Thế giới động vật luôn là chủ đề phong phú mà con người các không ngừng khám phá và nghiên cứu. Ở mỗi loài, lại có hàng trăm hàng ngàn điều mới lạ khác nhau cần giải đáp. Đối với ếch, “người bạn” rất đỗi quen thuộc này cũng có vô vàn thứ hay ho để chúng ta khám phá. Trong đó, quá trình sinh sản của ếch ẩn chứa nhiều điều đặc biệt và thú vị mà không phải ai cũng biết rõ. Hôm nay, hãy cùng chúng mình khai phá ngay bạn nhé!
I. Đặc điểm quá trình sinh sản của ếch
Đầu mùa hạ, ngay sau những cơn mưa, vào ban đêm ta thường nghe thấy tiếng kêu của ếch. Dấu hiệu một mùa sinh sản của ếch lại đến.
1.1 Giai đoạn tìm bạn tình
Bước đầu tiên trong sinh sản là tìm bạn tình. Ở hầu hết các loài ếch, con đực thường thu hút bạn tình bằng tiếng kêu lớn. Mỗi loài ếch có một cách gọi khác nhau và ếch cái có thể nhận ra tiếng gọi của loài mình. Khi con cái đã sẵn sàng sinh sản [khi chúng đã đầy trứng]. Rồi chúng lặng lẽ ra dấu hiệu cho những con đực mà chúng thích.
Ta thường có thể dễ dàng phân biệt ếch đực với ếch cái. Nhiều loài lưỡng hình về giới tính, có nghĩa là có sự khác biệt giữa cơ thể, màu sắc của con đực và con cái. Nhưng ở một số loài, con đực và con cái rất khó phân biệt. Khi gặp phải trường hợp bị con đực khác siết chặt. Ếch đực lúc này sẽ thường ra hiệu bằng cách phát ra tiếng kêu. Trong mùa giao phối, các nhà nghiên cứu có thể sử dụng tiếng kêu để biết được ếch nào là đực và ếch nào là cái.
1.2 Hiện tượng "cõng ếch" trong quá trình sinh sản của chúng
Ở hầu hết tất cả các loài ếch, quá trình thụ tinh của trứng diễn ra bên ngoài cơ thể con cái thay vì bên trong. Người ta gọi là thụ tinh ngoài.
Con cái giải phóng trứng của mình và con đực tưới tinh trùng của nó lên trứng cùng một lúc. Để đảm bảo rằng tinh trùng gặp được trứng. Ếch cái và ếch đực phải vào tư thế giao phối gọi là amplexus - “cõng ếch”. Con đực trèo lên lưng con cái và đan hai chân trước vào bụng của ếch cái.
Quá trình này diễn ra trong nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều ngày. Địa điểm cõng ếch thường diễn ra dưới nước, ở ao hồ hoặc thậm chí là trên cây. Nhìn chung là các khu vực có nguồn nước gần đó.
Một cặp ếch có thể đẻ lên đến vài ngàn trứng. Vì trong quá trình biến đổi thành ếch, trứng ếch và nòng nọc là thức ăn cho cá, chim và các động vật khác. Do đó, hầu hết trứng không tồn tại đến tuổi trưởng thành.
Tất cả trứng của ếch đều cần độ ẩm để phát triển. Hầu hết sau các loài ếch đều bỏ đi sau khi trứng được thụ tinh. Nhưng không phải tất cả trứng đều ấp dưới nước hoặc không có sự chăm sóc của cha mẹ. Một số loài ở lại chăm sóc cho đến khi những đứa con có thể tự tìm kiếm ăn. Tùy thuộc vào loài ếch và khí hậu nơi nó sinh sống, trứng có thể nở trong vài ngày đến vài tuần.
II. Vòng đời của ếch
Thông thường, quá trình biến đổi thành ếch diễn ra theo giai đoạn sau. Ếch trưởng thành → Trứng ếch → Nòng nọc → Nòng nọc có chân → Ếch con → Ếch trưởng thành…
Trong khi ếch trưởng thành là loài ăn thịt. Thì nòng nọc có thể là loài ăn chay hoặc ăn tạp. Một số là loài ăn tảo, những nòng nọc có răng khác có thể ăn bất cứ thứ gì, từ thảm thực vật thối rữa đến nòng nọc khác. Dù bằng cách nào, nòng nọc có xu hướng là những kẻ phàm ăn. Bời vì chúng cần rất nhiều năng lượng để hoàn tất quá trình biến đổi thành ếch.
