ÔN TẬP CUỐI HỌC KÌ I Tiết 1 Viết tên các bài tập đọc thuộc chủ điểm Quê hương. Giọng quê hương Quê hương Thư gửi bà Đất quý, đất yêu Vẽ quê hương Chõ bánh khúc của dì tôi [2]Viết lại các từ trong bài chính tả Rừng cây trong nắng : - Bắt đẩu bằng tr: trong, trời, tráng [lệ], tràm Bắt đầu bằng ch : chim - Bắt đầu bằng V: vàng, với, vẻ, vươn, vang, vọng Bắt đầu bằng d: dưới, dậy Điền dấu chấm hoặc dấu phẩy còn thiếu vào chỗ thích hợp trong truyện vui sau : Người nhát nhât Một cậu bé được bà dẫn đi chơi phố. Lúc về, cậu bé nói với mẹ : Mẹ ạ, bây giờ con mới biết là bà nhát lắm. Mẹ ngạc nhiên : Sao con lại nói thế ? Cậu bé trả lời : Vì cứ mỗi khi qua đường, bà lại nắm chặt lấy tay con. Viết tên các bài tập đọc thuộc chủ điểm Bắc - Trung - Nam, Nắng phương Nam Cảnh đẹp non sông Luôn nghĩ đến miền Nam Người con của Tây Nguyên Vàm Cỏ Đông Cửa Tùng 2. Tìm các hình ảnh so sánh trong những câu văn sau rồi ghi vào bảng ở dưới. Sự vật A Từ so sánh Sự vật b a] Những thân cây tràm [vươn thẳng lên trời] như những cây nến [khổng lồ] b] Đước [mọc thẳng san sát, thẳng đuột] như [hằng hà sa số] cây dù [xanh cấm trên bãi] 3. Từ biển trong câu “Từ trong biển lá xanh rờn, ngát dậy một mùi hương lá tràm bị hun nóng dưới mặt trời”, có nghĩa là gì ? Đánh dấu X vào thích hợp : rq Khối lượng to lớn trên một diện tích rộng. Tiết 3 Nhớ và viết lại khổ thơ em thích nhất trong bài Vàm cỏ Dông. [Học sinh tự viết] Lớp em tổ chức liên hoan chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11. Em hãy điển những nội dung cần thiết vào chỗ trống trong mẫu giấy mời dưới đây : GIẤY MỜI Kính gửi : Thầy Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hòa Bình Lớp 3A trân trọng kính mời : Thầy Tới dự : Buổi liên hoan chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20- 11. Vào hồi : 8 giờ, ngày 19/11 /2013 Tại : Lớp học 3A Ohúng em rất mong được đón Thầy đến dự. Ngày 10 tháng 11 năm 2013 Lớp trưởng Nguyễn Đình Hùng Tiết 4 1. Viết tên các bài tập đọc thuộc chủ điểm Anh em một nhà. Người liên lạc nhỏ Nhớ Việt Bắc Một trường tiểu học vùng cao Hũ bạc của người cha Nhà bô' ỗ Nhà rông ở Tây Nguyên 2. Điền dấu chấm hoặc dấu phẩy vào mỗi ô trống trong đoạn vãn sau. Gạch dưới những chữ đầu câu cần viết hoa. Cà Mau đất xốp [~| Mùa nắng ị~7~j đất nẻ chân chim, nển nhà cũng rạn nứt [~T~| Trên cái đất phập phều và lắm gió lắm dông như thế [~T} cây đUng lẻ khó mà chống chọi nổi. Cây bình bát P7ì cây bần cũng phải quây quần thành chòm [~7~| thành rặng .~| Rễ phải dài ] , ị phải cắm sâu vào lòng đất. Viết tên các nhân vật trong những bài tập đọc thuộc chủ điểm Anh em một nhà. Đức Thanh, Kim Đồng, Sùng Tờ Dìn, Páo. Em bị mất thẻ đọc sách. Hãy điền các nội dung cần thiết vào chỗ trống trong mẫu đơn đề nghị thư viện trường cấp lại thẻ cho em dưới đây : CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc TP. Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 3 năm 2013 ĐƠN XIN CẤP THẺ ĐỌC SÁCH Kính gửi : Thư viện Trường Tiểu học Nguyễn Thái Sơn Em tên là : Phạm Quốc Trung Sinh ngày : 12/17/2006 Nam [nữ] : Nam Nơi ở : 14 Lê Văn Sĩ, phường 10, quận Tân Bình, TP.HCM. Học sinh lớp : 3A5 Trường Tiểu học Nguyễn Thái Sơn. Em làm đơn này đề nghị Thư viện cấp lại thẻ thư viện cho em. Lí do : thẻ thư viện của em đã bị mất. Em xin chân thành cảm ơn. Người làm đơn Phạm Quốc Trung 1. Viết tên các bài tập đọc thuộc chủ điểm Thành thị và nông thôn Đôi bạn Về quê ngoại Ba điều ước Mồ côi xử kiện Anh Đom Đóm Ảm thanh thành phô' Hãy viết thư thăm một người thân hoặc một người mà em quý mến [ông bà, cô, bác, cô giáo cũ, bạn cũ ...] Tp. Hồ Chí Minh, ngày 3 tháng 10 năm 2013 Bà ngoại kính yêu Ị Lâu rồi cháu không viết thư thăm bà. Bà có khỏe không ? Bữa nay trời trở lạnh rồi. Cháu mặc hai cái áo len vẫn thấy rét. Bà ở quê chắc là lạnh lắm ? Buổi tối bà có ngủ được không ? Cháu nhớ bà nhiều. Ba mẹ cháu nhắc bà luôn. Có thể tháng sau mẹ sẽ về quê thăm bà. Lúc ấy bà lên Hà Nội thăm cháu luôn bà nhé I cả nhà cháu đều khỏe. Cháu đi học thường được cô giáo khen ngoan và viết chữ đẹp. Cháu mong sẽ nhanh được gặp bà. Lúc đó bà lại kể chuyện cho cháu nghe nữa bà nhé I Cháu của bà Phạm Quốc Trung A - Đọc thẩm : Đường vào bản Đường vào bản tôi phải vượt qua một con suối nước bốn mùa trong veo. Nước trườn qua kẽ đá, lách qua những mỏm đá ngầm, tung bọt trắng xóa như trải thảm hoa đón mời khách gần xa đi về thăm bản. Bên đường là sườn núi thoai thoải. Núi cứ vươn mình lên cao, cao mãi. Con đường men theo một bãi vầu, cây mọc san sát, thẳng tắp, dày như ống đũa. Con đường đã nhiều lần đưa tiễn người bản tôi đi công tác và cũng đã từng đón mừng cô giáo về bản dạy chữ. Dù ai đi đâu về đâu, khi bàn chân đã bén hòn đá, hòn đất trên con đường thân thuộc ấy, thì chắc chắn sẽ hẹn ngày quay lại. B - Dựa theo nội dung bài đọc, ghi dấu X vảo I I trước ý trả lời đúng. 1. Đoạn văn trên tả cảnh vùng nào ? Vùng núi Mục đích chính của đoạn văn trên là tả cái gì ? [x~l Tả con đường Vật gì nằm ngang đường vào bản ? |~x~| Một con suối Đoạn văn trên có mấy hình ảnh so sánh ? Ị~X~Ị Hai hình ảnh Trong các câu dưới đây, câu nào không có hình ảnh so sánh ? |~x~| Con đường đã nhiều lần đưa tiễn người bản tôi đi công tác và cũng đã từng đón mừng cô giáo về bản dạy chữ. Viết một đoạn văn ngắn từ [7 đến 10 câu] kể về việc học tập của em trong học kì I. Bài làm Học kì vừa rồi mình được xếp loại giỏi nhưng mình chưa hài lòng lắm. Môn Toán mình được nhiều điểm 10 nhất nhưng lại có hai điểm 5 do mình sơ suất trong tính nhẩm. Môn Tập làm văn có những chỗ cô giáo phê dùng từ chưa chính xác. Còn Chính tả mình vẫn lẫn lộn giữa âm “tr” và âm “ch”. Mẹ bảo mình phải đọc sách nhiều thì viết văn mới hay và hạn chế sai lỗi chính tả. Mình sẽ nghe lời mẹ. Qua học kì II, mình sẽ cố gắng để khắc phục những mặt hạn chế của học kì vừa rồi.
