Cây xoài được nhân giống bằng phương pháp nào

Đây là phương pháp nhân giống xoài khá phổ biển ở nước ta. Khi chọn hạt xoài giống bà con cần lưu ý chọn hạt ở những giống cây tốt, cây đang trong thời kỳ sung sức. Quả để chọn làm giống là những quả không bị sâu hại, nấm bệnh, không bị dị biến.

Các giống xoài ở nước ta thường là giống đa phôi nên khi nhân giống bằng phương pháp gieo hạt cây con vẫn có thể giữ nguyên những đặc tính vượt trội ở cây mẹ, cây xoài được nhân giống bằng phương pháp này có khả năng chống chịu tốt hơn và lâu bị cỗi, tàn hơn xoài ghép.

Tuy nhiên, bà con cần lưu ý một số nhược điểm khi nhân giống bằng phương phương pháp này: cây lâu cho trái, thông thường xoài nhân giống bằng hạt phải từ 6 – 7 tuổi mới bắt đầu cho thu hoạch, chính vì thế không phù hợp cho việc trồng thương mại.

Bà con sau khi thu hoạch xoài giống tách thịt quả ra khỏi hạt rồi phơi hạt giống trong bóng râm để lớp vỏ hạt ráo nước. Sau đó loại bỏ lớp vỏ cứng ở bên ngoài hạt giống rồi đem ra vườn ươm giống.

Bà con cần lưu ý hạt xoài giống sau khi hái nếu để càng lâu thì khả năng nảy mầm của hạt càng kém, vì thế bà con cần đem hạt giống gieo ngay sau khi tách lớp vỏ cứng.

Hạt xoài cần được vùi trong đất tơi xốp khoảng 5cm, khoảng cách giữa các hạt giống là 15cm. Hạt xoài có hình dẹt và hơi con nên khi đặt hạt giống bà cần cần để nghiêng, phần cong ở bụng hạt xoài cho xuống phía dưới. Như thế khi hạt giống nảy mầm cây giống sẽ mọc thẳng không bị nghiêng.

Sau khi hạt giống nảy mầm bà con cần tách sớm những mầm cây yếu ớt, những cây hữu tính [vì một hạt xoài giống có thể mọc 3 – 5 mầm]. Khi cây con được khoảng 4 lá xanh thì bà con bứng cây qua liếp giâm hoặc bầu đất. Sau khoảng 2 tháng là bà con có thể đưa vào hố trồng mới.

TƯ VẤN KỸ THUẬT: 0969.64.73.79

Phổ  biến  nhất hiện nay  là  gieo hạt và ghép. Đây  là  phương  pháp  nhân  giống  xoài rất phổ biến ở nước ta và môt số nước khác. Vì hạt của nhiều giống xoài có hiện tượng đa phôi. Cây mọc lên từ phôi vô tính thường giữ nguyên đước những đặc tính tốt của cây mẹ tuy thời gian ra hoa kết quả có chậm hơn so với cây xoài ghép.

Phổ biến nhất hiện nay là gieo hạt và ghép.

`@` Gieo hạt. Đây là phương pháp nhân giống xoài rất phổ biến ở nước ta và môt số nước khác. ...

`@` Ghép. Với xoài có thể dùng nhiều phương pháp ghép: Ghép áp, ghép mắt [ghép chữ T, ghép cửa sổ], ghép cảnh, ghép nêm cối, ghép dưới vỏ, ghép chẻ bên… ...

`@` Giâm cành. ...

`@` Chiết cành.

Được đăng : 03/11/2016

Xoài có thể được nhân giống bằng hạt [nếu là giống đa phôi như giống xoìa bưởi], bằng phương pháp chiết cành [nhưng ít được sử dụng vì xoài rất khó ra rễ]. Vì thế trong sản xuất giống xoài hiện nay người ta chủ yếu nhân bằng phương pháp ghép [tháp]. Ghép có nhiều cách, nhưng nếu sản xuất hàng loạt cây giống thì nhà vườn thường áp dụng cách ghép mắt.

Muốn ghép, người ta phải có hai việc cần phải chuẩn bị, đó là chuẩn bị gốc ghép và chuẩn bị mắt ghép:

·Chuẩn bị gốc ghép: Gốc ghép phải được trồng từ hạt của những cây xoài đã được trồng nhiều năm, thích nghi với điều kiện ngoại cảnh của địa phương. Hạt phải được lấy từ những trái chín đầy đủ, không lấy hạt từ những trái chín ép, trái già bị rụng. Dùng dao sắc vạt một phần vỏ cứng rồi tách lấy hạt [nhớ tách cẩn thận, tránh làm hạt bị bể]. Sau đó đem hạt giâm trên liếp đất đã được chuẩn bị kĩ [đất tơi xốp, có trộn thêm tro trấu và phân chuồng hoai mục]. Liếp giâm phải làm cao ráo, có rãnh thoát nước. Khoảng cách giâm giữa các hạt khoảng 10cm, khi gieo nhớ đặt đầu nhọn của hạt xuống phía dưới, rải thêm tro trấu lên trên rồi tưới bằng vòi tưới hoa sen, đảm bảo đất luôn đủ ẩm.

