Biểu diễn cộng thức toán học bằng Pascal là gì
|
Giải Bài Tập Tin Học 11 – Bài 11: Phép toán, biểu thức, câu lệnh gán giúp HS giải bài tập, giúp cho các em hình thành và phát triển năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông:
1. Phép toán Tương tự trong toán học, trong các ngôn ngữ lập trình đều có những phép toán số học như cộng, trừ, nhân, chia, … Các phép toán bao gồm các phép toán số học, cá phép toán quan hệ, các phép toán logic. Trong bài này ta sẽ kí hiệu như sau: Phép toán (Phép toán trong Pascal). Ví dụ: Phép cộng (+) nghĩa là phép cộng trong pascal sử dụng kí hiệu + . – Các phép toán số học: + Với các số nguyên: Cộng(+), Trừ(-), Nhân(*), Chia lấy nguyên(div), Chia lấy phần dư(mod). + Với các sô thực: Cộng(+), Trừ(-), Nhân(*), Chia(/). – Các phép toán quan hệ: + Nhỏ hơn(<), Nhỏ hơn hoặc bằng(<=), Lớn hơn(>), Lớn hơn hoặc bằng(>=), Bằng(=), Khác(<>). – Các phép toán logic: + Phủ định (not), Hoặc(or), Và(And). Kết quả các phép toán quan hệ cho giá trị logic Ví dụ: 5<6 cho giá trị đúng(TRUE). 5>6 cho giá trị sai (FALSE). Các phép toán logic để tạo ra các biểu thưc phức tạp từ các quan hệ đơn giản. Ví dụ: 5 2. Biểu thức số học Trong lập trình, biểu thức số học là một biến kiểu số, một hằng, các biến kiểu số, các hằng số liên kết với nhau bởi một số hữu hạn các phép toán, các dấu ngoặc tròn. Các phép toán được thực hiện theo thứ tự: + Thực hiện các phép toán trong ngoặc trước, nếu không chứa ngoặc thì thực hiện từ trái qua phải, theo thứ tự các phép toán nhân (*) , chia (/), chia lấy nguyên (div), chia lấy dư (mod) thực hiện trước và các phép toán cộng (+), trừ (-), thực hiện sau. Chú ý không bỏ dấu * trong tích Ví dụ: 5a+6b chuyển sang pascal sẽ là 5*a+6*b. Ax2 chuyển sang pascal sẽ là A*x*x. Note: + Nếu biểu thức chứa một hằng hay một biến kiểu thực thì giá trị của biểu thức cũng thuộc kiểu thực. Ví dụ: A+B Trong đó A là kiểu integer và B là kiểu thực thì giá trị của biểu thức A+B sẽ là kiểu thực. 3. Hàm số học chuẩn Để lập trình dễ càng, các ngôn ngữ lập trình đều chứ một số chương trình tính giá trị những hàm toán học thường dung. Được gọi là hàm số học chuẩn. Đối số của hàm được đặt trong dấu () và sau tên hàm.  Ví dụ: Sqr(X) nếu X là kiểu số thực thì đối số là số thực, nếu X là kiểu số nguyên thì đối số là số nguyên. Các hàm có thể tham gia vào biểu thức số học như một toán hạng . Ví dụ: Sqr(x)+Abs(x) = x*x+|x|.4. Biểu thức quan hệ Hai biểu thức cùng kiểu liên kết với nhau bởi phép toán quan hệ cho ta một biểu thức quan hệ. Biểu thức quan hệ có dạng: Trong đó biểu thức 1 và biểu thức 2 cùng là xâu hoặc cùng là biểu thức số học Ví dụ: X<5 'A'<=b B+1>=2+dBiểu thức quan hệ được thực hiện theo trình tự: + Tính giá trị các biểu thức. + Thực hiện các phép toán quan hệ. Kết quả của biểu thức quan hệ là giá trị logic: true hoặc false. Ví dụ nếu X có giá trị 6 thì X<5 có giá trị false. 5. Biểu thức logic Biểu thức logic có thể là các biểu thức logic đơn giản,các biểu thức quan hệ liên kết với nhau bởi các phép toán logic. Giá trị biểu thức logic là true hoặc false. Các biểu thức liên hệ thương được đặt trong cặp ngoặc (). Các phép toán logic bao gồm: not, or, and. Phép not sẽ đảo giá trị logic của biểu thức đứng sau nó. Ví dụ not true sẽ là false và not false sẽ là true. not được viết trước biểu thức cần phủ định. Ví dụ: not(x<1) sẽ mang giá trị đúng (true) khi x>=1 và sai (false) khi x<1. Vì khi x>=1 thì biểu thức quan hệ x<1 sẽ là giá trị true. Mà not true sẽ là false. Phép and và or sử dụng để kết hợp nhiều biểu thức logic hoặc quan hệ thành một biểu thức. Ví dụ: Giả sử M và N là hai biến nguyên. Điều kiện xác định M và N cùng chia hết cho 3 hay cùng không chia hết cho 3 được thể hiện như sau: ((M mod 3==0) and(N mod 3==0)) or ((M mod 3<>0)and(N mod3<>0)) 6. Câu lệnh gán Lệnh gán là một trong những lệnh cơ bản nhất của các ngôn ngữ lập trình. Trong pascal cú pháp của lệnh gán: Lưu ý khi tên biến là tên của biến đơn thì kiểu của biểu thức phải phù hợp với kiểu của biến. Ví dụ: X1:=-b/a-x2; Z=Z-1; I=I+1;Ví dụ gán sai: B là kiểu integer C là kiểu real phép gán B:=C là sai sẽ báo lỗi khi biên dịch. Nếu biểu thức chứa một hằng hay biến kiểu thực thì ta có biểu thức số học thực, giá trị của biểu thức cũng thuộc kiểu thực.
