Vừa thu hoạch xong vụ củ lùn mới, chị Huỳnh Nhung [Bến Tre] luộc ngay một bữa cho gia đình thưởng thức. Củ lùn hình tròn hoặc hình trứng, có cuống dài liên kết với nhau thành từng chùm. Bên ngoài có vỏ mỏng, màu vàng nhạt, nhiều tua rễ phụ. Bên trong ruột có màu trắng, phần lõi đục hơn, chứa nhiều tinh bột.
Củ lùn ngon nhưng luộc kỳ công, mất cả tiếng mới mềm ngon đúng vị. Thưởng thức củ lùn nóng hổi, bột bở béo ngậy chị lại nhớ về những ngày xưa. Cái thời thiếu cơm gạo, củ lùn độn cơm cũng là bữa ăn ngon lắm.
Củ lùn mọc theo khóm như gừng, nghệ, mọc xem canh trong vườn với các giống cây ăn quả khác [Ảnh: Huỳnh Nhung].
"Ngày xưa nhà nào cũng có mấy khóm củ lùn. Cây mọc như khóm nghệ trong vườn, trồng mùa nào cũng lên. Chỉ cần gieo củ giống xuống chẳng cần chăm sóc gì cây cũng vẫn lên như thường.
Đất nhiễm mặn hay khô hạn cũng vẫn cho củ mà chẳng cần tốn công chăm sóc. Dần dần cuộc sống hiện đại, cơm gạo đủ đầy, giá trị kinh tế của củ lùn chẳng còn nhiều, người gia đình dần quên đi củ lùn, hiếm có gia đình nào còn giữ giống cây này", chị Nhung kể.
Trồng củ lùn không khó, chị Nhung cho biết, chỉ việc vùi củ xuống đất, mặc kệ mưa gió, nắng nôi, sau 7-8 tháng nhổ lên, cây vẫn cho củ bình thường. Còn để trồng thu hoạch và buôn bán quy trình trồng và chăm sóc cũng có phần cầu kỳ hơn.
Củ lùn sau khi thu hoạch [Ảnh: Huỳnh Nhung].
Để trồng được củ lùn, cần có phần bên dưới rễ, nối giữa củ lùn và thân. Sau khi được người dân thu hoạch, còn lại những củ lùn, bạn có thể mua về để trồng những củ lùn mới.
Dùng dao [xẻng] đào một hố nhỏ tại nơi muốn trồng, sâu khoảng 5cm, độ rộng tùy theo chiều dài của cây giống. Sau đó, đặt củ lùn nằm ngang, lật củ lùn lên trên và phủ đất cát lên trên.
Khoảng cách trồng là 40 - 50cm để chừa khoảng trống cho củ lùn phát triển. Nếu trồng quá gần bụi này mọc lên bụi kia sẽ rất khó thu hoạch.
Sau khi trồng xong chúng ta đợi đến khi củ lùn nảy mầm nhiều thì ta sẽ rắc một ít phân urê vào gốc để giúp cây phát triển tốt hơn. Đến khoảng tháng 9 - 10 âm lịch ta tiến hành rắc thêm phân kali vào gốc để giúp củ lùn ra nhiều củ nhất.
Chị Huỳnh Nhung cho biết, khi thu hoạch, mỗi gốc nhổ lên có tới khoảng 20-30 củ bám vào nhau thành từng chùm, nặng vài cân. Sau đó, đem về phân loại, rửa sạch, đóng bao để đưa đi tiêu thụ.
Gốc giống củ lùn chuẩn bị trồng trong vụ mới [Ảnh: Huỳnh Nhung].
Củ lùn có thể trồng xen canh cùng các giống cây ăn quả khác không cần có bãi trồng riêng. Củ lùn ưa đất hơn trồng cát, nhưng khi được trồng ở đất củ, công cuộc thu hoạch vất vả hơn nhiều.
Vài năm trở lại đây, củ lùn được nhiều người tìm mua do không còn nhiều gia đình giữ được giống củ này. Chị Huỳnh Nhung cho biết, củ lùn sau khi thu hoạch sẽ được bán với giá dao động từ 45.000 - 60.000 đồng/ kg tùy từng thời điểm. Củ lùn có thể luộc, nấu chè với hương vị thơm ngon khó tả.
Củ lùn sau khi luộc có vị bùi béo đặc trưng [Ảnh: Huỳnh Nhung].
Sau khi thu hoạch, thời gian bảo quản của củ lùn có thể từ vài tuần đến vài tháng tùy vào độ già của củ. Cách tốt nhất để bảo quản củ lùn là nên để củ ở nhiệt độ phòng, thoáng đãng, khô ráo, tránh ẩm ướt. Nếu điều kiện bảo quản tốt, củ lùn có thể trữ đến 3 tháng. Ngoài ra cũng cần tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời, mối mọt.
Dù trong thời gian khó hay lúc đủ đầy, củ lùn vẫn hiện diện và gắn liền với cuộc sống người dân miền Tây. Nếm hương vị củ lùn là mọi ký ức về một thời củ lùn độn cơm ùa về trong ký ức của bao người.
Hình củ lùn
Bán củ lùn
BÁN CỦ LÙN GIAO HÀNG TOÀN QUỐC TỪ 2KG TRỞ LÊN !
Xem thêm:
+ Sầu riêng sari
+ Dâu tằm Dala
+ Chuối sáp Mita
MÔ TẢ CHUNG
Củ lùn
Củ lùn là gì
Củ lùn hình tròn, cuống dài kết thành từng chùm, vỏ mỏng màu vàng nhạt, trên củ có nhiều rễ phụ. Ruột củ lùn màu trắng trong, phần nhân màu trắng đục, ăn giòn ngọt.
