Mấy con ngan thế nào

Ngan cỏ [hay còn gọi là ngan dé hoặc ngan nội hay ngan ta] là giống ngan nhà nội địa của Việt Nam. Chúng cũng có nguồn gốc xa xưa từ Nam Mỹ được nhập nội vào Việt Nam từ lâu, được nuôi nhiều ở nhiều nơi thuộc vùng đồng bằng sông Hồng[1], chúng là nguyên liệu cho món miến ngan, bún ngan đặc sản. Trong văn hóa, hình ảnh chú ngan được tái hiện sinh động và vui nhộn qua tác phẩm văn học thiếu nhi mang tên "Cuộc phiêu lưu của Văn Ngan tướng công" của nhà văn Vũ Tú Nam[2].

Ngan nội

Một con ngan Sen

Đặc điểm của ngan là đầu to, trán phẳng nhiều lông, mào phát triển, con cái có mào đỏ sặc sỡ. Con đực mào nhạt hơn, cổ ngắn, thân hình dài, lưng rộng, ngực nở, cánh phát triển, chân ngắn dáng đi nặng nề. Nuôi lấy thịt 4 tháng đạt 4 kg, nuôi lấy trứng năng suất thấp 60-70 quả/mái/năm. Chúng có lông mượt, tầm vóc to. Trưởng thành nặng 3–4 kg [con trống], 2–3 kg [con mái]. Giống ngan này có nhiều dòng, có nhiều màu lông khác nhau: Xiêm trắng, Xiêm đen, Xiêm xám. Nông dân thường thích nuôi ngan trắng hơn ngan đen, vì nó có sức đề kháng cao hơn, bắt mồi trên cạn giỏi, ăn tạp và ăn được nhiều chất xơ.

Ngan cỏ bạo dạn hơn so với các loại gia cầm khác, do vậy chúng thích hợp với việc vỗ béo. Chúng dễ nuôi, mau lớn, thịt ngon, cơ đỏ ít mỡ. Ngan trống thường dữ tợn hơn ngan mái. Ngan đi lại chậm chạp, có cái đầu gật gù theo nhịp đi nên dễ dàng phân biệt với vịt ngay từ xa. Tính hợp đàn kém các loại vịt khác. Do ngan nội có tính đòi ấp cao nên sản lượng trứng rất thấp. Ngan dé hay vịt dé là loại ngan vịt bé hơn so với vịt ngan nuôi cám công nghiệp, thịt chắc hơn.

Thịt ngan cỏ chọn dễ hơn thịt vịt, thịt thơm và khi vặt lông cũng dễ hơn vịt, [vịt nhiều lông tơ nên vặt rất khó], thịt ngan ít bị hôi. Một con khoảng trên dưới 2 kg, nếu quá 3,4 kg là ngan nuôi, bụng toàn mỡ, da dầy. Khi chọn ngan thì trước hết xem đầu, xem đầu con ngan nào nhỏ nhất, đầu nhỏ là ngan nuôi thóc, chân mỏ trông màu phải màu tươi, màu úa hoặc thâm thâm là ngan yếu, độ dày thịt của ngan thì nâng hai đôi cánh lên, dùng ngón cái và ngón trỏ bóp bóp phần xương lưng, nếu thấy không giơ xương ra nghĩa là ngan nhiều thịt, chắc thịt.

Có ba loại màu lông: trắng [ngan Ré], loang trắng đen [ngan Sen] và màu đen [ngan Trâu][3].

  • Ngan trắng hay ngan Ré là loại nuôi khá phổ biến ở Việt Nam, chúng có đặc điểm lông màu trắng tuyền, tầm vóc trung bình, lúc 4 tháng tuổi Còn mái nặng 1,7-1,75 kg, con trống nặng 2,85-2,90 kg. Sản lượng trứng đạt 69-70 quả/năm; tỷ lệ phối và tỷ lệ nở cao. Đây là giống ngan chịu kham khổ, kiếm mồi tốt, đẻ trứng khá, khả năng chống đỡ bệnh tật tốt, thường hay nuôi thành từng vùng như Gia Lâm [Hà Nội], Châu Giang [Hải Dương]. Chúng có khối lượng lúc 4 tháng tuổi con mái 1,7 - 1,8 kg/con, con đực 2,8 - 2,9 kg/con. Ngan Dé chỉ đẻ được từ 36- 42 trứng/năm
  • Ngan loang đen trắng hay còn gọi là ngan Sen có bộ lông màu loang đen trắng, tầm vóc to, lúc 4 tháng tuổi con mái nămg 1,7-1,8 kg, con trống nặng 2,9-3,0 kg. Sản lượng trứng đạt 65-66 quả/năm; tỷ lệ phôi và tỷ lệ nở cao, ngan mái ấp và nuôi con khéo. Ngan loang nuôi rộng rãi khắp nơi. Chúng có khối lượng lúc 4 tháng tuổi, con mái 1,7-1,8 kg/con, con đực 2,9-3,0 kg/con.
  • Ngan đen hay gọi là ngan trâu: Ngan đen còn rất ít, không được nuôi rộng rãi, vì hầu hết đã bị pha tạp. Giống ngan này toàn thân màu đen tuyền, có tầm vóc to, thô, dáng đi nặng nề, tỷ lệ phôi thấp, nuôi con vụng, chúng có tầm vóc to, thô, dáng đi nặng nề. Sau 5 tháng ngan bắt đầu đẻ, một năm đẻ 3-5 lứa, năng suất trứng 50-75 quả/mái/năm. Khối lượng trứng 65-67 g/quả. Ngan Trâu còn đẻ trứng thấp hơn: 26-36 quả/năm.

