Bị body shaming là gì

MỤC LỤC

• Body shaming là gì?
• Body shaming bắt nguồn từ đâu?
• Chúng ta đã vô tình bị “body shaming” như thế nào?
• 05 cách giúp bạn yêu cơ thể mình hơn

Body shaming là gì? Body shaming có lẽ vẫn còn là cái tên xa lạ với nhiều người. Nhưng “người bạn” này đã tồn tại trong cuộc sống của chúng ta từ rất lâu. Mang lại những nỗi bất an, lo lắng và tiêu cực cho không ít người.

Vậy body shaming là gì và chúng ta đã “vô tình” bị body shaming như thế nào? 

Body shaming – miệt thị ngoại hình là việc sử dụng ngôn từ hoặc hành vi để dè bỉu, chê bai ngoại hình của người khác. Hành vi này khiến cho người bị miệt thị cảm thấy xúc phạm hoặc mặc cảm về cơ thể của mình. 

Mục tiêu của body shaming không chỉ dừng lại ở cân nặng của một người. Mà còn là chiều cao, vóc người, màu da hay thậm chí là nhan sắc. Đó có thể là bất cứ đặc điểm gì trên cơ thể của chúng ta.

Xét về lẽ đó, ai cũng có thể trở thành nạn nhân của body shaming – miệt thị ngoại hình. 

Body shaming tồn tại và ẩn náu dưới nhiều hình dạng khác nhau. Có những hành vi miệt thị trực tiếp có thể “mắt thấy tai nghe” được.

Nhưng cũng có những kiểu miệt thị gián tiếp, không rõ ràng. Vậy nên miệt thị ngoại hình đôi khi rất khó để nhận biết. “Ốm như si-da”, “mập như heo”,… là những câu miệt thị “kiểu mẫu” mà chúng ta vẫn thường nghe qua. 

Body shaming bắt nguồn từ đâu?

Từ thời cận đại…

Hành vi miệt thị ngoại hình được cho là bắt nguồn từ thời kỳ cận đại. Trong suốt thời Hy Lạp cổ đại đến thời Victoria, sự phân bổ tài sản giữa tầng lớp giàu và nghèo trở nên bất cân.

Người giàu không cần phải làm việc đồng áng vất vả mà vẫn thoải mái ăn ngon mặc đẹp. Ngược lại, tầng lớp thấp kém hơn phải làm lụng miệt mài, đối mặt với đói nghèo và dịch lao phổi. 

Đọc thêm: Cần làm gì để có được tự do tài chính trong thời gian ngắn nhất?

Nữ hoàng Victoria là biểu tượng của cái đẹp quyền quý thời cận đại

Chính vì vậy, cơ thể to lớn, đầy đặn và nước da nhợt nhạt trở thành tiêu chuẩn của cái đẹp. Hình mẫu cơ thể này đại diện cho sự giàu có của tầng lớp quyền quý. Nữ hoàng Victoria khi ấy là biểu tượng của “vẻ đẹp quyền quý”.

Ngược lại, dáng người thon gầy và làn da rám nắng bị cho là biểu hiện của sự nghèo hèn. Những người có vóc dáng này thường bị chế giễu, cười cợt. Và bị xem như là người thuộc tầng lớp thấp kém trong xã hội. 

Cho đến thời hiện đại

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai diễn ra. Tạo tiền đề cho sự phát triển nền công nghiệp thế giới lên một tầm cao mới.

Sự ra đời của dây chuyền sản xuất quy mô lớn dẫn đến sản xuất và tiêu dùng hàng loạt. Thức ăn không còn khan hiếm nữa mà dần trở nên dư thừa. 

Người dân thuộc bất kỳ tầng lớp nào cũng có thể tiếp cận nguồn thực phẩm dồi dào này. Vậy nên cân nặng không còn phản ánh được điều kiện kinh tế nữa mà thay vào đó, cơ thể săn chắc, mảnh mai trở thành một tiêu chuẩn mới của người giàu.

Cơ thể to lớn, mập mạp được xem như một đặc trưng của tầng lớp kém hơn về kinh tế lẫn địa vị xã hội. Hình ảnh những cô gái thừa cân luôn đi kèm với những tính từ như “lười nhác”, “đần độn”, “thiếu kỷ luật”. 

“Vợ bạn có dọa bạn chết khiếp tối qua không?”

Dịch vụ mai mối Ashley Madison vốn vướng nhiều cáo buộc miệt thị phụ nữ và phân biệt giới.

Năm 2011, doanh nghiệp này phát hành hai mẫu quảng cáo với hình ảnh của một người phụ nữ ngoại cỡ và gây tranh cãi với dòng thông điệp “Vợ bạn có dọa bạn chết khiếp tối qua không?”.

Người mẫu nữ này sau đó đã tố cáo doanh nghiệp miệt thị ngoại hình và sử dụng hình ảnh của cô trái phép. 

Chúng ta đã vô tình bị “body shaming” như thế nào?

Miệt thị ngoại hình xảy ra ở khắp mọi nơi và biểu hiện theo nhiều cách khác nhau. Từ ngoài đường, trên những biển hiệu quảng cáo, trên TV, thậm chí trong gia đình.

