Quyền tài phán là gì?
Quyềntài phánlàthẩm quyềnriêng biệt củaquốc giaven biển trong việc đưa ra cácquyết định,quy phạmvàgiám sátviệc thực hiện mọi hoạt động trên biển thuộc quyền chủ quyền của quốc gia mình như: cấp phép, giải quyết và xử lý đối với một số hoạt động cụ thể, các đạo nhân tạo, thiết bị và công trình trên biển, trong đó có việc lắp đặt và sử dụng các đảo nhân tạo, bảo vệ và giữ gìn môi trường biển trong vùng đặc quyềnkinh tếhay thềm lục địa của quốc gia đó, điều đó đượcquy địnhcụ thể tạiCông ướccủaLiên hợp quốcvề luật Biển năm 1982 [Công ước năm 1982].
1. Quyền tài phán là gì?
Theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982[gọi tắt là Công ước Luật Biển 1982] có hiệu lực từ ngày 16-11-1994, quyền tài phán được định nghĩa như sau:
– Quyền tài phán là thẩm quyền riêng biệt của quốc gia ven biển trong việc đưa ra các quyết định, quy phạm và giám sát việc thực hiện chúng, như: cấp phép, giải quyết và xử lý đối với một số loại hình hoạt động, các đảo nhân tạo, thiết bị và công trình trên biển, trong đó có việc lắp đặt và sử dụng các đảo nhân tạo, các thiết bị và công trình nghiên cứu khoa học về biển; bảo vệ và gìn giữ môi trường biển trong vùng đặc quyền kinh tế hay thềm lục địa của quốc gia đó.
Quyền tài phán là hệ quả của chủ quyền và quyền chủ quyền, có tác dụng bổ trợ tạo ra môi trường để thực thi chủ quyền và quyền chủ quyền. Như vậy, quyền tài phán gắn bó chặt chẽ với lãnh thổ quốc gia. Tuy vậy, quyền tài phán cũng có thể thực thi ở nơi mà quốc gia đó không có chủ quyền. Chẳng hạn, quyền tài phán có thể được áp dụng trên tàu thuyền, phương tiện treo cờ của quốc gia đó khi chúng đang hoạt động trong các vùng biển thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền của quốc gia khác. Quyền tài phán theo nghĩa rộng bao gồm:
– Thẩm quyền đưa ra các quyết định, quy phạm;
– Thẩm quyền giám sát việc thực hiện;
– Thẩm quyền xét xử của tòa án đối với một lĩnh vực cụ thể; theo nghĩa hẹp đó là thẩm quyền pháp định của tòa án khi xét xử một người hay một việc.
Khi thực hiện các quyền thuộc chủ quyền và quyền tài phán của mình, quốc gia ven biển có nghĩa vụ tôn trọng quyền lợi của các quốc gia khác, không được có hành vi cản trở quyền tự do hàng hải và tự do hàng không của tàu thuyền và các phương tiện bay, quyền tự do đặt cáp và ống dẫn dầu ngầm; không được có hành vi phân biệt đối xử trong việc các quốc gia khác thực hiện các quyền được UNCLOS 1982 quy định.
Xem thêm: Rủi ro quyền tài phán là gì? Những cảnh báo của Lực lượng đặc nhiệm hành động tài chính [FATF]
Quyền tài phán là gì?
Theo nghĩa rộng, thẩm quyền tài phán của một quốc gia xác định được hiểu là quyền lực riêng biệt của quốc gia trong các lĩnh vực lạp pháp, hành pháp và tư pháp.
– Thẩm quyền tài phán được cấu thành bởi quyền lực lập pháp, hành pháp và tư pháp của quốc gia và đây chính là quyền tối cao của một Nhà nước trong phạm vi lãnh thổ của mình, một nội dung quan trọng của chủ quyền quốc gia.
– Trong phạm vi lãnh thổ của mình, quốc gia có quyền thực hiện các quyền năng trong lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp mà không có bất kỳ sự can thiệp nào từ bên ngoài.
– Có quyền thông qua những quyết định về mọi vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội của đất nước vì mục đích tối cao là đảm bảo quyền lực và lợi ích của nhân dân.
Theo khái niệm hẹp thì thẩm quyền tài phán của quốc gia là thẩm quyền giải quyết các vụ việc thuộc quyền hạn xét xử của quốc gia này.
Trong nội dung tiếp theo của bài viết, chúng tôi đưa ra ví dụ về quyền tài phán, giúp Quý độc giả giải đáp được Quyền tài phán là gì? Ví dụ về quyền tài phán.