Ds Đặng Thị Ngọc Hà -
1. Thuốc và bệnh kèm
Người cao tuổi thường mắc phải nhiều bệnh cùng một lúc. Những bệnh mãn tính thường gặp trên đối tượng này bao gồm tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch và cơ xương khớp. Sự hiện diện đồng thời nhiều bệnh trên người cao tuổi cũng là một thách thức bác sĩ điều trị vì nếu kê đơn không hợp lý, tương tác giữa thuốc sử dụng và bệnh có thể làm xuất hiện thêm một hoặc nhiều bệnh tiềm ẩn khác.
Bên cạnh đó hội chứng lão hoá cũng là vấn đề cần quan tâm vì tình trạng này phổ biến và không được phân loại bệnh cụ thể. Hội chứng này bao gồm những triệu chứng như suy yếu [dễ bị tổn thương với các tác nhân môi trường], chóng mặt, dễ té ngã, suy giảm hệ cơ xương, suy giảm nhận thức, tiểu tiện không kiểm soát…Tần suất của hội chứng lão hoá tăng lên theo độ tuổi và tần suất té ngã, chóng mặt, hạn chế vận động tăng lên gấp đôi ở độ tuổi từ 70-85. Hội chứng lão hoá làm tăng nguy cơ suy giảm chức năng, mất khả năng tự chủ và nguy cơ tử vong khi nhập viện. Các nghiên cứu đã chỉ ra có một mối liên hệ chặt chẽ giữa việc sử dụng thuốc và hội chứng lão hoá. Sử dụng thuốc trên người cao tuổi có thể góp phần gây nên hội chứng lão hoá, khi cứ mỗi thuốc điều trị được thêm vào sẽ làm tăng nguy cơ suy yếu, té ngã hay tàn tật trên bệnh nhân cao tuổi. Ngoài ra, hội chứng lão hoá cũng làm người cao tuổi tăng nhạy cảm với những biến cố có hại của thuốc.
Xem tiếp tại đây
Tin mới hơn:
Tin cũ hơn:
>
Lần cập nhật cuối lúc Thứ năm, 03 Tháng 6 2021 19:42
Dùng thuốc ở người cao tuổi
Người cao tuổi [được xem là 60 tuổi trở lên] chiếm một tỷ lệ không lớn lắm trong dân số [12%] nhưng lượng thuốc sử dụng cho đối tượng này lại không nhỏ [50% thuốc nói chung, trong đó được bác sĩ chỉ định 1/3 lượng thuốc thuộc loại kê đơn]. Đặc biệt, tỷ lệ tai biến gây ra do thuốc lại thường gặp ở người cao tuổi nhiều hơn so với các lứa tuổi khác dưới 60.
Theo thống kê, ở Mỹ, 1 trong 6 người cao tuổi dùng thuốc thường có sai lầm dẫn đến bị phản ứng có hại của thuốc [Adverse Drug Reactions, viết tắt ADR] gây rối loạn thể chất và tâm thần, thậm chí bị tử vong. Các biểu hiện lâm sàng thường gặp ở người cao tuổi do ADR của thuốc [rất dễ tưởng lầm là do bệnh]: bất an, té ngã, trầm cảm, lú lẫn, rối loạn nhận thức, táo bón, tiểu tiện không kiểm soát, hội chứng thần kinh ngoại tháp [extrapyramidal syndrome], rối loạn hoạt động tình dục, mất ngủ…
Một sốnguyên nhândẫn đến tăng tỷ lệ ADR ở người cao tuổi khi dùng thuốc:
- Người cao tuổi thườnghay đau ốm,không phải một mà là bị nhiều bệnh cùng một lúc, do đó thường phải dùng nhiều thuốc hơn người trẻ tuổi. Một số nghiên cứu ở các nước tiên tiến cho thấy người trên 65 tuổi hàng ngày được kê đơn dùng trung bình 5 - 6 thuốc, và vì thế dễ bị tương tác thuốc dẫn đến ADR.
- Người cao tuổi có thể đi khám ở hai bác sĩ trong thời gian rất ngắn và bác sĩ thứ hai không biết bác sĩ trước đã chỉ định dùng những thuốc gì để khuyên ngưng dùng tránh tương tác với thuốc mới.
- Do mắc nhiều bệnh, không chỉ bệnh cấp tính mà bị bệnh gọi là mạn tính mà các bệnh này nhiều khi lại đòi hỏi sử dụng nhiều loại thuốccó tác dụng mạnh, khoảng cách an toàn trong điều trị hẹp,dễ gây ADR.
- Người cao tuổi quá lo lắng về sức khỏe của mình muốn mau hết bệnh nên thường dùngthêm thuốcngoài thuốc đã được chỉ định hoặc có người không đau ốm gì vẫn dùng thuốc gọi là để “đề phòng”. Thậm chí không tuân thủ chỉ định dùng thuốc của bác sĩ, hoặc tăng liều thuốc hoặc kéo dài thời gian dùng thuốc, đưa đến bị quá liều gây ngộ độc.
- Ngược lại, có người cao tuổi lại sợ dùng thuốc do nghĩ là thuốc luôn gây hại. Có người tự ý giảm liều, có người giảm số lần dùng thuốc trong ngày [như thay vì uống 3 - 4 lần thì chỉ uống 1 - 2 lần/ngày], có người ngưng bỏ thuốc giữa chừng. Như đột ngột ngưng dùng thuốc hạ huyết áp có thể làm huyết áp tăng vọt rất nguy hiểm.
