Các điều kiện để hình thành và phát triển thị trường các công cụ phái sinh
|
10:22, 15/04/2022 (GMT+7) Show Công cụ phái sinh là một trong những công cụ tài chính quan trọng trên thị trường chứng khoán phái sinh. Nó được xem như là một cách thức để giảm thiểu rủi ro cho các bên tham gia các giao dịch liên quan đến tài sản cơ sở. Một số nhà đầu tư còn sử dụng các công cụ này để đầu cơ, tích trữ. Vậy công cụ phái sinh là gì và chúng đóng vai trò như thế nào đối với thị trường tài chính hiện nay? Cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Công cụ phái sinh là gì? Công cụ phái sinh (Derivative instrument) là công cụ tài chính mà giá trị của nó phụ thuộc vào một tài sản cơ sở đã được phát hành trước đó. Ngoài ra, công cụ phái sinh còn là một hợp đồng giữa hai bên với mục đích trao đổi một số lượng chuẩn tài sản thực (vàng, dầu, ngô, khoai…) hay tài sản tài chính (cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ…) theo giá xác định trước vào một ngày ấn định trước trong tương lai. Vai trò của công cụ phái sinh Mặc dù ra đời sau nhưng thị trường công cụ phái sinh đã thể hiện rõ vai trò của mình đối với thị trường tài chính nói riêng và nền kinh tế nói chung.
Công cụ phái sinh giúp quản lý rủi ro Thị trường công cụ phái sinh giúp chuyển rủi ro từ những người không thích rủi ro và ngại rủi ro thành những người chấp nhận rủi ro. Do giá cả công cụ phái sinh bị ảnh hưởng bởi giá trị giao ngay của tài sản cơ sở, nên chúng có thể được sử dụng để tăng hoặc giảm rủi ro khi nắm giữ những tài sản cơ sở đó. Những người tham gia thị trường phái sinh với mục đích giảm thiểu rủi ro được gọi là người phòng hộ. Những người tham gia với mục đích tăng lợi nhuận, chấp nhận rủi ro được gọi là nhà đầu cơ. Công cụ phái sinh cung cấp các chỉ báo Giá trên các thị trường phái sinh tập trung thể hiện kỳ vọng của những người tham gia thị trường trong tương lai và hướng giá của tài sản cơ sở theo mức giá đó trong tương lai. Điển hình như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai cung cấp thông tin quan trọng về giá cả, làm cơ sở cho giá giao ngay của hàng hóa hay chứng khoán. Giá trong hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai cũng bao gồm kỳ vọng của nhà đầu tư đối với tương lai của giá giao ngay. Tuy nhiên, xin lưu ý rằng kỳ vọng này có thể thay đổi. Thị trường phái sinh không cung cấp các dự đoán trực tiếp về tương lai của giá giao ngay mà cung cấp những thông tin hữu ích về biến động giá hoặc những rủi ro của tài sản cơ sở. Công cụ phái sinh tạo điều kiện thuận lợi trong điều hành Thứ nhất, ưu điểm nổi bật nhất chính là chi phí giao dịch trên thị trường phái sinh thấp hơn thị trường giao ngay, do đó nhà giao dịch sẽ thấy hấp dẫn và dễ dàng giao dịch trên thị trường này thay vì thị trường giao ngay hoặc các nghiệp vụ hỗ trợ bổ sung trên thị trường giao ngay.
Thứ hai, thị trường phái sinh có xu hướng thanh khoản cao hơn thị trường giao ngay nhờ đòn bẩy tài chính cao, cho phép người tham gia giao dịch chỉ với một số tiền nhỏ. Bên cạnh đó, rủi ro và lợi nhuận được điều chỉnh đến bất kỳ mức độ mong muốn nào. Nhờ đó, thị trường phái sinh có khả năng “tiêu hóa” các giao dịch lớn. Cuối cùng, nhà đầu tư dễ dàng bán khống trên thị trường phái sinh. Việc này mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Công cụ phái sinh giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường Sự nới lỏng và chi phí giao dịch thấp của thị trường này tạo điều kiện cho hoạt động chênh lệch giá và điều chỉnh giá nhanh chóng sẽ loại bỏ những cơ hội này. Xã hội sẽ được hưởng lợi bởi giá của tài sản cơ sở thể hiện chính xác hơn giá trị thực của nền kinh tế. Các loại công cụ phái sinh trên thị trường Trên thị trường, các công cụ phái sinh cơ bản được chia làm 4 loại: Hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng quyền chọn và hợp đồng hoán đổi.
