Thời gian tồn tại của nhà Tần Hán

Trung Quốc dưới thời tần hán là giai đoạn đầu tiên của chế độ phong kiến mới được xác lập, hình thành. Trong giai đoạn này, có rất nhiều đặc điểm nổi bật thể hiện quyền của các giai cấp trong xã hội phong kiến. Vậy, Đặc điểm nổi bật nhất của thời Tần Hán ở Trung Quốc là gì? Quan hệ sản xuất và các chính sách của nhà Tần Hán được thể hiện như thế nào?

Sau đây, Chúng tôi sẽ giới thiệu tới quý vị những nội dung sau để hỗ trợ khách hàng những thông tin cần thiết liên quan thời tần hán ở trung quốc.

Trong thời kỳ Tần Hán ở Trung Quốc đặc điểm nổi bật nhất là chế độ phong kiến được hình thành và bước đầu được củng cố.

Giai đoạn trước khi phong kiến được xác lập, Trung Quốc đang nằm trong tình trạng là các nước nhỏ thường xuyên có các cuộc giao tranh lẫn nhau, tranh giành ảnh hưởng và thôn tính lẫn nhau. Chính vì vậy, năm 221 trước công nguyên nhà Tần đã thống nhất Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Tần Thủy Hoàng và nhà tần đã tồn tại từ năm 221 trước công nguyên đến năm 206 trước công nguyên.

Tần Thủy Hoàng dùng pháp luật và những vật trừng trị để cai trị đất nước. Từ chính sách này đã gây ra nhiều mẫu thuẫn ở trong xã hội và những cuộc khởi nghĩa đã nổ ra. Năm 206 trước công nguyên, cuộc khởi nghĩa của Trần Thắng và Ngô Quảng đã làm sụp đổ nhà tần. Trên cơ sở đó, Lưu Bang đã lập ra nhà Hán tồn tại từ năm 206 trước công nguyên đến năm 220 sau công nguyên.

Quan hệ sản xuất phong kiến thời Tần Hán

Dưới thời kỳ nhà tần, lực lượng quý tộc do chiếm hữu được nhiều ruộng đất tư vì vậy để phát triển trở thành giai cấp địa chủ. Lực lượng nông dân công xã cũng bị phân hóa mạnh thành ba bộ phận gồm bộ phận nông dân giàu sở hữu nhiều ruộng đất trở thành giai cấp địa chủ, bộ phân nông dân tự canh giữ lại được một chút ruộng đất tự cày cấy, sản xuất và bộ phận nông dân nghèo không có ruộng đất để cày cấy, sản xuất, phải thuê mượn ruộng đất của địa chủ, nộp tô ruộng đất cho địa chủ trở thành nông dân lĩnh canh.

Như vậy, quan hệ sản xuất phong kiến đã xác lập một mối quan hệ bóc lột mới giữa địa chủ và nông dân lĩnh canh về địa tô thay thế cho quan hệ bóc lột cũ trong xã hội cổ đại là quan hệ giữa quý tộc và nông dân công xã.

Tổ chức bộ máy nhà nước thời kỳ Tần Hán

Bộ máy nhà nước thời kỳ Tần Hán như sau: Ở trung ương: đứng đầu là Hoàng đế, giúp việc cho hoàn đế bao gồm quan văn (đứng đầu là thường tướng) và quan võ (đứng đầu là thái úy). Ở địa phương chia thành các quận (đứng đầu là thái thú) và các huyện (huyện lệnh). Như vậy, bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền chính thức được xác lập.

