Võ phù đổng là ai

Có lẽ không có người Sài Gòn nào mà không biết đến, hoặc không từng đi qua Ngã 6 Phù Đổng, nơi giao nhau của 6 con đường khác nhau mang tên: Gia Long, Phạm Hồng Thái, Phan Văn Hùm, Ngô Tùng Châu, Lê Văn Duyệt và Võ Tánh. Ngày nay, chỉ còn tên đường Phạm Hồng Thái là tên cũ, còn tên đường Gia Long thành Lý Tự Trọng, Phan Văn Hùm thành Nguyễn Thị Nghĩa, Ngô Tùng Châu thành Lê Thị Riêng, Lê Văn Duyệt thành CMT8, còn Võ Tánh thành Nguyễn Trãi nối dài.

Từ năm 1966 thì bùng binh này mới được gọi là Ngã 6 Phù Đổng, còn trước đó thường được gọi là Ngã 6 Sài Gòn, là 1 trong số ít ngã 6 của đô thành thời đó. Tên gọi này xuất phát từ tượng đài nhân vật huyền thoại Thánh Gióng [tức Phù Đổng Thiên Vương] đang cưỡi ngựa, tay nắm thân tre, được binh chủng Thiết giáp dựng lên năm 1966 [Thánh Gióng được gọi là “thánh tổ” của binh chủng này].

Cả trước và sau khi tượng đài Thánh Gióng được xây dựng thì phần đế bên dưới [đảo giao thông] đều có hình elip [chứ không phải là bùng binh hình tròn như thông thường]. Một điều đặc biệt là trong truyền thuyết, Thánh Gióng chỉ cưỡi ngựa khi đã thành người lớn, nhưng tượng này vẫn thể hiện Thánh Gióng là một trẻ em.

Sau đây, hãy cùng đi một vòng quanh Ngã 6 quen thuộc này để nhìn về những dấu tích xưa:

Bản đồ tên đường xung quanh Ngã 6 Phù Đổng trước 1975

–

Trong hình này, người chụp hình ngồi trên xe đi từ đường Gia Long ra, bên trái hình là đường Võ Tánh [nay là Nguyễn Trãi], bên tay phải hình là đường Ngô Tùng Châu [nay là Lê Thị Riêng]

Cách đặt tên đường của người xưa ở khu vực này cũng mang nhiều ý nghĩa. Từ con đường Gia Long đi ngang qua dinh Gia Long [dinh này do quốc trưởng Bảo Đại đặt tên] đâm ra ngã 6 Phù Đổng, nơi có những con đường mang tên những mãnh tướng khai quốc công thần, đã theo phò trợ chúa Nguyễn Ánh lên ngôi thành Gia Long trong những thời gian khó khăn nhất, đó là Lê Văn Duyệt, và Võ Tánh – Ngô Tùng Châu.

Xưa kia Ngô Tùng Châu lúc nào cũng theo kề cận dũng tướng Võ Tánh, bao phen cùng nhau vào sinh ra tử. Năm 1801, chỉ 1 năm trước khi Nguyễn Ánh thống nhất được giang sơn, Võ Tánh cùng Ngô Tùng Châu cầm chân quân Tây Sơn ở Bình Định để chúa Nguyễn Ánh ra đánh Phú Xuân [Huế], hai ông đã bị Trần Quang Diệu vây hãm ở thành Bình Định suốt 14 tháng, rồi cuối cùng đành bị thúc thủ vì đã bị chặn mọi đường tiếp viện. Võ Tánh đã sai người trao cho Trần Quang Diệu một bức thư, nội dung là xin được tha cho toàn bộ binh sĩ, rồi cùng với Ngô Tùng Châu tuẫn tiết tại thành. Cảm động trước sự trung dũng của 2 tướng giữ thành của phe đối địch, Trần Quang Diệu sai người tẩm liệm hai ông tử tế, rồi y theo lời yêu cầu của Võ Tánh, tha cho toàn bộ hàng binh nhà Nguyễn về với gia đình.

