Không ít những vụ án chấn động trên thế giới sử dụng xyanua để đầu độc nạn nhân. Vậy xyanua là gì? GiaiNgo sẽ chia sẻ thông tin này ngay sau đây.
Nếu bạn đã từng đọc qua truyện Conan, chắc hẳn bạn sẽ thấy sự xuất hiện của xyanua nhiều nhất trong truyện. Một số vụ án gây chết người xảy ra khi kẻ thù cho nạn nhân sử dụng xyanua.
Xyanua là gì và tại sao nó lại nguy hiểm đến như vậy. Hãy theo dõi bài viết của GiaiNgo để biết tường tận về loại chất độc phổ biến này.
Xyanua là gì?
Xyanua là một hóa chất hoạt động nhanh mạnh, có thể gây chết người dưới nhiều dạng hợp chất khác nhau. Đây là định nghĩa theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ. Với một lượng nhỏ 50mg – 200mg xyanua hoặc hít phải 0,2% khí xyanua có thể gây tử vong ở người.
Xyanua có thể tồn tại dưới nhiều hình thức. Chẳng hạn:
- Thể rắn là natri xyanua [NaCN], kali xyanua [KCN].
- Thể khí là hydro xyanua [HCN], xyanua clorua [CNCl]
- Thể lỏng.
Xyanua được giải phóng từ các chất tự nhiên trong một số loại thực vật như sắn, đậu lima hay hạnh nhân. Ngoài ra chất độc này còn xuất hiện trong hạt của các loại trái cây như quả mơ, táo và đào.
Đặc biệt, xyanua còn xuất hiện trong khói thuốc lá. Trong sản xuất, xyanua dùng để sản xuất giấy, dệt may và nhựa. Ngoài ra, khí xyanua còn được người dân sử dụng để tiêu diệt sâu bệnh và sâu bọ.
Xyanua có vị gì?
Xyanua có vị đắng như quả hạnh nhân. Xyanua là một hợp chất hoá học có chứa nhóm xyano [C≡N], bao gồm một nguyên tử cacbon liên kết ba với một nguyên tử nitơ.
Xyanua là một loại khí không màu. Ví dụ như hydro cyanide [HCN] hoặc xyanua clorua [CNCl], hoặc một dạng tinh thể như natri xyanua [NaCN] hoặc kali xyanua [KCN].
Ngộ độc xyanua là gì?
Ngộ độc xyanua là ngộ độc do tiếp xúc trực tiếp với một số dạng hợp chất xyanua. Triệu chứng ngộ độc xyanua có thể xuất hiện trong vài giây đến vài phút sau khi tiếp xúc với chất độc. Mức độ ngộ độc còn phụ thuộc vào liều lượng xyanua tiếp xúc, loại xyanua và thời gian phơi nhiễm với chất độc.
Ngộ độc có thể xảy ra khi hít phải khói do cháy nhà. Ngoài ra có thể do tiếp xúc tại nơi làm việc liên quan đến đánh bóng kim loại, một số loại thuốc trừ sâu, thuốc nitroprusside và một số hạt giống như táo và quả mơ. Các dạng lỏng của xyanua có thể được hấp thụ qua da.
Kali xyanua là gì?
Kali xyanua là một hợp chất hóa học không màu được tạo bởi 3 nguyên tố kali, cacbon và nitơ. Hình dáng bên ngoài và màu sắc của kali xyanua khá giống với đường. Đặc biệt, kali xyanua có thể hòa tan trong nước.
Kali xyanua được sử dụng trong ngành kim hoàn dùng để mạ hay đánh bóng bằng phương pháp hóa học. Đồng thời, kali xyanua còn được dùng trong ngành khai thác các mỏ vàng để tách vàng ra khỏi quặng vàng. Kali xyanua được liệt vào hạng kịch độc trong những chất độc trên thế giới.
Nguồn gốc của xyanua
Nguồn gốc của xyanua là được tìm thấy trong môi trường tự nhiên. Ngoài ra, trong quá trình công nghiệp, chất thải xyanua trong nước là nguồn thải từ quá trình khai thác mỏ và công nghiệp hóa chất hữu cơ.
Trong công nghiệp luyện thép, xyanua là chất độc chính gây ô nhiễm. Ngoài ra, xianua còn xuất hiện từ xe cộ, ngành công nghiệp hóa học, chất đốt từ những nhà dân và thuốc trừ sâu. Xyanua còn được tìm thấy trong những bãi chôn lấp có thể làm nhiễm bẩn nguồn nước ngầm.
