Phát biểu đứng chuyển động cơ học

16:44:2803/08/2020

Bài viết dưới đây chúng ta cùng tìm hiểu làm thế nào để biết được một vật chuyển động hay đứng yên. Tính tương đối của chuyển động và đứng yên là như thế nào?

I. Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên.

• Muốn nhận biết 1 vật chuyển động hay đứng yên phải dựa vào vị trí của vật đó so với vật được chọn làm mốc [vật mốc]. Vật mốc là những vật gắn với trái đất, nhà cửa, cột mốc, cây bên đường,...

• Khi vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc gọi là chuyển động cơ học [chuyển động].

• Vật không chuyển động so với vật mốc gọi là vật đứng yên.

- Thường chọn Trái đất và những vật gắn với Trái đất làm vật mốc

* Câu C2 trang 5 SGK Vật Lý 8: Hãy tìm ví dụ về chuyển động cơ học, trong đó vật được chọn làm mốc.

° Lời giải:

* Ví dụ về chuyển động cơ học:

- Xe ô tô chuyển động trên đường, vật mốc là cột điện bên đường.

- Tàu chuyển động trên đường ray, vật mốc là nhà cửa ven đường ray.

- Một chiếc thuyền trên sông, vật mốc là bến đò.

* Câu C3 trang 5 SGK Vật Lý 8: Khi nào một vật được coi là đứng yên? Hãy tìm ví dụ về vật đứng yên, trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc.

° Lời giải:

- Ta nói vật đứng yên khi vị trí của nó không thay đổi so với vật chọn làm mốc.

- Chẳng hạn ta nói chiếc xe ô tô đỗ trong bến xe là vật đứng yên nếu chọn bến xe là vật làm mốc.

II. Tính tương đối của chuyển động hay đứng yên

• Một vật có thể là chuyển động so với vật này nhưng lại là đứng yên đối với vật khác.

• Chuyển động hay đứng yên có tính tương đối tùy thuộc vật được chọn làm mốc.

¤ Hành khách ngồi trên một toa tàu đang rời khỏi nhà ga [hình 1.2 SGK] - trả lời câu C4 và C5.

* Câu C4 trang 5 SGK Vật Lý 8: So với nhà ga thì hành khách chuyển động hay đứng yên? Tại sao?

° Lời giải:

- Nếu so với nhà ga thì hành khách đang chuyển động vì vị trí của hành khách so với nhà ga thay đổi.

* Câu C5 trang 5 SGK Vật Lý 8: So với toa tàu thì hành khách chuyển động hay đứng yên? Tại sao?

° Lời giải:

- Nếu so với toa tàu thì hành khách đứng yên vì vị trí của hành khách so với toa tàu là không thay đổi.

* Câu C6 trang 5 SGK Vật Lý 8: Hãy dựa vào các câu trả lời trên để tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của câu nhận xét sau đây: Một vật có thể là chuyển động ..... nhưng lại là ..... đối với vật khác.

° Lời giải:

- Một vật có thể là chuyển động cơ học so với vật làm mốc này nhưng lại là đứng yên đối với vật khác.

* Câu C7 trang 5 SGK Vật Lý 8: Hãy tìm thí dụ để minh họa cho nhận xét trên.

° Lời giải:

- Hành khách ngồi trên ô tô đang chạy, thì hành khách chuyển động so với cột đèn giao thông [nhà bên đường, cây bên đường,...] do vị trí của hành khách so với cột đèn thay đổi theo thời gian. Tuy nhiên, hành khách đứng yên so với bác tài [ghế ngồi trên xe, vô lăng xe, ...] do vị trí của hành khách so với bác tài không thay đổi.

- Tàu chở các kiện hàng chạy trên sông, các kiện hàng đứng yên so với con tàu nhưng lại là chuyển động so với cây cối bên bờ sông.

* Câu C8 trang 5 SGK Vật Lý 8: Trả lời câu hỏi ở đầu bài: Mặt Trời mọc ở đằng Đông

° Lời giải:

¤ Không thể kết luận được vì nó tùy thuộc vào vật làm mốc.

- Nếu chọn mặt đất là vật làm mốc thì Mặt Trời chuyển động từ đông sang tây.

- Nếu chọn Mặt Trời là vật làm mốc thì Trái Đất chuyển động xoay từ tây sang đông.

III. Một số chuyển động thường gặp

• Đường mà vật chuyển động vạch ra gọi là quỹ đạo chuyển động

• Các dạng chuyển động thường gặp:

 - Chuyển động thẳng: quĩ đạo là đường thẳng

 - Chuyển động cong: quĩ đạo là đườngcong

 - Chuyển động tròn: quĩ đạo là đường tròn

* Câu C9 trang 6 SGK Vật Lý 8: Hãy tìm thí dụ về chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn thường gặp trong đời sống.

° Lời giải:

 - Chuyển động thẳng: Chuyển động một vật được thả từ trên cao xuống

 - Chuyển động cong: Chuyển động quả cầu lông

 - Chuyển động tròn: Chuyển động của cánh quạt quay

IV. Vận dụng chuyển động cơ học

* Câu C10 trang 6 SGK Vật Lý 8: Mỗi vật trong hình 1.4 chuyển động so với vật nào? Đứng yên so với vật nào?

- Ô tô: Đứng yên so với người lái xe; chuyển động so với người đứng bên đường và cột điện.

- Người lái xe: Đứng yên so với ôtô; chuyển động so với người bên đường và cột điện.

- Người đứng bên đường: Đứng yên so với cột điện; chuyển động so với ô tô và người lái xe.

- Cột điện: Đứng yên so với người đứng bên đường; chuyển động so với ô tô và người lái xe.

* Câu C11 trang 6 SGK Vật Lý 8: Có người nói: "Khi khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật không chuyển động so với vật mốc". Theo em nói như thế là đúng hay sai? Hãy tìm ví dụ minh họa cho lập luận của mình.

° Lời giải:

- Nói như vậy là SAI.

- Ví dụ xét chuyển động của đầu kim đồng hồ quanh trục đồng hồ, mặc dù khoảng cách từ đầu kim đến trục không đổi nhưng theo thời gian vị trí của đầu kim so với trục đồng hồ thay đổi nên ta vẫn nói đầu kim chuyển động so với trục.

Như vậy, sau bài viết về Chuyển động cơ học là gì? Tính tương đối của chuyển động và đứng yên; các em cần nhận biết được thế nào là 1 vật chuyển động hay đứng yên, vật đó chuyển động so với mốc nào và đứng yên so với mốc nào [thể hiện tính tương đối của chuyển động] để vận dụng giải các bài tập cơ bản.

Hy vọng với bài viết về Chuyển động cơ học là gì? Tính tương đối của chuyển động và đứng yên của Hay Học Hỏi ở trên giúp ích cho các em. Mọi góp ý và thắc mắc các em hãy để lại nhận xét dưới bài viết để  ghi nhận và hỗ trợ, chúc các em học tốt.

Chuyển động và đứng yên có tính tương đối vì:

Dạng chuyển động của viên đạn được bắn ra từ khẩu súng AK là:

Dạng chuyển động của quả bom được thả ra từ máy bay ném bom B52 là:

Dạng chuyển động của quả dừa rơi từ trên cây xuống là:

Trong các chuyển động sau đây, chuyển động nào là chuyển động đều?

Dạng chuyển động của quả lắc trong đồng hồ quả lắc:

Trong các ví dụ về vật đứng yên so với vật mốc sau đây ví dụ nào là sai.

Trong các chuyển động sau, quỹ đạo của chuyển động nào là đường thẳng?

Chuyên đề Vật lý lớp 8: Chuyển động cơ học được VnDoc sưu tầm và giới thiệu tới các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo. Nội dung tài liệu sẽ giúp các bạn học sinh học tốt môn Vật lý lớp 8 hiệu quả hơn. Mời các bạn tham khảo.

• Chuyển động cơ học là gì? Các dạng bài tập cần lưu ý

Lý thuyết bài: Chuyển động cơ học

• A. Lý thuyết
• B. Trắc nghiệm

A. Lý thuyết

1. Chuyển động cơ học

- Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác [vật mốc] gọi là chuyển động cơ học [gọi tắt là chuyển động].

- Một vật được coi là đứng yên khi vị trí của vật đó không thay đổi theo thời gian so với vật khác.

Ví dụ: Đoàn tàu rời ga, vị trí của đoàn tàu thay đổi so với nhà ga, ta nói đoàn tàu đang chuyển động so với nhà ga

2. Tính tương đối của chuyển động

- Một vật có thể được xem là chuyển động so với vật này nhưng lại được xem là đứng yên so với vật khác. Ta nói chuyển động hay đứng yên có tính tương đối, tuỳ thuộc vào vật chọn làm mốc.

- Thông thường người ta chọn Trái Đất hay những vật gắn với Trái Đất làm vật mốc [nhà cửa, cây cối, xe cộ, cột đèn….]

Ví dụ: Một người đứng quan sát ô tô trên đường, vị trí giữa ô tô và người đó thay đổi, như vậy ô tô đang chuyển động so với người đó. Nhưng vị trí của người đó với cột điện bên đường không thay đổi, vì vậy người đó đứng yên so với cột điện.

3. Các dạng chuyển động thường gặp.

- Đường mà vật chuyển động vạch ra gọi là quỹ đạo của chuyển động.

- Tuỳ thuộc vào hình dạng của quỹ đạo mà ta chia ra các dạng chuyển động:

+ Chuyển động thẳng.

Chuyển động thẳng của tàu vũ trụ

+ Chuyển động cong.

Chuyển động cong của quả bóng bàn

Chuyển động cong của con lắc

+ Chuyển động tròn.

Chuyển động tròn của chiếc đu quay quanh trục của nó

Chuyển động tròn của điểm đầu cánh quạt khi quay

Chú ý: Quỹ đạo chuyển động của đầu van xe đạp vừa chuyển động cong so với trục bánh xe, vừa cùng với xe đạp chuyển động thẳng trên đường.

