Vì sao bị viêm não nhật bản
HỎI ĐÁP Show
Bệnh viêm não Nhật Bản được phát hiện đầu tiên ở Nhật với số lượng ca tử vong cao do một loại virus gây viêm não – màng não tủy. Đây là một bệnh truyền nhiễm cấp tính lây truyền theo đường máu chủ yếu thường gặp ở đối tượng trẻ em dưới 15 tuổi. Viêm não Nhật Bản ảnh hưởng trực tiếp đến cơ quan não bộ hệ thần kinh không điều trị sớm sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân. 2. Nguyên nhân gây ra bệnh viêm não Nhật BảnTác nhân gây bệnh: Virus viêm não Nhật Bản B thuộc nhóm Flavi, họ Arbovirus. Hình thái: hình cầu, đường kính trung bình 40-50 nm. Virut có hướng tính cao với tế bào thần kinh gây bệnh trên cơ thể người. Ổ chứa virus: Virus tồn tại lâu trong các động vật có xương sống. Động vật hoang dã: chim, các loài bò sát. Động vật nuôi: nhiều nhất là lợn, sau đó đến bò, trâu, dê, chó, cừu,... Người là ổ chứa virus tạm thời vì thời gian lưu trữ virus rất ngắn. Đường lây truyền: Lây truyền qua đường máu, do bị muỗi Culex đốt động vật nhiễm virus sau đó truyền qua người. Bệnh không lây trực tiếp từ người sang người, không lây khi sử dụng chung các dụng cụ vệ sinh cá nhân. Ở nước ta loại muỗi Culex xuất hiện nhiều vào mùa hè, lúc chiều tối nhiều nhất ở vùng đồng bằng và trung du. Nguy cơ mắc bệnh viêm não Nhật Bản: - Bệnh xảy ra chủ yếu ở các nước Châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Thái Lan.- Trẻ em dưới 15 tuổi tỉ lệ mắc bệnh cao hơn những đối tượng khác.- Tốc độ truyền dịch mạnh nhất vào tháng 5 đến tháng 9.- Các nước có mô hình di cư chim đông hằng năm. - Dịch bệnh phổ biến ở vùng nông thôn hơn thành thị. 3. Triệu chứng của bệnh viêm não Nhật BảnQuá trình tiến triển của viêm não Nhật Bản trải qua 3 giai đoạn sau thời gian ủ bệnh khoảng 5 đến 15 ngày: Giai đoạn khởi phát: Sốt cao đột ngột 39ºC - 40ºC. Giai đoạn toàn phát: Virus xâm nhập vào não phá hủy các tế bào thần kinh bệnh tiến triển phức tạp.Sốt cao tiếp tục kéo dài.Các triệu chứng dần nặng thêm điển hình là cứng gáy, co cứng cơ mặt, run giật, liệt nửa người, mất vận động ngôn ngữ, rối loạn vận động nhãn cầu.Rối loạn thần kinh thực vật: vã nhiều mồ hôi, da xanh tái, rối loạn nhịp thở, tăng tiết dịch đờm, nhịp tim nhanh, bí tiểu tiện và ngừng hô hấp đột ngột, mạch nhanh và yếu. Bệnh nhân rơi vào tình trạng hôn mê, trong giai đoạn này tỉ lệ tử vong từ 0.3% - 60%. Giai đoạn hồi phục: Bệnh nhân vượt qua được giai đoạn 2 có thể phục hồi hoàn toàn, sốt giảm, các triệu chứng lui dần.Các biến chứng sớm có thể xuất hiện: viêm phế quản, viêm phổi, viêm bàng quang, lở loét và viêm tắc tĩnh mạch do bệnh nhân nằm một chỗ lâu, rối loạn dinh dưỡng. Trường hợp bệnh nặng sẽ để lại có di chứng: liệt cứng ở chi trên hoặc chi dưới, liệt cơ mặt, rối loạn tinh thần, rối loạn vận động, suy giảm trí nhớ, chậm phát triển. 4. Điều trị bệnh viêm não Nhật BảnHiện nay chưa cho liệu pháp điều trị đặc hiệu bệnh viêm não Nhật Bản, cần tuân thủ nguyên tắc điều trị bệnh nhân tại cơ sở y tế. Điều trị triệu chứng phối hợp điều trị hỗ trợ và phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân: - Chống phù nề não: truyền dịch, thuốc lợi tiểu- An thần cắt cơn co giật.- Hạ sốt: dùng thuốc, mặc quần áo thoáng mát thấm mồ hôi.- Hồi sức hô hấp và tim mạch.- Ngăn ngừa bội nhiễm bằng kháng sinh tại bệnh viện.- Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ cho bệnh nhân, thay đổi tư thế nằm chống lở loét, teo chi. - Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ giúp bệnh nhân mau chóng lấy lại thể trạng. 5. Phòng ngừa bệnh viêm não Nhật BảnBiện pháp giúp phòng ngừa bệnh viêm não Nhật Bản: - Biện pháp hữu hiệu nhất chính là tiêm đủ 3 liều vắc-xin ngừa viêm não Nhật Bản theo Chương trình tiêm chủng mở rộng của nước ta cho trẻ em dưới 15 tuổi.- Đảm bảo môi trường sinh sống sạch sẽ, chăn nuôi ở khu vực xa nhà, phát quang, loại bỏ các ao tù đọng nước hạn chế sự sinh sản của muỗi.- Diệt muỗi, khi đi ngủ cần có mùng, không cho trẻ chơi gần khu vực chăn nuôi, hạn chế đi ra ngoài lúc chiều tối. - Phát hiện sớm bệnh nhân viêm màng não Nhật Bản và đưa đến bệnh viện điều trị kịp thời tránh nhiều di chứng nguy hiểm.
