Biểu đồ tính chất của PH khi kiểm tra nước ao nuôi
Trong vùng có pH rất cao hay rất thấp, các loại thuỷ động vật không sống được.
pH là một trong những nhân tố môi trường có ảnh hưởng rất lớn trực tiếp và gián tiếp đối với đời sống thủy sinh vật như: sinh trưởng, tỉ lệ sống, sinh sản và dinh dưỡng. pH thích hợp cho thủy sinh vật là 6,5 - 9. Khi pH môi trường quá cao hay quá thấp đều không thuận lợi cho quá trình phát triển của thủy sinh vật. Tác động chủ yếu của pH khi quá cao hay quá thấp là làm thay đổi độ thẩm thấu của màng tế bào dẫn đến làm rối loạn quá trình trao đổi muối - nước giữa cơ thể và môi trường ngoài. Do đó, pH là nhân tố quyết định giới hạn phân bố của các loài thủy sinh vật. pH có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của phôi, quá trình dinh dưỡng, sinh trưởng và sinh sản của cá. Cá sống trong môi trường có pH thấp sẽ chậm phát dục, nếu pH quá thấp sẽ không đẻ hay đẻ rất ít.
Trong môi trường có nồng độ ion H+ cao, [Tức là khi pH thấp] khí hydro sunfua chủ yếu tồn tại ở dạng khí H2S, đây là dạng có độc tính cao. Do chúng không mang điện tích nên dễ dàng khuyết tán qua màng tế bào. Độc tính của khí H2S là ức chế quá trình phosphoryl hóa, ngăn cản quá trình tái oxy hóa của cytochrome a3 với oxy phân tử. Từ đó kìm hãm quá trình trao đổi chất của tế bào.
Trong môi trường có nồng độ H+ thấp [pH cao]. Tổng đạm amon [TAN] tồn tồn tại chủ yếu ở dạng khí độc NH3. Đây là dạng khí rất có hại cho nuôi trồng thủy sản. NH3 làm ảnh hưởng đến quá trình bài tiết chất thải chứa nitơ, nó làm giảm khả năng khuyết tán của amoniac từ trong cơ thể ra ngoài. NH3 trong máu và các mô tăng làm pH máu tăng dẫn đến rối loạn những phản ứng xúc tác của emzim và độ bền vững của màng tế bào, làm thay đổi độ thẩm thấu của màng tế bào từ đó làm cá chết do không điều khiển được quá trình trao đổi muối giữa cơ thể và môi trường ngoài.
Do hoạt động quan hợp của thực vật thủy sinh và phiêu sinh thực vật nên pH sẽ thay đổi trong ngày. pH thấp nhất vào lúc bình minh [5-6h sáng] và tăng dần đạt đỉnh vào lúc 2-3 giờ chiều. Do đó cần kiểm tra pH hàng ngày để kịp thời điều chỉnh sao cho sự chênh lệch giữa sáng và chiều không quá lớn [Tối ưu không dao động quá 0,5 đơn vị]. Ngoài ra mưa làm giảm pH, do đó cần kiểm tra các thông số trên sau mỗi cơn mưa.
Kiểm soát độ pH
Để đảm bảo pH trong giới hạn cho phép thì việc chọn đất, chuẩn bị ao nuôi lẫn việc quản lý ao đều rất quan trọng. pH dao động do nhiều yếu tố thời tiết, thổ nhưỡng, tảo và vi sinh vật. Ban ngày, tảo hấp thu CO2 để quang hợp nên pH tăng; ngược lại, về đêm quá trình quang hợp ngưng, quá trình hô hấp thải ra CO2nên pH giảm. pH thấp nhất lúc hừng đông, cao nhất vào lúc mặt trời lặn. Việc kiểm soát pH nên gắn liền với kiểm soát độ kiềm vì độ kiểm thể hiện khả năng đệm của nước, khi độ kiềm cao thì sự thay đổi pH giữa sáng và chiều thấp.
Tăng pH của nước
pH< 7 thường do xì phèn, mưa nhiều, tảo tàn và sự phân hủy cặn bã và thức ăn thừa hay cây lá. Amôniac giải phóng ra từ sự phân hủy thức ăn thừa, từ chất thải của con nuôi bị ôxy hóa thành nitrit và nitrat dẫn đến nước trở nên axit hơn, pH và độ kiềm đều giảm.
Thường xuyên hút chất thải, không để lá cây rơi xuống ao cũng là biện pháp ngăn chặn pH xuống thấp.
Tăng pH bằng tạt bột đá cacbônat CaCO3, bột đá Dolomite CaMg[CO3]2. Bón bột đá vôi làm tăng đồng thời độ kiềm. Không nên dùng vôi Ca[OH]2 và CaO vì chúng làm tăng pH rất mạnh đến mức có hại cho tôm cá.
Tuy nhiên, các các loại đá vôi trên rất khó tan, và tan rất chậm trong nước lợ và nước mặn, nên hiệu quả xử lý kém và chậm. Hơn nữa việc bón vôi chỉ có tác dụng khi độ kiềm dưới 50 mg/l . Khi độ kiềm tổng trên 50 mg/l hay khi pH > 8,3 thì việc thêm các bột đá trên sẽ không còn tác dụng vì chúng không tan nữa.
Vì các lý do kể trên, nên thay vì dùng vôi thì nên dùng NaHCO3 Hoặc Na2CO3[sođa] vì sôđa tan rất nhanh.
Giảm pH của nước
Để giảm độ pH của nước thì dùng gỉ đường. Ngâm gỉ đường với men vi sinh rồi tạt khắp ao. Đường chuyển hóa thành CO2, làm giảm độ pH.