Khối lượng sơ sinh của ngan đực và mái là bằng nhau, nhưng càng nuôi thì tốc độ sinh trưởng càng khác nhau rõ rệt. Tốc độ sinh trưởng của ngan mái cao ở giai đoạn 2-7 tuần tuổi, còn ngan đực từ 2-8 tuần tuổi. Trong giai đoạn này ngan nội có thể tăng tới 200 gram mỗi tuần, nếu là con mái và tăng tới 400 gram mỗi tuần nếu là con đực. Để sản xuất thịt, người ta chú ý sự phát triển của cơ lườn và cơ đùi. Ở tuần tuổi thứ chín, tốc độ sinh trưởng có giảm đi nhưng vẫn phải đợi đến 11 hoặc 12 tuần để đảm bảo cho cơ lườn phát triển đầy đủ. Ngan mái có thể giết lúc 11 tuần và ngan đực lúc 12 tuần, vì đến 12 tuần ngan đực mới có lông cánh hoàn chỉnh và không có tuỷ trong ống lông nữa. Tỉ lệ thịt ức lúc này khoảng 14-15% khối lượng sống, thịt đùi khoảng 15%.

  •  

  •  

  •  

  •  

  1. ^ “Quy trình kỹ thuật chăn nuôi ngan”. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 7 năm 2009. Truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2015.
  2. ^ Nhớ “Văn Ngan tướng công” và một thời vàng son của văn học thiếu nhi
  3. ^ “Ngan nội”. Viện chăn nuôi - Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 3 năm 2016. Truy cập 27 tháng 9 năm 2015.

Lấy từ “//vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ngan_cỏ&oldid=68176289”

Ngan nhà [Danh pháp khoa học: Cairina moschata forma domestica] là loại ngan đã được thuần hóa, chọn giống trở thành một loài gia cầm và được đưa vào chăn nuôi rộng rãi để lấy các sản phẩm như thịt, trứng và lông cho nhu cầu của con người.

Ngan nhà

Ngan nhà

Tình trạng bảo tồn


Ít quan tâm [IUCN 3.1]

Phân loại khoa họcGiới [regnum]AnimaliaNgành [phylum]ChordataLớp [class]AvesBộ [ordo]AnseriformesHọ [familia]AnatidaeChi [genus]CairinaLoài [species]C. moschata forma domestica

Ngan nhà được thuần hóa đầu tiên tại châu Mỹ thời kỳ Thời kỳ tiền Colombo [pre-Columbian times] bởi những người da đỏ bản địa ở đây từ những phân loài ngan hoang dã biết bay. Người Tây Ban Nha đã gọi loài ngan nhà với cái tên là pato criollo hay là vịt creole [vịt của người Creole bản địa], ngoài ra còn có những cái tên bằng tiếng Tây Ban Nha khác để chỉ về giống này như pato casero [tức là vịt backyard] hay pato mudo [tức vịt câm].

 

Một bầy ngan nhà

Thịt ngan cũng được ưa chuộng hơn so với phần lớn thịt từ các giống vịt nhà [có lẽ là hậu duệ đã thuần hóa của vịt cổ xanh] do nạc hơn, chứ không chứa nhiều mỡ như thịt vịt, độ nạc và mềm của thịt ngan có thể so sánh với thịt bê. Các giống ngan thuần hóa thường có các đặc trưng bộ lông khác với của ngan hoang. Loại ngan có lông trắng thích hợp cho sản xuất thịt.

Ngan mái nặng khoảng 2–5 kg [5-10 pao]; ngan trống nặng khoảng 5–8 kg [10-17 pao]. Ngan thuần hóa có thể sinh sản tới 3 lần mỗi năm. Phân loại con đực, con cái ngay từ ngày đầu tiên, mở lỗ huyệt ra. Con trống sẽ xuất hiện mấu lồi nhô lên, đó là gai giao cấu của chúng, ở con cái, không có mấu lồi đó. Con mái phải có mào đỏ, thân hình thanh gọn, cân đối, bụng mềm, lỗ huyệt ướt, lông sáng, bóng áp sát vào thân, vùng xương chậu nở rộng.