Để thể hiện uy quyền của mình Tần Thủy Hoàng đã cho xây dựng hệ thống lăng mộ ở phía bắc núi Lệ Sơn tỉnh Thiểm Tây (Trung Quốc). Đồng thời, Tần Thủy Hoàng cũng cho xây dựng Vạn lý trường thành, đây là công trình được coi là biểu tượng về lịch sử và văn hóa của nhân loại ngày nay

Chính sách đối ngoại thời kỳ Tần Hán

Khi bước vào thời kỳ phong kiến, nhà Tần Hán đã tiến hành hàng loạt các chính sách xâm lược ra bên ngoài để mở rộng lãnh thổ, trong đó có xâm lược Triều Tiên và đất đai của người Việt cổ. Lãnh thổ từ thời nhà tần sang thời nhà hán được mở rộng ra và có một phần lãnh thổ xâm chiếm của An Nam.

Dưới thời kỳ này, nhà Hán đã xác lập được thời kỳ thống trị 1000 năm đô hộ đối với dân tộc Việt Nam. Dưới ách đô hộ của phong kiến phương bắc, nhân dân ta đã đứng lên đấu tranh. Tiêu biểu cho cuộc đấu tranh giành quyền tự chủ trong thời kỳ này đó là cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng chống lại thái thú Tô Định của nhà Hán. Hai bà đã phất cờ khởi nghĩa và dành quyền tự chủ trong hai năm, sau đó đã bị Mã Viện đưa quân trở lại và cuộc khởi nghĩa đã bị đàn áp thất bại.

Trên đây, là toàn bộ nội dung liên quan đến Đặc điểm nổi bật nhất của thời tần hán ở trung quốc là gì? Quan hệ sản xuất và các chính sách của nhà tần hán được thể hiện như thế nào? Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết trên, quý vị có thể liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhanh chóng nhất.

