Ngay từ thời Lý, nhà vua đã cho xây dựng Văn Miếu Quốc Tử Giám làm trường đào tạo nhân tài. Qua thời Trần, việc tổ chức dạy học bắt đầu có quy củ. Đến thời Hậu Lê, giáo dục được phát triển và chế độ đào tạo mới được quy định chặt chẽ.
Nhà Hậu Lê cho dựng nhà Thái học, dựng lại Quốc tử giám. Tại đây có lớp học, có chỗ ở cho học sinh và có cả kho sách. Trường không chỉ thu nhận con cháu vua và quan lại, mà còn thu nhận cả con em gia đình thường dân nếu học giỏi. Ở địa phương nhà nước cũng mở trường công bên cạnh các lớp học tư của thầy đồ.
Nội dung học tập để thi cử là Nho giáo[ còn gọi là Khổng giáo, do Khổng Tử sáng lập, là hệ thống các quy định về chính trị, đạo đức, về cách ứng xử trong đời sống, …nhằm duy trì và bảo vệ trật tự của xã hội phong kiến]. Học sinh phải học thuộc lòng những điều Nho giáo dạy để thành người biết suy nghĩ và hành động theo quy định của Nho giáo.
Cứ ba năm có một kỳ thi Hương [ Kỳ thi được tổ chức trong phạm vi một tỉnh hoặc một số tỉnh] và thi Hội[ kỳ thi do triều đình tổ chức ở kinh thành cho những người đỗ cao nhất ở kỳ thi hương]. Những người đỗ kỳ thi Hội sẽ dự kỳ thi Đình để chọn tiến sĩ. Ngoài ra theo định kỳ có kiểm tra trình độ của quan lại. Nhà Hậu Lê đặt ra lễ Xứng danh, lễ Vinh Quy và khắc tên người đỗ đạt tiến sĩ vào bia đá dựng ở Văn Miếu nhằm tôn vinh những người có tài.
Ở thời Hậu Lê, văn học chữ Hán chiếm ưu thế. Tuy vậy văn học chữ Nôm[ là một dạng chữ viết do người Việt sáng tạo dựa trên hình dạng chữ Hán] vẫn không ngừng phát triển. Lê Thánh Tông, Nguyễn Trãi là những người có nhiều sáng tác bằng chữ Nôm nhất. Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi và Hồng Đức Quốc âm thi tập của Lê Thánh Tông là hai trong số những tập thơ Nôm xưa nhất và có giá trị còn lưu truyền đến ngày nay.
Nhiều tác phẩm có giá trị, phản ánh khí phách anh hùng và niềm tự hào chân chính của dân tộc, như Bình Ngô đại cáo [xem tại đây] của Nguyễn Trãi, hoặc các bài thơ của Nguyễn Mộng Tuân, Lê Thánh Tông…
Ngoài ra còn có các tác phẩm ca ngợi nhà Hậu Lê, đề cao và ca ngợi công đức của nhà vua. Tiêu biểu trong số này là các tác phẩm của hội Tao đàn do vua Lê Thánh Tông sáng lập.
Tuy nhiên, còn phải kể đến nhiều tác phẩm của một số tác giả nói lên tâm tư của những người muốn đem tài năng, trí tuệ ra giúp nước nhưng lại bị một sô quan lại ghen ghét, vùi dập. Ức trai thi tập của Nguyễn Trãi là một trong số đó.
Khoa học thời Hậu Lê cũng đạt được những thành tựu đáng kể. Bộ Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên là bộ sách ghi lại lịch sử nước ta từ thời vua Hùng Vương đến thòi Hậu Lê. Đây là bộ sử lâu nhất của nước ta còn lưu truyền đến tận ngày nay. Nguyễn Trãi cũng là một nhà sử học. Bộ Lam sơn thực lục, tương truyền là của ông, đã ghi lại một cách rỏ ràng, đầy đủ toàn bộ diễn biến của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
Về địa lý, tác phẩm Dư địa chí của Nguyễn Trãi đã xá định rỏ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên phong phú của đất nước và một số phong tục tập quán của dân ta.
Ở các lĩnh vực khoa học khác như y học, toán học cũng đạt được những thành tựu nhất định. Lương Thế Vinh đã tập hợp những kiến thức toán học để soạn cuốn Đại thành toán pháp.
Thời Hậu Lê, văn học viết bằng chữ nào chiếm ưu thế?
A. Chữ Hán.
B. Chữ Nôm.
C. Chữ La tinh.
D. Chữ Quốc ngữ.
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Em hãy kể tên các hải sản quý ở vùng biển nước ta?
Xem đáp án » 18/06/2020 3,864
Vào thế kỉ XVI – XVII, nước ta có những thành thị nổi tiếng nào vào thời đó?
Xem đáp án » 18/06/2020 1,741
Hãy điền vào chỗ trống chữ Đ trước câu đúng, chữ S trước câu sai
Khi nói về chợ phiên ở đồng bằng Bắc Bộ?
Chợ phiên là nơi có hoạt động mua, bàn tấp nập.
Chợ phiên ở các địa phương gần nhau thường không trùng nhau để thu hút nhiều người đến chợ mua bán.
Hàng hóa ở các chợ phần lớn là hàng mang từ nơi khác tới.