Dấu hiệu và triệu chứng khi bị ngộ độc xyanua
Dấu hiệu và triệu chứng khi bị ngộ độc xyanua là đầu tiên có cảm giác nóng lưỡi họng, đau đầu, chóng mặt, kích thích, đau bụng, buồn nôn, thở nhanh sâu. Nếu nặng hơn có thể bị rối loạn ý thức, hôn mê, co giật, huyết áp thấp, tim ngừng đập.
Các triệu chứng xuất hiện nhanh từ 30 phút đến 1 – 2 giờ sau khi tiếp xúc với xyanua. Đôi khi người bệnh có thể tử vong ngay vài phút sau đó. Nếu được điều trị sớm, kịp thời sẽ không để lại di chứng.
Chất độc xyanua mua ở đâu?
Chất độc xyanua mua ở trên mạng và tại các cửa hàng dân sinh. Bạn nên mua xyanua ở những chỗ đảm bảo chất lượng, nhập khẩu chính ngạch, nguyên đai kiện.
Bên cạnh đó để hạn chế những rắc rối về sau bạn nên tìm đến những công ty được quyền kinh doanh loại hóa chất này. Bởi những công ty này đã được cấp phép kinh doanh của chính quyền.
Chất độc xyanua nguy hiểm mức nào?
Chất độc xyanua nguy hiểm đến mức có thể gây tử vong. Khi xyanua đi vào cơ thể nó sẽ ngăn chặn các tế bào sử dụng oxy. Lúc này, các tế bào sẽ chết.
Xyanua có hại cho tim và não hơn các cơ quan khác bởi chúng sử dụng rất nhiều oxy. Xyanua bay hơi và dễ phân tán trong không gian mở, do đó nó ít gây hại hơn khi ở ngoài trời.
Phải làm gì khi tiếp xúc với xyanua
Khi tiếp xúc với xyanua người dân không thể tự xử lý mà đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để điều trị tích cực và dùng thuốc giải độc. Những biện pháp mà người dân cần lưu ý khi đưa người nhiễm xyanua khi cấp cứu là cần đặt bệnh nhân nằm nghiêng an toàn.
Khi bệnh nhân bị co giật, giữ không cho bệnh nhân ngã, không dùng các vật cứng cho vào miệng người bệnh. Có thể tạm thời đặt khăn gấp hoặc băng cuộn chèn miệng chống cắn. Hãy cố gắng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để kịp thời chữa trị.
Với phần phân tích chi tiết ở trên chắc hẳn bạn cũng đã hình dung được chất xyanua là gì và tác hại cực kỳ nguy hiểm của nó. Hẹn gặp các bạn trong những bài viết tiếp theo của GiaiNgo nhé!
Mới đây, Cơ quan CSĐT Công an TP.Thái Bình [Thái Bình] đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Lại Thị Kiều Trang [25 tuổi, ngụ huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình] để điều tra về cái chết của chị N.T.H.
Theo đó, Trang được xác định là người đầu độc một cán bộ của Bệnh viện Phổi Thái Bình bằng cách cho chất độc Natri Xyanua vào trà sữa.
Nghi phạm Trang được cho rằng đã có ý định đầu độc vợ của người tình, cũng chính là chị họ của mình sau khi bị đề nghị chấm dứt mối quan hệ trái luân thường.
Sự việc này khiến dư luận dấy lên lo lắng khi Natri Xyanua là loại chất kịch độc, khiến người dùng phải vài giọt cũng có thể bị sốc, đột tử. Chất này theo quy định chỉ được bán cho đơn vị là doanh nghiệp và có mục đích sử dụng rõ ràng.
Mua bao nhiêu cũng có
Tuy nhiên, hiện tại PV có thể tìm mua chất kịch độc Natri Xyanua hoặc Kali xyanua trên mạng mà người bán không cần kiểm chứng thông tin, giấy tờ hay biết mục đích sử dụng.
Ngày 31/12 trong vai người cần mua chất Natri xyanua và Kali xyanua, phóng viên Dân Việt tiếp cận một địa điểm bán hóa chất tại quận Đống Đa [TP. Hà Nội], cô nhân viên tên P từ chối và cho biết đấy là loại chất cấm không bán cho cá nhân, liên hệ một số đầu mối khác phóng viên cũng bị từ chối với lý do tương tự.
Natri xyanua được rao bán với giá 135.000/kg.
