Các tiểu hành tinh trong hệ Mặt trời

Nếu có một thứ mà Hệ Mặt trời của chúng ta không thiếu, đó là vô vàn những tảng đá.

Đá nhỏ, đá khối, đá khô, đá băng,... đó là cả một hệ thống của những tảng đá, chỉ là chúng ta tình cờ cũng sống trong hệ thống đó. Tuy nhiên, dù cực kỳ nhiều, những tảng đá này không dễ nhìn thấy; chúng rất nhỏ và bị lu mờ bởi các vật thể lớn hơn, sáng hơn.

Nhưng công nghệ của chúng ta đang tiến bộ hơn và bây giờ đã có cái nhìn chi tiết về một số tảng đá lớn nhất trong Hệ Mặt trời, mà không phải là hành tinh. Một nhóm các nhà thiên văn học quốc tế đã sử dụng Kính thiên văn Rất lớn của Đài quan sát Nam Âu (ESO) để chụp ảnh 42 vật thể lớn nhất nằm trong vành đai tiểu hành tinh giữa sao Hỏa và sao Mộc.

"Cho đến nay, chỉ có ba tiểu hành tinh lớn ở vành đai chính, Ceres, Vesta và Lutetia, là được chụp ảnh với mức độ chi tiết cao, khi chúng được quan sát bởi các sứ mệnh không gian Dawn và Rosetta của NASA và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu," nhà thiên văn học Pierre Vernazza của Laboratoire d'Astrophysique de Marseille ở Pháp, cho biết.

"Các quan sát của ESO đã cung cấp hình ảnh sắc nét cho nhiều tiểu hành tinh hơn, tổng cộng là 42 đối tượng."

42 tiểu hành tinh. Bạn có thể xem ảnh kích thước lớn tại đây

Công trình mới này được thiết kế để xem xét các đặc tính chung của những tiểu hành tinh, thay vì đặc điểm riêng lẻ của chúng, với dữ liệu 3D mới giúp tiết lộ hình dạng và khối lượng của những tiểu hành tinh bí ẩn này. Nói chung, các đối tượng được chia thành hai loại: những tiểu hành tinh gần tròn; và những tiểu hành tinh có hình dạng dài, ví dụ tiêu biểu là Kleopatra.

Ceres, tiểu hành tinh lớn nhất được thăm dò trong cuộc khảo sát có đường kính 940 km, khá tròn. Vesta, tiểu hành tinh lớn thứ hai có đường kính 520 km, có hình dạng không đồng đều hơn. Flora và Adeona, lần lượt là 146 và 144 km, cũng khá tròn trịa. Sylvia 274 km, lại có hình dạng kéo dài.

Dữ liệu 3D mới cũng cung cấp cho các nhà nghiên cứu nhiều thông tin hơn đối với khối lượng của 42 đối tượng. Khi bạn biết thể tích và khối lượng của một vật thể, bạn có thể tính toán khối lượng riêng của nó và suy ra thành phần của nó. Một lần nữa, có một phạm vi khác biệt rộng trong các mẫu.

Để so sánh, mật độ vật chất của Trái đất là 5,51 gam trên một cm khối. Các tiểu hành tinh có mật độ nhỏ nhất khoảng 1,3 gam trên một cm khối, cùng mật độ với than đá, cho thấy một thành phần xốp, có cacbon. Cao nhất là Psyche và Kalliope, với mật độ lần lượt là 3,9 và 4,4 gam trên centimet khối, đặc hơn kim cương (3,53 g/cm3), cho thấy một thành phần sắt đá.

42 tiểu hành tinh và quỹ đạo của chúng. Bạn có thể xem ảnh kích thước lớn tại đây

Điều này cho thấy rằng các vật thể trong vành đai tiểu hành tinh có thể đến từ các vùng khác nhau của Hệ Mặt trời trước khi ở vị trí hiện tại, các nhà nghiên cứu cho biết.

Nhà thiên văn học Josef Hanuš của Đại học Charles ở Czechia cho biết: “Các quan sát của chúng tôi hỗ trợ mạnh mẽ cho giả thuyết sự di chuyển đáng kể của các thiên thể này kể từ khi chúng hình thành.”

Có rất nhiều điều chúng ta vẫn chưa biết. Chúng ta có các mẫu tiểu hành tinh, các mẫu thiên thạch, cho phép đưa ra những suy luận nhất định về thành phần đá không gian. Tuy nhiên, một số đối tượng có mật độ cao hơn có thể không có các chất tương tự, điều này làm cho việc xác định thành phần của chúng trở nên khó khăn hơn.

Ngoài ra, chúng ta hiện không thể nhìn thấy chi tiết các tiểu hành tinh nhỏ hơn, nghĩa là bộ dữ liệu vẫn chưa hoàn chỉnh. Khi chúng ta có những thông tin này, chúng ta sẽ có thể đánh giá tốt hơn tiểu hành tinh nào mà ta nên gửi các tàu thăm dò không gian trong tương lai đến khám phá. Đối với điều này, nhóm nghiên cứu đặt hy vọng vào Kính viễn vọng Cực lớn, sẽ bắt đầu hoạt động trong vòng vài năm tới.

Vernazza cho biết: “Kính viễn vọng Cực lớn quan sát các tiểu hành tinh ở vành đai chính sẽ cho phép chúng tôi nghiên cứu các vật thể có đường kính từ 35 đến 80 km, tùy thuộc vào vị trí của chúng trong vành đai và các miệng núi lửa có kích thước khoảng 10 đến 25 km.”