II. PHƯƠNG PHÁP GIẢI

1. Cách nhận biết một vật đang chuyển động hay đứng yên

Khi nói một vật chuyển động hay đứng yên thì phải nói so với vật làm mốc nào? Muốn biết vật A chuyển động hay đứng yên so với vật B thì ta phải xam xét vị trí của vật A so với vật B.

+ Nếu vị trí của vật A so với vật B có thay đổi theo thời gian thì ta nói vật A chuyển động so với vật B.

+ Nếu vị trí của vật A so với vật B không thay đổi theo thời gian thì ta nói vật A đứng yên so với vật B.

2. Tính tương đối của chuyển động

Để chứng minh chuyển động hay đứng yên mang tính tương đối thì ta phải chọn ra ít nhất ba vật: Vật 1, vật 2, vật 3 sao cho vật 1 chuyển động so với vật 2 nhưng lại đứng yên so với vật 3.

B. Trắc nghiệm

Bài 1: Trong các phát biểu sau đây, phát biểu nào là đúng khi nói về chuyển động cơ học?

A. Chuyển động cơ học là sự dịch chuyển của vật.

B. Chuyển động cơ học là sự thay đổi vị trí của vật này so với vật khác theo thời gian.

C. Chuyển động cơ học là sự thay đổi vận tốc của vật.

D. Chuyển động cơ học là chuyển dời vị trí của vật.

Bài 2: Quan sát một đoàn tàu đang chạy vào ga, trong các câu mô tả sau đây, câu mô tả nào là sai?

A. Đoàn tàu đang chuyển động so với nhà ga.

B. Đoàn tàu đang đứng yên so với người lái tàu.

C. Đoàn tàu đang chuyển động so với hành khách đang ngồi trên tàu.

D. Đoàn tàu đang chuyển động so với hành khách đang đứng dưới sân ga.So với hành khách đang ngồi trên tàu thì đoàn tàu đứng yên.

Bài 3: Quỹ đạo chuyển động của một vật là

A. đường mà vật chuyển động vạch ra trong không gian.

B. đường thẳng vật chuyển động vạch ra trong không gian.

C. đường tròn vật chuyển động vạch ra trong không gian.

D. đường cong vật chuyển động vạch ra trong không gian.

Bài 4: Mặt Trời mọc đằng đông, lặn đằng Tây. Trong hiện tượng này:

A. Mặt Trời chuyển động còn Trái Đất đứng yên.

B. Mặt Trời đứng yên còn Trái Đất chuyển động.

C. Mặt Trời và Trái Đất đều chuyển động.

D. Mặt Trời và Trái Đất đều đứng yên.

Bài 5: Chuyển động của đầu van xe đạp so với vật mốc là trục bánh xe khi xe chuyển động thẳng trên đường là chuyển động

A. thẳng

B. tròn

C. cong

D. phức tạp, là sự kết hợp giữa chuyển động thẳng và chuyển động tròn.

Bài 6: Trời lặng gió, nhìn qua cửa xe [khi xe đứng yên] ta thấy các giọt mưa rơi theo đường thẳng đứng. Nếu xe chuyển động về phía trước thì người ngồi trên xe sẽ thấy các giọt mưa:

A. cũng rơi theo đường thẳng đứng.

B. rơi theo đường chéo về phía trước.

C. rơi theo đường chéo về phía sau.

D. rơi theo đường cong.

Nếu xe chuyển động về phía trước thì người ngồi trên xe sẽ thấy các giọt mưa rơi theo đường chéo về phía sau.

Bài 7: Chuyển động và đứng yên có tính tương đối vì:

A. Quãng đường vật đi được trong những khoảng thời gian khác nhau là khác nhau.

B. Một vật có thể đứng yên so với vật này nhưng lại chuyển động so với vật khác.

C. Vận tốc của vật so với các vật mốc khác nhau là khác nhau.

D. Dạng quỹ đạo chuyển động của vật phụ thuộc vào vật chọn làm mốc.

Bài 8: Các chuyển động nào sau đây không phải là chuyển động cơ học?

A. Sự rơi của chiếc lá.

B. Sự di chuyển của đám mây trên bầu trời.

C. Sự thay đổi đường đi của tia sáng từ không khí vào nước.

D. Sự đong đưa của quả lắc đồng hồ.

Bài 9: Hành khách trên tàu A thấy tàu B đang chuyển động về phía trước. Còn hành khách trên tàu B lại thấy tàu C cũng đang chuyển động về phía trước. Vậy hành khách trên tàu A sẽ thấy tàu C

A. đứng yên.

B. chạy lùi ra sau.

C. tiến về phía trước.

D. tiến về phía trước rồi sau đó lùi ra sau.

Bài 10: Một ô tô chở khách chạy trên đường, người phụ lái đi soát vé của hành khách trên xe. Nếu chọn người lái xe làm vật mốc thì trường hợp nào dưới đây đúng?

A. Người phụ lái đứng yên

B. Ô tô đứng yên

C. Cột đèn bên đường đứng yên

D. Mặt đường đứng yên