Chương III TRUNG QUỐC THỜI PHONG KỈẾN Bài 5 TRUNG QUÓC THỜI TÀN - ĨIÁN Sự hình thành xã hội phong kiến Câu hỏi: Xã hội phong kiến Trung Quốc được hình thành thể nào? Hướng dẫn tra lời: Những tiến bộ trong sản xuất: Cuối thòi Xuân Thu - Chiến Quốc, người ta bắt đầu chế tạo công cụ bằng sắt nhờ đó làm cho diện tích trồng trọt đuợc mỏ’ rộng. Kĩ thuật sản xuất được cải tiến. Các công trình thuỷ lọi và giao thông có quy mô lớn cũng được xây dựng. Những biến đổi trong đời sống xã hội: + Những quan lại và một số nông dân giàu đã tập trung trong tay nhiều của cải. Bằng quyền lực của mình, họ còn tưóc đoạt thêm nhiều ruộng đất công. Do đó, một giai cấp mới được hình thành, bao gồm những kẻ có ruộng tư, vốn là những quan lại và những nông dân giàu có, gọi là giai cấp địa chủ. + Giai cấp nông dân cũng bị phân hoá: Nông dân giàu có trỏ’ thành địa chủ. Nông dân giữ đưọ'c một số ruộng đất gọi là nông dân tự canh. Số còn lại là nông dân công xã, rất nghèo, không có hoặc quá ít ruộng đất trò' thành nông dân lĩnh canh. Quan hệ bóc lột giữa địa chù với nông dân lĩnh canh - quan hệ phong kiến - xuất hiện. Câu hỏi: Vẽ sơ đồ về sự hình thành xã hội phong kiến Trung Quốc? Hướng dẫn trả lời: Chế độ phong kiến thời Tần, Hán Câu hỏi: Trình bày đôi nét tổ chức bộ máy chính quyền phong kiến Trung Quốc thời Tần - Hán. - Tổ chức bộ máy nhà nưó’c phong kiến dưới thời Tần - Hán. (Theo sơ đồ sau) Biài tập: Điền sự kiện vào cột B cho phù họp với niên đại ở cột A sau đây: Năm ■ Triều đại Trước 2205 TCN 2205 - 1767 TCN 1767 - 1112 TCN 1112-770 TCN 770 - 475 TCN 475 -221 TCN 7.221 -206 TCN 8. 206 TCN- 221SCN * Hướng dẫn trả lời: Năm Triều đại 1. Trước 2205 TCN Các triều đại truyền thuyết. 2. 2205 - 1767 TCN Nhà Hạ. 3. 1767 - 1112 TCN Nhà Thương. 4. 1112 - 770 TCN Nhà Chu. 5. 770 - 475 TCN Xuân Thu. 6. 475 -221 TCN Chiến Quốc. 7. 221 -206 TCN Tần. 8.206 TCN- 221SCN Hán Bài tập: Điền sử liệu vào các ô trong bảng thống kê sau đây: Nội dung Nhà Tần Nhà Hán 1. Niên đại 2. Tổ chức bộ máy nhà nước 3. Chính sách kinh tế 4. Chính sách đối ngoại 5. Khỏi nghĩa nông dân * Hướng dẫn trả lời: Nội dung Nhà Tần Nhà Hán 1. Niên đại 221 -206TCN. 206 TCN-221SCN. 2. Tổ chức bộ máy nhà nước Chia đất nước thành quận, huyện. Chia đất nước thành quận,huyện 3. Chính sách kinh tế Ban hành chế độ tiền tệ đo lường thống nhất. Giảm tô thuế, sưu dịch cho nông dân, phát triển sản xuất nông nghiệp. 4. Chính sách đối ngoại Mờ rộng lãnh thổ về phía Nam và phía Bắc. Chiến tranh xâm lược Triều Tiên và các nước phương Nam. 5. Khởi nghĩa nông dân Trần Thắng - Ngô Quảng. Khởi nghĩa của Trương Giác cuối thời Hán. Văn hoá thòi Tần, Hán Câu hỏi: Nêu những thành tựu cơ bản của văn hoá Trung Quốc thời Tần - Hán ? * Hướng dẫn trả lời: Nho giáo: + Nho gia là một trường phái tư tưởng xuất hiện từ thời cổ đại, do Khổng Tứ sáng lập. + Thời Hán Vũ Đe, Nho giáo trỏ' thành công cự sắc bén phục vụ cho nhà nước phong kiến tập quyền, trở thành cơ sở lí luận và tư tưởng của chế độ phong kiến. + Các quan niệm về quan hệ, phục tùng giữa vua-tôi, chồng-vợ, cha-con. Văn học: Ở thòi Hán, phú là một thể loại văn học đặc biệt với nội dung ca ngợi tổ quốc, khích lệ lòng yêu nước của nhân dân. Những nhà sáng tác phú nổi tiếng thời Tây Hán là Giả Nghị, Tư Mã Tương Như... Sử học: Từ thời Tây Hán đã trờ thành một lĩnh vực độc lập, mà người đặt nền móng là Tư Mã Thiên với bộ Sử kí đồ sộ Câu hỏi: Quan điểm chính của Nho giáo và ảnh hưởng của nó trong xã hội. * Hướng dẫn trả lời: Quan điểm chính: Nho giáo là hệ tư tưởng của chế độ phong kiến Trung Quốc do Khổng Tử khởi xướng từ thời cổ đại, đến thời Hán Vũ Để đã trở thành cơ sở sắc bén phục vụ cho nhà nước phong kiến. Các quan điểm chính của Nho giáo là quan hệ phục từng giữa vua- tôi, vợ- chồng, cha- con, là kỉ cương cùa xã hội, là đạo đức phong kiến. Ảnh hưởng: + Nho giáo trở thành cơ sỏ' lí luận và tư tưởng của chế độ phong kiến Trung Quốc. + Nho giáo, một mặt đề xướng con người phải tu thân, rèn luyện đạo đức phẩm chất; mặt khác, giáo dục con người phải thực hiện đúng bổn phận với quốc gia là trung quân. + Nho giáo cũng buộc con người phải giữ chữ hiếu.

1. Trung Quốc thời Tần – Hán.

- Thời cổ đại, trên lưu vực sông Hoàng Hà và Trường Giang có nhiều quốc gia nhỏ của người Trung Quốc thường gây chiến tranh và thôn tính lẫn nhau.