Tham khảo: ScienceAlert

Kính viễn vọng Không gian James Webb hoàn thành chuyến hải trình hơn 9.000 km, sắp sẵn sàng lên không vào cuối năm nay

Hệ Mặt trời (Thái Dương hệ) có Mặt trời là ngôi sao ở trung tâm. Các thiên thể khác là hành tinh, tiểu hành tinh, thiên thạch, sao chổi và bụi quay quanh Mặt trời. 8 hành tinh thuộc hệ Mặt trời bao gồm: Sao Thủy, Sao Kim, Trái đất, Sao Hỏa, Sao Mộc, Sao Thổ, Sao Thiên Vương, Sao Hải Vương (theo thứ tự gần Mặt trời nhất).

Cách hành tinh trong hệ Mặt Trời. Ảnh: NASA

Câu 1: Hành tinh nào bé nhất hệ Mặt trời?

a. Sao Thuỷ

b. Sao Kim

c. Trái Đất

Lê Nam (tổng hợp)

Đang tải...

• {{title}}

Một nghiên cứu mới đã tìm ra một cặp tiểu hành tinh quay quanh Mặt trời được hình thành cách đây chưa đầy 300 năm, Science Alert đưa tin.

Điều này khiến chúng trở thành cặp tiểu hành tinh trẻ nhất từng được phát hiện trong Hệ Mặt trời, với hệ số là 10. Khám phá mới cũng có thể cho chúng ta biết thêm về các tiểu hành tinh, đồng thời đặt ra một số câu hỏi mới hấp dẫn về sự hình thành của các hành tinh.

Nhà thiên văn Petr Fatka từ Viện Thiên văn thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Cộng hòa Czech cho biết: “Thật thú vị khi tìm thấy một cặp tiểu hành tinh mới chỉ được hình thành cách đây khoảng 300 năm. Nếu tính theo thời gian xảy ra các sự kiện thiên văn, cặp tiểu hành tinh này giống như vừa mới ra đời sáng nay”.

Khi Hệ Mặt trời hình thành từ một đám mây dày đặc khí và bụi khổng lồ, bất cứ thứ gì không được kết hợp và tạo ra các hành tinh hoặc Mặt trời sẽ chỉ trôi nổi xung quanh như những mảnh vụn, chúng bao gồm sao chổi, tiểu hành tinh và những thiên thạch.

Người ta cho rằng những thiên thể này đã trôi dạt khắp nơi ngay từ trước khi thế giới chúng ta được hình thành. Trên thực tế, các nhà thiên văn học cho rằng các hành tinh đá như Trái đất, sao Kim, sao Hỏa và sao Thủy lớn lên từ sự tích tụ các đám của các thiên thể như vậy.  Điều đó làm cho các tiểu hành tinh trở thành những vật thể thú vị về mặt khoa học; chúng không chỉ chứa thông tin về thành phần của Hệ Mặt trời sơ khai, chúng có thể là những khối vật chất mà từ đó chính thế giới của chúng ta hình thành.

Các nhà khoa học cũng quan tâm đến cách chúng thay đổi theo thời gian, vì thông tin đó có thể giúp họ giải thích về các tiểu hành tinh đang được nghiên cứu. Cặp tiểu hành tinh này cũng có thể hỗ trợ các nhà khoa học dự đoán về hành vi của tiểu hành tinh nói chung trong tương lai, điều này khá quan trọng đối với một thế giới có thể bị xóa sổ do va chạm với thiên thạch.

Hai tiểu hành tinh mới - được gọi là 2019 PR2 và 2019 QR6 - được phát hiện riêng biệt vào năm 2019 bởi nhóm nhà khoa học sử dụng kính viễn vọng khảo sát Pan-STARRS1 ở Hawaii và Khảo sát bầu trời Catalina ở Arizona. Chúng có quỹ đạo hình elip khác thường so với các tiểu hành tinh khác bay gần Trái đất trên đường đi quanh Mặt trời.

Để truy tìm nguồn gốc của các thiên thể này, các nhà nghiên cứu đã kết hợp việc quan sát với mô hình hóa. Những phát hiện này tiết lộ rằng cặp thiên thể đã được hình thành chỉ hơn 270 năm trước.

Các tiểu hành tinh sinh ra theo cặp không phải là trường hợp hiếm thấy, nhưng các cơ chế hình thành của chúng vẫn chưa được hiểu rõ, vì vậy các nhà khoa học đã tiến hành các quan sát tiếp theo để cố gắng tìm hiểu thêm. Họ đã sử dụng một số kính thiên văn khác nhau để chụp ảnh cặp đôi và nghiên cứu ánh sáng mặt trời phản xạ yếu ớt từ bề mặt của chúng.

Những quan sát này cho thấy thiên thể lớn hơn có chiều ngang khoảng 1km và thiên thể kia có kích thước chỉ bằng một nửa. Các quan sát từ Đài quan sát Lowell cũng cho thấy hai thiên thể này có các đặc điểm bề mặt rất giống nhau, cho thấy chúng cũng giống nhau về mặt cấu tạo.

“Rõ ràng là 2019 PR2 và 2019 QR6 đến từ cùng một vật thể mẹ và sự tương đồng về quỹ đạo cao của chúng không phải là ngẫu nhiên”, nhà thiên văn Petr Fatka chia sẻ.