Biến trở là gì ? Điện Trở là gì ? Sự khác nhau giữa biến trở và điện trở , ứng dụng của biến trở trong thực tế và các câu hỏi liên quan tới biến trở.
Biến trở là gì ?
Biến trở hay còn được gọi là chiết áp với một điện trở có 3 cực. Trong đó, có một tiếp điểm có thể trượt hoặc xoay làm thay đổi giá trị điện trở tạo thành một bộ chia điện áp có thể điều chỉnh được. Nếu chỉ có hai đầu được sử dụng tức chỉ đưa ra một giá trị cố định thì lúc này biến trở hoạt động như một điện trở.
Biến trở được ký hiệu giống như thiết kế thực tế của nó với hai đầu điện trở và một đầu có thể chạy làm thay đổi giá trị của biến trở. Dù có một công dụng như nhau nhưng trên thực tế có rất nhiều loại biến trở khác nhau .
Tuỳ theo nhu cầu thực tế mà chúng ta chọn loại biến trở cho phu hợp . Ví dụ , trong bo mạch điện tử thì cần biến trở có thiết kế nhỏ gọn phù hợp với thiết kế của bo mạch. Còn trong điều khiển âm lượng thì biến trở cần có thiết kế to có núm xoay để dể dàng thao tác khi cần thay đổi âm lượng.
Cấu tạo của biến trở
Biến trở được cấu tao chính gồm 3 phần :
- Trục xoay để thay đổi giá trị điện trở
- Chân kết nối ngõ ra : 3 chân . Trong đó có một chân chạy
- Chổi thang [ vòng tròn màu đen ] làm bằng carbon cố định
Giả sử chúng ta có một biến trở 0-100 ohm thì tại hai đầu của biến trở luôn luôn đo được 100 ohm. Chân còn lại sẽ thay đổi giá trị biến trở từ 0…100 ohm tuỳ vào vị trí chúng ta xoay biến trở.
Các xác định chân chạy của biến trở
Các thiết bị cần có bao gồm :
- Biến trở bất kỳ
- Đồng hồ VOM đo được điện trở
Bước 1 :
Điều chỉnh thang đo của VOM tại vị trí đo điện trở [ Ω ] . Dùng 02 đầu đo của VOM đo bất kỳ 2 chân của biến trở . Thử xoay trục của biến trở xem giá trị điện trở có thay đổi hay không .
- Trường hợp 1 : Giá trị không thay đổi . Điều này chứng tỏ 2 chân này đang là hai chân cố định của biến trở .
Bước 2 : Thử lại bằng cách , Giữ que màu đỏ của VOM với biến trở , que màu đen nối với chân còn lại của biến trở .
Bước 3 : xoay trục của biến trở . Nếu VOM thay đổi giá trị điện trở thì chân nối với que màu đen chính là chân chạy của biến trở
Nếu khi xoay trục biến trở mà giá trị không thay đổi . Xem lại bước 1 . Có thể biến trở đã không còn hoạt động
- Trường hợp 2 : nếu giá trị điện trở thay đổi thì một trong hai chân là chân chạy .
Bước 2 : dùng que màu đen nối với chân còn lại của biến trở .
Bước 3 : xoay trục của biến trở
- Nếu VOM thay đổi giá trị thì chân kết nối với que màu đỏ chính là chân chạy
- Nếu VOM không thay đổi giá trị thì hai chân đang đo là chân cố định . Suy ra , chân còn lại là chân chạy của biến trở.
Ứng dụng của biến trở trong thực tế
Một ứng dụng được dùng nhiều trong thực tế là biến trở làm chiếc áp để thay đổi độ sáng của đèn LED hoặc đèn 220V . Trong đó, biến trở làm nhiệm vụ thay đổi điện áp để tăng giảm độ sáng của đèn.
Chúng ta dùng rất nhiều thiết bị khuếch đại âm thanh và điều chỉnh lớn nhỏ bằng các Volum . Thật ra, các volum này chính là các biến trở đôi với độ chính xác cao được các nhà chế tạo tích hợp để thay đổi âm lượng.
Trong công nghiệp, biến trở đóng vai trò quan trọng khi một thiết bị truyền tín hiệu 4-20mA hoặc 0-10V về trung tâm mà bị hư hỏng. Biến trở kết hợp với một bộ chuyển đổi biến trở sang 4-20mA sẽ được dùng để thay thế cho thiết bị hư hỏng để hệ thống được chạy tam thời.
Tìm hiểu thêm : bộ chuyển đổi biến trở sang 4-20mA
Tôi hy vọng rằng với chia sẻ biến trở là gì giúp mọi người có cái nhìn chi tiết hơn về các loại biến trở cũng như công dụng của biến trở trong thực tế. Kiến thức này dù rất căn bản nhưng có lẽ rất nhiều bạn đôi khi chưa hiểu rõ hoàn toàn. Tôi hy vọng rằng giúp được các bạn.
Kỹ Sư Cơ Điện Tử
Nguyễn Minh Hoà
Bài này không có nguồn tham khảo nào. [tháng 4/2022] Biến trở là các thiết bị có điện trở thuần có thể biến đổi được theo ý muốn. Chúng có thể được sử dụng trong các mạch điện để điều chỉnh hoạt động của mạch điện.
Điện trở của thiết bị có thể được thay đổi bằng cách thay đổi chiều dài của dây dẫn điện trong thiết bị, hoặc bằng các tác động khác như nhiệt độ thay đổi, ánh sáng hoặc bức xạ điện từ,...
Cấu tạo của biến trở gồm 2 thành phần chính là con chạy và cuộn dây được làm bằng hợp kim có điện trở suất lớn.
Biến trở thường ráp trong máy phục vụ cho quá trình sửa chữa, cân chỉnh của kỹ thuật viên.
Ký hiệu của biến trở trong sơ đồ mạch điện có thể ở các dạng như sau:
Biến trở thường được nối với các bộ phận khác trong một mạch điện gồm ba chốt: hai chốt nối với hai đầu biến trở, chốt còn lại nối với con chạy [hoặc tay quay].
Cấu tạo gồm các bộ phận chính như: cuộn dây làm bằng hợp kim [nikelin, nicrom,...], con quay, tay quay và than.
- Biến trở tay quay
- Biến trở con chạy
- Biến trở than
- Biến trở dây cuốn
Đúng như tên gọi của nó, biến trở làm thay đổi điện trở, nguyên lý hoạt động chủ yếu của biến trở là các dây dẫn được tách rời để thay đổi chiều dài dây dẫn . Trên các thiết bị sẽ có vi mạch điều khiển hay các núm vặn. Khi thực hiện điều khiển các núm vặn các mạch kín sẽ thay đổi chiều dài dây dẫn khiến điện trở trong mạch thay đổi.
Thực tế việc thiết kế mạch điện tử luôn có một khoảng sai số, nên khi thực hiện điều chỉnh mạch điện người ta phải dùng biến trở, lúc này biến trở có vai trò phân áp, phân dòng trong mạch. Ví dụ: Biến trở được sử dụng trong máy tăng âm để thay đổi âm lượng hoặc trong chiếu sáng biến trở dùng để thay đổi độ sáng của đèn.
Bài viết này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
|
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Các ký hiệu biến trở trong sơ đồ mạch điện. |
Lấy từ “//vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Biến_trở&oldid=68601319”