- Ở người lớn tuổi do trí tuệ giảm sút, thường haynhầm lẫntrong sửdụng thuốc,đặc biệt về liều lượng và số lần dùng thuốc. Trong trường hợp này, cần có người thân trẻ tuổi theo dõi sát việc dùng thuốc, không để người cao tuổi tự mình dùng thuốc.
- Do quá trình tích tuổi ảnh hưởng đếndược động họccủa thuốc [tức là ảnh hưởng đến quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hóa, thải trừ của thuốc] cũng như ảnh hưởng đến tính chấtdược lực họccủa thuốc đối với cơ thể, đưa đến những phản ứng rất bất ngờ và không có lợi.
Để dùng thuốc ở người cao tuổi hiệu quả và an toàn, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Cần biết tiền sử dùng thuốc người cao tuổi khi khám bệnh [nên hỏi kỹ họ đã dùng thuốc gì, kể cả có dùng dược thảo, thực phẩm chức năng hay không].
- Thầy thuốc chỉ chỉ định dùng thuốc khi thật cần thiết và sau khi chẩn đoán chính xác.
- Bắt đầu bằng liều dùng thấp nhất có hiệu lực, và nên kéo dài nhịp dùng thuốc trong ngày thích hợp [như đối với người trẻ tuổi dùng 3 lần/ngày thì đối với người cao tuổi có thể dùng 2 lần/ngày].
- Lưu ý các điều kiện thuận lợi cho việc tuân thủ dùng thuốc [chọn dạng thuốc thích hợp là thuốc lỏng nếu có như dung dịch uống, hay thuốc dùng ít lần trong ngày là thuốc dạng phóng thích thuốc kéo dài uống 1 lần/ngày…].
- Hướng dẫn kỹ các chỉ dẫn dùng thuốc một cách rõ ràng và bảo đảm sự tuân thủ điều trị bằng lời lẽ thiện cảm thuyết phục cũng như dành thời gian lắng nghe tâm tư của người cao tuổi.
- Theo dõi sát trong thời gian dài sự đáp ứng đối với tác dụng của thuốc ở người cao tuổi. Không thể suy diễn kinh nghiệm dùng thuốc ở người trẻ tuổi cho người cao tuổi. Ngưng dùng thuốc nếu lợi ích không rõ hoặc bị ADR.
- Thật thận trọng khi cho dùng thuốc mới.
Lưu ý các thuốc tránh dùng cho người cao tuổi đang mắc phải một bệnh lý nào đó:
- Không dùng dạng thuốc sủi bọt đối với người bị bệnh tăng huyết áp, suy tim [dạng thuốc sủi bọt luôn chứa natri sẽ làm tăng huyết áp].
- Tránh dùng thuốc chẹn bêta đối với người bị hen suyễn, COPD, đái tháo đường [chẹn bêta che mất triệu chứng tụt đường huyết ở người đang dùng thuốc trị đái tháo đường], bệnh lý mạch máu ngoại biên [peripheral vascular disease].
- Tránh dùng thuốc kháng histamin, thuốc chống co thắt, thuốc chống trầm cảm đối với người bị phì đại lành tính tuyến tiền liệt hay bị táo bón [vì thuốc làm bí tiểu tiện hay táo bón nặng thêm].
- Tránh dùng thuốc glucocorticoid đối với người bị đái tháo đường [vì glucocorticoid làm tăng đường huyết].
Ngày đăng: 23/10/2017
Kích thước font In ấn
Bình luận chia sẻ
Bài viết mới nhất
Giới thiệu khoa Ngoại tổng hợp 14/04/2022 / benhvienducgiang Địa chỉ liên hệ: Tầng 7 nhà B Quá trình thành lập và phát triển: Khoa Ngoại tổng hợp được thành lập từ tháng 03 năm 2008 trên cơ sở chia tách từ Khoa Ngoại chung của Bệnh viện đa khoa Đức Giang. Có 37 giường bệnh trong
Đơn nguyên cơ xương khớp 06/04/2022 / benhvienducgiang Đơn nguyên Cơ xương khớp được thành lập từ tháng 7 năm 2017, trực thuộc khoa Nội tổng hợp.
Giới thiệu khoa Hồi sức tích cực chống độc 01/04/2022 / benhvienducgiang Khoa Hồi sức tích cực chống độc được thành lập từ năm 2005 do được tách ra từ liên khoa: Hồi sức cấp cứu - Nhi. SĐT liên hệ: [024]38772432
Giới thiệu khoa Khám bệnh
14/04/2022 / benhvienducgiang
Là bệnh viện hạng I của Sở Y Tế, với phương châm Khoa Khám Bệnh bệnh viện đa khoa Đức Giang là cửa ngõ đón tiếp người bệnh, tạo sự thoải mái nhất cho BN khi đi khám bệnh, bệnh viện đã đầu tư cơ sở hạ tầng khám bệnh có thể nói hiện đại bậc nhất trong các bệnh viện thuộc Sở Y Tế Hà Nội, thoáng mát, sạch sẽ, đông ấm, hè mát, tiện nghi đầy đủ.
Giới thiệu phòng Phòng Tổ chức cán bộ 30/03/2022 / benhvienducgiang 1. Tên phòng: Phòng Tổ chức cán bộ- Số điện thoại: 02348272075- Địa chỉ liên hệ: Phòng A710, tầng 7 nhà A, Bệnh viện đa khoa Đức Giang, 54 phố Trường Lâm, phường Đức Giang, quận Long Biên, Hà Nội2. Lịch sử phát triển:* Thành lập:+
Tin đã đăng
Giới thiệu phòng Phòng Tổ chức cán bộ 30/03/2022 Khoa Truyền nhiễm 30/03/2022 Phòng Chỉ đạo tuyến 14/04/2022