Phương pháp nghiên cứu khoa học ngành luật
Để tìm hiểu các quy phạm, chế định, quan hệ của một ngành luật trong quá trình hình thành và phát triển cũng như các quy luật phát triển, các quan điểm liên quan đến ngành luật đó thì cần thiết có những cách thức, những biện pháp nhất định. Những cách thức, biện pháp để đạt được mục đích nhận thức thức ấy chính là những phương pháp nghiên cứu của khoa học ngành luật đó. Khi tìm hiểu về khoa học luật Hiến pháp, chúng ta nhận thấy khoa học luật Hiến pháp đã sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau: 1 Phương pháp duy vật biện chứng Khi nghiên cứu các quy phạm, chế định, quan hệ, chúng ta phải xem xét các quy phạm, chế định, quan hệ đó như những bộ phận cấu thành của luật. Vì vậy, giữa chúng phải có những mối quan hệ nhất định và phải xem xét những mối quan hệ đó trong sự thống nhất của luật Hiến pháp, giữa các quy phạm, chế định, quan hệ phải hỗ trợ lẫn nhau, không được mâu thuẫn, đối lập nhau. Cũng như bất cứ một hiện tượng xã hội nào khác, pháp luật nói chung và luật Hiến pháp nói riêng luôn luôn biến đổi để đạt đến sự hoàn thiện. Do vậy, phải nghiên cứu luật Hiến pháp Việt Nam ở những giai đoạn lịch sử khác nhau để từ đó rút ra những kết luận, những quy luật phát triển nhất định, để thấy được sự kế thừa và phát triển của các quy phạm, chế định, quan hệ luật Hiến pháp. 2. Phương pháp so sánh Khi nghiên cứu, chúng ta phải so sánh các quy phạm, chế định, quan hệ luật Hiến pháp hiện hành với các quy phạm, chế định, quan hệ tương ứng của luật Hiến pháp trước đây để thấy được sự giống và khác nhau, tính kế thừa và phát triển của các quy phạm, chế định, quan hệ đó. Đồng thời không chỉ nghiên cứu bó hẹp trong phạm vi luật Hiến pháp mà cần phải đối chiếu các ngành luật khác của nước ta để tìm ra mối quan hệ giữa luật Hiến pháp với các ngành luật khác, vai trò của luật Hiến pháp trong hệ thống pháp luật, chúng ta còn phải so sánh các quy phạm, chế định, quan hệ luật Hiến pháp Việt Nam với những vấn đề tương ứng của luật Hiến pháp các nước khác để thấy được đặc điểm của luật Hiến pháp Việt Nam, học hỏi kinh nghiệm các nước khác cũng như phê phán những quan điểm sai lầm về những vấn đề thuộc phạm vi điều chỉnh của luật Hiến pháp. 3 Phương pháp phân tích theo hệ thống – chức năng Nội dung của phương pháp này là hiện tượng được nghiên cứu xem như một hệ thống nhất định. Hệ thống này lại là một bộ phận cấu thành của một bộ phận khác lớn hơn. Hệ thống nhỏ thực hiện những chức năng nhất định trong hệ thống lớn và gắn bó với hệ thống lớn bởi những nhiều quan hệ khác nhau. Phương pháp phân tích theo hệ thống – chức năng cho phép chúng ta làm sáng tỏ mối quan hệ nguyên nhân – hậu quả của đối tượng được nghiên cứu bằng cách xem xét một cách toàn diện cả về vị trí, vai trò cũng như những quan hệ nhất định trong hệ thống. Ví dụ : Khi nghiên cứu các cơ quan toà án nhân dân, chúng ta phải xem như đó là một hệ thống có cơ cấu tổ chức nhất định, có cùng một chức năng và gắn bó với nhau bởi các nguyên tắc tổ chức và hoạt động. Vì là một bộ phận hợp thành của bộ máy nhà nước nên trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan toà án nhân dân không thể vượt ra những nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước nói chung. Chúng phải chịu sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan quyền lực nhà nước và phối hợp với các cơ quan quản lý, các cơ quan kiểm sát trong việc bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa. .4 Phương pháp lịch sử Phương pháp này đòi hỏi khi nghiên cứu chúng ta phải tìm hiểu hoàn cảnh lịch sử mà các quy phạm, chế định luật Hiến pháp ra đời và tồn tại. Vì pháp luật nói chung, không vượt ra ngoài điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội, nên mỗi quy phạm, chế định, quan hệ luật Hiến pháp in dấu ấn của mỗi thời kỳ nhất định. Do đó chỉ có thể được nội dung, những mặt tích cực, hạn chế của vấn đề khi được nghiên cứu trong một hoàn cảnh lịch sử nhất định. Phương pháp lịch sử còn cho thấy được sự phát triển của luật Hiến pháp gắn liền với sự phát triển của cách mạng Việt Nam, vì bao giờ trong những điều kiện lịch sử nhất định, giai cấp thống trị đều đặt ra những mục tiêu nhất định phù hợp với chế độ chính trị của giai cấp mình. 5 Phương pháp thống kê Khi nghiên cứu một vấn đề trong bộ máy nhà nước, bằng các số liệu trong từng thời điểm khác nhau cho phép chúng ta thấy được sự phát triển hay sự suy thóai của vấn đề được nghiên cứu. Ví dụ : Khi tìm hiểu tổ chức của Quốc hội qua các Hiến pháp, ta nhận thấy: – Hiến pháp 1946, Quốc hội có một cơ quan thường trực – Hiến pháp 1959, Quốc hội có ba cơ quan thường trực – Hiến pháp 1980, Quốc hội có mười cơ quan thường trực – Hiến pháp 1992, Quốc hội có chín cơ quan thường trực Những con số trên cho phép chúng ta rút ra kết luận: tổ chức Quốc hội nước ta ngày càng phức tạp hơn, các cơ quan thường trực có xu hướng tăng. Tóm tắt nội dung tài liệu
Page 2
YOMEDIA
Giáo trình Phương pháp nghiên cứu khoa học chuyên ngành luật (Giáo trình đào tạo từ xa) phần 1 gồm các chương như: Đại cương về nghiên cứu khoa học, nội dung cơ bản, các hình thức và phương pháp nghiên cứu khoa học. 13-11-2015 641 96 Download
Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved. |