nữa thì HĐXX sẽ xem xét.
Ngoài ra, HĐXX cũng thông báo cho những người tham gia phiên tòa, rằng trong hồ sơ vụ án, có những tài liệu được đóng dấu mật, tuyệt mật chưa được giải mật vì vậy đề nghị trong quá trình sử dụng thì các luật sư cần lưu ý. Ai đó vì sử dụng tài liệu mà lộ tài liệu mật thì sẽ bị xử lý theo quy định. |