Thị phần rạp chiếu phim Việt Nam 2022

Từ sau Tết Nguyên đán, hệ thống rạp phim được dần mở lại trên cả nước. Phòng vé Việt lấy lại sự sôi động, vượt qua giai đoạn khó khăn trước đó.

“Lâu lắm rồi tôi mới chứng kiến cảnh hàng dài người xếp hàng mua vé để vào rạp xem phim. Sau hơn nửa năm rạp phải đóng cửa vì dịch bệnh, tôi chưa từng nghĩ đến khung cảnh kể trên. Phòng vé Việt từng bước hồi sinh”, một nhân viên bán vé của CGV nói với Zing.

Không khí nhộn nhịp ở khu vực bán vé, doanh thu phim ngày càng tăng cao là những dẫn chứng rõ ràng nhất về việc rạp chiếu phim Việt đã dần lấy lại thời kỳ đỉnh cao như trước dịch. Nếu đặt cạnh những khó khăn trong hơn nửa năm qua, phòng vé Việt có màn khởi đầu thuận lợi trong quý đầu tiên của năm 2022.

Ông Nguyễn Hoàng Hải - Giám đốc nội dung của CGV - cho biết: “Thật vui khi trước mắt còn rất nhiều phim Việt lớn chuẩn bị đổ bộ trong nửa đầu năm nay: Thanh Sói, Nghề siêu dễ, Em và Trịnh... Hy vọng năm nay doanh số phim Việt tăng lên 40% thị phần phim chiếu rạp”.

Ngành kinh doanh rạp từng đối diện nguy cơ phá sản

Năm 2021 là giai đoạn khó quên đối với các nhà rạp lẫn nhà sản xuất phim. Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, toàn bộ hệ thống rạp chiếu đóng cửa từ đầu tháng 5.

TP.HCM – địa bàn đóng vai trò đầu tàu của cả nước trong lĩnh vực rạp chiếu trải qua 6 tháng đóng băng. Thị phần điện ảnh lớn thứ hai sau TP.HCM là Hà Nội cũng chịu tình cảnh tương tự. Lúc này, hệ thống rạp đối diện với trăm bề khó khăn.

Rạp phim Việt từng đối diện với nhiều khó khăn khi đóng cửa thời gian dài. Ảnh: Phạm Ngôn.

Việc rạp chiếu không thể tái hoạt động trong thời gian dài đẩy doanh nghiệp đến chỗ đối mặt với nguy cơ phá sản. Bà Mai Hoa - Tổng giám đốc của Galaxy - từng chia sẻ với Zing doanh nghiệp thua lỗ 15-20 tỷ mỗi tháng. Với quy mô nhân viên khoảng 600 người, đơn vị này buộc phải giảm lương của người lao động, cắt các chi phí không cần thiết khác. Mức lương giảm, cuộc sống bấp bênh, nhiều nhân viên của công ty đã phải xin nghỉ việc để tìm cơ hội ở những ngành khác.

Không chỉ Galaxy, CGV, BHD hay Lotte Cinema cũng lâm vào hoàn cảnh lao đao. Theo đại diện của BHD, ngoài áp lực về tiền lương để chi trả cho nhân viên trong khi không có nguồn thu, công ty còn đối diện với chi phí mặt bằng và lãi ngân hàng hàng tháng.

“Việc đóng cửa kéo dài khiến các doanh nghiệp kinh doanh điện ảnh, nhà rạp cũng sẽ khó cầm cự lâu hơn và có thể dẫn đến nguy cơ phá sản”, ông Lê Hoàng Minh, Giám đốc marketing của BHD trao đổi.

Trước những khó khăn của ngành kinh doanh rạp, các chủ doanh nghiệp đã làm văn bản cầu cứu Thủ tướng Chính phủ vào giữa năm 2021.

Trong văn bản, đại diện bốn chuỗi rạp chiếu phim lớn tại thị trường Việt Nam đã đưa ra nhiều đề xuất, giải pháp để nhà nước và doanh nghiệp cùng vượt qua khó khăn như giãn thuế, cơ cấu lại các khoản nợ đến hạn, gia hạn thời gian thanh toán bảo hiểm xã hội, có hướng dẫn cụ thể giảm giá chi phí thuê mặt bằng do ảnh hưởng của sự kiện bất khả kháng liên quan đến Covid-19.

Các doanh nghiệp cũng kiến nghị Chính phủ không xếp rạp phim vào ngành kinh doanh phải đóng cửa trước và mở cửa sau các ngành khác.