Đầu tiên, chân sau bắt đầu phát triển. Sau đó, khi chân trước được hình thành, các cơ quan nội tạng của nòng nọc bắt đầu thay đổi. Nó phát triển một cặp phổi để có thể hít thở không khí. Hệ tiêu hóa của nó thay đổi để phù hợp với chế độ ăn uống của nó ở mỗi giai đoạn. Đuôi dần biến mất khi nó được hấp thụ vào cơ thể. Khi ếch con sẵn sàng sống trên cạn, nó thường chỉ còn lại một chút đuôi, nhưng điều đó sẽ dần biến mất.
Tuy nhiên, không phải tất cả các loài ếch đều đẻ trứng. Các nhà khoa học đã phát hiện ra loài ếch Limnonectes larvaepartus sinh sống trong rừng mưa ở đảo Sulawsi, Indonesia. Đây được coi là loài ếch duy nhất trong tự nhiên đẻ trực tiếp ra nòng nọc thay vì trứng.
III. Kết luận
Để hoàn tất hành trình biến đổi từ lúc còn là trứng đến khi là một chú ếch trưởng thành. Quả là một quá trình dài và khá gian nan bạn nhỉ? Hy vọng qua bài viết này, bạn đã biết được quá trình sinh sản của ếch diễn ra như thế nào rồi nhé!
Xem thêm: San Hô Là Gì? San Hô Là Động Vật Hay Thực Vật
Mỗi lần, khi đông qua xuân tới, chúng ta đều có thể tìm thấy những hạt trứng đen kết thành từng đám ở các sông, hồ, mương, rãnh. Đó chính là thế hệ mới do những bà mẹ ếch và cóc sinh ra. Những hạt trứng này chẳng bao lâu sau sẽ biến thành nòng nọc con bơi trong nước. Mở sách giáo khoa ra, chúng ta có thể thấy rõ chúng được gọi là động vật lưỡng cư. Cũng có thể nói, mặc dù khi những động vật này trưởng thành có thể sống trên cạn, nhưng sự phát triển của ấu thể lại chắc chắn phải nhờ đến nước. Nhưng trong hoang mạc ở Australia hay ở những vùng hạn hán của Châu Phi vẫn tồn tại nhiều vô kể những loài động vật lưỡng cư. Vậy thì chúng đẻ trứng như thế nào nhỉ?
Dừng lại ở loài ếch Đácuyn của Châu Mĩ, chúng không hề tuân theo quy luật đẻ trứng thông thường của loài động vật lưỡng cư. Chúng đẻ trứng trên cạn, nhưng bố mẹ của chúng sẽ không bỏ đi mà ngược lại ếch bố sẽ ngày đêm canh giữ lũ con bên mình, đến một ngày lũ nòng nọc con chui ra từ trong những hạt keo đến khi bắt đầu bơi được thì ếch bố sẽ ngậm chúng vào miệng, lũ nòng nọc con ở trong đó khoảng 3 tuần mới có thể hoàn thành quá trình phát dục. Lúc đó, ếch bố sẽ nhả từ trong miệng ra, từ lúc đó lũ ếch con mới bắt đầu cuộc sống tự kiếm ăn.
Có một số loài động vật lưỡng cư tự tìm ra những cách thật khéo léo, chúng có thể cõng con trên lưng cho đến khi nở ra, cóc cõng con tiếng tăm lẫy lừng cũng chính là một trong những loại này. Trên lưng của những loài động vật này có rất nhiều chỗ lõm, giống như những nang nhỏ để nuôi con, đẻ trứng ra sau đó trải qua sự vận chuyển vất vả mới tới được lưng mẹ chúng, trong thời gian hơn ba tháng sau đó, mẹ chúng phải vất vả cõng chúng trên lưng cho mãi tận tới khi chúng hoàn thành quá trình phát dục.
Điều đặc biệt hơn nữa là một loại ếch ở Australia, vì lo sợ môi trường nở trứng bị ô nhiễm, ếch mẹ sau khi đẻ con ra, vội vàng nuốt tất cả trứng vào trong bụng, vì thế dạ dày của ếch mẹ cứ căng phồng lên, trứng ếch nằm trong bụng mẹ từ 6 – 7 tuần. Trong thời gian này, để lũ con không bị tổn thương, ếch mẹ đành phải nhịn ăn, cho tới khi lũ nòng nọc hoàn toàn phát triển thì ếch mẹ mới nhả từng con một từ trong miệng ra, cứ y như diễn ảo thuật vậy. Những người lần đầu tiên được chứng kiến cảnh tượng khủng khiếp này chắc sẽ há hốc mồm vì ngạc nhiên.