Hợp đồng hoán đổi (Swaps) Hợp đồng hoán đổi là loại hợp đồng cho phép trao đổi khoản thanh toán định kỳ về tín dụng, lãi suất, hàng hóa, tiền tệ… Hợp đồng kỳ hạn (Forwards) Hợp đồng kỳ hạn là sự thỏa thuận giữa người mua và người bán về một tài sản cơ sở (hàng hoá, chứng khoán, cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ) vào một thời điểm xác định trong tương lai với mức giá thỏa thuận của ngày ký hợp đồng. Hợp đồng tương lai (Futures) Đây là một hình thức hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn được thực hiện trên thị trường tập trung. Thị trường giao dịch tập trung có chức năng kết nối bên mua với bên bán, đồng thời đảm bảo hai bên tuân thủ các nghĩa vụ trong giao dịch. Giá được áp dụng trong ngày đáo hạn hợp đồng gọi là giá tương lai. Hợp đồng quyền chọn (Options) Đây là loại hợp đồng thực hiện các chức năng đảm bảo cho chủ sở hữu quyền, nhưng không phải là nghĩa vụ, để có thể mua hoặc bán một lượng nhất định tài sản cơ sở tại một mức giá xác định hoặc tại trước một thời điểm xác định trong tương lai. Ngoài ra, còn có rất nhiều loại hợp đồng khác được xây dựng và áp dụng theo đặc thù của ngành dầu khí như: Hợp đồng Crack spread, Hợp đồng quyền chọn Calendar spread, các hợp đồng quy về cơ sở (Basis contracts), Hợp đồng Spark spread… Kết luận Với những thông tin bổ ích được đề cập trên bài viết, hy vọng sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về công cụ phái sinh cũng như vai trò của chúng đối với thị trường tài chính hiện nay. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Đầu tư gì là trang tin tức tài chính, với hơn 10 năm trong lĩnh vực này. Website chuyên cung cấp kiến thức về các kênh đầu tư tài chính HOT nhất hiện nay như hàng hóa phái sinh, chứng khoán, forex, tiền điện tử, bất động sản... Cập nhật tin tức, phân tích tình hình kinh tế, tài chính, cơ hội đầu tư, tiền tệ, tỷ giá ngoại tệ cập nhật đầy đủ nhất tại Đầu tư gì.
Hiện nay như chúng ta đã biết thì để có thể quản trị rủi ro thì công cụ phái sinh đã ra đời, từ đó có thể thấy được là loại công cụ này ngày càng đóng vai trò quan trọng như cung cấp chỉ báo giá và giảm thiểu các loại rủi ro. Vậy để có thêm hiểu biết về Công cụ phái sinh là gì? và vai trò của công cụ phái sinh trên thị trường tài chính tại Việt Nam hiện nay. Các bạn hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây mà FTV chia sẻ. Công cụ phái sinh là gì?
Công cụ phái sinh (tiếng Anh là Derivative instruments). Trong thị trường chứng khoán chắc hẳn các nhà đầu tư rất hiểu về công cụ phái sinh, chính là công cụ tài chính mà giá trị của nó còn phụ thuộc vào 1 tài sản cơ sở đã được phát hành trước đó. Bên cạnh đó công cụ phái sinh còn là một hợp đồng giữa hai bên nhằm mục đích để trao đổi một số lượng chuẩn tài sản thực (dầu, vàng, ngô, khoai…) hay tài sản tài chính (trái phiếu, cổ phiếu, tiền tệ,…) theo giá xác định trước vào 1 ngày ấn định trước trong tương lai. Tài sản cơ sở được hiểu là ngoại tệ, hàng hóa, chứng khoán hoặc các chỉ số chứng khoán. Khi giá trị của tài sản cơ sở trên hợp đồng thay đổi thì giá trị của công cụ phái sinh cũng thay đổi. Vai trò của thị trường công cụ phái sinh
Vai trò về thị trường công cụ phái sinh Lịch sử thị trường công cụ phái sinh ghi nhận những làn sóng phát triển, suy thoái nối tiếp nhau. Làn sóng phái sinh đầu tiên được ghi nhận chính là các hợp đồng tương lai ngoại tệ xuất hiện tại thị trường tiền tệ quốc tế. Làn sóng thứ 2 nổi lên là vào năm 1975, khi có sự xuất hiện của các hợp đồng tương lai lãi suất. Vào khoảng thời gian đó lãi suất thường xuyên biến động, dẫn tới Quỹ dự trữ liên bang Mỹ đã thay đổi mục tiêu điều chỉnh từ lãi suất chuyển sang dự trữ bắt buộc. Làn sóng thứ 3 diễn ra vào những năm 1990 với các tín dụng phái sinh như: tín dụng hoán đổi, tín dụng kỳ hạn, quyền chọn rủi ro tín dụng. Mặc dù ra đời sau nhưng thị trường công cụ phái sinh đã thể hiện rõ các vai trò quan trọng đối với nền kinh tế nói chung và thị trường tài chính nói riêng. - Thị trường phái sinh giúp quản lí các rủi ro Thị trường phái sinh giúp chuyển rủi ro từ những người sợ mạo hiểm và ngại mạo hiểm sang những người ưa thích mạo