Từ tự chê bai bản thân cho đến bình phẩm công khai về người khác. Chúng ta có thể đã vô tình bị một ai đó miệt thị ngoại hình mà không hề hay biết. Dù vì lý do gì, body shaming vẫn là một vấn nạn xã hội đáng lên án và cần được thay đổi. 

“Giỡn vui thôi mà, làm gì căng?”

Người Việt thích đùa, chúng ta yêu thích cảm giác gây cười người khác và được gây cười. Cũng như có thói quen lồng ghép những câu đùa trong lời nói của mình. 

Tuy nhiên, đôi khi cuộc vui làm cho ranh giới của việc nói đùa và miệt thị trở nên khó phân biệt. Bạn sẽ bất ngờ khi biết được miệt thị ngoại hình len lỏi trong gần như mọi hoạt động của chúng ta. 

Những câu đùa đôi khi vượt ra khỏi ranh giới của sự vui vẻ. 

“Khi còn là học sinh trung học, tôi luôn bị những người xung quanh chọc ghẹo, cười cợt mỗi khi tôi xuất hiện, chỉ vì răng không đẹp, cao 174 cm quá khổ. Đôi khi những lời nói đó không có ác ý nhưng khiến tôi tổn thương rất nhiều”, Nghiêm Mộng Tuyền, sinh viên Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, chia sẻ.

“Dù vậy, tôi cũng ý thức được khuyết điểm của bản thân nên tôi đã đi niềng răng để hoàn thiện hơn. Tôi làm đẹp vì bản thân chứ không phải vì muốn làm hài lòng tất cả mọi người”, Tuyền nói.

Khi cuộc vui trở nên quá trớn và dần khiến người khác không thoải mái, sự miệt thị ngoại hình thường được lấp liếm bằng câu nói “giỡn vui thôi mà, làm gì căng?”. Nhưng giỡn như vậy có thực sự vui?

Đọc thêm: Làm thế nào để chăm sóc sức khỏe tinh thần của mình trước những làn sóng tiêu cực?

“Chỉ có ý tốt thôi!”

“Mình có thể hiện bên ngoài khá nam tính. Nên cũng không tránh khỏi việc bị phán xét là “ăn mặc luộm thuộm, quá nam tính”. Chỉ có điều đáng buồn rằng người nói những câu đó với mình lại là mẹ mình.”, một bạn sinh viên chia sẻ.

Bố mẹ nào cũng muốn con mình phát triển một cách toàn diện từ “gỗ” đến “nước sơn”. Thế nhưng mỗi một bậc phụ huynh lại có cách dạy con khác nhau. Và không phải người cha mẹ nào cũng biết cách truyền đạt lời dạy của mình một cách tinh tế. 

Đọc thêm: Làm thế nào để sưởi ấm cuộc sống gia đình mùa dịch?

Những câu nói tưởng chừng bình thường như “không biết giữ dáng thì sẽ bị béo phì”, “con gái con đứa mà…”. Thực chất lại tác động rất nhiều đến tiềm thức của các bạn. Khiến các bạn lầm tưởng rằng mình có ngoại hình không đẹp và cần phải thay đổi. 

Sự miệt thị ngoại hình một cách vô thức có thể thay đổi đức tin của một người về bản thân họ

Những lời nhận xét của cha mẹ về ngoại hình của con mình đôi khi có phần hơi gay gắt. Vô tình, chính những lời nhận xét đó trở thành mũi dao làm cho chúng ta bị tổn thương. 

05 cách giúp bạn yêu cơ thể mình hơn

Thiền định

Thiền định giúp bạn luyện tập kết nối với cơ thể và tâm trí của mình

Thiền định giúp chúng ta tách biệt mối bận tâm về những thứ hiện hữu và tập trung vào chính mình. Nó cũng là cách mà nhiều người đang tận dụng để giải tỏa căng thẳng, phiền muộn.

Ai cũng có thể học thiền và bắt đầu thiền ngay mà không tốn bất kỳ chi phí nào. Tất cả những gì bạn cần làm chỉ là tìm cho mình một chốn bình yên, một chỗ ngồi thoải mái. Sau đó nhắm mắt lại và tập trung vào nội tại của chính mình. 

Chỉ từ vài chục phút thiền định mỗi ngày, tâm trí và cơ thể của bạn sẽ kết nối với nhau. Thời gian thiền định là cơ hội để bạn đối thoại với cơ thể của mình. Hiểu được những suy nghĩ, bận tâm còn vướng mắc. Từ đó gỡ bỏ những vấn đề trong nội tâm của chính mình. 

Đọc thêm: Mental health là gì? Sức khỏe tinh thần qua từng thế hệ

Thay đổi cái nhìn về bản thân

“”Quan trọng hơn hết vẫn là việc chúng cần phải chấp nhận bản thân.” – Đào Bá Lộc

Chúng ta được nhồi nhét vào đầu quan niệm: nếu có ngoại hình đẹp hơn, chúng ta sẽ được công nhận và yêu mến hơn. Nhưng đó chỉ là chuyện “trên phim mới có” mà thôi. 