- Đến thế kỉ IV TCN, Tần trở thành nước có tiềm lực kinh tế và quân sự mạnh nhất và lần lượt tiêu diệt các đối thủ, chấm dứt tình trạng chia cắt lãnh thổ.

- Năm 221 TCN, Tần đã thống nhất Trung Quốc:

+ Thời Tần hình thành nhiều giai cấp mới, quan lại là người có nhiều ruộng đất tư trở thành địa chủ. Nông dân bị phân hóa, một bộ phận giàu có trở thành giai cấp bóc lột những nông dân công xã không có ruộng đất, chế độ phong kiến được xác lập.

+ Vua Tần là Tần Thủy Hoàng có quyền hành tuyệt đối, bắt tay vào việc xây dựng chính quyền. Dưới vua có quan văn, quan võ do Thừa tướng, Thái úy đứng đầu giúp hoàng đế trị nước.

+ Vua có lực lượng quân sự lớn mạnh để duy trì trật tự xã hội, trấn áp các cuộc nổi dậy, tiến hành chiến tranh xâm lược.

+ Đất nước được chia thành quận, huyện có quan Thái thú (ở quận) và Huyện lệnh (ở huyện) quản lí, các quan phải tuân theo mệnh lệnh của hoàng đế.

+ Nhà Tần tồn tại 15 năm, sau đó Lưu Bang lên ngôi lập ra nhà Hán.

- Nhà Hán (206 TCN – 220):

Các hoàng đế triều Hán tiếp tục củng cố bộ máy cai trị, mở rộng hình thức tiến cử con em gia đình địa chủ tham gia vào chính quyền.    

- Nhà Tần và nhà Hán chiếm vùng thượng lưu sông Hoàng, thôn tính Trường Giang, chiếm phía đông Thiên Sơn, xâm lược Triều Tiên và đất đai của người Việt cổ.

2. Sự phát triển chế độ phong kiến thời Đường.

- Sau mấy thế kỷ rối ren, Lý Uyên dẹp tan được phe đối lập, đàn áp khởi nghĩa, lên ngôi hoàng đế lập ra nhà Đường (618 - 907).

- Chế độ phong kiến thời Đường đạt đến đỉnh cao.

+ Kinh tế phát triển toàn diện:

* Thực hiện chế độ quân điền, nông dân thực hiện chế độ nghĩa vụ cho nhà nước theo chế độ tô, dung, điệu.

* Thủ công nghiệp phát triển, các xưởng thủ công gọi là tác phường như luyện sắt, đóng thuyền…

* Thương nghiệp thịnh đạt, con đường tơ lụa trên đất liền và trên biển được thiết lập, mở rộng.

+ Chính trị:

* Bộ máy cai trị phong kiến hoàn chỉnh, cử người thân tín cai quản địa phương; cử người trong họ hay công thần giữ chức Tiết độ sứ, trấn ải biên cương, mở khoa thi chọn người ra làm quan.

* Tiếp tục chính sách xâm lược: Chiếm Nội  Mông, Tây vực, xâm lược Triều Tiên, củng cố chế độ đô hộ ở An Nam, ép Tây Tạng phải thần phục. Nhà Đường trở thành đế quốc phong kiến phát triển nhất.

* Đến cuối thời Đường, mâu thuẫn xã hội gay gắt. Năm 874, khởi nghĩa Hoàng Sào nổ ra, nhà Đường bị lật đổ, Trung Quốc lại hỗn loạn nhưng Triệu Khuông Dẫn đã tiêu diệt các thế lực phong kiến khác lập ra nhà Tống (năm 960). Đến cuối thế kỷ XIII, cả hai nước Kim và Nam Tống đều bị Mông Cổ tiêu diệt.

3. Trung Quốc Thời Minh, Thanh.

- Đầu thế kỷ XIII, trên thảo nguyên Mông Cổ hình thành một nhà nước phong kiến chuyên chế quân sự do Thành Cát Tư Hãn làm vua.