Rạp phim dần hồi sinh

Trái với kỳ vọng, rạp phim vẫn là lĩnh vực được phép hoạt động cuối cùng sau khi TP.HCM bước sang giai đoạn bình thường mới. Từ cuối tháng 11/2021, rạp chiếu phim sáng đèn trở lại tại đây.

Giữa nhiều khó khăn bủa vây, nhà rạp có trong tay “bảo bối” duy nhất là nguồn phim dồi dào, gồm cả bom tấn nước ngoài và các dự án nội địa xếp hàng dài chờ chiếu. Tuy nhiên, những tháng cuối năm 2021, rạp phim hồi phục chậm chạp. Tổng doanh thu của những rạp chiếu được mở cửa trở lại chỉ đạt 30-40% so với thời điểm không có dịch, với khoảng 60% rạp phim được phép hoạt động.

Khán giả tại TP.HCM và Hà Nội xếp hàng mua vé xem phim. Ảnh: Bá Ngọc, Tuấn Anh.

Trong thế khó, nhiều nhà sản xuất Việt chấp nhận dời lịch chiếu phim sang năm 2022.

Đầu tháng 2, Hà Nội cũng cho phép tái hoạt động rạp chiếu. Công cuộc chấn hưng lại phòng vé Việt thực sự bắt đầu. Trong danh sách các tác phẩm trình làng đầu năm 2022, phim Việt chiếm hơn 1/3 với nhiều tác phẩm được chú ý như Chìa khóa trăm tỷ, 1990, Nhà không bán, Mưu kế thượng lưu, Bẫy ngọt ngào, Chuyện ma gần nhà…

Thời điểm này, phim Việt đón đầu nhiều thời cơ như không phải đối trọng với bom tấn mới của Hollywood và công chiếu vào thời điểm mùa lễ, Tết. Các bộ phim như Spider-Man: No Way Home, Fast & Furious 9 đều trình làng trong thời gian khá lâu trước đó.

Nhờ vậy, một số tác phẩm điện ảnh trong nước có doanh thu phòng vé khả quan, có thể kể đến như Chìa khóa trăm tỷ (trên 70 tỷ đồng). Hai phim Việt trình làng gần nhất là Chuyện ma gần nhà (Trần Hữu Tấn) cán mốc hơn 40 tỷ đồng sau 3 ngày chiếu của cuối tuần qua. Theo sau là Bẫy ngọt ngào của Đinh Hà Uyên Thư với trên 12 tỷ đồng (số liệu thống kê từ Box Office Việt Nam từ ngày 11 đến 13/2).

Ông Đoàn Thạch Cương - Giám đốc kinh doanh của Lotte Cinema – cho hay thành tích của Chìa khóa trăm tỷ hay gần nhất là Chuyện ma gần nhà tạo ra cú hích cho thị trường điện ảnh sau dịp Tết Nguyên đán.

“Tôi nghĩ điện ảnh Việt có nhiều chất liệu để khai thác. Nếu tạo ra những sản phẩm khác biệt và phù hợp với thị hiếu khán giả, sẽ dễ dàng được đón nhận. Theo đánh giá của tôi, trong năm 2022, khi người dân dần dần quen thuộc và thích nghi với trạng thái bình thường mới, rạp phim có thể phục hồi được khoảng 70-80% so với năm 2019 (thời điểm trước dịch)”, đại diện Lotte Cinema nhìn nhận.

Chuyện ma gần nhà của Trần Hữu Tấn đang có thành tích nổi bật tại phòng vé. Ảnh: ĐPCC.

Chứng kiến cảnh khán giả xếp hàng dài đợi mua vé tại rạp chiếu, ông Nguyễn Hoàng Hải - Giám đốc nội dung của CGV - đánh giá phòng vé Việt gần như trở lại thời kỳ đỉnh cao như giai đoạn trước dịch.

“Quan trọng hơn, sự sôi động của phòng vé lại đến từ phim Việt. Một viễn cảnh lý tưởng của ai làm trong ngành cũng đều mong chờ xảy ra sớm. Ngoài Chuyện ma gần nhà thì Bẫy ngọt ngào cũng không kém phần nóng khi suất chiếu được tăng lên liên tục từ các cụm rạp. Điều mà ít phim Việt nào có khả năng làm được”, ông Nguyễn Hoàng Hải nói.

TP.HCM là địa bàn chiếm thị phần điện ảnh lớn nhất cả nước. Số lượng rạp chiếu phim tại đây chiếm gần 30% và đóng góp trên 40% về tỷ lệ doanh thu.