Page 2
1. Viết lại những từ ngữ em dễ viết sai chính tả trong bài Chợ Ta-sken [sách Tiếng Việt 5, tập một, trang 174]:
2. Viết lại những từ ngữ, hình ảnh miêu tả em thích trong bài :
Trả lời:
1. Những từ ngữ em dễ viết sai chính tả trong bài Chợ Ta-sken là: nẹp thêu, xúng xính, chờn vờn, thõng dài, ve vẩy...
2. Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả em thích trong bài :
Trên áo, những đường vân xanh, đỏ, tím, vàng chảy dọc, óng ả, chờn vờn như sóng nước hồ. Tóc đen như mun tết thành hai bím thong dài mãi xuống quá thắt lưng khẽ ve vẩy theo nhịp bước.
Giaibaitap.me
Page 3
Lập dàn ý chi tiết đề bài dưới đây:
Hãy viết thư gửi một người thân đang ở xa kể lại kết quả học tập, rèn luyện của em trong học kì I.
Trả lời:
1. Đầu thư:
- Địa điểm, thời gian viết thư, tên người nhận thư.
2. Phần chính bức thư
- Lí do viết thư : Hỏi thăm sức khỏe và kể cho bạn nghe về kết quả học tập, rèn luyện của em trong học kì I.
- Nội dung cụ thể
+ Hỏi thăm sức khỏe của bạn và gia đình bạn.
+ Hỏi thăm tình hình học tập của bạn.
+ Hỏi thăm bạn đã quen với trường mới, lớp mới chưa.
+ Thông báo tình hình lớp.
+ Thông báo về kết quả học tập rèn luyện của mình.
+ Kể cho bạn nghe chuyện vui, buồn, phong trào thi đua, học tập của lớp.
+ Kể cho bạn nghe chuyện của riêng mình.
3. Cuối thư :
- Chúc bạn cùng gia đình bạn có sức khỏe tốt. Mong nhận được thư hồi âm của bạn. Mong gặp lại bạn.
Kí tên
Giaibaitap.me
Page 4
Đọc bài thơ sau và trả lời câu hỏi:
Chiều biên giới
Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào cao hơn
Như đầu sông đầu suối
Như đầu mây đầu gió
Như quê ta - ngọn núi
Như đất trời biên cương.
Chiều biên giới em ơi
Có nơi nào đẹp hơn
Khi mùa đào hoa nở
Khi mùa sở ra cây
Lúa lượn bậc thang mây
Mùi tỏa ngát hương bay.
Chiều biên giới em ơi
Rừng chăng dây điện sáng
Ta nghe tiếng máy gọi
Như nghe tiếng cuộc đời
Lòng ta thầm mê say
Trên nông trường lộng gió
Rộng như trời mênh mông.
a] Tìm trong bài thơ một từ đồng nghĩa với từ biên cương:................
b] Trong khổ thơ 1, các từ đầu và ngọn được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển ?
c] Gạch dưới những đại từ xưng hô được dùng trong bài thơ.
d] Viết một câu miêu tả hình ảnh mà câu thơ Lúa lượn bậc thang mây gợi ra cho em :
Trả lời:
a] Một từ đồng nghĩa với từ biên cương là: biên giới.
b] Trong khổ thơ 1, các từ đầu và ngọn được dùng với: nghĩa chuyển.
c] Những đại từ xưng hô được dùng trong bài thơ là: em, ta
d] Câu miêu tả hình ảnh mà câu thơ Lúa lượn bậc thang mây gợi ra cho em là:
Ruộng bậc thang lượn theo sườn núi, lẫn vào mây, nhấp nhô như làn sóng.
Giaibaitap.me
Page 5
Đọc bài văn trong tiết luyện tập [sách Tiếng Việt 5, tập một, trang 177]. Dựa vào nội dung bài đọc, đánh X vào □ trước ý trả lời đúng:
1. Nêu chọn tên nào đặt cho bài văn trên ?
□ Làng tôi
□ Những cánh buồm.
□ Quê hương
2. Suốt bốn mùa, dòng sông có đặc điểm gì ?
□ Nước sông đầy ắp.
□ Những con lũ dâng đầy
□ Dòng sông đỏ lựng phù sa
3. Màu sắc của những cánh buồm được tác giả so sánh với gì ?
□ Màu nắng của những ngày đẹp trời.
□ Màu áo của những người lao đông vất vả trên cánh đồng
□ Màu áo của những người thân trong gia đình.
4. Cách so sánh trên [nêu ở câu hỏi 3] có gì hay ?
□ Miêu tả được chính xác màu sắc rực rỡ của những cánh buồm
□ Cho thấy cánh buồm cũng vất vả như những người nông dân lao động.
□ Thể hiện được tình yêu của tác giả đối với những cánh buồm trên dòng sông quê hương.
5. Câu văn nào trong bài tả đúng một cánh buồm căng gió ?
□ Những cánh buồm đi như rong chơi
□ Lá buồm căng phồng như ngực người khổng lồ.
□ Những cánh buồm xuôi ngược giữa dòng sông phẳng lặng
6. Vì sao tác giả nói những cánh buồm chung thủy cùng con người ?
□ Vì những cánh buồm đẩy thuyền lên ngược về xuôi, giúp đỡ con người
□ Vì những cánh buồm gắn bó với con người từ bao đời nay.
□ Vì những cánh buồm quanh năm, suốt tháng cần cù, chăm chỉ như con người
7. Trong bài văn có mấy từ đồng nghĩa với từ to lớn ?
□ Một từ. [Đó là từ: ....................]
□ Hai từ [Đó là các từ : ....................]
□ Ba từ. [Đó là các từ: ....................]
8. Trong câu “Từ bờ tre làng tôi, tôi vẫn gặp những cánh buồm lên ngược về xuôi.” có mấy cặp từ trái nghĩa ?
□ Một cặp. [Đó là các từ : ............ /............. ]
□ Hai cặp. [Đó là các từ : ........... /.......... ;.......... /.......... ]
□ Ba cặp. [Đó là các từ :......... /........... ;........... /............ ;............... /............ ]
9. Từ trong ở cụm từ phấp phới trong gió và từ trong ở cụm từ nắng đẹp trời trong có quan hệ với nhau như thế nào ?
□ Đó là một từ nhiều nghĩa.
□ Đó là hai từ đồng nghĩa.
□ Đó là hai từ đồng âm.
10. Trong câu “Còn lá buồm thì cứ căng phồng như ngực người khổng lồ đẩy thuyền đi.” có mấy quan hệ từ ?
□ Một quan hệ từ. [Đó là từ :.................]
□ Hai quan hệ từ. [Đó là các từ :................... ]
□ Ba quan hệ từ. [Đó là các từ :.................... ]
Trả lời:
1.
x Những cánh buồm.
2.
x Nước sông đầy ắp.
3.
x Màu áo của những người thân trong gia đình.
4.
x Thể hiện được tình yêu của tác giả đối với những cánh buồm trên dòng sông quê hương.
5.
x Lá buồm căng phồng như ngực người khổng lồ.
6.
x Vì những cánh buồm gắn bó với con người từ bao đời nay.
7.
x Hai từ [Đó là các từ : lớn, khổng lồ].
8.
x Một cặp. [Đó là các từ : ngược / xuôi].
9.
x Đó là hai từ đồng âm.
10.
x Ba quan hệ từ[Đó là các từ : còn, thì, như]
Giaibaitap.me
Page 6
Em hãy tả một người thân đang làm việc, ví dụ : đang nấu cơm, khâu vá, làm vườn, đọc báo, xây nhà hay học bài,...
Lập dàn ý chi tiết về việc mẹ em đang nấu cơm.
1. Mở bài: Giới thiệu về mẹ, về những bữa cơm do mẹ nấu và cảnh mẹ đang nấu cơm.
2. Thân bài: Nhận xét chung: cơm của mẹ nấu luôn rất ngon miệng, hợp với khẩu vị của từng thành viên trong gia đình, mẹ hiểu được ý thích của mỗi người.
- Chi tiết
+ Thời gian nấu : buổi trưa.
+ Địa điểm : nhà bếp - sạch và mát, gọn gàng.
+ Tư thế của mẹ: mẹ đeo tạp dề, phía trước có một cái túi nhỏ, nhanh nhẹn.
+ Mẹ lấy đồ ăn còn tươi sống trong giỏ ra
+ Mẹ rửa và thái thịt rồi ướp gia vị
+ Mẹ đặt nồi cơm
+ Mẹ làm cá rồi chiên
+ Trong lúc đợi cá chín mẹ nhặt rau, rửa rau
+ Xào rau
+ Nêm nếm
- Bữa ăn đã được mẹ chuẩn bị xong, thơm lừng - trình bày đẹp mắt
- Đó là những món ăn yêu thích của các thành viên trong gia đình
3. Kết luận:
Gia đình em quây quần bên bàn ăn, không khí đầm ấm, hạnh phúc.
