Đối tượng của hạch toán kế toán là gì

Hạch toán là thuật ngữ thường thấy trong ngành kế toán nhưng ít ai hiểu rõ được khái niệm cũng như các quy tắc liên quan tới thuật ngữ này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn khái niệm hạch toán là gì, từ đó giúp bạn học và làm kế toán có cách nhìn chuẩn xác hơn về hạch toán kế toán. Cùng Gitiho tìm hiểu nhé!

Kế toán tổng hợp thực hành online từ A tới Z - Ai cũng có thể làm kế toán

Hạch toán là gì?

Hạch toán có thể hiểu là quá trình quan sát, đo lường, tính toán và ghi chép các hoạt động kinh doanh xảy ra trong quá trình sản xuất nhằm thu thập, cung cấp thông tin phục vụ cho mục đích quản lý các hoạt động đó một cách chặt chẽ.

Việc thu thập và xử lý thông tin đóng vai trò quan trọng và có ảnh hưởng lớn tới công tác giám sát, quản lý các hoạt động kinh tế. Trong các bước hạch toán có vai trò cụ thể như sau:

• Quan sát: Ghi nhận sự tồn tại của đối tượng cần lấy thông tin.
• Đo lường: Lượng hóa đối tượng cần lấy thông tin.
• Tính toán: Sử dụng các phép tính, phương pháp phân tích để xác định các chỉ tiêu cần thiết của hoạt động kinh tế.
• Ghi chép: Thu thập, xử lý và lưu lại tình hình kinh doanh, kết quả hoạt động kinh tế từng thời kỳ, địa điểm.

Xem thêm: Kế toán bán hàng là gì? Các tài khoản kế toán bán hàng sử dụng

Hạch toán kế toán là gì?

Hạch toán kế toán là một môn khoa học thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin về thực trạng sử dụng tài sản, sự chuyển hóa của tài sản trong các đơn vị và các hoạt động kinh tế tài chính của đơn vị đó.

Các loại hạch toán

Hạch toán nghiệp vụ

Hạch toán nghiệp vụ hay còn được gọi là hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật sẽ có các đặc điểm sau:

• Là hoạt động quan sát, phản ánh và kiểm tra trực tiếp từng nghiệp vụ kinh tế kĩ thuật cụ thể, giúp chỉ đạo thường xuyên, kịp thời các nghiệp vụ đó.
• Đối tượng của hạch toán nghiệp vụ bao gồm các nghiệp vụ kỹ thuật, sản xuất như: tiến độ thực hiện hoạt động cung cáp, sản xuất, tiêu thụ, tình hình biến động và sử dụng những yếu tố của quán trình tái sản xuất,..
• Hạch toán nghiệp vụ không sử dụng thước đo nào, mà căn cứ vào tính chất của từng nghiệp vụ và tùy yêu cầu quản lý sẽ sử dụng một trong ba loại thước đo thích hợp.\
• Hạch toán nghiệp vụ thường sử dụng các phương tiện thu thập, truyền tin cơ bản như truyền miệng, điện thoại, điện báo. Vì có đối tượng khá chung chung và phương pháp đơn giản nên hạch toán nghiệp vụ chưa trở thành môn khoa học độc lập.

Hạch toán thống kê

Hạch toán thống kê hay còn được gọi tắt là thống kê bao gồm những đặc điểm sau:

• Hạch toán thống kê là khoa học nghiên cứu về “mặt chất trong mối liên hệ mật thiết với mặt lượng” của các hiện tượng kinh tế xã hội số lớn trong điều kiện thời gian và địa điểm cụ thể nhằm rút ra tính quy luật và bản chất trong sự phát triển của các hiện tượng đó.
• Hạch toán thống kế nghiên cứu mối quan hệ hữu cơ giữa các hiện tượng kinh tế xã hội lớn xảy ra trong thời gian và không gian cụ thể như: giá trị tổng sản lượng, tình hình tăng năng suất lao động, tình hình giá cả, tình hình phát triển dân số, thu nhập quốc dân,…
• Thông tin do hạch toán thống kê thu nhập và cung cấp không mang tính thường xuyên và liên tục, chỉ mang tính hệ thống mà thôi.
• Hạch toán thống kê đã xây dựng được hệ thống phương pháp khoa học riêng bao gồm: phân tổ thống kê, điều tra thống kê, số tuyệt đối, số tương đối, số bình quân và chỉ số.