Trong lập trình, biểu thức số học là một biến kiểu số hoặc một hằng số hoặc các biến kiểu số và các hằng số liên kết với nhau bởi một số hữu hạn phép toán số học, các dấu ngoặc tròn ( và ) tạo thành một biểu thức có dạng tương tự như cách viết trong toán học với những quy tắc sau: - Chỉ dùng cặp ngoặc tròn để xác định trình tự thực hiện phép toán trong trường hợp cần thiết. - Viết lần lượt từ trái qua phải. - Không được bỏ qua dấu nhân (*) trong tích.
- Thực hiện các phép toán trong ngoặc trước; - Trong dãy các phép toán không chứa ngoặc thì thực hiện từ trái sang phải, theo thứ tự các phép toán nhân (*), chia nguyên (div), lấy phần dư (mod) thực hiện trước và các phép toán cộng (+), trừ (-) thực hiện sau. Ví dụ: 5a+6b chuyển sang pascal sẽ là 5*a+6*b. Ax2 chuyển sang pascal sẽ là A*x*x. Chú ý: - Nếu biểu thức chứa một hằng hay biến kiểu thực thì ta có biểu thức số học thực, giá trị của biểu thức cũng thuộc kiểu thực. Ví dụ: A+B Trong đó A là kiểu integer và B là kiểu thực thì giá trị của biểu thức A+B sẽ là kiểu thực. - Trong một số trường hợp nên dùng biến trung gian để có thể tránh được việc tính một biểu thức nhiều lần. 3. Hàm số học chuẩn • Hàm sổ học chuẩn là những hàm tính giá trị những hàm toán học thường dùng trong các ngôn ngữ lập trình. • Mỗi hàm chuẩn có tên chuẩn riêng. Đổi sổ của hàm là một hay nhiều biểu thức số học và được đặt trong cặp ngoặc tròn ( và ) sau tên hàm. • Kết quả của hàm có thể là nguyên hoặc thực hay phụ thuộc vào kiểu của đối số. Một số hàm chuẩn thường dùng:
Ví dụ: Sqr(X) nếu X là kiểu số thực thì đối số là số thực, nếu X là kiểu số nguyên thì đối số là số nguyên. Các hàm có thể tham gia vào biểu thức số học như một toán hạng . Ví dụ: Sqr(x)+Abs(x)= x*x+|x|.4. Biểu thức quan hệ • Hai biểu thức cùng kiểu liên kết với nhau bởi phép toán quan hệ cho ta một biểu thức quan hệ. Biểu thức quan hệ có dạng: Ví dụ : X<5 'A'<=b b+1>=2+d • Biểu thức quan hệ được thực hiện theo trình tự: Tính giá trị các biểu thức; Thực hiện phép toán quan hệ. Kết quả của biểu thức quan hệ là giá trị logic: true (đúng) hoặc false (sai). Ví dụ nếu X có giá trị 6 thì X 5. Biểu thức logic Biểu thức lôgic đơn giản là biến lôgic hoặc lôgic. Biểu thức lôgic là các biểu thức logic đơn giản, các biểu thức quan hệ liên kết với nhau bởi phép toán logic. Giá trị biểu thức logic là true hoặc false. Các biểu thức quan hệ thường đặt trong cặp ngoặc ( và ). Dấu phép toán not được viết trước biểu thức cần phủ định. Các phép toán and và or dùng để kết hợp nhiều biểu thức lôgic hoặc quan hệ, thành một biểu thức thường được dùng để diễn tả các điều kiện phức tạp. Ta có bảng giá trị phép toán logic: 6. Câu lệnh gán Lệnh gán trong Pascal có dạng: Trong trường hợp đơn giản, tên biến là tên của biến đơn. Lệnh gán có chức năng gán giá trị cho một biến, nghĩa là thay giá trị cũ trong ô nhớ (tương ứng với biến) bởi giá trị mới. Giá trị mới là giá trị của một biểu thức. Biểu thức này đã có giá trị xác định thuộc phạm vi của biến. Kiểu giá trị của biểu thức phải phù hợp với kiểu của biến. Một biến chỉ được coi là đã xác định giá trị khi đã nhận được giá trị từ ngoài (đọc từ bàn phím hoặc từ tệp,...) hoặc trực tiếp qua lệnh gán trong chương trình. Ví dụ: i := i + 1, S := S + 1, Một số điểm chú ý khi sử dụng lệnh gán: Phải viết đúng kí hiệu lệnh gán, sí dụ trong Pascal kí tự hai dấu chấm phải viết liền kí tự dấu bằng (: ); Biểu thức bên phải cần được xác định giá trị trước khi gán, nghĩa là mọi biến trong biểu thức đã được xác định giá trị và các phép toán trong biểu thức có thể thực hiện được trong miền giá trị của biến. Kiểu của biến phải phù hợp với kiểu dữ liệu của giá trị biểụ thức bên phải. Loigiaihay.com |