Giaibaitap.me
Page 7
1.Tìm chữ thích hợp điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh bài thơ sau. Biết rằng :
[1] Chữ r, d hoặc gi.
[2] Chữ o hoặc ô [thêm dấu thanh thích hợp].
Tháng giêng của bé
Đồng làng vương chút heo may
Mầm cây tỉnh [1]...ấc, vườn đầy tiếng chim
Hạt mưa mải miết tr[2]… tìm
Cây đào trước cửa lim [1]...im mắt cười
Quất g[2]… từng hạt nắng [1]…ơi
Làm thành quả - những một trời vàng mơ
Tháng [1]…êng đến tự bao giờ ?
Đất trời viết tiếp bài thơ ng[2]…t ngào.
2. a] Điền vào chỗ trống tiếng bắt đầu bằng r, d, hoặc gi :
Làm việc cho cả ba thời
Có một con ve thấy bác nông dân nọ làm việc miệt mài, từ sáng đến tối chẳng lúc nào ngơi, liền tò mò hỏi :
- Bác làm việc quần quật như thế để làm gì ?
Bác nông dân đáp :
- Tôi làm cho cả ba thời nên không thể ngừng tay.
Ve nghĩ mãi không ............. lại hỏi :
- Thế nào là làm việc cho cả ba thời ?
Bác nông dân ôn tồn giảng........... :
- Trước hết, tôi phải làm việc để nuôi thân. Đó là làm việc cho hiện tại. Nhà tôi còn bố mẹ………. Làm việc để phụng dưỡng bố mẹ là làm vì quá khứ. Còn làm để nuôi con là............ dụm cho tương lai. Sau này tôi già, các con tôi lại nuôi tôi như bây giờ tôi đang phụng dưỡng cha mẹ.
b] Điền vào chỗ trống vần chứa o hoặc ô. Giải câu đố :
- Hoa gì đơm lửa rực h……………
Lớn lên hạt ng........... đầy tr............ bị vàng ?
Là hoa………………….
- Hoa nở trên mặt nước
Lại mang hạt tr.............. mình
Hương bay qua hồ r..............
Lá đội đầu mướt xanh.
Là cây…………
TRẢ LỜI:
1.Tìm chữ thích hợp điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh bài thơ sau. Biết rằng :
[1] Chữ r, d hoặc gi.
[2] Chữ o hoặc ô [thêm dấu thanh thích hợp].
Tháng giêng của bé
Đồng làng vương chút heo may
Mầm cây tỉnh giấc, vườn đầy tiếng chim
Hạt mưa mải miết trốn tìm
Cây đào trước cửa lim dim mắt cười
Quất gom từng hạt nắng rơi
Làm thành quả - những một trời vàng mơ
Tháng giêng đến tự bao giờ ?
Đất trời viết tiếp bài thơ ngọt ngào.
2. a] Điền vào chỗ trống tiếng bắt đầu bằng r, d, hoặc gi :
Làm việc cho cả ba thời
Có một con ve thấy bác nông dân nọ làm việc miệt mài, từ sáng đến tối chẳng lúc nào ngơi, liền tò mò hỏi :
- Bác làm việc quần quật như thế để làm gì ?
Bác nông dân đáp :
- Tôi làm cho cả ba thời nên không thể ngừng tay.
Ve nghĩ mãi không ra lại hỏi :
- Thế nào là làm việc cho cả ba thời ?
Bác nông dân ôn tồn giảng giải:
- Trước hết, tôi phải làm việc để nuôi thân. Đó là làm việc cho hiện tại. Nhà tôi còn bố mẹ già .Làm việc để phụng dưỡng bố mẹ là làm vì quá khứ. Còn làm để nuôi con là dành dụm cho tương lai. Sau này tôi già, các con tôi lại nuôi tôi như bây giờ tôi đang phụng dưỡng cha mẹ.
b] Điền vào chỗ trống vần chứa o hoặc ô. Giải câu đố :
- Hoa gì đơm lửa rực hồng
Lớn lên hạt ngọc đầy trong bị vàng ?
Là hoa lựu
- Hoa nở trên mặt nước
Lại mang hạt trong mình
Hương bay qua hồ rộng
Lá đội đầu mướt xanh.
Là cây hoa sen
Giaibaitap.me
Page 8
I. Nhận xét
Đọc đoạn văn sau [các câu văn đã được đánh số thứ tự] và thực hiện yêu cầu ở dưới.
[1]Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. [2]Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. [3]Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. [4]Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc.
1. Gạch một gạch [ - ] dưới bộ phận chủ ngữ, gạch hai gạch [ = ] dưới bộ phận vị ngữ trong mỗi câu văn trên.
2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp :
a] Câu đơn [câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành].
Câu số.............................
b] Câu ghép [câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành]
Câu số........................
3. Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không ? Đánh dấu X vào □ trước ý em chọn :
□ Không được, vì các vế câu diễn tả những ý có quan hệ chặt chẽ với nhau, tách ra sẽ thành chuỗi câu rời rạc.
□ Được, vì mỗi vế câu [cụm chủ ngữ - vị ngữ] có cấu tạo như một câu đơn, diễn tả một ý hoàn chỉnh, có thể đứng độc lập.
II - Luyện tập
1. a] Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự. Ghi dấu X vào □ trước những câu là câu ghép :
□ [l]Biển luôn thay đổi màu tuỳ theo sắc mây trời.
□ [2]Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch.
□ [3]Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.
□ [4]Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề.
□ [5]Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ.
□ [6]Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế.
□ [7]Nhưng vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần rất lớn là do mây, trời và ánh sáng tạo nên.
b] Đánh dấu gạch xiên [ / ] để xác định các vế câu trong từng câu ghép vừa tìm được.
2. Có thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập trên thành một câu đơn được không ? Vì sao?
…........................................
3. Thêm một vế câu thích hợp vào chỗ trống để tạo thành câu ghép :
a] Mùa xuân đã về............................
b] Mặt trời mọc,.................................
c] Trong truyện cổ tích Cây khế, người em chăm chỉ, hiền lành, còn…………
d] Vì trời mưa to……………………………………
TRẢ LỜI:
I. Nhận xét
Đọc đoạn văn sau [các câu văn đã được đánh số thứ tự] và thực hiện yêu cầu ở dưới.
[1]Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. [2]Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. [3]Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. [4]Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc.
1. Gạch một gạch [ - ] dưới bộ phận chủ ngữ, gạch hai gạch [ = ] dưới bộ phận vị ngữ trong mỗi câu văn trên.
2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp :
a] Câu đơn [câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành]
Câu số 1
b]Câu ghép [câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành]
Câu số 2, 3, 4
3. Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không ? Đánh dấu X vào □ trước ý em chọn :
X Không được, vì các vế câu diễn tả những ý có quan hệ chặt chẽ với nhau, tách ra sẽ thành chuỗi câu rời rạc.
□ Được, vì mỗi vế câu [cụm chủ ngữ - vị ngữ] có cấu tạo như một câu đơn, diễn tả một ý hoàn chỉnh, có thể đứng độc lập.
II - Luyện tập
1. a] Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự. Ghi dấu X vào □ trước những câu là câu ghép :
□ [1]Biển luôn thay đổi màu tuỳ theo sắc mây trời.
X [2]Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch.
X [3]Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.
X [ [4]Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề.
X [5]Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ.
X [6]Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế.
□ [7]Nhưng vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần rất lớn là do mây, trời và ánh sáng tạo nên.
b] Đánh dấu gạch xiên [ / ] để xác định các vế câu trong từng câu ghép vừa tìm được.
X [2]Trời / xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch.
X [3]Trời / rải mây tráng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương.
X [4]Trời / âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề.
X [5]Trời / ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ.
X [6]Biển / nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế.
2. Có thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập trên thành một câu đơn được không ? Vì sao ?
Không thể tách mỗi vế câu ghép ở các câu trên thành câu đơn, vì mỗi ý trong câu có sự liên kết với nhau rất chặt chẽ, ý này nối tiếp ý kia.
3. Thêm một vế câu thích hợp vào chỗ trống để tạo thành câu ghép :
a] Mùa xuân đã về, hoa trong vườn đua nhau khoe sắc.
b] Mặt trời mọc, không khí ấm dần lên.
c] Trong truyện cổ tích Cây khế, người em chăm chỉ, hiền lành, còn người anh thì tham lam, xảo quyệt.
d] Vì trời mưa to nên đường trơn trượt.
Giaibaitap.me