- Về tài nguyên:
+ Khoáng sản có nguy cơ cạn kiệt
+ Diện tích đất trồng bị thu hẹp
+ Nhiều động, thực vật quý có nguy cơ tuyệt chủng
+ Chất lượng đất giảm sút, đất canh tác bị thu hẹp
+ Tài nguyên biển suy giảm đáng kể.
- Về môi trường:
+ Ô nhiễm môi trường nước
+ Ô nhiễm môi trường không khí
+ Ô nhiễm môi trường đất
+ Môi trường biển bắt đầu bị ô nhiễm
- Mục tiêu
+ Sử dụng hợp lý tài nguyên.
+ Bảo tồn đa dạng sinh học.
+ Từng bước nâng cao chất lượng môi trường.
+ Nhằm góp phần phát triển kinh tế- xã hội bền vững,nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân
- Phương hướng:
+ Tăng cường công tác, quản lý của nhà nước về bảo vệ môi trường từ trung ương đến địa phương.
+ Thường xuyên giáo dục, tuyên truyền, xây dựng ý thức trách nhiệm bảo vệ tài nguyên, môi trường cho mọi người dân.
+ Coi trọng công tác nghiên cứu khoa học và công nghệ, mở rộng hợp tác quốc tế, khu vực trong lĩnh vực bảo vệ môi trường
+ Chủ động phòng ngừa, ngăn chặn ô nhiễm, cải thiện môi trường, bảo tồn thiên nhiên.
+ Khai thác, sử dụng hợp lí, tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên
+ Áp dụng công nghệ hiện đại để khai thác tài nguyên và xử lí chất thải
- Chấp hành chính sách và pháp luật về bảo vệ tài nguyên và môi trường.
- Tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ tài nguyên, môi trường ở điạ phương
- Vận động mọi người cùng thực hiện, đồng thời chống các hành vi vi phạm pháp luật về tài nguyên và bảo vệ môi trường.
BÀI 12CHÍNH SÁCH TÀI NGUYÊN VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG [1TIẾT]I. Mục tiêu bài họcHọc xong bài này học sinh cần nắm được:1. Về kiến thức- Nêu được thực trạng tài nguyên, môi trường; phương hướng và biện pháp cơ bảnnhằm bảo vệ tài nguyên, môi trường ở nước ta hiện nay.- Hiểu được trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện chính sách tài nguyênvà bảo vệ môi trường.2. Về Kỹ năng- Biết tham gia thực hiện và tuyên truyền thực hiện chính sách tài nguyên và bảovệ môi trường phù hợp với khả năng của bản thân.- Biết cách đánh giá thái độ, hành vi của bản thân và của người khác trong việcthực hiện chính sách bảo vệ tài nguyên, môi trường.3. Thái độ- Tôn trọng, tin tưởng, ủng hộ chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường củaNhà nước.- Phản đối và sẵn sàng đấu tranh với các hành vi gây hại cho tài nguyên, môitrường.II. KIẾN THỨC CƠ BẢN, TRỌNG TÂM1. Các đơn vị kiến thức trong bài học- Tình hình tài nguyên, môi trường nước ta hiện nay.- Mục tiêu và phương hướng cơ bản của chính sách tài nguyên và bảo vệ môitrường.- Trách nhiệm của công dân đối với chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường.2. Trọng tâm kiến thức của bài họcPhương hướng cơ bản của chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường.III. KỸ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀIKỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin; kỹ năng trình bày suy nghĩ, ý tưởng; kỹ nănggiải quyết vấn đề; kỹ năng tư duy sáng tạo; kỹ năng ứng phó với biến đổi khí hậu; v.v.IV. PHƯƠNG PHÁP, KỸ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC CÓ THỂ SỬ DỤNGThuyết trình, đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, giải quyết tình huống, tròchơi, v.v.V. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC- Sách giáo khoa, sách giáo viên GDCD lớp 11.- Chuẩn kiến thức kỹ năng môn GDCD ở THPT.- Phiếu học tập, bảng phụ.- Tranh, ảnh, tài liệu có liên quan đến nội dung bài học, ...VI. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC1. Ổn định lớp2. Kiểm tra bài cũCâu hỏi: Em hãy cho biết tình hình việc làm ở nước ta hiện nay? Là học sinh, em làm gìđể góp phần thực hiện chính sách giải quyết việc làm của Đảng, Nhà nước?Trả lời:+ Tình hình việc làm ở nước ta hiện nay:- Thiếu việc làm ở thành thị và nông thôn- Thu nhập thấp- Dân số trong độ tuổi lao động tăng.- Chất lượng nguồn nhân lực thấp.- Số sinh viên chưa có việc làm hoặc làm không đúng ngành học còn khá đông- Dòng di chuyển lao động từ nông thôn về thành thị kiếm việc làm ngày càngnhiều.+ Trách nhiệm của học sinh:- Chấp hành chính sách giải quyết việc làm và pháp luật về lao động.- Động viên người thân trong gia đình và những người khác cùng chấp hành, đồngthời đấu tranh chống những hành vi vi phạm chính sách giải quyết việc làm;- Có ý chí vươn lên trong học tập, định hướng nghề nghiệp đúng đắn để tích cực,chủ động tìm việc làm, tăng thu nhập cho bản thân và gia đình, góp phần thúc đẩy sự pháttriển chung của đất nước; v.v.3. Dạy bài mới3.1. Giới thiệu bài họcỞ bài học trước chúng ta đã biết việc dân số tăng nhanh không chỉ gây ảnh hưởngđến chất lượng cuộc sống mà còn gây ra nhiều hậu quả về môi trường.Bùng nổ dân số, cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường đã trở thành vấn đề nóngbỏng của thế giới. “Hãy cứu lấy trái đất” là mệnh lệnh cho hành động chung của loàingười. Ở nước ta hiện nay, cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường đang diễn ra như thếnào? Đảng và nhà nước ta đã có những chủ trương và giải pháp ra sao? Chúng ta cùng đivào tìm hiểu bài mới. Bài 12: “Chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường”.3.2. Tổ chức dạy học bài mớiHoạt động của GV và HSGhi bảngHoạt động 1: Sử dụng phương pháp 1. Tình hình tài nguyên,thuyết trình, đàm thoại kết hợp với trực môi trường ở nước ta hiệnquan để tìm hiểu mục tiêu cơ bản của chính nay [đọc thêm]sách tài nguyên và bảo vệ môi trường.- GV cho HS xem một số hình ảnh về sự đadạng, phong phú của tài nguyên thiên; một sốhình ảnh về môi trường bị tàn phá, ô nhiễm, tàinguyên bị khai thác cạn kiệt, bừa bãi.- GV: Môi trường và tài nguyên thiên nhiênnước ta rất phong phú và đa dạng, góp phầntạo nên nét đẹp, sự phong phú của đất nước.Tuy nhiên, môi trường và tài nguyên thiênnhiên nước ta cũng đang đứng trước nhữngthách thức đáng lo ngại đó là sự cạn kiệt về tàinguyên, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng vàđáng quan tâm hơn hết là vấn đề biến đổi khíhậu [sự nóng lên của Trái Đất, hiệu ứng nhàkính, băng tan, bão, lụt, hạn hán, ...].Để giải quyết những vấn đề trên, Đảng vàNhà nước ta đã đề ra những mục tiêu cơ bảnđể bảo vệ tài nguyên và môi trường, chúng tacùng tìm hiểu mục 2.- GV yêu cầu học sinh làm việc với SGK,liệt kê những mục tiêu cơ bản của chính sáchtài nguyên và bảo vệ môi trường.- HS trả lời:- GV nhận xét, kết luận và ghi bảng:- Ở mỗi mục tiêu, GV giải thích, đặt câu hỏivà lấy ví dụ để học HS hiểu.+ Đối với mục tiêu “Sử dụng hợp lý tàinguyên”: Sử dụng hợp lý tức là khai thác tàinguyên phải tiết kiệm đối với các tài nguyênkhông thể phục hồi [khoáng sản, than đá, dầumỏ, ...], tăng cường khai thác các tài nguyênvô tận [năng lượng nước, năng lượng gió, nănglượng mặt trời, ...], tận thu và tái sử dụng cácnguyên liệu phế thải. Tất cả nhằm khai thác tốiđa giá trị cũng như lợi ích kinh tế - xã hội củatất cả các loại tài nguyên thiên nhiên trên đấtnước ta; vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng tàinguyên cho xã hội hiện tại, đồng thời đảm bảoduy trì lâu dài nguồn tài nguyên cho các thế hệmai sau.+ Đối với mục tiêu “Bảo vệ môi trường”:GV hỏi: Theo em, để bảo vệ môi trườngchúng ta cần làm gì?HS trả lời:2. Mục tiêu và phươnghướng cơ bản của chínhsách tài nguyên và bảo vệmôi trườnga] Mục tiêu:- Sử dụng hợp lý tài nguyên.- Bảo vệ môi trường.- Bảo tồn đa dạng sinh học.- Nâng cao chất lượng môitrường.- Phát triển kinh tế - xã hộibền vững.GV nhận xét, bổ sung:Môi trường là toàn bộ những nhân tố baoquanh và tác động trực tiếp đến đời sống vàsinh hoạt của con người. Khái niệm môitrường trong bài học này chủ yếu đề cập đếnmôi trường tự nhiên bao gồm: không khí, đấtđai, nguồn nước và động thực vật. Bảo vệ môitrường chính là giữ vững, không làm xâm hại,không làm các nhân tố tự nhiên trên bị ảnhhưởng, hư hại nhằm đảm bảo cho nhu cầu tựnhiên, sinh học của con người.Giữ môi trường trong sạch: Không vứt rácbừa bãi, không xả nước thải chưa xử lý ra môitrường, ...Cải thiện môi trường: áp dụng khoa học đểcải tạo môi trường, dọn dẹp vệ sinh, ...Khắc phục môi trường: Trồng cây gây rừng,sử dụng công nghệ xử lý chất thải, ...+ Đối với mục tiêu “Bảo tồn đa dạng sinhhọc”: là làm cho tổng số các loài động thực vậtở nước ta không chỉ giữ vững mà ngày ngàycang phong phú, giàu có hơn [xây dựng cáckhu bảo tồn thiên nhiên, nhân giống, nuôi cấymô, lai tạo gen, ...].GV hỏi: Em hãy kể tên một số khu bảo tồnthiên nhiên, vườn quốc gia ở nước ta mà embiết?HS trả lời:GV nhận xét, bổ sung: Theo thống kê năm2008, hệ thống khu bảo tồn thiên nhiên củaViệt Nam gồm 164 khu rừng đặc dụng [trongđó có khoảng 30 vườn quốc gia, 69 khu dự trữthiên nhiên, ...] và 3 khu bảo tồn biển chứađựng các hệ sinh thái và cảnh quan đặc trưngvới giá trị đa dạng sinh học.Ví dụ: Vườn quốc gia: Cát Bà [Hải Phòng],Phong Nha – Kẻ Bàng [Quảng Bình], Bạch Mã[Huế], Tràm chim [Đồng Tháp]; khu dự trữthiên nhiên: Phong Điền [Huế], Sơn Trà [ĐàNẵng], Ngọc Linh, Sông Thanh [Quảng Nam];v.v.Mục đích của việc xây dựng các khu bảo tồnnày nhằm: Nghiên cứu khoa học, bảo vệ cácvùng hoang dã, bảo vệ đa dạng loài và gen, sửdụng cho du lịch và giải trí, giáo dục, v.v.Mục tiêu này ngày càng trở nên quan tronghơn khi gần đây, nhiều loại động vật quý hiểmcủa Việt Nam đã và đang đứng trước nguy cơbị tuyệt chủng.GV hỏi: Em hãy kể tên một số loài động vậttrong sách đỏ có nguy cơ bị tuyệt chủng?HS trả lời:GV nhận xét, bổ sung: Voọc mũi hếch BắcBộ, sao la, báo gấm, khỉ mặt đỏ, hươu sao, hổ,v.v.Ngày 25/10/2011, Quỹ quốc tế về Bảo vệthiên nhiên WWF Và Quỹ Bảo tồn Tê giácquốc tế IRF đã công bố kết quả điều tra quầnthể loài tê giác tại Vườn quốc gia Cát tiên, têgiác Java 1 sừng đã tuyệt chủng tại Việt Nam.Hiện nay, chỉ còn lại một quần thể tê giác Javaduy nhất tại một vườn quốc gia nhỏ của In-đônê-xi-a với số lượng cá thể chưa đến 50 loài.+ Đối với mục tiêu “Từng bước nâng caochất lượng môi trường”: để hướng đến mộtcuộc sống tốt đẹp hơn cho các nhân và toàn xãhội, chúng ta không chỉ bảo vệ môi trường màcòn phải làm cho các nhân tố của môi trườngngày càng tốt đẹp hơn, tiến bộ, có giá trị hơn[Tăng độ che phủ của rừng, nâng cao sự đadạng sinh học, cải tạo nguồn nước, ...]- GV chuyển ý, để biết được Đảng và Nhànước đã đề ra những phương hướng cơ bảnnào để thực hiện tốt những mục tiêu trên,chúng ta cùng tìm hiểu phương hướng cơ bảncủa chính sách tài nguyên và bảo vệ môitrường.Hoạt động 2: Sử dụng phương pháp thào b] Phương hướng cơ bảnluận nhóm để làm rõ phương hướng cơ bản của chính sách tài nguyêncủa chính sách tài nguyên và bảo vệ môi và bảo vệ môi trườngtrường.- GV chia lớp thành 4 nhóm, phát cho mỗinhóm một phiếu học tập có ghi câu hỏi, yêucầu cho các nhóm. Thời gian thảo luận là 5phút.+ Câu 1: a] Dựa vào SGK, em hãy tóm tắtcác phương hướng cơ bản của chính sách tàinguyên và bảo vệ môi trường.b] Em hãy cho biết Nhà nước đã tăng cườngcông tác quản lý của mình bằng những hoạtđộng nào?+ Câu 2: a] Em hãy cho biết Đảng và Nhànước đã giáo dục, tuyên truyền, xây dựng ýthức trách nhiệm bảo vệ tài nguyên, môitrường cho mọi người dân bằng những hìnhthức, phương tiện nào?b] Em hãy kể tên những hình thức, phongtrào, hoạt động mà em tham gia bảo vệ môitrường và tài nguyên thiên nhiên.+ Câu 3: a] Em hãy cho biết Đảng và Nhànước đã coi trọng công tác nghiên cứu khoahọc và công nghệ, mở rộng hợp tác quốc tế vàkhu vực trong lĩnh vực bảo vệ môi trườngbằng cách nào?b] Theo em, làm cách nào để phòng ngừa,ngăn chặn ô nhiễm, cải thiện môi trường, bảotồn thiên nhiên?+ Câu 4: a] Theo em, làm thế nào để khaithác, sử dụng hợp lí, tiết kiệm tài nguyên thiênnhiên?b] Em hãy cho ví dụ về việc áp dụng côngnghệ hiện đại để khai thác tài nguyên và xử líchất thải, rác, bụi, tiếng ồn.- Đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khácnhận xét, bổ sung:- GV nhận xét, bổ sung và treo bảng phụ vềcác phương hướng cơ bản của chính sách tàinguyên và bảo vệ môi trường.* Nhóm 1:a] Phương hướng:+ Tăng cường công tác quản lí của Nhà nướcvề bảo vệ môi trường.+ Thường xuyên giáo dục, tuyên truyền, xâydựng ý thức trách nhiệm bảo vệ tài nguyên,môi trường cho mọi người dân.+ Coi trọng công tác nghiên cứu khoa học vàcông nghệ, mở rộng hợp tác quốc tế và khuvực trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.+ Chủ động phòng ngừa, ngăn chặn ô nhiễm,- Tăng cường công tác quảnlí của Nhà nước về bảo vệmôi trường.- Thường xuyên giáo dục,tuyên truyền, xây dựng ý thứctrách nhiệm bảo vệ tàinguyên, môi trường cho mọingười dân.- Coi trọng công tác nghiêncứu khoa học và công nghệ,cải thiện môi trường, bảo tồn thiên nhiên.+ Khai thác, sử dụng hợp lí, tiết kiệm tàinguyên thiên nhiên.+ Áp dụng công nghệ hiện đại để khai tháctài nguyên và xử lí chất thải, rác, bụi, tiếng ồn.b] Nhà nước đã tăng cường công tác quản lýcủa mình bằng những hoạt động: Hoàn chỉnhhệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường [LuậtBảo vệ môi trường, Luật Bảo vệ Môi trườngvà Phát triển rừng, Dự thảo Luật Tài nguyênmôi trường biển và hải đảo, ...], ban hành cácchính sách về phát triển kinh tế phải gắn vớibảo vệ môi trường, mọi tài nguyên đưa vào sửdụng đều phải nộp thuế hoặc trả tiền thuê.* Nhóm 2:a] Những hình thức, phương tiện như: Hộithảo khoa học, mít tinh, sách, báo, băng rôn,khẩu hiệu, v.v.b] Các em có thể tham gia:+ Giữ gìn vệ sinh nhà ở, trường lớp, nơicông cộng. [Không vứt rác bừa bãi]+ Tích cực tham gia các hoạt động vì môitrường xanh - sạch - đẹp do trường lớp, địaphương tổ chức: Trồng cây xanh, thu gom rácthải, tham gia công tác tuyên truyền, xây dựngcho người dân ý thức bảo vệ tài nguyên, môitrường.+ Sử dụng tiết kiệm nước sinh hoạt, nănglượng điện, ...+ Lên án, phê phán những hành vi khai thác,sử dụng tài nguyên không hợp lý, những việclàm gây ô nhiễm môi trường.+ Tham gia Ngày hội truyền thông: Chungtay xây dựng Đà Nẵng – thành phố môitrường.+ Tham gia đạp xe vì môi trường.+ Hưởng ứng ngày môi trường thế giới[ngày 5/6 hằng năm].+ Chiến dịch “giờ trái đất” hằng năm [tắtđèn điện và các thiết bị điện không ảnh hưởnglớn đến sinh hoạt trong một giờ đồng hồ vàolúc 8h30 đến 9h30 tối [giờ địa phương] ngàythứ bảy cuối cùng của tháng ba hàng năm].mở rộng hợp tác quốc tế vàkhu vực trong lĩnh vực bảo vệmôi trường.- Chủ động phòng ngừa,ngăn chặn ô nhiễm, cải thiệnmôi trường, bảo tồn thiênnhiên.- Khai thác, sử dụng hợp lí,tiết kiệm tài nguyên thiênnhiên.- Áp dụng công nghệ hiện đạiđể khai thác tài nguyên và xửlí chất thải, rác, bụi, tiếng ồn.+ Tham gia làm các đồ tái chế [thời tranggiấy, ...]* Nhóm 3:a] Cung cấp vốn; cử chuyên gia đi du họcnước ngoài; mời chuyên gia nước ngoài về làmviệc; kêu gọi đầu tư, hỗ trợ của nước ngoài;v.v.b] Tăng tỷ lệ che phủ rừng; bảo vệ động,thực vật, nhất là những loài quý hiếm có nguycơ bị tuyệt chủng; xây dựng các khu bảo tồnthiên nhiên, vườn quốc gia; bảo vệ đa dạngsinh học; chống ô nhiễm đất, nước, không khí.* Nhóm 4:a] Chấm dứt tình trạng khai thác bừa bãi gâylãng phí tài nguyên, suy thoái đất, ô nhiễm môitrường; tận dụng các nguyên liệu tái chế; ...b] Sử dụng công nghệ xử lý chất thải: Côngnghệ Nano, CN phân hủy yếm khí,- GV chuyển ý, để thực hiện tốt chính sáchtài nguyên và bảo vệ môi trường, công dân cótrách nhiệm gì, chúng ta cùng tìm hiểu mục 3.Trách nhiệm của công dân đối với chính sáchtài nguyên và bảo vệ môi trường.Hoạt động 3: Sử dụng phương pháp 3. Trách nhiệm của côngthuyết trình kết hợp với đàm thoại để tìm dân đối với chính sách tàihiểu trách nhiệm của công dân đối với chính nguyên và bảo vệ môisách tài nguyên và bảo vệ môi trường.trường- GV nêu câu hỏi: Bảo vệ tài nguyên môitrường có phải là công việc chỉ riêng của nhànước không?- HS trả lời:- GV nhận xét và kết luận: Bảo vệ tàinguyên môi trường là công việc của toàn xãhội, của tất cả mọi người vì chính cuộc sốngcủa mình, sức khỏe của mình và người thân…- GV hỏi: Như vậy, là một công dân thìchúng ta cần phải làm gì để góp phần bảo vệtài nguyên, môi trường?- HS trả lời:- GV nhận xét, kết luận:- Chấp hành chính sách vàpháp luật về bảo vệ tàinguyên, môi trường.- Tích cực tham gia các hoạtđộng bảo vệ tài nguyên, môitrường.- Vận động mọi người cùngthực hiện, đồng thời chốngcác hành vi vi phạm pháp luậtvề tài nguyên và bảo vệ môitrường.- GV thuyết trình: Hiện nay vấn đề bảo vệtài nguyên, môi trường và ứng phó với biếnđổi khí hậu đang là vấn đề cấp thiết của toànnhân loại nói chung và Việt Nam nói riêng.- GV nêu câu hỏi: Các em sẽ làm những gìtrước, trong và sau khi xảy ra: bão, lũ lụt, sạtlở đất, hạn hán?- HS trả lời:- GV nhận xét, bổ sung: [xem phần phụ lục]4. Củng cố5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà- Hướng dẫn học sinh về ôn tập từ bài 9 đến bài 12 để chuẩn bị kiểm tra viết mộttiết.6. Nhận xét, đánh giá tiết học............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................PHỤ LỤCThiêntaiTrướcTrongSauTham gia trồng cây xanh Ở lại trong những khu Giúp đỡ cha mẹ và hàngquanh nhà và trường học đểnhà kiên cố, không xóm dọn dẹp vệ sinh,tạo hàng rào chống đỡ gió vàBãođược đi ra ngoài. Nếukhắc phục các hư hỏngxói lỡ đất;Cất sách vở, giấy tờ quanđang ở bên ngoài phải trong nhà;Tránh xa các ổ điện, giâytìm nơi trú ẩn an toàn,trọng vào túi ni lông;điện, nơi có cột điện bịtránh xa các gốc cây,Giúp bố mẹ dự trữ lươngđổ;cột điện;thực, thực phẩm, nước uốngĂn chín, uống sôi, ngủLắng nge thông báo trênvà các vật dụng cần thiết;màn để tránh dịch bệnh.loa phát thanh.Luôn theo dõi các thông tinvề bão để có những hànhđộng kịp thời.Cùng gia đình theo dõi các Di chuyển đến nơi cao, Cùng gia đình tích cựcthông tin về lũ;an toàn;dọn vệ sinh, khơi thôngGiúp cha mẹ dự trữ thứ ăn, Tránh các bờ sông, suối,cống rãnh;Lũ lụt nước uống, chuẩn bị áo không có chơi đùa, bơi Ăn chín, uống sôi, ngủphao, chằng chống nhà cửa;Cất sách vở, giấy tờ quantrọng vào túi ni lông.lội ở những nơi ngập màn để tránh dịch bệnh.lụt;-Không được lộixuống nước nếu thấydây điện đề phòng bịgiật điện.Trồng cây phủ xanh đồi trọc, Chạy nhanh ra khỏi Vẫn tránh xa khu vực sạtSạt lởđấtđất trống;vùng nguy hiểm;lỡ;Tìm hiểu thông tin xem khu Nếu chạy không kịp,- Không được vào bấtvực nhà mình đã xảy ra sạt hãy tự bảo vệ mình cứ ngôi nhà nào nếu chưalỡ đất chưa;bằng cách cuộn tròn được người lớn kiểm tra.Lắng nghe những âm thanhngười lại, hai tay ômlạ do đất đá chuyển động, dolấy đầu và lăn như mộtcây đổ…quả bóng.Kiểm tra các đường ống Theo dõi thường xuyên Giúp bố mẹ những côngHạnhánnước, đồng thời không xả thông tin dự báo thời việc cần thiết phù hợp vớirác gây ô nhiễm nguồn nước; tiết;lứa tuổi của mình.Dự trữ nước trong các vật Giúp bố mẹ đi lấy nướcdụng như xô, chậu, lu, vại, ở nguồn nước an toàn,chú ý che đậy cẩn thận đểtránh bị nhiễm bẩn.gần nhất.