Đương nhiên, những phương pháp đẻ trứng và nở trứng trái với quy luật thông thường của lũ ếch và cóc này cũng chẳng phải là nét độc đáo riêng biệt của chúng, thực tế là do hoàn cảnh ép buộc mà thôi. Do vậy, cho dù có đẻ trứng trên cạn thì chúng cũng cố gắng chọn những nơi ẩm ướt hoặc cố gắng tạo ra môi trường thích hợp, thậm chí còn sử dụng cả bản thân mình. Ngược lại, nếu chúng không thể tự tìm ra những biện pháp độc đáo phù hợp với tự nhiên thì chúng tất sẽ trở thành khách qua đường vội vã trong lịch sử tiến hoá của sinh vật mà thôi.
Twitter Facebook LinkedIn
Sinh sản là cần thiết để bất kỳ loài động vật nào tồn tại, và động vật lưỡng cư như ếch cũng không khác! Nhưng làm thế nào để ếch sinh sản và tạo ra nhiều hơn đời sau? Vòng đời của chúng diễn ra như thế nào? Ếch có thể đẻ trực tiếp hay chỉ đẻ trứng? Hóa ra, câu trả lời cho những câu hỏi này phức tạp hơn một chút so với những gì hầu hết mọi người nghĩ ban đầu.
Xem thêm các câu hỏi lạ lẫm về loài ếch: Ếch có tai hay không?
Tìm hiểu thêm bên dưới về các phương pháp thông thường và bất thường – mà ếch sử dụng để sinh sản. Cho dù bạn chỉ tò mò, tự mình sở hữu những chú ếch cưng hay làm việc với chúng ở một mức độ nào đó, việc tìm hiểu về vòng đời của loài ếch có thể vừa thú vị vừa hữu ích!
Ếch có sinh sản hữu tính hay vô tính không?
Tất cả các loài ếch đều sinh sản hữu tính – không có loài ếch vô tính nào được biết đến. Tuy nhiên, việc ếch sử dụng thụ tinh bên trong hay bên ngoài cho trứng phụ thuộc vào loài của chúng.
Hầu hết các loài ếch đều sử dụng phương pháp thụ tinh bên ngoài, trong đó một con cái và con đực giải phóng trứng và tinh trùng của chúng cùng một lúc. Một số loài sử dụng phương pháp thụ tinh bên trong. Trong trường hợp đó, con đực sẽ thụ tinh bên trong trứng của con cái, và sau đó con cái sẽ đẻ trứng đã thụ tinh sau đó khi chúng đã phát triển xong.
Ếch cái có thể đẻ hàng nghìn quả trứng mỗi năm! Chúng giữ chúng trong cơ thể cho đến khi đến thời điểm giao phối. Nếu cô ấy không giao phối với con đực và trứng của cô ấy không được thụ tinh, chúng sẽ chết bên trong cơ thể cô ấy.
Hầu hết các loài ếch đều tìm kiếm bạn tình vào mùa xuân hoặc mùa hè một lần mỗi năm. Thông thường, chúng sẽ tụ tập với số lượng lớn trong một môi trường rất ẩm ướt và tìm bạn đời để giao lưu với nhau.
Hành vi giao phối Amplexus liên quan đến một con ếch đực và ếch cái bám chặt vào cơ thể của nhau trong nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều ngày cùng một lúc! Tại một thời điểm nào đó, ếch đực sẽ giải phóng tinh trùng từ ống dẫn tinh của mình và thụ tinh với trứng của con cái bên trong hoặc bên ngoài. Sau đó, hai con ếch sẽ thả nhau ra và đi theo con đường riêng của chúng.
Sau khi trứng của ếch cái được thụ tinh, chúng sẽ phát triển bên trong cơ thể của cô ấy trong một thời gian nhất định. Ở hầu hết các loài, ếch cái sẽ đẻ trứng trong môi trường ẩm ướt, nơi chúng sẽ tiếp tục phát triển trong khoảng thời gian từ vài ngày đến vài tuần trước khi nở. Tuy nhiên, một số ít trứng của các loài ếch khác lại phát triển bên trong cơ thể con cái! Trong trường hợp đó, cô ấy sẽ sinh trực tiếp ếch con hoặc nòng nọc sau khi trứng nở bên trong cơ thể cô ấy.
Không quá bất ngờ khi, ếch thuộc: những động vật nhảy cao nhất thế giới.
Có con ếch nào sinh con không?
Phần lớn ếch đẻ trứng, nhưng một số loài sử dụng phương pháp thụ tinh bên trong vẫn sinh ra ếch con.
Nhìn chung, việc sinh con non ở loài ếch khá hiếm, nhưng không phải là hoàn toàn không có!