Thế nhưng vẫn có những đầu mối chấp nhận bán loại chất kịch độc này. Phóng viên liên hệ người bán tên T có số điện thoại 0833316xxx. Không cần hỏi tên và mục đích làm gì, T tỏ ra ngon nghề khi giới thiệu với phóng viên rằng mua bao nhiêu cũng có, giá cả hợp lý và giao nhanh trong "một nốt nhạc".
Ngay sau đó, T cho chúng tôi xem mức giá của Natri Xyanua: "135.000/kg, thùng lớn khoảng 50kg cứ thế mà nhân tiền lên. Anh có lấy nhiều không? Cần những loại gì hay chỉ mỗi NaCN". Dứt câu, T chuyển sang hỏi chúng tôi địa chỉ để giao hàng.
T nói nếu chúng tôi trong nội thành Hà Nội sẽ giao tận nơi. Khi phóng viên tiết lộ mình ở Hoài Đức, người này cho biết: "Nếu xa anh qua cửa hàng lấy hộ em, công ty em ở trên quốc lộ 3, hướng từ cầu Đuống sang rồi rẽ trái luôn là tới. Còn anh bận, em thuê xe giao tận nơi cho anh phụ thụ thêm 100.000 tiền chở". Để chắc chắn, T bắt chúng tôi phải cọc trước một khoản rồi mới giao hàng.
Chất độc Natri Xyanua được quảng cáo, bán tràn lan trên mạng.
Sau khi hỏi địa chỉ, T giới thiệu thêm cho chúng tôi loại Kali xyanua nguồn gốc từ Đức có tính chất gần như tương tự, nhưng loại này đắt hơn. "Em loại gì chả có, anh cứ gom đơn rồi báo em, em chuyển tận nơi cho anh. Kali xyanua, là hàng cửa Đức, 1kg giá 2 triệu đồng" - T nói.
Lấy lý do đề xem xét số lượng, phóng viên hẹn T sau tết dương lịch sẽ gọi lại. Chúng tôi lại liên hệ một đầu mối khác tại Thanh Trì [Hà Nội], người này giới thiệu mình tên Ph. Ph tỏ ra kinh nghiệm khi cho biết natri xyanua bây giờ khó lấy hàng còn kali xyanua cần bao nhiêu cũng có.
"Natri xyanua bây giờ anh tìm mối khó lắm, ít người dán bán cho cá nhân lắm, còn kali xyanua em có hàng của Đức, giá 2.200.000 đồng/kg, anh lấy bao nhiêu em giao tận nơi và em thu tiền luôn", Ph tiết lộ.
Cần quản lý chặt
Trao đổi với phóng viên Dân Việt, Luật sư Bùi Quốc Tuấn - Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh cho biết, cá nhân tổ chức bán hóa chất NaCN và KCN [chất độc] phải có giấy phép kinh doanh.
Các mặt hàng KCN, NaCN, Cu[CN]2 … thuộc các danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh. Đối với việc nhập khẩu hóa chất phải khai báo và danh mục hóa chất phải xây dựng biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất ban hành kèm theo Nghị định 26/2011/NĐ-CP ngày 08/04/2011 của Chính phủ nên phải thực hiện các quy định quản lý chuyên ngành theo quy định của pháp luật trên.
Luật sư Bùi Quốc Tuấn - Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh.
"Những công ty hóa chất được cấp phép bán mặt hàng này chỉ bán cho những đơn vị có chức năng và cũng phải được Nhà nước cấp phép. Bên cạnh đó các điều khoản về kinh doanh hóa chất nhỏ, lẻ được quy định chặt chẽ, định kỳ hàng năm, tổ chức cá nhân phải báo cáo đầy đủ thông tin về việc sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất gửi Sở Công Thương và Cục Hóa chất", luật sư Tuấn nhấn mạnh.
Vị luật sư còn cho biết thêm, việc kinh doanh mà không có giấy phép là trái quy định của pháp luật. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hay xử lý hình sự theo quy định hiện hành.
Việc kinh doanh xyanua mà không có giấy phép là trái qui định của pháp luật.
Thông tin với báo chí PGS.TS Trần Hồng Côn [khoa Hóa, Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN] nhận định, Natri xyanua là một chất kịch độc, gây chết người chỉ cần một liều lượng cực thấp.
"Cùng với Kali xyanua, hợp chất Natri xyanua được liệt kê là một trong những chất độc đầu bảng trên thế giới, khi bị nhiễm độc hóa chất này, Xyanua thường dẫn tới ức chế hệ thống cytochrome, ngăn chặn sự trao đổi oxy hóa và gây tử vong", vị PGS.TS cho biết.