Bên trái là đường Võ Tánh, bên phải là đường Ngô Tùng Châu, ở giữa là Nhà Thuốc Tây, bên trên là biển quảng cáo bột giặt Việt Nam của ông Trương Văn Bền

–

Một góc ảnh khác tương tự, có đường Võ Tánh và Ngô Tùng Châu

–

Giữa hình là đường Ngô Tùng Châu, bên phải là đường Lê Văn Duyệt [nay là CMT8]. Giữa 2 đường này là tòa nhà Mỹ Kim địa ốc, trên tầng trên là Night Club Cabaret Saigon

–

Mỹ Kim địa ốc

–

Bên trái là đường Võ Tánh, chính giữa là Ngô Tùng Châu, bên phải của Mỹ Kim là Lê Văn Duyệt

–

Đường bên cạnh Mỹ Kim địa ốc là Lê Văn Duyệt, có ngôi nhà đang xây ở đầu đường, sau này là khách sạn Hoàng Gia

–

Trong hình này thì ngôi nhà cao màu trắng là khách sạn Hoàng Gia ở Lê Văn Duyệt đã xây xong. Xe Jeep bên trái hình đang đi vào đường Ngô Tùng Châu [nay là Lê Thị Riêng]. Bên phải của hình này [cạnh dãy nhà mái ngói đỏ sẽ là đường Gia Long [nay là Lý Tự Trọng]

–

Ngôi nhã mái ngói đỏ bên trái hình, kế đó là đường Gia Long rồi đến đường Phạm Hồng Thái. Bên phải hình là đường Phan Văn Hùm [nay là Nguyễn Thị Nghĩa]

–

Bên trái là đường Gia Long, ở giữa là đường Phạm Hồng Thái, bảng quảng cáo kem Hynos trên nóc tòa nhà góc đường Gia Long – Pham Hồng Thái. Bên phải là đường Phan Văn Hùm.

–

Bên trái là đường Phạm Hồng Thái, khu nhà ở giữa ngày nay là khách sạn 5 sao New World, bên phải là đường Phan Văn Hùm [chỗ có xe chở xăng màu đỏ ở góc bên phải của hình]

Phan Văn Hùm là một trong những con đường ngắn nhất của trung tâm Sài Gòn xưa, đặc biệt hơn, nó còn là một bến xe đò liên tỉnh. Phan Văn Hùm chỉ kéo dài từ ngã 6 Phù Đổng tới đường Lê Lai, sát bờ rào của ga xe lửa cũ. Thập niên 1980, ga xe lửa Sài Gòn được dời về ga Hòa Hưng, còn nhà ga cũ được giải tỏa để thành công viên 23/9, khi đó đường Phan Văn Hùm [đổi tên thành đường Nguyễn Thị Nghĩa] sẽ chạy thông qua bên kia để nối vào đường Nguyễn Thái Học.

Bến xe đò đường Phan Văn Hùm [nay là đường Nguyễn Thị Nghĩa]. Hình ảnh này là chụp từ đường Lê Lai, tường rào ga xe lửa Sài Gòn ra phía ngã 6 Phù Đổng [chỗ có cột đèn]

–

Bến xe đường Phan Văn Hùm. Ngày nay đường này là Nguyễn Thị Nghĩa chạy xuyên qua khu vực ga xe lửa [nay là Công viên 23-9] để tới Phạm Ngũ Lão, nối tiếp vào đường Nguyễn Thái Học ở bên kia ngã tư.

–

Bến xe đường Phan Văn Hùm

–

Ảnh chụp từ cửa sổ phòng khách sạn trên đường Võ Tánh, chỉ ít phút trước giờ giới nghiêm. Bên phải là đường Phan Văn Hùm

–

Đường chính giữa là Phạm Hồng Thái, xe đò bên phải đang đậu ở bến xe Phan Văn Hùm. Bên tay trái của bảng quảng cáo Hynos là đường Gia Long

–

Lúc chưa có tượng Phù Đổng Thiên Vương. Bên trái là đường Phạm Hồng Thái. Đường ngang cạnh cây xăng SHELL là Phan Văn Hùm [là bến xe đò]. Góc dười bên tay phải là đường Võ Tánh. Người chụp đang ở trên lầu cao của Mỹ Kim cao ốc [Night Club Cabaret Saigon]

–

Bên trái là bến xe Phan Văn Hùm, bên phải [cạnh Nhà Thuốc Tây] là đường Võ Tánh

Ngày nay, các con đường xung quanh ngã 6 Phù Đổng vẫn cơ bản như xưa, nhưng 5/6 đường đã đổi tên, chỉ còn duy nhất tên cũ đường Phạm Hồng Thái. Ngoài ra xung quanh ngã 6 mọc lên rất nhiều cơ sở thương mại và cửa hàng ăn uống, từ sau thập niên 2010 thì bùng binh ngã 6 Phù Đổng là khu đất vàng nổi tiếng của trung tâm Sài Gòn, tập trung nhiều thương hiệu lớn, nhiều nhất là ở dọc đường Nguyễn Trãi [Võ Tánh xưa].

nhacxua.vn biên soạn