Cũng có thể dùng axit citric, pha với nước để tạt. Tuy nhiên, cần tính lượng axit vừa đủ. Để giảm pH từ 10 - 8 thì cần 1g axitcitric/1000 m3 [15 g/ha, nước sâu 1,5 m].
Hỗ trợ kỹ thuật : 098 777 36 45 [ Mr Quang ]
Nhiều bà con khi nuôi trồng thủy hải sản thường bỏ qua hoặc ít quan tâm hoặc chưa hiểu rõ về chỉ số pH. Vì thế, trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về “Vai trò của chỉ số pH trong nuôi trồng thủy hải sản” cũng như cách quản lý pH trong nuôi trồng thủy sản hiệu quả.
Trong nuôi trồng thủy sản, pH là một trong những thành phần quan trọng và nó sẽ ảnh hưởng đến môi trường sống, phát triển của thủy sản nuôi. Việc xác định được chỉ số pH sẽ giúp người chăn nuôi nắm bắt được tình trạng của môi trường sống và từ đó có biện pháp cải tạo thích hợp.
Tuy vậy, nhiều bà con khi nuôi trồng thủy hải sản thường bỏ qua hoặc ít quan tâm hoặc chưa hiểu rõ về chỉ số pH. Vì thế, trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về “Vai trò của chỉ số pH trong nuôi trồng thủy hải sản” cũng như cách quản lý pH trong nuôi trồng thủy sản hiệu quả.
pH là chỉ số đo thể hiện độ axit [chua] và độ kiềm [chát] của nước. Vì thế, pH là một trong những yếu tố môi trường quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của vật nuôi. Trong nuôi trồng thủy sản, pH thích hợp để sinh vật phát triển sẽ giao động trong khoảng từ 6 đến 9 [riêng đối với tôm thích hợp nhất là từ 7.8 đến 8.5], vì thế khi chỉ số pH môi trường biến động quá cao hoặc quá thấp sẽ có thể gây những ảnh hưởng xấu, thậm chí là gây chết: - Khi pH quá thấp [pH < 5.5]: khả năng tích trữ khoáng trong cơ thể tôm, cá,... bị giảm thấp khiến vỏ tôm bị mềm hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến chất nhờn da cá. - Khi pH quá cao [pH > 8.5]: môi trường này sẽ khiến cho tôm, cá,.. trao đổi chất nhiều hơn nên sẽ chậm phát triển. Ngoài ra, các chất cặn bã như rong rêu, thức ăn thừa,.. cũng là nguyên nhân tạo ra chất amoniac - hợp chất vô cùng độc hại cho các sinh vật thủy sinh.
- Có hai dạng amoniac có thể xảy ra trong các hệ thống nuôi trồng thuỷ sản đó là ion hóa và không ion hóa. Dạng amoniac không ion hóa [NH3] cực kỳ độc hại trong khi dạng ion hóa [NH4 +] thì không.
- Trong các vùng nước tự nhiên, hợp chất amoniac có thể không bao giờ đạt đến mức cao nguy hiểm vì mật độ cá thấp. Nhưng ngược lại với người nuôi cá phải duy trì mật độ cá cao, nên nguy cơ gây ngộ độc bởi amoniac là rất cao. Chính bởi nồng độ amoniac không ion hóa trong nước tăng khi nhiệt độ và độ pH tăng.
- Một hệ thống đệm là rất cần thiết trong nuôi trồng thủy sản. Nếu không lưu giữ carbon dioxide thải ra từ hô hấp thực vật và động vật, mức độ pH có thể dao động trong ao là khoảng 4 - 5 độ trong vòng 10 ngày. Lúc này hãy sử dụng ngay máy đo độ pH để có thể xác định ngay chỉ số pH để biết độ pH nào là phù hợp.
- Trong môi trường thủy hải sản, hô hấp cá liên tục có thể làm tăng nồng độ carbon dioxide đủ cao để can thiệp vào lượng oxy hấp thụ bằng cá, ngoài việc giảm độ pH của nước.
- Độ kiềm là thước đo của các bazơ, bicarbonat [HCO3-], cacbonat [CO3-] và [OH-]. Tổng kiềm được tính là tổng của cacbonat và bicarbonate kiềm.
- Lời khuyên dành cho người nuôi cá là nên duy trì tổng giá trị kiềm tối thiểu 20 ppm cho sản xuất cá da trơn. Đối với các nguồn cung cấp nước có độ kiềm thấp tự nhiên, có thể bổ sung vôi nông nghiệp.
- Ở độ pH cao [> 9] thì hợp chất amoni trong nước sẽ được chuyển thành amoniac độc hại [NH3] có thể giết chết cá. Nguy hiểm hơn là độc tố cyanobacteria sẽ gây ảnh hưởng đến quần thể cá.
- Cá không thể tồn tại trong môi trường có độ pH= 4 và trên pH= 11 trong thời gian dài. Độ pH lý tưởng dành cho cá là từ 6,5 đến 9. Chính vì thế mà cần đảm bảo môi trường có độ pH phù hợp để cá phát triển bình thường.
Chỉ số pH trong nuôi trồng thủy hải sản có vai trò cực kỳ quan trọng nên là người nuôi trồng cần nắm vững cách xác định độ pH cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số này nhằm có biện pháp cải tạo phù hợp. Để có thể xác định nhanh chóng độ pH, khách hàng có thể tìm mua các sản phẩm máy đo pH, đặc biệt là bút đo pH tại Hải Minh. Chúng tôi đảm bảo sẽ mang đến cho quý khách hàng những thiết chính hãng với giá thành rẻ nhất.