Hạch toán kế toán

Như đã nói ở phần khái niệm trên, hạch toán kế toán là một môn khoa học thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin về thực trạng sử dụng tài sản, sự chuyển hóa của tài sản trong các đơn vị và các hoạt động kinh tế tài chính của đơn vị đó.

Theo Điều 3, Luật kế toán 2015 đã chỉ rõ, kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động.

Xem thêm: Hướng dẫn cách hạch toán doanh thu bán hàng chi tiết cho kế toán

Đặc điểm của hạch toán kế toán

Đặc điểm khác biệt của hạch toán kế toán so với hạch toán thống kê và hạch toán nghiệp vụ

• Hạch toán kế toán là phản ánh lại và giám sát một cách toán diện, liên tục, có hệ thống tất cả các loại tiền vốn, vật tư và mọi mặt kinh tế. Về bản chất, hạch toán kế toán nghiên cứu vốn kinh doanh và quá trình vận động của vốn trong các tổ chức, đơn vị. Nhờ đó mà hạch toán kế toán có thể giám sát liên tục cả trước, trong và sau quá trình sản xuất kinh doanh.
• Hạch toán kế toán còn sử dụng ba loại thước đo, trong đó chủ yếu là sử dụng tiền tệ. Trong kế toán, mọi nghiệp vụ về kinh tế đều được ghi chép và thể hiện theo giá trị tiền. Vì vậy, hạch toán kế toán dễ dàng cung cấp các chỉ tiêu phục vụ cho việc giám sát tình hình thực tế các kế hoạch kinh tế - tài chính.
• Hạch toán kế toán có phương pháp nghiên cứu khoa học như chứng từ, đối ứng tài khoản, tính giá cả tổng hợp - cân đối kế toán. Trong đó phương pháp lập chứng từ kế toán là bước đầu tiên và bắt buộc phải có với mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Nhờ vậy mà số liệu do kế toán cung cấp đảm bảo phản ánh tinh thần tính chính xác và có cơ sở pháp lý vững chắc.

Đặc điểm của hạch toán kế toán về mặt thông tin

• Thông tin hạch toán kế toán là những thông tin động về tuần hoàn của vốn. Trong doanh nghiệp, các thông tin kế toán về toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh đều được phản ánh một cách chi tiết, đầy đủ và sinh động.
• Thông tin hạch toán kế toán là những thông tin về hai mặt của mỗi quá trình: tài sản và nguồn vốn, tăng và giảm, chi phí và kết quả…Những thông tin này mang ý nghĩa lớn đối với việc ứng dụng hạch toán kinh doanh. Với nội dung cơ bản về độc lập tài chính, kích thích vật chất và trách nhiệm vật chất, lấy thu bù chi,…
• Mỗi thông tin thu nhận được đều là kết quả của quá trình mang tính hai mặt: thông tin và kiểm tra. Vì vậy, khi nói tới hạch toán kế toán hoặc thông tin thu được từ phân hệ này thì đều không thể tách rời hai đặc trưng cơ bản là thông tin và kiểm tra.

Tổng kết

Trên đây là khái niệm và những nội dung liên quan về hạch toán và hạch toán kế toán. Hy vọng thông tin trên có thể giúp ích cho bạn trong quá trình học tập và làm việc.

Bên cạnh các kiến thức về hạch toán, để trở thành một chuyên viên kế toán chuyên nghiệp, bạn có thể tham khảo những kiến thức về kế toán khác trong khóa học "Kế toán tổng hợp từ A - Z" để vững kiến thức, tự tin trở thành kế toán thuế của bất kỳ doanh nghiệp nào.

Chúc bạn học tốt!

Cùng tham gia cộng đồng hỏi đáp về chủ đề Kế toán

Hạch toán kế toán là gì? Loại hạch toán này có những đặc điểm khác biệt nào so với hạch toán thống kê và hạch toán nghiệp vụ? Cùng đọc bài viết sau để nắm rõ hơn những điểm quan trọng nhất của hạch toán kế toán. 

Các khái niệm về hạch toán kế toán

Hạch toán kinh tế

Là 1 khái niệm về hạch toán kế toán, hạch toán kinh tế là một phạm trù trong nền kinh tế hàng hóa. Với nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, hạch toán kinh tế càng có ý nghĩa quan trọng  khi thực hiện phương thức quản lý hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp dựa trên cơ sở kế hoạch hóa, kết hợp áp dụng các phương pháp thương mại và sử dụng các quan hệ hàng hóa – tiền tệ.

Hạch toán kinh tế có những nguyên tắc cơ bản:

• Tự chủ hoàn toàn trong kinh doanh và sản xuất. Tự chịu trách nhiệm về tài chính và vật chất về kết quả kinh doanh theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của nhà nước bằng các chính sách, kế hoạch và đòn bẩy kinh tế phù hợp.
• Tự bù đắp chi phí nếu thiếu hụt, thực hiện chế độ kích thích sản xuất phát triển, khuyến khích vật chất để nâng cao hiệu quả kinh tế.

Ngày nay, hạch toán kinh tế áp dụng ở các xí nghiệp, liên hiệp các xí nghiệp, các công ty và  tổng công ty.

Hạch toán kinh tế quốc dân

Hạch toán kinh tế quốc dân bao gồm những bộ phận như hạch toán tài chính và lưu chuyển vốn, hạch toán thu nhập quốc dân, hạch toán thanh toán quốc tế và hạch toán thu chi bằng tiền mặt của dân cư.

Một bộ phận của hạch toán kinh tế quốc dân rất quan trọng là bảng hạch toán “tài khoản quốc gia “của Việt Nam, bao gồm:

• Tổng sản phẩm có trong nước được tính theo giá so sánh và giá hiện hành
• Cơ cấu tổng sản phẩm thành phần kinh tế, khu vực kinh tế và theo ngành
• Bảng cân đối tổng tất cả các sản phẩm trong nước. Cụ thể, một bên là nguồn tổng sản phẩm và chênh lệch xuất nhập khẩu. Một bên là sử dụng, bao gồm sử dụng cho tiêu dùng cuối cùng và sử dụng cho tích lũy tài sản.

>>> Dành cho bạn: Dịch vụ kế toán tại TPHCM của Thiên Luật Phát giúp doanh nghiệp giải quyết các vấn đề liên quan đến hạch toán kế toán

Các loại hạch toán

 Hạch toán nghiệp vụ

• Là hoạt động quan sát, phản ánh và giám sát một cách trực tiếp từng nghiệp vụ kinh tế kỹ thuật cụ thể. Từ đó tiến hành chỉ đạo thường xuyên và kịp thời các nghiệp vụ đó.
• Đối tượng của loại hạch toán nghiệp vụ là:
• Các nghiệp vụ cụ thể về kết quả của hoạt động sản xuất kinh doanh
• Các nghiệp vụ kỹ thuật hoặc kinh tế, sản xuất như: tiến độ thực hiện các hoạt động cung cấp, sản xuất và tiêu thụ; tình hình biến động và sử dụng những yếu tố của quá trình tái sản xuất,…
• Hạch toán nghiệp vụ có đặc điểm là không chuyên dùng một loại thước đo nào. Mà việc hạch toán căn cứ vào tính chất của từng nghiệp vụ. Đồng thời tùy yêu cầu quản lý mà sử dụng một trong ba loại thước đo thích hợp.
• Thường dùng các phương tiện thu nhập, truyền tin đơn giản như truyền miệng, điện thoại, điện báo, chứng từ ban đầu. Ngày này, hạch toán nghiệp vụ chưa thể trở thành môn khoa học độc lập vì đối tượng rất chung và phương pháp rất đơn giản.

>>> Xem thêm video dưới đây để hiểu rõ hơn về hạch toán kế toán:

Hạch toán thống kê

• Hạch toán thống kê nghiên cứu “mặt chất trong mối quan hệ mật thiết với mặt lượng” của các hiện tượng kinh tế xã hội số lớn trong một địa điểm và điều kiện thời gian cụ thể. Từ đó rút ra tính quy luật và bản chất trong sự phát triển của các hiện tượng đó.
• Nghiên cứu trong mối qua hệ hữu cơ các hiện tượng kinh tế xã hội số lớn xảy ra trong thời gian và không gian cụ thể như: giá trị tổng sản lượng, tình hình tăng năng suất lao động, tình hình giá cả, tình hình phát triển dân số, thu nhập quốc dân,…
• Thông tin do hạch toán thống kê thu nhận và cung cấp chỉ có tính hệ thống, không mang tính chất thường xuyên và liên tục
• Đã xây dựng được hệ thống phương pháp khoa học riêng, gồm có: phân tổ thống kê, điều tra thống kê, số tuyệt đối, số tương đối, số bình quân và chỉ số.

 Hạch toán kế toán

• Hạch toán kế toán là gì? Đây là bộ môn khoa học thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin về tài sản và sự vận động của tài sản trong các đơn vị nhằm mục đích kiểm tra toàn bộ tài sản và các hoạt động kinh tế tài chính của đơn vị đó.
• Theo Luật kế toán Việt Nam, điều 4 có quy định rằng: “Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin về kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động”.

Đặc điểm của hạch toán kế toán

Hạch toán kế toán có những đặc điểm khác biệt với hạch toán nghiệp vụ và hạch toán thống kê:

• Làm nhiệm vụ phản ánh lại và giám sát một cách toàn diện, liên tục, có hệ thống tất cả các loại tiền vốn, vật tư và mọi mặt kinh tế. Bản chất của hạch toán kế toán là nghiên cứu vốn kinh doanh và quá trình vận động của vốn trong các đơn vị. Đó là lý do mà hạch toán kế toán có thể giám sát liên tục cả trước, trong và sau quá trình sản xuất kinh doanh.
• Sử dụng ba loại thước đo mà thước đo chủ yếu là tiền tệ. Trong kế toán, mọi nghiệp vụ về mặt kinh tế đều được ghi chép theo giá trị và thể hiện thông qua tiền. Vì thế, hạch toán kế toán dễ dàng cung cấp được các chỉ tiêu tổng hợp phục vụ cho việc giám sát tình hình thực hiện các kế hoạch kinh tế – tài chính.
• Loại hạch toán này dùng hệ thống phương pháp nghiên cứu khoa học như đối ứng tài khoản, chứng từ, tính giá và tổng hợp – cân đối kế toán. Trong đó, bước đầu tiên và bắt buộc phải có với mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh là phương pháp lập chứng từ kế toán là hạch toán. Điều này giúp số liệu do kế toán cung cấp bảo đảm phản ánh tính chính xác và có cơ sở pháp lý vững chắc.

Về mặt thông tin, hạch toán kế toán có những đặc điểm cụ thể:

• Đây là những thông tin động về tuần hoàn của vốn. Trong doanh nghiệp, các thông tin kế toán về toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh, bao gồm việc cung cấp vật tư cho sản xuất, quá trình sản xuất cho đến tiêu thụ đều được phản ánh một cách chi tiết, đầy đủ và sinh động.
• Đây là những thông tin về hai mặt của mỗi quá trình, mỗi hiện tượng: tài sản và nguồn vốn, tăng và giảm, chi phí và kết quả,.. Những thông tin này mang ý nghĩa đặc biệt lớn đối với việc ứng dụng hạch toán kinh doanh. Với nội dung cơ bản là độc lập về tài chính, kích thích vật chất và trách nhiệm vật chất, lấy thu bù chi,…
• Mỗi thông tin thu nhận được đều là kết quả của quá trình mang tính hai mặt: thông tin và kiểm tra. Vì vậy khi đề cập hạch toán kế toán và thông tin thu được từ phân hệ này đều không thể tách rời hai đặc trưng cơ bản nhất là thông tin và kiểm tra.

Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về hạch toán kế toán mà Thiên Luật Phát muốn gửi đến bạn. Nắm rõ các nội dung nền tảng về loại hình hạch toán này góp phần hỗ trợ rất nhiều cho quá trình vận động kinh doanh của doanh nghiệp về sau.

Hotline tư vấn: 0888 779 086

THÔNG TIN LIÊN HỆ

• Website: //thienluatphat.vn/
• Email:
• Địa chỉ: 1014/63 Tân Kỳ Tân Quý, P. Bình Hưng Hòa, Q.Bình Tân, Tp. HCM