·Khi cây cao được khoảng 20-30cm, phải bứng gốc để tách rời các cây trong cùng một hạt, rồi trồng vào vườn ươm hoặc bầu nilon. Trước khi trồng nhớ loại bỏ những cây xấu, còi cọc và phân loại lựa những cây cùng cỡ đem trồng riêng để tiện chăm sóc và ghép sau này. Liếp ươm cây rộng khoảng 1m [dài tùy ý], mỗi liếp trồng 4 hàng [cây cách cây khoảng 20cm]. Sau khi ươm khoảng 18-24 tháng [đường kính gốc đạt 1,5-2 phân] màu da của gốc đã chuyển sang màu da lu là có thể ghép được. Trước khi ghép khoảng 1 tháng, bón thêm phân NPK [loại 16-16-8 hoặc 20-20-15], tưới đủ nước để cây sinh trưởng tốt, sung sức, có nhiều nhựa thì khi ghép mới dễ thành công.

·Chuẩn bị mắt ghép: mắt ghép [còn gọi là “bo”] được lấy từ những giống xoài quý mà mình ưa thích, trên giống này chọn những cây đã cho trái ổn định, khỏe mạnh, không bị sâu bệnh. Trên cây giống chọn cành bánh tẻ, có độ lớn tương đương với độ lớn của gốc ghép, da có màu xám da lu để lấy mắt ghép. Muốn tách “bo” ra khỏi cành dễ dàng thì trước khi lấy “bo” khỏang một tuần, khấc một đoạn vỏ cành ở ngay phía dưới của đoạn cành định lấy “bo” dài 3-4 cm [giống như khấc cành để chiết nhánh]. Sau khi đã cắt cành rời khỏi cây mẹ để lấy “bo” cố gắng ghép hết số “bo” trong ngày. Muốn cho tỉ lệ ghép thành công cao, trước khi lấy “bo” khoảng một tháng cũng nên bón thêm phân và tưới đủ nước như đã làm với cây gốc ghép, để “bo” ghép có nhiều nhựa.

·Thao tác ghép: Trên gốc ghép, cách mặt đất 20cm dùng mũi dao ghép rạch hai đường song song dọc theo thân cây, mỗi đường dài 2cm và cách nhau 1cm. Sau đó rạch một đường ngang nối liền hai đầu dưới của đường song song này, tạo thành hình chữ U [nếu là ghép vào mùa mưa], còn nếu ghép vào mùa khô thì rạch đường ngang phía trên hai đường song song tạo thành chữ U ngược. Phần này gọi là “cửa sổ”.

·Trên cành cần lấy giống, đặt lưỡi dao ghép ở phía dưới “mắt lá” 1,5-2cm, cắt vát phạm sâu vào phần gỗ một chút rồi kéo dọc lưỡi dao lên phía trên của “mắt lá” khoảng 1,5-2cm, sau đó cắt một đường ngang phía trên để tách lấy “bo” giống ra khỏi cành, sửa lại “bo” cho vừa với “cửa sổ” trên gốc ghép. Lấy mũi dao tách lớp vỏ trên “cửa sổ” rồi đặt “bo” giống vào “cửa sổ”, kéo miếng vỏ vừa tách đặt lên trên “bo”, ép nhẹ tây rồi dùng dây nilon quấn chỗ ghép vừa đủ chặt. Sau khi ghép 2 tuần, mở dây nilon kiểm tra nếu thấy “bo” giống còn tươi là được, khoảng 7-10 ngày sau đó nếu thấy “bo” vẫn còn tươi thì dùng kéo cắt bỏ phần trên gốc ghép [cách chỗ ghép về phía trên khoảng 3cm] rồi dùng sơn bôi lên vết cắt để tránh bị hư mục. Nên ghép vào khoảng tháng 8, tháng 9 âm lịch và vào các buổi sáng lúc trời còn mát thì tỉ lệ thành công sẽ cao hơn./.

Hỏi: Gia đình tôi đang có kế hoạch lập trang trại trồng xoài thay cho cây nhãn và một số cây tạp khác, nhưng chưa biết nên nhân giống như thế nào để có được nhiều tốt. Xin được hướng dẫn cách làm? Nguyễn Tiến Thắng [Thuận An – Bình Dương]

Trả lời:Xoài có thể được nhân giống bằng hạt [nếu là giống đa phôi như giống xoài bưởi], bằng phương pháp chiết cành [nhưng ít được sử dụng vì xoài rất khó ra rễ]. Vì thế trong sản xuất giống xoài hiện nay người ta chủ yếu nhân bằng phương pháp ghép [tháp]. Ghép có nhiều cách, nhưng nếu sản xuất hàng loạt cây giống thì nhà vườn thường áp dụng cách ghép mắt.

Muốn ghép, người ta phải có hai việc cần phải chuẩn bị, đó là chuẩn bị gốc ghép và chuẩn bị mắt ghép:

*Chuẩn bị gốc ghép: Gốc ghép phải được trồng từ hạt của những cây xoài đã được trồng nhiều năm, thích nghi với điều kiện ngoại cảnh của địa phương. Hạt phải được lấy từ những trái chín đầy đủ, không lấy hạt từ những trái chín ép, trái già bị rụng. Dùng dao sắc vạt một phần vỏ cứng tách lấy hạt [nhớ tách cẩn thận, tránh làm hạt bị bể]. Sau đó đem hạt giâm trên liếp đất đã được chuẩn bị kĩ [đất tơi xốp, có trộn thêm tro trấu và phân chuồng hoai mục]. Liếp giâm phải làm cao ráo, có rãnh thoát nước. Khoảng cách giâm giữa các hạt khoản 10cm, khi gieo nhớ đặt đầu nhọn của hạt xuống phía dưới, rải thêm tro trấu lên trên rồi tưới bằng vòi tưới hoa sen, đảm bảo đất luôn đủ ẩm.

Khi cây cao được khoảng 20-30cm, phải bứng gốc để tách rời các cây trong cùng một hạt, rồi trồng vào vườn ươm hoặc bầu nilon. Trước khi trồng nhớ loại bỏ những cây xấu, còi cọc và phân loại lựa những cây cùng cỡ đem trồng riêng để tiện chăm sóc và ghép sau này. Liếp ươm cây làm rộng khoảng 1m [dài tuỳ ý], mỗi liếp trồng 4 hàng [cây cách cây khoảng 20cm]. Sau khi ươm khoảng 18-24 tháng [đường kính gốc đạt 1,5-2 phân] màu da của gốc đã chuyển sang màu da lu là có thể ghép được. Trước khi ghép khoảng một tháng bón thêm phân NPK [loại 16-16-8 hoặc 20-20-15], tưới đủ nước để cây sinh trưởng tốt, sung sức, có nhiều nhựa thì khi ghép mới dễ thành công.

* Chuẩn bị mắt ghép:Mắt ghép [còn gọi là "bo”] được lấy từ những giống xoài quý mà mình ưa thích, trên giống này chọn những cây đã cho trái ổn định, khoẻ mạnh, không bị sâu bệnh. Trên cây giống chọn cành bánh tẻ, có độ lớn tương đương với độ lớn của gốc ghép, da có màu xám da lu để lấy mắt ghép. Muốn tách "bo” ra khỏi cành dễ dàng thì trước khi lấy "Bo” khoảng một tuần, khấc một đoạn vỏ cành ở ngay phía dưới của đoạn cành định lấy "bo”, dài 3-4cm [giống như khấc cành để chiết nhánh]. Sau khi đã cắt cành rời khỏi cây mẹ để lấy "bo” cố gắng ghép hết số "bo” trong ngày. Muốn cho tỉ lệ ghép thành công cao, trước khi lấy "bo” khoảng một tháng cũng bón thêm phân và tưới đủ nước như đã làm với cây gốc ghép, để "bo” ghép có nhiều nhựa.

* Thao tác ghép:Trên gốc ghép, cách mặt đất 20cm dùng mũi dao ghép rạch hai đường song song dọc theo thân cây, mỗi đường dài 2cm và cách nhau 1cm. Sau đó rạch một đường ngay nối liền hai đầu dưới của hai đường song song này, tạo thành hình chữ U [nếu là ghép vào mùa mưa], còn nếu ghép vào mùa khô thì rạch đường ngang phía trên hai đường song song tạo thành chữ U ngược. Phần này gọi là "cửa sổ”.

Trên cành cần lấy giống, đặt lưỡi dao ghép ở phía dưới "mắt lá” 1,5 – 2cm, cắt vát phạm sâu vào phần gỗ một chút rồi kéo dọc lưỡi dao lên phía trên của "mắt lá” khoảng 1,5 – 2cm, sau đó cắt một đường ngang phía trên để tách lấy "bo” giống ra khỏi cành, sửa lại "bo” cho vừa với "cửa sổ” trên gốc ghép. Lấy mũi dao tách lớp vỏ trên "cửa sổ” rồi đặt "bo” giống vào "cửa sổ”, kéo miếng vỏ vừa tách đặt lên trên "bo”, ép nhẹ tay rồi dùng dây nilon quấn chỗ ghép vừa đủ chặt. Sau khi ghép 2 tuần, mở dây nilon kiểm tra nếu thấy "bo” giống còn tươi là được, khoảng 7-10 ngày sau đó nếu thấy "bo” vẫn còn tươi thì dùng kéo cắt bỏ phần trên của gốc ghép [cách chỗ ghép về phía trên khoảng 3cm] rồi dùng sơn bôi lên vết cắt để tránh bị hư mục. Nên ghép vào khoảng tháng 8, tháng 9 âm lịch và vào các buổi sáng lúc trời còn mát thì tỉ lệ thành công sẽ cao hơn.