Củ sâm lùn có tên khoa học là Calathea allovia, hay còn gọi là củ năng tàu. Được mô tả khoa học đầu tiên năm 1829. Củ lùn là loài bản địa của miền nam Nam Mỹ và vùng Caribe, Cuba, Hispaniola, Puerto Rico, Tiểu Antilles, Trinidad & Tobago, Venezuela, Colombia, Ecuador, Peru và Brazil, Jamaica.
Củ khoai lùn được trồng lấy củ với số lượng nhỏ ở nhiều vùng nhiệt đới. Tại Việt Nam, củ lùn có tên gọi khác là sâm lùn Thái, được du nhập từ Thái Lan. Củ lùn có mặt ở các tỉnh như An Giang, Cần Thơ, Bạc Liêu, Đồng Nai, Tây Nguyên.
Cây củ lùn
Cây củ lùn mọc thành bụi cao đến 1m, lá màu xanh giống như lá nghệ, dài khoảng 30cm, cuống lá đứng thành bẹ bao phủ thân.thân khí sinh ngắn. Lá có bẹ và cuống đứng cao khoảng 50cm. Phiến dài 20 – 30 cm, không cân, mỏng, gân bên cách nhau 1 - 2mm. Cuống có phần trên vàng vàng, có cấu tạo khác.
Mùa củ lùn
Cuối năm vào mùa củ lùn, khoảng tháng 10 tháng 11 là mùa củ lùn. Mùa củ lùn kéo dài cho đến ra giêng. Không phải mùa nào cũng có củ lùn, chỉ mấy tháng là hết mùa, sang năm mới có lại.
Cách luộc củ lùn ngon
Luộc củ lùn rất đơn giản, nhưng phải biết cách luộc để đạt sự thơm ngon nhất:
Sơ chế: Củ lùn sau khi cắt hết rễ phụ rửa sạch, để ráo.
Nguyên liệu: Củ lùn, lá dứa, đường, muối.
Thực hiện: Cho củ lùn vào nồi với một ít muối đường và lá dứa cho có mùi thơm và hương vị đậm đà. Đổ nước ngập vào củ lùn và bắc lên bếp nấu sôi chừng 30 phút. Giở nắp vung ra thấy mùi thơm thoảng bốc lên ngào ngạt là chín. Đổ củ lùn đã luộc xong vào thau nước lạnh, chờ nguội vớt ra rổ, để ráo - đây là bí quyết để củ lùn dễ lột vỏ trước khi ăn.
Phần lớn dân đi biển hay mang theo củ lùn để dùng dài ngày trong thời gian đánh bắt xa bờ, vì củ lùn để được rất lâu.
Chè củ lùn
Làm món chè củ lùn rất đơn giản ngon tuyệt như sau:
+ Củ lùn sau khi đã luộc chín, bóc sạch vỏ, chẻ đôi để sẵn ra đĩa. Đậu xanh cà ngâm nước lạnh khoảng 15 phút, rửa sạch, để ráo.
+ Đổ đậu xanh cùng nước lạnh vào nồi nấu với ngọn lửa lớn, đến khi đậu xanh nở mềm, cho củ lùn đã luộc vào. Chờ xôi vài dạo, củ lùn mềm cho đường thốt nốt hoặc đường phèn vào. Khi đường hòa tan, nhắc xuống, múc ra chén là xơi.
Cách ăn củ lùn
Vỏ củ lùn hơi cứng, màu vàng nhạt, chỉ lột theo sớ ngang là có thể ăn được.
Củ lùn ăn có mập không
Ăn củ lùn có mập không cũng là do cách chúng ta ăn thế nào. Củ lùn ăn rất mát, có thể thay cho những bửa ăn nhẹ giúp giảm cân hiệu quả.
Bà bầu ăn củ lùn
Mang thai ăn củ lùn cũng rất tốt, giúp cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho mẹ và thai nhi.
Củ lùn có tác dụng gì
Công dụng củ lùn: Củ lùn còn có vị thuốc mát gan mát phổi, trị kiết lỵ, mát gan lợi tiểu, giúp làn da mịn màng đẹp da.
Giá củ lùn
Củ lùn thuộc loại hiếm trên thị trường, giá củ lùn giao động vài chục nghìn đồng 1kg, củ lùn luộc sẵn có giá cao nhĩn hơn. Giá nó không cao nhưng ổn định.
Trồng củ lùn
Giống củ lùnCủ lùn là một giống khoai dễ trồng, ít chi phí đầu tư, ít sâu bệnh, nhất là với đất mới thì cho năng suất rất cao. Mỗi năm trồng một vụ, thu hoạch cho năng suất từ 1,5-2 tấn/công [1.000m2].
Cây khoai lùn Thái dễ trồng và có thể xen với các loại cây trồng khác dưới tán rừng mà không sợ bị ảnh hưởng, vẫn cho thu nhập khá. Vùng núi trồng cho chất lượng củ rất cao.
Cách trồng củ lùn
Củ lùn thích hợp trồng được vào mùa mưa [bắt đầu từ tháng tư âm lịch] đến cuối tháng mười âm lịch là có thể thu hoạch được, sau 9 tháng trồng và chăm sóc, mỗi ha củ lùn cho năng suất bình quân 10-15 tấn. Mỗi bụi khoai lùn Thái có thể cho năng suất từ 2 - 3kg.
Địa chỉ mua của lùn:
Website: www.okfood.vn
Hotline: 0938 451 796 [facebook, zalo]
Email:
Trân trọng !