Mỗi ngày, ông Lê Hoàng Minh, Giám đốc marketing của BHD, đều theo dõi những thông tin liên quan đến tình hình dịch bệnh và mong ngóng ngày rạp chiếu phim được mở lại. Ông từng kỳ vọng nhà rạp tái hoạt động vào đầu tháng 11 để kịp thời khắc phục những khó khăn chồng chất trong 6 tháng qua.

Tuy nhiên, đến ngày 10/11, TP.HCM vẫn chưa có động thái nào mới đối với thị trường phát hành phim. Việc không mở cửa cụm rạp tại TP.HCM ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống rạp chiếu phim trên cả nước. Bởi lẽ, đây là địa bàn chiếm số lượng lớn về cụm rạp cũng như tỷ lệ doanh thu hàng năm.

Vai trò quan trọng của cụm rạp tại TP.HCM

Theo thống kê của hệ thống rạp chiếu phim BHD, hiện doanh nghiệp này có tổng cộng 51 cụm rạp hoạt động tại TP.HCM, chiếm tỷ lệ 29,14%. Trong khi đó, Hà Nội có 36 rạp và các tỉnh thành khác trên cả nước là 92 rạp. Về tỷ lệ doanh thu, hệ thống cụm rạp tại TP.HCM chiếm gần 45%.

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc nội dung của CGV cung cấp cho Zing số liệu đến thời điểm hiện tại, có 50 cụm rạp hoạt động tại TP.HCM trên tổng số 198 rạp của cả nước (gần 25%) và chiếm trên 40% về mặt doanh thu.

Riêng về điện ảnh Việt, năm 2019, TP.HCM chiếm khoảng 42% thị phần về doanh thu. Bước sang năm 2020, thị phần của thị trường điện ảnh sôi động nhất nước vẫn được giữ nguyên, còn thị phần các tỉnh đã tăng mạnh (các tỉnh phía Bắc tăng từ 9% lên 11% và thị phần các tỉnh phía Nam tăng từ 13% lên 17%).

Nhà rạp đối mặt với nhiều thách thức sau dịch. Ảnh: Chí Hùng.

Ngoài ra, theo ông Lê Hoàng Minh, nếu như cụm rạp ở TP.HCM không tái hoạt động, các bộ phim bom tấn của Hollywood lẫn Việt Nam đều chưa được nhà phát hành công chiếu tại rạp ở các tỉnh. Vì thế, người dân ở các tỉnh bị thiệt thòi do chỉ được xem phim đã chiếu trong giai đoạn cuối tháng 4 đầu tháng 5 hoặc những phim nhỏ lẻ khác.

"Xem phim ở rạp từ lâu đã trở thành hoạt động giải trí thường xuyên của người dân TP.HCM. Là thành phố có mức GDP cao, cũng là nơi giao lưu, cập nhật thông tin nhiều với thế giới nên việc các tác phẩm điện ảnh được chấp nhận tại đây với doanh thu cao sẽ dễ dàng trở thành xu hướng lan ra khắp các tỉnh thành khác", Giám đốc marketing của BHD cho biết.

Ông Lê Hoàng Minh viện dẫn trường hợp của phim Bố già có doanh thu 400 tỷ đồng, khuynh đảo phòng vé dịp đầu năm nay.

"Nếu như trước đây, những phim có diễn viên miền Nam đóng như Bố già sẽ khó có doanh thu cao ở thị trường phía Bắc. Nhưng giờ đây, doanh thu của phim tại miền Bắc cũng như các tỉnh khác tăng trưởng rất khả quan", đại diện BHD trao đổi thêm.

Từ các số liệu trên cho thấy TP.HCM là địa bàn chiếm thị phần điện ảnh lớn nhất cả nước. Việc đóng cửa cụm rạp tại đây đã ảnh hưởng lớn đến tình hình phát triển của ngành phát hành phim nói riêng cũng như nền điện ảnh Việt nói chung.

Cơ cấu khán giả đến rạp thay đổi sau dịch

Theo đại diện BHD, dựa trên tình hình tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 tại Việt Nam, cơ cấu khán giả đến rạp sau khi mở cửa trở lại sẽ có sự phân hóa. Cụ thể, nhóm khách hàng gia đình cùng trẻ em dưới 12 tuổi không yên tâm ra rạp cho đến khi cả nhà đã được chích vaccine đầy đủ.

Nhóm khách hàng dưới 18 tuổi cũng sẽ hạn chế ra rạp nếu chưa được chích vaccine đủ 2 mũi. Ngoài ra, bộ phận lớn khách hàng là người dân ngoại tỉnh nhưng sống tại TP.HCM trước đây đã quay về địa phương, chưa thể trở lại rạp.

Cùng quan điểm, Giám đốc nội dung của CGV chia sẻ: "Tỷ lệ khán giả tiêm vaccine ở các tỉnh chưa nhiều. Tại các thành phố lớn, kế hoạch tiêm cho người dưới 18 tuổi cũng đang triển khai. Khán giả của rạp phim ở độ tuổi này khá đông đảo. Điều này sẽ khiến lượng khán giả đến rạp giảm hơn nữa".

Rạp phim tại TP.HCM trải qua hơn 6 tháng đóng cửa. Ảnh: Phạm Ngôn.

Số liệu từ BHD cho thấy do ảnh hưởng của dịch, lượng khán giả đến rạp giảm dần theo năm. Cụ thể, năm 2019, số lượng khán giả mua vé xem phim tăng trưởng nhẹ so với các năm trước. Tuy nhiên từ khi đại dịch Covid-19 xảy ra, lượng khách năm 2020 giảm xuống gần 70% so với năm 2019.

Riêng năm 2021, do rạp phải đóng cửa vào tháng 2 (dịp Tết Nguyên đán) là thời gian cao điểm kinh doanh của ngành chiếu phim và tiếp tục không hoạt động từ đầu tháng 5 đến nay, lượng khách giảm còn 10% đến 15% so với năm 2019.

Ngoài ra, nhà rạp còn đối mặt với thách thức lớn đến từ tâm lý của khán giả. Kinh tế bị ảnh hưởng khiến họ cũng thận trọng, dè dặt trong việc chi tiêu cho các sản phẩm giải trí. Việc đến rạp xem phim sẽ được người dân cân nhắc, không dễ dàng chi hầu bao như trước.

Sau thách thức về khán giả, hệ thống rạp chiếu phim đối mặt với khó khăn khi một số phim bom tấn đã được phát hành trên nền tảng trực tuyến hoặc bị rò rỉ bản đẹp tại các web phim lậu. Điều này cũng là yếu tố khiến lượng khán giả đến rạp bị sụt giảm.

"Đối với phim Việt Nam, các nhà đầu tư, phát hành cũng thận trọng hơn. Các dự án phim mới thì chưa có kế hoạch quay lại. Những dự án phim đã quay hoặc đang làm hậu kỳ cũng đang cân nhắc thời gian ra rạp trong tình hình hiện nay, ít nhất phải đến Tết Nguyên đán 2022 mới có thể biết rõ hơn", ông Lê Hoàng Minh nhận định.

Mong ngóng ngày rạp phim mở cửa trở lại

Hơn ai hết, các nhà kinh doanh rạp là những người đầu tiên trông chờ ngày rạp chiếu phim tái hoạt động. Bà Mai Hoa, Tổng giám đốc Galaxy chia sẻ kể từ khoảnh khắc 18h ngày 3/5, rạp phim phải đóng cửa tại TP.HCM đến nay đã tròn 6 tháng. Thời gian qua, dù đối mặt với nhiều khó khăn nhưng người đứng đầu Galaxy đã cố gắng chèo chống. Mong muốn lớn nhất của bà Mai Hoa là nhà rạp được mở cửa trong thời gian sớm nhất.

"Giống như các khán giả khác, tôi có thể lựa chọn nhiều hình thức giải trí. Tôi biết có nhiều phim đã chiếu trực tuyến hoặc bị rò rỉ trên mạng. Tuy nhiên, tôi vẫn hy vọng ngày được tận mắt chứng kiến phim được trình chiếu trên màn ảnh rộng", bà Mai Hoa bày tỏ.

BHD khử khuẩn rạp chiếu phim để đón khách trở lại. Ảnh: BHD.

Đại diện BHD cũng cho rằng trong vài ngày tới, cơ sở điện ảnh mong sẽ nhận được những hỗ trợ cụ thể, đặc biệt hơn từ Chính phủ giống như nội dung đã đề cập trong công văn mà doanh nghiệp kinh doanh rạp đã kiến nghị trước đó.

"Chúng tôi hy vọng Chính phủ sẽ sớm cho phép các cụm rạp hoạt động trở lại để giúp vượt qua khó khăn, duy trì được công ty. Thật sự nếu kéo dài thời gian ngưng hoạt động lâu hơn, hầu hết công ty kinh doanh rạp từ lớn đến nhỏ sẽ lâm vào nguy cơ phá sản hết", Giám đốc marketing của BHD chia sẻ.

Ông cho biết hiện tại, BHD đã chuẩn bị kỹ càng mọi phương án hoạt động, đảm bảo an toàn cho khách hàng cũng như sẵn sàng thực hiện theo bất cứ bộ tiêu chuẩn nào do cơ quan ban ngành đề ra để có thể hoạt động trở lại.