Xem đáp án » 18/06/2020 1,610
Xem toàn bộ tài liệu Lớp 4: tại đây
Giải Bài Tập Lịch Sử 4 Bài 19: Văn học và khoa học thời Hậu Lê giúp HS giải bài tập, cung cấp cho HS những kiến thức cơ bản, chính xác, khoa học để các em có những hiểu biết cần thiết về lịch sử thế giới, nắm được những nét lớn của tiến trình lịch sử Việt Nam:
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
- Vở Bài Tập Lịch Sử, Địa Lí, Khoc Học Lớp 4
- Sách Giáo Viên Lịch Sử Và Địa Lí Lớp 4
- Sách Giáo Khoa Lịch Sử Và Địa Lí Lớp 4
Trả lời câu hỏi Lịch Sử 4 Bài 19 trang 52: Trong giai đoạn này có những nhà thơ, nhà văn nào tiêu biểu?
Trả lời:
Nguyễn Trãi, Nguyễn Mộng Tuân, Lê Thánh Tông, Lý Tử Tấn, Nguyễn Húc…
Trả lời câu hỏi Lịch Sử 4 Bài 19 trang 52: Em hãy lấy một số dẫn chứng để nêu rõ Nguyễn Trãi là nhà văn, nhà khoa học lớn dưới thời Hậu Lê?
Trả lời:
-Nguyễn Trãi là một nhà văn: Ông có nhiều tập thơ, văn nổi tiếng cả chữ Nôm và chữ Hán như: Bình ngô đại cáo, ức trai thi tập, quốc âm thi tập,…
-Nguyễn Trãi là một nhà khoa học: Về lĩnh vực địa lí, Nguyễn Trãi đã cho ra đời tác phẩm”Dư địa chí”. Tác phẩm đã xác định rõ lãnh thổ quốc gia, tài nguyên, phong tục…của nhân dân ta.
Câu 1 trang 52 Lịch Sử 4: Hãy kể tên các tác giả tiêu biểu của văn học thời Hậu Lê?
Trả lời:
Nguyễn Trãi, Nguyễn Mộng Tuân, Lê Thánh Tông, Lý Tử Tấn, Nguyễn Húc…
Câu 2 trang 52 Lịch Sử 4: Em hãy nêu tên các tác giả của các công trình khoa học tiêu biểu ở thời Hậu Lê?
Trả lời:
-Về lịch sử: Bộ Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liên, Lam Sơn thực lục của Nguyễn Trãi
-Về địa lí: Tác phẩm Dư địa chí của Nguyễn Trãi
-Về toán học: Cuốn Đại thành toán pháp của Lương Thế Vinh
Câu 3 trang 52 Lịch Sử 4: Vì sao có thể coi Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông là những nhà văn hóa tiêu biểu cho giai đoạn này?
Trả lời:
-Lê Thánh Tông, Nguyễn Trãi là những người có nhiều tác phẩm sáng tác bằng chữ Nôm.
-Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi và Hồng Đức quốc âm thi tập của Lê Thánh Tông là hai trong những tập thơ Nôm xưa nhất và có giá trị còn lưu truyền đến ngày nay.
-Vua Lê Thánh Tông sáng lập ra hội Tao Đàn
-Dư địa chí của Nguyễn Trãi đã xác định rõ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên, sản phẩm phong phú của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta.
Bài viết gồm 2 phần:
- Ôn tập kiến thức lý thuyết
- Hướng dẫn giải các bài tập
A. Kiến thức trọng tâm
1. Văn học thời Hậu Lê
- Thời Hậu Lê văn học chữ Hán chiếm ưu thế, văn học chữ Nôm cũng không ngừng phát triển
- Tác phẩm văn học chữ Hán nổi tiếng: Bình ngô đại cáo, Chí Linh sơn phú..
- Tác phẩm văn học chữ Nôm nổi tiếng: Quốc âm thi tập, ức trai thi tập của Nguyễn Trãi hay Hồng Đức quốc âm thi tập của vua Lê Thánh Tông…
CH:Trong giai đoạn này có những nhà thơ, nhà văn nào tiêu biểu?
Trả lời:
Những nhà thơ, nhà văn tiêu biểu thời Hậu Lê là:
- Nguyễn Trãi
- Nguyễn Mộng Tuân
- Lê Thánh Tông…
2. Khoa học thời Hậu Lê
- Về lịch sử:
- Bộ Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liên là bộ sách lịch sử đầu tiên của nước ta.
- Nguyễn Trãi có bộ Lam Sơn thực lục ghi lại rõ ràng toàn bộ diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Về địa lí: Tác phẩm Dư địa chí của Nguyễn Trãi xác định rõ lãnh thổ nước ta…
- Về toán học: Cuốn Đại thành toán pháp của Lương Thế Vinh đã tập hợp những kiến thức toán học đương thời.
- Lĩnh vực y học cũng đạt được những thành tựu mới.
CH: Em hãy lấy một số dẫn chứng để nêu rõ Nguyễn Trãi là nhà văn, nhà khoa học lớn dưới thời Hậu Lê?
Trả lời:
- Dẫn chứng để chứng tỏ Nguyễn Trãi là nhà văn, nhà khoa học lớn dưới thời Hậu Lê là:
- Nguyễn Trãi là một nhà văn: Ông có nhiều tập thơ, văn nổi tiếng cả chữ Nôm và chữ Hán như: Bình ngô đại cáo, ức trai thi tập, quốc âm thi tập,…
- Nguyễn Trãi là một nhà khoa học: Về lĩnh vực địa lí, Nguyễn Trãi đã cho ra đời tác phẩm”Dư địa chí”. Tác phẩm đã xác định rõ lãnh thổ quốc gia, tài nguyên, phong tục…của nhân dân ta.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: Trang 52 – sgk lịch sử 4
Hãy kể tên các tác giả tiêu biểu của văn học thời Hậu Lê?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 2: Trang 52 – sgk lịch sử 4
Em hãy nêu tên các tác giả của các công trình khoa học tiêu biểu ở thời Hậu Lê?
=> Xem hướng dẫn giải