Một số ngan nuôi đã thoát ra ngoài hoang dã và hiện tại sinh đẻ ngoài khu vực bản địa của chúng, như ở Tây Âu và Hoa Kỳ. Ngan thịt sinh trưởng, phát triển nhanh, tiêu tốn thức ăn/kg tăng trọng thấp, tỷ lệ nuôi sống cao, bộ lông phát triển bình thường. Ngan không những dễ nuôi, nhanh lớn, tiêu tốn ít thức ăn, tỷ lệ nuôi sống cao mà giá cả cũng rất hợp lý.

Ngan có thể lai ghép chéo với vịt nhà để sinh ra con lai vô sinh tức loài hỗn chủng [vịt Mulard]. Ngan đực đã được lai ghép ở quy mô thương mại với vịt mái bằng cách thụ tinh tự nhiên hoặc nhân tạo. Khoảng 40-60% trứng nở thành vịt Mulard được nuôi để lấy thịt.

Tương tự, việc lai ghép giữa vịt cổ xanh trống với ngan mái là có thể, dù con lai của chúng lại không cho thịt hay trứng với các đặc trưng mong muốn.[1] Các con lai này thường được dùng trong sản xuất gan béo [foie gras]. Một lá gan ngan thông thường có khối lượng 1 – 2 gam nhưng cũng nhờ chăn nuôi, có thể đạt đến trọng lượng từ 5 – 8 lạng.[2] Gan ngan là món ăn yêu thích của người Pháp.

Tại Israel người ta đã lai ghép ngan với vịt cổ xanh để sản xuất các sản phẩm ăn kiêng của người Do Thái [kosher] từ vịt. Địa vị thức ăn kiêng của ngan là chủ đề tranh luận của người Do Thái trong trên 150 năm qua.[3] Ngan nuôi tại Việt Nam hiện nay là các giống [ngan dé, ngan trâu v.v][4] của ngan bướu mũi đã thuần hóa, với số liệu ước tính theo FAO là khoảng 30.000 tới 100.000 con vào năm 1997.[5]

Trong các loài thủy cầm, nhiều giống ngan được quan tâm vì hiệu quả nuôi khá cao. Có giống ngan mới chỉ nuôi chưa đầy 3 tháng mà đã nặng từ 5-5,5 kg/con.[6] So với vịt, ngan có rất ít các chủng loại, dòng và giống. Một số giống là:

  • Ngan Pháp: Là giống ngan nhà có nguồn gốc từ Pháp và có nhiều dòng khác nhau, trong đó có đặc điểm chung là có sản lượng trứng cao và ổn định. Tuỳ theo mục đích sử dụng khác nhau, các giống ngan trên được chuyển đến các nước khác nhau trên thế giới. Các dòng ngan Pháp gồm:
    • R31: Có màu vằn ngang và xám đen lúc trưởng thành.
    • R41: Màu đen, khối lượng cơ thể cao nhất.
    • R51: Ngan 1 ngày tuổi có lông màu vàng rơm, chân, mỏ có màu hồng hoặc trắng, trên đầu có đốm đen hoặc nâu. Đến tuổi trưởng thành, ngan có màu lông trắng.
    • R61: Loại này có lông màu xanh xám, là loại hình đặc thù nuôi với thức ăn đặc biệt để lấy gan.
    • R71: Ngan 1 ngày tuỏi có màu lông vàng rơm, có hoặc không có đốm đen trên đầu. Chân, mỏ màu hồng. Khi trưởng thành ngan có màu lông trắng.
    • Ngan Pháp siêu nặng có lông màu trắng tuyền. Mào và tích tai màu đỏ.
  • Ngan nội: Ngan nội là các giống ngan nội địa của Việt Nam. Chúng cũng có nguồn gốc xa xưa từ Nam Mỹ, được nhập vào Việt Nam từ lâu, được nuôi nhiều ở nhiều nơi thuộc vùng Đồng bằng Sông Hồng. Có ba loại màu lông: trắng [ngan Ré], loang trắng đen [ngan Sen] và màu đen [ngan Trâu].

Bài chi tiết: Chăn nuôi gia cầm

Chọn giống ngan phải được thực hiện ngay từ khi ngan mới nở, chọn những con lông bông, mắt sáng, bụng gọn, chân mập, cứng cáp, dáng đi vững vàng, có màu sắc lông tơ đặc trưng của giống. Ngan vẫn thường xuyên bị một số căn bệnh tấn công như bệnh dịch tả vịt, bệnh phó thương hàn, bệnh tụ huyết trùng và bệnh cúm gia cầm.

  1. ^ Holderread, David. 2001, Guide to Raising Ducks, trang 97, Storey Publishing, North Adams, MA. ISBN 1-58017-258-X
  2. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 21 tháng 9 năm 2014.
  3. ^ Bài viết trên Kashrut.com
  4. ^ “Quyết định số 67/2005/QĐ-BNN, ngày 31 tháng 10 năm 2005”. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2006. Truy cập ngày 21 tháng 9 năm 2014.
  5. ^ dad.fao.org
  6. ^ //danviet.vn/nong-thon-moi/nuoi-ngan-hieu-qua-den-ngo-ngang-41869.html

Lấy từ “//vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ngan_nhà&oldid=67470456”

Video liên quan

Chủ Đề