Thời gian gần đây trên đất nước liên tiếp xảy ra những trường hợp trẻ bị chó cắn vô cùng thương tâm, thậm chí tử vong làm chúng ta không khỏi bàng hoàng. Đó chỉ là những vụ kinh sợ điển hình, trong cuộc sống không thiếu những trường hợp, bất kể người lớn hay trẻ nhỏ, bị chó cắn.
Việc đề phòng mắc bệnh dại lúc này trở nên vô cùng cần thiết cho tất cả mọi người.
Trên thực tế, qua thống kê các trường hợp bị tự vong do bệnh dại trong vài năm gần đây của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, gần như 100% số ca phát bệnh dại đều chưa được tiêm phòng vắc-xin. Theo thống kê của WHO, mỗi năm trên thế giới có khoảng 59.000 người tử vong do bị bệnh dại.
Việc đề phòng mắc bệnh dại lúc này trở nên vô cùng cần thiết cho tất cả mọi người. Vậy khi nào cần tiêm phòng bệnh dại? Tiêm phòng bệnh dại cần tuân thủ theo các bước như thế nào và giá cả ra sao?
Khi nào cần tiêm phòng bệnh dại khi bị chó cắn, mèo cắn?
Theo Quyết định phê duyệt "Hướng dẫn giám sát, phòng chống bệnh dại trên người" của Bộ Y tế, có thể phân loại 3 cấp độ như sau:
- Cấp độ I: Sờ, cho động vật ăn, liếm trên da lành thì không cần điều trị.
- Cấp độ II: Có vết xước, vết cào, liếm trên da bị tổn thương, niêm mạc thì khuyến cáo nên tiêm vắc-xin ngay.
- Cấp độ III: Khi có một hoặc nhiều vết cắn, cào xuyên thấu da, niêm mạc bị nhiễm nước dãi của động vật thì khuyến cáo nên tiêm huyết thanh kháng dại và vắc-xin phòng bệnh dại ngay lập tức.
Gần như 100% số ca phát bệnh dại đều chưa được tiêm phòng vắc-xin.
Các bước tiêm phòng bệnh dại khi bị chó cắn, mèo cắn
1. Tiêm ở bắp, phác đồ tiêm phòng dại như sau:
- Người chưa tiêm dự phòng từ trước đó: tiêm 05 mũi [0.5ml/liều] vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28. Riêng trường hợp phơi nhiễm độ III cần phối hợp tiêm Immunoglobulin dại kết hợp.
- Người đã tiêm dự phòng trong 5 năm gần đây: cần tiêm 02 mũi vào ngày 0 và 3.
- Người đã tiêm dự phòng nhưng không đều hoặc quá 5 năm: tiêm 05 mũi vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28 và có thể tiêm thêm Immunoglobulin.
2. Tiêm trong da, phác đồ tiêm phòng dại, liều 0.1ml vắc-xin hoàn nguyên như sau:
- Người chưa tiêm dự phòng trước đó: Tiêm 4 mũi gồm 0.1 ml/liều mỗi mũi tiêm, tiêm 2 mũi tại 2 vị trí tiêm khác nhau vào các ngày 0, 3, 7 và 28.
- Người đã tiêm dự phòng: Tiêm 0.1ml vào các ngày 0 và 3.
Lưu ý: Kỹ thuật tiêm cần phải được người có chuyên môn tiến hành, không tự ý tiêm tại nhà, phòng những biến cố không mong muốn, dùng bơm kim tiêm riêng để tránh lây nhiễm.
Bảng giá tiêm phòng bệnh dại khi bị chó mèo cắn
Công ty cổ phần vắc-xin Việt Nam đưa ra bảng giá tiêm phòng bệnh dại khi bị chó cắn, mèo cắn như sau:
Như vậy, với trường hợp người bị cắn chưa tiêm dự phòng trước đó và lựa chọn tiêm bắp bằng loại vắc-xin là Verorab của Pháp, chi phí cho 5 mũi tiêm sẽ rơi vào khoảng 1.500.000 đồng.
Tác dụng phụ có thể gặp phải sau khi tiêm phòng dại khi bị chó cắn, mèo cắn
Người được tiêm phòng dại có thể gặp một số tác dụng phụ không mong muốn. Bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:
- Phản ứng nhẹ tại chỗ tiêm: Đau, quầng đỏ, sưng, ngứa, có nốt cứng tại chỗ tiêm.
- Phản ứng toàn thân: Sốt vừa, run rẩy, ngất, suy nhược, đau đầu, chóng mặt, đau khớp, đau cơ, buồn nôn, đau bụng.