hiểm. Vì giá cả công cụ phái sinh phải chịu ảnh hưởng giá trao ngay của tài sản cơ sở, nên chúng có thể được dùng để tăng hoặc giảm rủi ro trong việc nắm giữ các tài sản cơ sở ấy. Những người tham gia thị trường phái sinh với mục đích giảm thiểu rủi ro, còn được gọi là người phòng hộ. Những người tham gia nhằm mục đích tăng lợi nhuận ưa mạo hiểm thì được gọi là những nhà đầu cơ. - Thị trường phái sinh cung cấp chỉ báo giá Giá cả trong thị trường phái sinh tập trung phản ánh sự kì vọng của các thành viên tham gia vào thị trường về tương lai cũng như dẫn dắt giá của tài sản cơ sở đến một mức giá tương lai đó. Điển hình như các hợp đồng kì hạn, hợp đồng tương lai sẽ cung cấp thông tin quan trọng về giá cả và là cơ sở để hình thành giá trao ngay của hàng hoá, chứng khoán. Không chỉ vậy mà giá cả trong hợp đồng kì hạn, hợp đồng tương lai còn chứa đựng kì vọng của nhà đầu tư về tương lai của giá giao ngay. Tuy nhiên, cần chú ý rằng kì vọng này có thể thay đổi. Thị trường phái sinh không cung cấp trực tiếp các dự báo về tương lai của giá trao ngay mà chỉ cung cấp về các thông tin hữu ích liên quan tới biến động giá hay rủi ro của tài sản cơ sở. - Thị trường phái sinh tạo điều kiện thuận lợi trong việc điều hành Thị trường phái sinh có chi phí giao dịch thấp hơn so với thị trường trao ngay. Do đó các nhà nhà đầu tư sẽ thấy dễ bị thu hút và dễ giao dịch hơn trên thị trường này thay vì chọn thị trường giao ngay hoặc có thể hỗ trợ thêm cho hoạt động trên thị trường giao ngay. Thị trường công cụ phái sinh thường có tính thanh khoản cao hơn so với thị trường trao ngay. Tính thanh khoản cao của thị trường có được chính là nhờ khả năng sử dụng đòn bẩy cao trong thị trường này, người tham gia chỉ cần 1 số tiền nhỏ đã có thể tham gia thị trường. Thêm vào đó, lợi nhuận và rủi ro được điều chỉnh cho bất kì mức độ kỳ vọng nào. Do đó thị trường phái sinh có thể tiếp nhận các giao dịch giá trị lớn. Thị trường phái sinh cho phép các nhà đầu tư bán khống dễ dàng. Trong khi đó các thị trường trao ngay thường sẽ áp đặt các giới hạn giao dịch, không khuyến khích bán khống. Kết quả là có nhiều nhà đầu tư bán khống trong thị trường phái sinh thay vì chọn bán khống các tài sản cơ sở. - Thị trường phái sinh giúp làm tăng tính hiệu quả của thị trường. Sự nới lỏng và chi phí giao dịch thấp trong thị trường phái sinh tạo điều kiện cho các hoạt động kinh doanh chênh lệch về giá và điều chỉnh giá nhanh chóng sẽ triệt tiêu các cơ hội này. Xã hội sẽ có lợi vì giá của tài sản cơ sở sẽ phản ánh chính xác hơn về giá trị thật của nền kinh tế. Thị trường công cụ tài chính phái sinh là nơi diễn ra các hoạt động mua và bán sản phẩm tài chính phái sinh với nhiều sản phẩm phổ biến của thị trường phái sinh tài chính như: quyền chọn cổ phiếu, hợp đồng hoán đổi, tiền gửi có kỳ hạn,… phát triển rất mạnh mẽ với các công cụ phái sinh, thị trường phái sinh đa dạng và quan trọng trong hệ thống tài chính toàn cầu. Lý do cho sự phát triển này thành công là việc sử dụng doanh nghiệp này mang lại lợi ích cho những thành viên thị trường. >> Tham khảo: Chứng khoán phái sinh là gì? Đầu tư giao dịch chứng khoán phái sinh Các loại công cụ chứng khoán phái sinh nào?
Thị trường chứng khoán hiện nay đang được đánh giá là kênh đầu tư nhiều hấp dẫn với các yếu tố khác nhau. Nếu bạn đang muốn thử sức cùng với chứng khoán mà chưa có nhiều kinh nghiệm hoặc đang còn băn khoăn thì hãy liên hệ với FTV chúng tôi. Tại đây bạn sẽ được chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tư vấn các cách phòng ngừa rủi ro và đầu tư đem về lợi nhuận cao. Đến với FTV, bạn sẽ được các chuyên gia sẽ được cập nhật thông tin mới nhất về những biến động trên thị trường bằng số liệu thống kê và bảng phân tích thị trường. Đồng thời, các bạn sẽ được cung cấp miễn phí các loại tài liệu tham khảo như: biểu đồ, thống kê thị trường,... Nếu còn những câu hỏi thắc mắc về Công cụ phái sinh là gì? hoặc muốn biết thêm các thông tin chi tiết có thể liên hệ ngay qua số HOTLINE 0983668883 của công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghệ FTV để được chuyên gia hỗ trợ, tư vấn nhanh chóng nhất. Xem thêm: |