- Năm 1271, Khu-bi-Lai (Hốt Tất Liệt) diệt nhà Tống, lên ngôi Hoàng đế, lập triều Nguyên (1271 - 1368). Dưới sự thống trị của nhà Nguyên, nhân dân Trung Quốc liên tiếp khởi nghĩa..

- Năm 1368, Chu Nguyên Chương lên ngôi Hoàng đế ở Nam Kinh lập ra nhà Minh (1368 - 1644):

+ Các triều đại nhà Minh khôi phục và phát triển kinh tế, mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất hiện (có những công trường thủ công lớn ở Giang Tây - đồ gốm Cảnh Đức; xưởng dệt; nhà buôn lớn; thành thị nhiều như Bắc Kinh, Nam kinh).

+ Năm 1380, bỏ chức Thừa tướng, Thái úy thay vào đó là các Thượng Thư phụ trách các bộ (6 bộ: Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công), hoàn chỉnh bộ máy quan lại. Hoàng đế tập trung mọi quyền hành, trực tiếp nắm quân đội.

+ Cuối thời Minh, mâu thuẫn xã hội gay gắt. Nông dân khởi nghĩa (Lý Tự Thành làm cho triều Minh sụp đổ).

- Giữa lúc đó một bộ tộc ở phương Bắc Trung Quốc là Mãn Thanh kéo vào đánh bại Lý Tự Thành lập ra nhà Thanh (1644 - 1911).

+ Nhà Thanh thi hành chính sách áp bức dân tộc, người Trung Quốc phải theo phong tục của người Mãn.

+ Do chính sách áp bức bóc lột của nhà Thanh, nông dân lại khởi nghĩa, lợi dụng nhà Thanh suy yếu, tư bản phương Tây dòm ngó, xâm lược Trung Quốc.

4. Văn hóa Trung Quốc thời phong kiến đạt nhiều thành tựu rực rỡ.

- Tư tưởng Nho giáo giữ vai trò quan trọng, là công cụ sắc bén phục vụ cho nhà nước phong kiến tập quyền.

- Phật giáo thịnh hành nhất vào thời Đường, Bắc Tống cho xây nhiều chùa, tạc tượng in kinh…

- Sử học từ thời Tây Hán trở thành lĩnh vực nghiên cứu độc lập. Bộ Sử ký của Tư Mã Thiên rất nổi tiếng, thời Đường còn thành lập cơ quan chép sử là Sử quán...

- Văn học là lĩnh vực nổi bật nhất của Trung Quốc thời phong kiến. Thơ Đường đạt đến đỉnh cao  của nghệ thuật với nhiều tên tuổi như Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị….

- Tiểu thuyết phát triển dưới thời Minh, Thanh; nhiều tác phẩm nổi tiếng ra đời trong giai đoạn này như: Tam Quốc Diễn Nghĩa, Thủy Hử, Tây Du Ký, Hồng lâu mộng.

- Toán học: Cửu chương toán thuật (Hán) tính diện tích và khối lượng khác nhau, Tổ Xung Chi (thời Nam - Bắc triều) đã tìm ra số Pi đến 7 số lẻ.

- Thời Tần, Hán, Trung Quốc đã phát minh ra nông lịch, chia 1 năm thành 24 tiết phục vụ cho sản xuất; Trương Hành còn phát minh ra địa động nghi để đo động đất .

- Y dược đạt nhiều thành tựu quan trọng, thầy thuốc Hoa Đà (Hán) dùng phẫu thuật để chữa bệnh; sách thuốc Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân rất có giá trị.

- Kỹ thuật: Phát minh ra giấy, kỹ thuật in, la bàn và thuốc súng.

- Kiến trúc: Vạn lý trường thành, Tử cấm Thành, Tượng phật bằng ngọc thạch… còn được lưu giữ đến ngày nay. 

---

Page 2

SureLRN