- Ở trường hợp cá biệt: Sốc phản vệ, mày đay, ban đỏ.
- Ở những trẻ sinh non, trong 2 -3 ngày sau khi tiêm phòng thì trẻ có thể bị cơn ngưng thở tạm thời.
Tiêm phòng bệnh dại khi bị chó cắn, mèo cắn được chỉ định cho những đối tượng nào?
Vắc-xin được chỉ định để phòng ngừa bệnh dại ở trẻ em và người lớn. Có thể tiêm vắc-xin này trước hoặc sau khi bị phơi nhiễm để phòng cơ bản hoặc tiêm nhắc lại.
Tiêm vắc-xin cho những người có nguy cơ bị lây nhiễm bệnh dại cao, cần phải cân nhắc đánh giá lợi và hại trước khi tiêm.
Tiêm vắc-xin cho những người có nguy cơ bị lây nhiễm bệnh dại cao, cần phải cân nhắc đánh giá lợi và hại trước khi tiêm.
Nếu trong khi đang tiêm phòng theo lịch hẹn mà phát hiện mình có thai, cần hỏi ý kiến của bác sĩ vì chỉ bác sĩ mới có thể quyết định lịch tiêm phòng phù hợp với tình trạng của từng người. Có thể tiêm vắc-xin phòng bệnh dại khi đang cho con bú sữa mẹ trong trường hợp cần thiết nhưng nhất định phải hỏi ý kiến bác sĩ.
Tiêm vắc xin phòng bệnh dại cho người khi bị chó mèo cắn ở đâu?
Các địa chỉ tiêm phòng tại Hà Nội: Phòng tiêm chủng 131 Lò Đúc – Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương; Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội…
Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Viện Paster TP HCM, Trung tâm y tế dự phòng Thành Phố.
Tại Hải Phòng: Trung tâm y tế dự phòng Thành Phố.
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng BS. Nguyễn Hải Hà - Trưởng Đơn nguyên vắc xin – Khoa Ngoại trú Nhi - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Không có loại vắc-xin phòng bệnh dại nào có thể tạo được miễn dịch cả đời. Hiện tại, có các vắc-xin liều đơn nhưng chỉ tạo được miễn dịch trong một khoảng thời gian nhất định.
Vắc-xin phòng bệnh dại là vắc-xin an toàn và hiệu quả cao, được tiêm chủng cho mọi đối tượng kể cả phụ nữ đang mang thai.
- Vắc-xin được sử dụng tiêm dự phòng trước phơi nhiễm cho những nhóm nguy cơ cao như trẻ em, người chăm sóc, giết mổ động vật. Vắc-xin cũng được sử dụng để điều trị dự phòng sau phơi nhiễm cho những trường hợp bị động vật cắn [PEP].
- Người được tiêm dự phòng bệnh dại trước phơi nhiễm hoặc điều trị dự phòng sau phơi nhiễm sẽ tạo được các tế bào nhớ miễn dịch; Phản ứng miễn dịch sẽ được tạo ra nhanh chóng khi người này được tiêm nhắc lại vắc-xin phòng dại.
Hiện nay tại Việt Nam có 1 số loại vắc-xin phòng bệnh dại đang được sử dụng bao gồm:
- Verorab [Pháp].
- Abhayrab [Ấn Độ].
- Indirab [Ấn Độ]
- Rabipur [ Ấn Độ].
Vắc xin Verorab [Pháp]
Là phác đồ tiêm trước khi người được tiêm chủng bị súc vật cắn. Bao gồm 2 phác đồ tiêm bắp và tiêm trong da:
- Phác đồ tiêm bắp: Một liều 0.5ml tiêm bắp theo lịch ngày 0,7 và 21 hoặc 28.
- Phác đồ tiêm trong da: Một liều tiêm trong da 0,1ml được tiêm vào các ngày 0,7 và 21 hoặc 28.
Tiêm bắp hoặc tiêm trong da, 1 liều mỗi lần đến vào các ngày 0, ngày 7, và ngày 21 hoặc 28. Ngày 0 là ngày đầu tiên đến tiêm. Sau phác đồ 3 liều, để bảo vệ cơ thể tốt nhất cần nhắc lại mũi thứ 4 sau 1 năm và mỗi 5 năm/1 lần.
Khi tiêm phòng trước phơi nhiễm bằng phác đồ tiêm trong da nên huy động đủ số người tiêm để các lọ vắc-xin đã được mở có thể được sử dụng hết trong vòng 6 giờ kể từ khi mở lọ, 3 liều/3 lần đến tiêm nhằm tiết kiệm chi phí và nâng tỉ lệ người được bảo vệ trong những trường hợp vắc-xin khan hiếm.