Dù bạn có thân hình bốc lửa nhất, gương mặt sắc sảo nhất thì vẫn sẽ không thể làm hài lòng mọi người. Đến cả Scarlett Johansson, “cô đào nổi tiếng nhất nhì Hollywood” còn bị miệt thị ngoại hình kia mà.

Chạy theo cái nhìn của người khác không làm bạn tốt hơn. Bởi khi đã làm hài lòng một người rồi, bạn sẽ lại bị chỉ trích bởi một người khác.

Để rồi bước vào vòng lẩn quẩn “làm sao để đẹp hơn?” do bạn tự tạo ra. Chúng ta chỉ thực sự yêu bản thân hơn khi biết cách chấp nhận cơ thể mình mà thôi. 

Thay vào đó, mỗi sáng thức dậy, hãy tự nói với chính mình điều này: “Tôi xứng đáng được yêu thương và chấp nhận trong cơ thể này. Tôi sẽ không quan tâm hay cố gắng làm hài lòng người khác nữa”. 

Thanh lọc mạng xã hội 

Thanh lọc MXH nếu “tường nhà” bạn có theo dõi những trang thông tin độc hại, thị phi

Ngày trước, hầu hết mọi thông tin và kiến thức chúng ta tiếp nhận được là từ báo đài, sách giấy. Ngày nay, với sự phát triển của Internet, hầu hết thông tin chúng ta có được là từ mạng xã hội. 

Dựa vào thuật toán mà mạng xã hội sẽ liên tục đề xuất những nội dung phù hợp với mối quan tâm của bạn lên tường nhà.

Do vậy, nếu bạn đang theo dõi nhiều kênh thông tin độc hại. Hoặc kết bạn với những người thường xuyên chê bai, đánh giá ngoại hình người khác. Thì những nội dung đó sẽ xuất hiện dày đặc trên news feed của bạn mỗi ngày. 

Điều này nghe có vẻ chẳng có gì nghiêm trọng, nhưng dần dà chúng gây ra ảnh hưởng độc hại lên tiềm thức của bạn. Hình thành thói quen thường xuyên nhìn nhận và phán xét cơ thể của mọi người. Trong đó có chính bạn. 

Đọc thêm: FOMO là gì? Vì sao chúng ta có tâm lý sợ bỏ lỡ?

Vì vậy, hãy dành ra một ngày nghỉ trong tuần để thanh lọc toàn bộ mạng xã hội của bạn. Bạn có đang theo dõi những trang tin tức đầy thị phi không?

Hãy hủy theo dõi chúng đi. Bạn có đang có những người bạn độc hại trong danh sách bạn bè không? Hãy hạn chế theo dõi hoặc hủy kết bạn với họ. 

Bạn nên theo dõi những người nổi tiếng có thái độ tích cực về cơ thể. Hoặc những trang thông tin mang lại sự tích cực cho người theo dõi mỗi ngày. Như vậy thì những thông tin mà bạn nhận được sẽ không còn độc hại nữa. 

Làm những việc khiến cơ thể bạn thích thú

Làm những gì bạn thích để không còn bất an với cơ thể mình nữa

Hãy hình thành thói quen tạo cảm giác thích thú cho cơ thể của bạn mỗi ngày. Đó là những việc làm vô cùng đơn giản và không hề tốn kém chút nào. 

Chẳng hạn như giữ cơ thể luôn thơm tho, mát mẻ, nằm trên một chiếc nệm thật êm ái, mịn màng. Hoặc đắp loại mặt nạ mát lạnh bạn mới mua để dưỡng da. 

Những việc làm này tuy đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả. Thói quen này sẽ giúp não bộ của bạn liên kết cơ thể với những cảm giác thích thú. Theo thời gian, bạn sẽ dần quen với những cảm nhận tích cực về cơ thể của mình. 

Ăn diện theo cách bạn thích

Bạn sẽ nhận ra cơ thể mình cũng có nhiều nét đẹp mà trước đây chưa từng thấy

Mỗi khi cảm thấy bất an và khó chịu với cơ thể của mình, chúng ta sẽ mặc lên những bộ trang phục ngoại cỡ. Mục đích là để che lấp đi những bộ phận “không hoàn hảo” của mình.

Điều này khiến cho não bộ của bạn nhận thức rõ rằng cơ thể của bạn không đẹp. Và bạn sẽ chỉ cảm thấy tiêu cực mỗi khi nhìn vào bộ phận cơ thể của mình mà thôi. 

Cơ thể của chúng ta giống như một tác phẩm nghệ thuật. Và cách mà chúng ta ăn diện thể hiện cá tính nghệ thuật của mình.

Thay vì mặc để che lấp cơ thể, hãy ăn diện theo phong cách mà bạn thích nhất. Nếu có điều kiện tài chính tốt, hãy mua sắm thường xuyên hơn. 

Khi làm vậy nghĩa là bạn đang đối xử với cơ thể bạn như một đối tượng đáng được quan tâm và chăm chút. Đó cũng là cách bạn truyền đi thông điệp rằng: Tôi ở đây và tôi xứng đáng được yêu thương nhiều hơn.