Vẽ tranh chân dung là gì

[ 26-02-2018 - 04:27 AM ] - Lượt xem: 10096

Chân dung giai nhân áo đỏ [Portrait of a Lady in Red, khoảng 1460-1470] của tác giả vô danh; sơn dầu và màu keo trứng trên gỗ, 42x29cm. Góc mặt nghiêng là đặc trưng của tranh chân dung Ý thời kỳ đầu. Quý cô trong tranh có vầng trán cao, rất hợp thời, trang phục lộng lẫy, chứng tỏ nàng thuộc dòng dõi giàu có.

Đúng như đời thực

Ngày nay, ta thường nhìn ảnh chụp để biết được ngoại hình của ai đó. Nhưng trước khi nhiếp ảnh ra đời, ta phải dựa vào chân dung. Bởi vậy, các nghệ sĩ phải rất để ý tới đặc điểm khuôn mặt, và chi tiết đặc trưng nhất thường được tô đậm – chẳng hạn như chiếc mũi to – để nhấn mạnh nét giống nhau giữa tranh và người mẫu.

Nhưng chân dung không chỉ sao chép ngoại hình, mà còn được tính toán để thể hiện nhân vật chính với dáng vẻ đặc biệt. Do đó, tư thế, nét mặt và quần áo thường được lựa chọn cẩn thận để phô diễn góc độ đẹp nhất của người mẫu và nói lên phần nào tính cách, địa vị xã hội của họ. Nhiều họa sĩ vẽ chân dung rất thành công vì tọa ra được những bức tranh biết tôn người mẫu.

Chân dung tự họa tuổi 63 [Self Portrait aged 63, 1669] của Rambrandt van Rijn; sơn dầu trên toan, 86x71cm. Đây là một trong số những bức tranh chân dung tự họa ông vẽ lúc sinh thời. Rambrandt từng ăn diện ở vài bức ranh trước. Nhưng khi về già, ông dường như chẳng còn quan tâm đến sự hào nhoáng. Ở bức này, ông vẽ chính mình trong trang phục bình thường và tư thế đơn giản.

 

Phản chiếu chính mình

Đến thế kỉ 16, khi những tấm gương có chất lượng tuyệt hảo ra đời, nhiều nghệ sĩ bắt đầu vẽ tranh tự họa. Gương soi mang lại cho họ cơ hội xem lại diện mạo và đặc điểm của chính mình. Đó cũng là cách hay để luyện tập và thử nghiệm kỹ thuật mới mà không phải lo lắng chuyện làm hài lòng người khác. Quan trọng hơn, cũng giống một hình thức quảng cáo sơ khởi, tranh tự họa giúp nghệ sĩ khoe tài nghệ với các khách hàng muốn đặt vẽ chân dung.

Lựa chọn đạo cụ

Nghệ sĩ vẽ chân dung rất chú trọng tìm kiếm đạo cụ và phụ kiện phù hợp để diễn tả đời sống, tính cách của người được vẽ - ví dụ: họ kiếm sống bằng nghề gì. Những đạo cụ có thể kể cho ta nghe nhiều câu chuyện. Vài bức chân dung của các gia đình xưa có vẽ cả chiếc nôi trống, để diễn tả một em bé đã mất – đáng buồn là chuyện này xảy ra khá thường xuyên. Các phong cách thời thượng cũng thay đổi. Ở thế kỉ 17, nền tranh chân dung thường chỉ là những mảng màu trơn, u tối. Nhưng sang thế kỉ 18, khung cảnh ngoài trời rực rỡ xuất hiện ở nền tranh nhiều hơn.

Chân dung tự họa với chiếc mũ rơm [Self portrait in a Straw Hat, sau năm 1782] của Elisabeth Louise Vigée-Lebrun; sơn dầu trên toan, 98x71cm. Bà là nghệ sĩ vẽ chân dung rất thành công thời đó. Trong tranh, trong tranh bà vẽ bản thân với các họa cụ gắn liền với nghề nghiệp. Y phục bà mặc khá lộng lẫy, dường như không phù hợp với việc vẽ tranh, nhưng lại là mốt nhất bấy giờ. Đó cũng là trang phục mà khách hàng của bà thường mặc.

Thời hiện đại

Tranh vẽ lúc nào cũng đắt đỏ - trong khi giờ đây ảnh chụp rất rẻ hầu như ai cũng có một tấm chân dung. Khi nhiếp ảnh ra đời gần 200 năm trước, nhiều người vơi dần hứng thú với việc vẽ tranh. Nhưng một số nghệ sĩ vẫn cố đánh bại ảnh chụp bằng những phương pháp vẽ hoàn toàn khác biệt.

Thông thường, tranh chân dung chỉ ghi lại một góc cạnh nhân vật – có thể là góc nghiêng, chính diện hoặc chéo ba phần tư – dù đôi khi, các họa sĩ có thể them góc khác của nhân vật, như một tác phẩm điêu khắc hoặc hình phản chiếu ở nền tranh. Thời hiện đại, các họa sĩ thậm chí còn đưa ra các ý tưởng táo bạo hơn, bằng cách kết hợp các mảnh ghép hình ảnh của người mẫu từ nhiều góc độ khác nhau. Điều này dường như rất lạ, không mấy tả thực so với cách vẽ truyền thống. Nhưng, bằng cách mô tả đồng thời nhiều góc cạnh, các nghệ sĩ cố tạo nên bức chân dung thể hiện nhân vật trọn vẹn nhất có thể. 

Chân dung Picasso [Portrait of Picasso, 1912] của Juan Gris; sơn dầu trên toan, 74x93cm. Chính họa sĩ Pablo Picasso là người sang tạo nên kĩ thuật vẽ đa góc, được sử dụng ở bức tranh này. Bởi vậy, tranh không chỉ là chân dung Picasso dơn thuần – mà còn phản ánh một trong những sang tạo nổi danh nhất của ông.

Đến với Nghệ Thuật - Rosie Dickins

Vũ Hiển & Phạm Quỳnh Châu dịch

Tranh chân dung nghệ thuật đang ngày dần trở nên phổ biến hiện nay. Đặc biệt là những bức với nét vẽ chì mang tính mộc mạc, đơn giản và tự nhiên. Tuy nhiên, để có một bức tranh chân dung chì thì không hề dễ dàng gì.

Nếu đây là lần đầu tiên bạn làm quen với nghệ thuật vẽ tranh chân dung, đừng lo lắng. Hãy để bài viết dưới đây hướng dẫn cho bạn những kỹ thuật và bước cơ bản cần biết.

Tranh chân dung nghệ thuật cô gái

Vẽ tranh chân dung là gì?

Vẽ tranh chân dung có thể được hiểu là việc vẽ tranh tập trung khuôn mặt đối tượng. Đồng thời còn đặc tả diện mạo, biểu cảm và hình dáng của nhân vật.

Dù tập trung vào gương mặt, các bức tranh chân dung nghệ thuật có thể bao gồm các phần cơ thể. Không những vậy, nó còn có thể gồm có phông nền và bối cảnh. Đây là những yếu tố được đưa vào nhằm lột tả sâu hơn tính chất của đối tượng.

Phân loại tranh chân dung

Để biết loại tranh chân dung mà bạn sắp vẽ thì bạn cần xác định được loại tranh chân dung muốn hướng đến là gì. Sau đây sẽ là phân loại tranh chân dung hiện nay bạn nên biết.

Chân dung cận mặt

Đây là loại tranh chân dung nghệ thuật vẽ tập trung cận vào khuôn mặt của một hay một nhóm người. Tranh tập trung vào khắc họa biểu cảm và tâm lý của nhân vật được vẽ.

Với loại tranh chân dung này, tùy theo ý của họa sĩ mà sẽ nhấn mạnh vào những điểm và góc khác nhau. Đôi khi, nó sẽ còn tùy thuộc vào mong muốn của chính nhân vật được vẽ tranh. Tuy nhiên, thường những góc đẹp của khuôn mặt sẽ được tập trung khai thác.

Tranh chân dung cận mặt vẽ chì

Để có một bức tranh chân dung nghệ thuật cận mặt đẹp không phải là điều dễ dàng. Nó đòi hỏi người họa sĩ chuyên nghiệp, lâu năm mới có thể tự tin vẽ được.

Chân dung có hậu cảnh

Ở loại tranh chân dung này, nó sẽ kết hợp khuôn mặt của nhân vật và cảnh vật phía sau. Điều này khiến cho bức tranh như thể đang kể lại một câu chuyện vậy. Những chi tiết quanh đó sẽ giúp tô điểm thêm cho nhân vật, làm nổi bật hơn đặc điểm của nhân vật.

Những hậu cảnh trong tranh thường miêu tả đời sống hàng ngày của nhân vật.

Chân dung đời thường

Trong loại tranh chân dung nghệ thuật này, các nhân vật trong ảnh thường được chụp một cách tự nhiên. Không có một sự chuẩn bị, sắp xếp hay vô tình một cách cố ý nào. Đặc điểm của loại tranh này thường là biểu cảm hết sức chân thật của nhân vật.

Chân dung hậu cảnh

Tranh chân dung đời thường của thầy viết thư pháp

Các hình ảnh thường xuất hiện trong các sản phẩm ký sự.

Chân dung trừu tượng

Những bức tranh chân dung nghệ thuật trừu tượng hay dùng những hoa văn hay họa tiết lạ, hoặc hình khối để vẽ. Với mục đích nhằm làm người xem khó có thể nắm được nội dung của bức tranh.

Tranh vẽ ảnh chân dung nghệ thuật trừu tượng dùng các hình khối ghép lại với nhau

Chân dung tập thể

Ngoài tranh chân dung tập trung vào một người, những tranh chân dung tập trung vào hai hay nhóm người. Đó gọi là tranh chân dung nghệ thuật tập thể. Nội dung vẫn có thể đặc tả được những cảm xúc của từng nhân vật có trong tranh.

Tranh chân dung tập thể

Hướng dẫn cách vẽ tranh chân dung chì

Dưới đây là một vài hướng dẫn về cách vẽ ảnh chân dung người bằng bút chì:

Kỹ thuật vẽ tranh chân dung cơ bản nhất

Nếu là người vừa mới làm quen với tranh chân dung, ắt hẳn sẽ gặp phải những khó khăn nhất định. Bài chân dung khi hoàn thành, bài vẽ bị cứng ngắc và có cảm giác vô hồn. Đó là những điều bạn không bao giờ muốn trong bộ môn này.

Đừng lo lắng, chúng tôi sẽ hướng dẫn cho bạn những kỹ thuật, bước cơ bản để có bức chân dung đẹp.

Những bước cơ bản khi vẽ chân dung cần phải nắm

Trước khi bắt đầu, bạn cần phải nắm được các bước cơ bản khi vẽ tranh chân dung nghệ thuật.

Tỉ lệ giữa đầu và mặt

Đây là bước đầu tiên cơ bản nhất và cũng là quan trọng nhất. Nó giúp xác định những chi tiết trên khuôn mặt để vẽ chính xác hơn.

  • Phần từ cằm đến chân mũi phải bằng với phần từ chân mũi đến ngang lông mày.
  • Phần chân mũi đến ngang lông mày phải bằng phần ngang lông mày đến chân tóc.
  • Phần còn lại, khoảng còn tầm 1/2, là tóc.

Tỉ lệ chia theo bộ phận của mặt

Điều quan trọng bạn cần nhớ khi vẽ tranh chân dung nghệ thuật là phải chia khuôn mặt làm 3 phần. Và 3 phần này phải bằng nhau. Trong đó:

  • Từ chân tóc đến phần lông mày;
  • Từ phần lông mày đến phần chân mũi;
  • Từ phần chân mũi đến cằm.

Phân chia vị trí và tỉ lệ các bộ phận trên khuôn mặt

Và ở trong 3 phần này, tỉ lệ của các chi tiết bộ phận trên khuôn mặt sao cho cân khớp:

  • Trán: Tính từ phần chân mày đến chân tóc.
  • Mắt: Khoảng 1/3 từ lông mày đến chân mũi. Khoảng cách giữa 2 mắt bằng khoảng 1/5 chiều rộng của khuôn mặt. Ngoài ra, chiều dài 1 con mắt nên bằng khoảng 1/5 chiều rộng khuôn mặt
  • Miệng: Nên ở vị trí 1/3 từ phần chân mũi đến cằm. Và chi tiết miệng nên rộng hơn mũi.
  • Tai: Có chiều dài bằng khoảng từ phần ngang lông mày đến chân mũi.
  • Hai thái dương: Nên bằng khoảng 1/5 chiều rộng của khuôn mặt.
  • Mũi: Chi tiết này nên rộng hơn khoảng cách giữa 2 mắt.
  • Chi tiết tóc: Tính từ chân tóc cho đến đỉnh đầu.

Điều tiếp theo bạn nên lưu ý, đó là vẽ phác họa gương mặt và đường trục khuôn mặt. Bởi vì sự thay đổi của đường trục ở các hướng khác nhau thì khuôn mặt cũng sẽ khác nhau.

  • Mặt cúi xuống thì phần trán sẽ dài hơn, còn phần mũi và cằm sẽ ngắn lại.
  • Mặt ngẩng lên thì phần cằm sẽ dài hơn, còn phần mũi và trán sẽ ngắn lại.

Các đường trục của khuôn mặt khi nhìn các hướng

Chi tiết mắt

Lòng đen: Phần chính của đôi mắt, nơi thể hiện tâm hồn của nhân vật. Nó có dạng hình tròn, và có màu đen hoặc màu nâu ở người da vàng và người da đen. Còn đối với người da trắng, nó thường sẽ có màu xanh, xám hoặc nâu.