2.2. Điều trị dự phòng sau phơi nhiễm [PEP]: 3 loại phác đồ tiêm được khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới [WHO]:
- Phác đồ tiêm bắp 5 liều và 4 liều [Phác đồ “Essen”]
Một liều mỗi ngày vào các ngày 0, 3, 7, 14 và 28. Tiêm vào vùng trên cánh tay [vùng cơ delta] hoặc, ở trẻ nhỏ thì tiêm vào vùng mặt trước đùi. Không được tiêm vắc-xin ở vùng mông vì việc hấp thu vắc-xin ở vùng này không đảm bảo.
Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ [CDC] Atlanta, Mỹ khuyến cáo phác đồ tiêm giảm liều [4 liều tiêm bắp] dựa trên nghiên cứu chỉ ra rằng tiêm 4 liều vắc-xin kết hợp với huyết thanh kháng dại tạo ra đáp ứng miễn dịch đầy đủ và việc tiêm mũi vắc-xin thứ 5 cũng không có nhiều ưu điểm hơn so với 4 mũi.
Không được tiêm vắc xin ở vùng mông
Phác đồ Essen đầy đủ [5 lần đến tiêm vắc-xin/có hoặc không dùng huyết thanh kháng dại]
- Tiêm bắp mỗi liều vào mỗi ngày 0, ngày 3, ngày 7, ngày 14 và ngày 28.
- Tiêm bắp mỗi liều vào các ngày 0, ngày 3, ngày 7 và ngày 14.
Phác đồ Essen giảm liều [4 lần đến tiêm vắc-xin/có hoặc không dùng huyết thanh kháng dại]
- Tiêm bắp mỗi liều vào các ngày ngày 0, ngày 3, ngày 7 và ngày 14.
Nên điều trị dự phòng sau phơi nhiễm với phác đồ 5 mũi tiêm bắp cho những người bị ức chế hoặc thiếu hụt miễn dịch. Mũi đầu tiên [ngày 0] của phác đồ cần tiêm càng sớm càng tốt ngay sau khi bị phơi nhiễm. Ngày 0 là ngày đầu tiên đến tiêm, có thể không phải là ngày bị cắn.
- Phác đồ tiêm bắp nhiều vị trí rút ngắn thời gian [phác đồ Zagreb], 4 liều/3 lần tiêm, phác đồ [2-1-1]
1 liều tiêm bắp vào bên cánh tay phải và 1 liều tiêm vào cánh tay trái [vùng cơ delta] vào ngày 0 sau đó 1 liều tiêm bắp tiếp vào cánh tay [vùng cơ delta] vào ngày 7 và 21.
Phác đồ tiêm này giảm 1 liều vắc-xin và 2 lần đến tiêm.
- Phác đồ tiêm trong da [ID] nhiều vị trí của Hội chữ thập đỏ Thái Lan [TRC]. Tiêm trong da 2 vị trí [2-2-2-0-2]
Mỗi liều [0,1 ml] tiêm vào trong da vào 2 cánh tay phía trên cơ delta vào ngày 0, ngày 3, ngày 7 và ngày 28.
Tham khảo liều tiêm vắc-xin phòng bệnh dại sẽ giúp khách hàng hiểu qua về hiệu quả cũng như liều tiêm của vắc-xin phòng bệnh dại. Tuy nhiên, đến thăm khám trực tiếp để được bác sỹ trực tiếp tư vấn, hỗ cho từng trường hợp cụ thể là vô cùng quan trọng.
Tại Việt Nam, là nước vẫn có nguy cơ bệnh dại cao nên ngoài xử trí vết thương sau khi bị súc vật cắn thì phác đồ vắc-xin sử dụng chính để điều trị dự phòng sau phơi nhiễm là phác đồ 5 mũi vắc-xin phòng dại [nếu khách hàng chưa được tiêm phòng trước phơi nhiễm], tiêm vào ngày 0,3,7,14,28 [với 0 là ngày đầu tiên tiêm vắc-xin, tiêm càng sớm sau khi bị súc vật cắn càng tốt]. Ngoài ra, tùy theo phân độ vết thương, cần phối hợp tiêm huyết thanh kháng dại và vắc-xin phòng uốn ván để cơ thể được bảo vệ tốt nhất. Nếu khách hàng đã được tiêm dự phòng trước phơi nhiễm, sau khi bị súc vật cắn sẽ không cần tiêm huyết thanh kháng dại và chỉ cần tiêm vắc-xin phòng dại 2 liều vào ngày 0 và ngày 3 đã có thể bảo vệ cơ thể với virus dại.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
XEM THÊM: