Đề bài
Xà phòng hoá 1 tấn chất béo cần 135 kg NaOH. Hãy tính
a] Khối lượng glixerin thu được, biết hiệu suất của phản ứng xà phòng hoá đạt 80%.
b] Khối lượng xà phòng thu được, biết muối của các axit béo chiếm 65% khối lượng xà phòng.
Lời giải chi tiết
1 tấn = 1000kg
Số mol NaOH là: \[{n_{NaOH}} = \dfrac{{135}}{{40}} = 3,375\,kmol\]
\[a]{n_{NaOH[pu]}} = 3,375.80\% = 2,7\,kmol\]
Đặt công thức của chất béo là [RCOO]3C3H5
Phương trình hóa học:
\[\begin{array}{l}\,\,\,\,\,\,{[RCOO]_3}{C_3}{H_5} + 3NaOH \to 3RCOONa + {C_3}{H_5}{[OH]_3}\\pu:\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,2,7 \to \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,0,9\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,kmol\\Theo\,pt \to {n_{{C_3}{H_5}{{[OH]}_3}}} = 0,9\,kmol\end{array}\]
Khối lượng glixerol thu được là: \[{m_{{C_3}{H_5}{{[OH]}_3}}} = 0,9.92 = 82,8\,kg\]
b]Phương trình hóa học:
\[\begin{array}{l}{[RCOO]_3}{C_3}{H_5} + 3NaOH \to 3RCOONa + {C_3}{H_5}{[OH]_3}\\\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,3,375 \to \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,[muối]\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,1,125\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,kmol\\Theo\,pt \to {n_{{C_3}{H_5}{{[OH]}_3}}} = 1,125\,kmol\\BTKL \to {m_{{{[RCOO]}_3}{C_3}{H_5}}} + {m_{NaOH}} = {m_{Muối}} + {m_{{C_3}{H_5}{{[OH]}_3}}}\\\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\, \Rightarrow 1000 + 135 = {m_{Muối}} + 92.1,125\\ \Rightarrow {m_{Muối}} = 1031,5\,kg\\\dfrac{{{m_{Muối}}}}{{{m_{xà\,phòng}}}}.100 = 65\\ \Rightarrow {m_{xà\,phòng}} = \dfrac{{100}}{{65}}.{m_{Muối}} = \dfrac{{100}}{{65}}.1031,5 = 1586,9\,kg\end{array}\]