Những người bị bạch tạng thì thường có lòng đen màu đỏ máu. Người mù hay người già suy giảm thị lực thường sẽ có màu xanh lam đục.

Lòng trắng: Kích thước của lòng trắng so với lòng đen cũng phần nào thể hiện được tâm hồn của nhân vật. Nếu nhân vật có phần lòng trắng nhiều sẽ tạo cảm giác không lương thiện. Trẻ em thường có tỉ lệ lòng đen so với lòng trắng nhiều hơn người lớn.

Lòng trắng thường có màu trắng đục, hoặc có những màu khác như xanh da trời, vàng nhạt hay xám nhạt.

Mí mắt: Thường sẽ có hai mí mắt là mí trên và mí dưới. Người da vàng có thể chỉ có một mí mắt, hoặc là mí lót. Những người lớn tuổi hay vất vả nhiều thường sẽ có mí mắt dưới dễ thấy hơn.

Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn

Lông mi: Chi tiết này ở người da vàng thường ngắn và không cong. Trong khi ở người da đen thì nó dài nhưng lại không cong. Còn với người da trắng thì lông mi dài và cong.

Đôi mắt có lông mi rậm tạo cảm giác có tình cảm và có chiều sâu cho đôi mắt.

Lông mày: Đây cũng là bộ phận không kém phần quan trọng trong việc thể hiện tâm hồn của nhân vật. Đàn ông thường sẽ có phần lông mày rậm hơn, giúp thể hiện sức mạnh và độ nam tính. Do vậy, đàn ông có lông mày nhạt sẽ tạo cảm giác không mạnh mẽ, thiếu quyết đoán.

Ngược lại, nhân vật nữ nếu có lông mày rậm và dài sẽ tạo cảm giác không dịu dàng, hiền thục. Lông mày xếch lên tạo cảm giác đanh đá và cứng đầu. Còn lông mày cụp xuống giúp tạo cảm giác hiền lành, dễ gần.

Chi tiết mũi

Đây cũng là một bộ phận quan trọng trên khuôn mặt mà bạn cần phải trau chuốt.

Sống mũi: Đây là phần thể hiện sự khác biệt nhất giữa người da vàng, da trắng và da đen. Người da vàng thường có sống mũi tẹt không nổi rõ trên khuôn mặt.

Còn với người da vàng và da đen, họ có phần xương mũi gồ lên, tạo thành điểm “gãy” rõ.

Đỉnh mũi: Ở người da trắng, đỉnh mũi thường nhọn trong khi ở người da vàng và da đen thường tròn. Một số người có mũi hếch, và một số thì có mũi khoằm.

Cánh mũi: Cánh mũi càng nhỏ thì càng đẹp, nhưng thường chi tiết này được lược bỏ đi.

Lỗ mũi: Lỗ mũi càng nhỏ và càng ít lộ ra thì càng đẹp.

Chi tiết miệng

Thực tế, mỗi người đều có kiểu miệng khác nhau. Khi mỉm cười, nét miệng mất dần độ cong còn mép miệng bắt đầu nhích lên. Còn khi cười tươi, thường sẽ làm lộ ra cả hàm trên và dưới, môi sẽ mất đi độ dày vốn có.

Chi tiết miệng khi ở các trạng thái khác nhau

Khi cười lớn, nét miệng mất đi những chỗ gấp khúc và trở thành đường cong liền nét.

Một số tranh chân dung vẽ chì đẹp nhất từ trước đến nay

Phác họa chân dung người phụ nữ trung niên

Bức tranh vẽ bằng chì của anh thanh niên

Tranh chân dung người đàn ông nước ngoài lịch lãm

Chân dung cô gái đang cười

Tranh chân dung gương mặt ngây thơ của bé trai

Tranh chân dung người đàn ông

Tranh chân dung cận mặt cô gái

Tranh chân dung của một đứa trẻ sơ sinh

Tranh chân dung gia đình

Trên đây là hướng dẫn cách vẽ tranh ảnh chân dung nghệ thuật dành cho người mới bắt đầu. Nếu bạn là người đam mê hội họa, thích vẽ chân dung có thể tham khảo qua những bước cơ bản vừa hướng dẫn trên.

Nếu bạn có nhu cầu mua tranh chân dung nghệ thuật để làm quà tặng mừng tân gia cho bạn bè, người thân thì đây là món quà vô cùng ý nghĩa.

>>> Xem thêm: Những ý tưởng vẽ tranh trừu tượng dễ dàng cho người mới bắt đầu

Video liên quan

Chủ Đề