Quá trình tư duy diễn ra như thế nào năm 2024

Câu 5: Trình bày khái niệm và đặc điểm của tư duy?Phân tích các giai đoạn và các thao tác cơ bản của tư duy?

a,Khái niệm:

Tư duy là một quá trình nhận thức phản ánh những thuộc tính bản chất,những mối liên hệ và quy luật bên trong của sự vật hiện tượng trong hiện thực khách quan mà trước đó ta chưa biết.Tư duy là một mức độ nhận thức mới về chất so với cảm giác và tri giác

b,Đặc điểm:

-Tính có vấn đề:

Tư duy ở con ng cụ thể chỉ nảy sinh khi cá nhân gặp tình huống có vấn đề.Tình huống có vấn đề là tình huống chưa có đáp số nhưng đáp số đã tiềm ẩn bên trong tình huống chứa những điều kiện giúp ta tìm ra những đáp số đó.Tình huống có 2 mặt:khách quan và chủ quan. Muốn tình huống có vấn đề kích thích đc ta tư duy thì tình huống có vấn đề đó phải đc cá nhân nhận thức đầy đủ và chuyển thành nhiệm vụ tư duy của cá nhân,(nghĩa là cá nhân phải xác định đc cái j đã biết,đã cho,cái j chưa biết,cần phải tìm)

-Tính gián tiếp:

Trong quá trình tư duy con ng sử dụng các phương tiện,công cụ khác nhau để nhận thức về sự vật,hiện tượng.Mặt khác tư duy đc phản ánh bằng ngôn ngữ

-Tính trừu tượng hóa và tính khái quát hóa

+Tính trừu tượng hóa:Là khả năng cng dùng trí óc để gạt bỏ những liên hệ,những mặt,những thuộc tính k cần thiết mà chỉ giữ lại yếu tố nào cần thiết để tư duy

+Tính khái quát hóa:khả năng cng hợp nhất nhều đối tượng khác nhau nhưng có chung những thuộc tính,những mối liên hệ thành một nhóm

-Tư duy gắn liền với ngôn ngữ:

Tư duy của động vật bao giờ cũng chỉ dừng lại ở tư duy hành động trực giác mà k vượt quá giới hạn đó.Còn ở cng tư duy mang tính gián tiếp trừu tượng hóa và khái quát hóa,mối liên hệ giữa tư duy và ngôn ngữ là mối liên hệ biện chứng,nó là mối liên hệ giữa nội dung và hình thức.Tư duy bao zờ cũng liên hệ gắn bó mật thiết với nhận thức cảm tính.Nhận thức cảm tính là cửa ngõ của tu duy liên hệ với thế giới bên ngoài,nhận thức cảm tính cung cấp chất liệu cho tư duy và cuối cùng toàn bộ sản phẩm của tư duy đc kiểm nghiệm trong hoạt đọng thực tiễn

c,Các giai đoạn của tư duy:

-Xác định vấn đề và biểu đạt vấn đề:

Tư duy ở mỗi cá nhân chỉ nảy sinh khi cá nhân gặp phải tình huống có vấn đề,nhận thức đc vấn đế nghĩa là xác định đc nhiệm vụ tư duy và biểu đạt nó một cách chính xác

-Huy động các tri thức,kinh nghiệm có liên quan đến vấn đề đã đc xác định nghĩa là làm xuất hiện trong đầu những liên tưởng nhất định.Việc huy động những tri thức,kinh nghiệm làm sống lại những liên tưởng nào mà cần và khai thác chúng theo hướng nào,điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào nhiệm vụ tư duy đã đặt ra

-Sàng lọc các liên tưởng và hình thành giả thuyết:Những tri thức,những liên tưởng đầu tiên đc xuất hiện ở giai đoạn trên còn mang tính chất rộng rãi,bao trùm chưa đc phân biệt và khu hóa kĩ càng cho nên chúng thường đc xàng lọc,lựa chọn kĩ càng cho phù hợp nhất vs nhiệm vụ tư duy đã đặt ra.Giả thuyết là một cách giải quyết có thể của nhiệm vụ tâm lí

-Kiểm tra giả thuyết:việc ktra giả thuyết có thể diễn ra trong đầu hay trong hoạt động thực tiễn,kết quả của việc kiểm tra có thể dẫn đến sự khẳng định,phủ hoặc chính xác hóa giả thiết đã nêu,Nếu giả thuyết bị phủ định thì một quá trình tư duy mới lại bắt đầu hoạt động

-Giải quyết nhiệm vụ tư duy:Đây là khâu cuối cùng của hoạt động tư duy.Khi giả thuyết đã đc xác định và chính xác hóa thì nó đc thực hiện tức là đi đến câu trả lời cuối cùng cho vấn đề đã đc đặt ra

d,Các thao tác cơ bản của tư duy

-Phân tích tổng hợp:

Phân tích là quá trình con ng dùng trí óc phân chia đối tượng nhận thức thành những bộ phận,thành phần tách ra trong đối tượng nhận thức các yếu tố,các thuộc tính,các mối quan hệ nhất định,trong đó có thuộc tính quan trọng nhất,cơ bản nhất nổi lên hàng đầu cần phải quan tâm đối với ng đang tư duy

Tổng hợp:Là qtrinh cng dùng trí óc để hợp nhất các bộ phận,các thành phần đã tách ra ở trên nhờ sự phân tích thành một tổng thể để tư duy

-So sánh:Là qtr cng dùng trí óc để xác định sự giống nhau,khác nhau,sự đồng nhất,hay k đồng nhất,sự bằng nhau hay k bằng nhau giữa các sự vật,hiện tượng.Thông qua quá trình so sánh,nta rút ra từ trong mỗi sự vật,hiện tượng những cái chung và những cái khác biệt

-Trừu tượng hóa:Là qtr cng dùng trí óc để gạt bỏ những mặt,những thuộc tính,những mối liên hệ,quan hệ chủ yếu k cần thiết và chỉ giữ lại những yếu tố nào cần thiết,cơ bản để tư duy

-Khái quát hóa:Là qtr cng dùng trí óc để thống nhất nhiều đối tượng khác nhau nhưng có chung những thuộc tính,những liên hệ,quan hệ nhất định thành một nhóm hay 1 loại