Để ếch có thể sinh con, con đực phải thụ tinh bên trong trứng của con cái. Sau khi chúng được thụ tinh bởi tinh trùng của nam giới, trứng sẽ phát triển bên trong cơ thể cô ấy cho đến khi chúng nở. Không phải tất cả các loài sử dụng thụ tinh bên trong đều sinh sống – nhiều loài vẫn đẻ trứng! Hiện tại, có 13 loài ếch đã biết trong chi Nectophrynoides sinh ra ếch con sống.
Ngoài ra, có một loài sinh ra nòng nọc: Limnonectes larvaepartus, được các nhà nghiên cứu phát hiện vào năm 2015 trong rừng nhiệt đới của Indonesia.
Ếch là loài động vật đặc biệt, chúng thuộc: những động vật biến đổi hình dạng trong vòng đời.
Các phương pháp sinh sản khác thường ở ếch
Mặc dù đại đa số ếch đẻ trứng hoặc sinh con theo cách khá chuẩn, nhưng có một số điểm bất thường và biến thể đáng chú ý. Chúng bao gồm cóc Surinam, có con đẻ ra trứng trên lưng con cái, và ếch ấp dạ dày hiện đã tuyệt chủng, chúng ấp trứng trong dạ dày của chúng!
Đẻ trên lưng và trứng dính lên người của cóc cái
Có lẽ phương pháp sinh sản khác thường nhất của loài ếch liên quan đến loài cóc Surinam, Pipa pipa. Khi một con cóc Surinam đực xác định vị trí của một con cái, nó sẽ bám vào cô ấy theo phong cách amplexus điển hình. Cóc cái và cóc đực sẽ phóng tinh trùng và trứng cùng một lúc, dẫn đến thụ tinh ngoài.
Đây là nơi mà mọi thứ trở nên kỳ lạ! Sau khi con đực thụ tinh với trứng của con cái, anh ta sẽ đẩy chúng lên lưng cô ấy, nơi chúng sẽ dính vào cơ thể cô ấy. Ngay sau đó, cô ấy sẽ mọc một lớp da bảo vệ trên những quả trứng trên lưng. Những quả trứng sau đó sẽ phát triển trong khi gắn liền với cô ấy cho đến khi nó nở! Trong một sự kiện kỳ cục nhưng hấp dẫn, những đứa trẻ lao ra khỏi lưng của con cái.
Nuốt trứng vào dạ dày và nôn ra khi con non nở thành nòng nọc
Ngoài ra, ếch mỏ vịt, không may bị tuyệt chủng vào những năm 1980, đã sinh sản theo một cách rất bất thường. Chỉ có 2 loài tồn tại trong chi và cả 2 đều có nguồn gốc từ Queensland, Australia. Mặc dù các loài này thụ tinh cho trứng của chúng bình thường thông qua thụ tinh bên ngoài, nhưng cách mà loài này ấp chúng thực sự kỳ lạ.
Sau khi đẻ trứng và được con đực thụ tinh, con cái sẽ nuốt chúng! Sau đó, trứng sẽ tiết ra một lớp chất nhầy bảo vệ để chúng không bị dạ dày mẹ tiêu hóa. Cuối cùng, một khi trứng nở thành nòng nọc, mẹ của chúng sẽ cho chúng nôn ra. Những con nòng nọc sẽ bơi ra ngoài một cách an toàn để lặp lại quá trình một lần nữa!
Có bao nhiêu giai đoạn trong vòng đời của ếch?
Nói chung, có 3 hoặc 4 giai đoạn trong vòng đời của ếch, tùy thuộc vào loài của chúng. Theo thứ tự, các giai đoạn này là: trứng, nòng nọc, ếch con và ếch trưởng thành. Một số loài hoàn toàn bỏ qua giai đoạn nòng nọc và được sinh ra dưới dạng ếch con.
Phần lớn các loài ếch trải qua tất cả 4 giai đoạn sống riêng biệt. Tuy nhiên, một số loài, bao gồm cả nhiều loài sử dụng thụ tinh bên trong, đã bỏ qua hoàn toàn giai đoạn nòng nọc! Trong trường hợp này, thay vì đẻ trứng, cá cái sẽ giữ lại và cho phép chúng phát triển bên trong cơ thể. Cuối cùng cô ấy sẽ sinh ra những con ếch con sống khi trứng của cô ấy đã phát triển xong.
Ngoài ra, một số loài bỏ qua giai đoạn nòng nọc, như ếch Coqui, đẻ trứng trên cạn chứ không phải dưới nước. Kể từ khi những con ếch non này bắt đầu cuộc sống trên cạn, chúng bắt đầu cuộc sống như những con ếch con có tay chân chứ không phải nòng nọc.
Bạn có biết, ếch thuộc: những động vật có khả năng lột da.