VIÊM NÃO NHẬT BẢN
Bệnh viêm não Nhật Bản là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do Arbovirus có tên là virut viêm não Nhật Bản gây ra. Virus viêm não Nhật Bản Lây truyền như thế nàoBệnh lây truyền sang người do muỗi đốt. Virut gây viêm não Nhật Bản được truyền sang người qua vết đốt. Hai loài muỗi vằn Culextritaeniorhynchus và Culex vishnui bị nhiễm bệnh khi đốt sẽ gây bệnh cho người. Nguồn chứa mầm bệnh trong tự nhiên chủ yếu là các loài chim lội nước và hầu hết gia súc gần người như trâu, bò, dê, cừu, chó, lợn đều có thể là ổ chứa mầm bệnh, trong đó lợn là vật chủ quan trọng nhất có khả năng làm lan rộng virut dễ truyền bệnh cho người nhất. Vì thế, sự lan truyền virut xảy ra chủ yếu ở vùng nông nghiệp nông thôn. Nhưng ở một số vùng của châu Á, trong đó có Việt Nam, bệnh có thể xảy ra gần các trung tâm đô thị. Tuy bệnh có thể xảy ra quanh năm nhưng đỉnh cao vẫn là mùa mưa. Triệu chứngHầu hết người bị nhiễm virut viêm não Nhật Bản ở thể ẩn, nghĩa là không có triệu chứng lâm sàng. Một vài nghiên cứu cho biết: có dưới 1% số người bị nhiễm virut viêm não Nhật Bản biểu hiện bệnh trên thực tế với các dấu hiệu rất đa dạng, từ nhẹ như cảm cúm đến nặng gây tử vong. Nhưng dù ở bất cứ nhiễm bệnh ở thể nào thì bệnh nhân vẫn tạo kháng thể đặc hiệu. Thể ẩn: nhiều bệnh nhân nhất, không có triệu chứng lâm sàng, cứ 1 bệnh nhân có triệu chứng điển hình thì có tới 200 - 300 bệnh nhân thể ẩn. Còn Tổ chức Y tế Thế giới cho biết, tỉ lệ này dao động từ 20 - 1.000 trường hợp thể ẩn/1 điển hình. Các thể bệnh có triệu chứng như sau:
Các biến chứngBệnh viêm não Nhật Bản có những trường hợp nặng gây tử vong, còn một số biến chứng như sau: bội nhiễm phổi ở bệnh nhân hôn mê sâu do ứ đọng đàm nhớt, mất phản xạ ho, sặc hoặc liệt hầu họng dễ đưa đến viêm phổi hít; nhiễm khuẩn tiểu sau rối loạn cơ vòng hoặc sau thông tiểu bị nhiễm khuẩn; phù não do hạ natri máu; cơn động kinh ác tính xảy ra nếu không tích cực chống động kinh, chống phù não và cung cấp đủ oxy; xuất huyết tiêu hóa; suy dinh dưỡng và loét. Điều trị thế nào?Cho đến nay, vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh viêm não Nhật Bản. Việc điều trị chủ yếu là hồi sức cấp cứu và điều trị triệu chứng như chống phù não, an thần chống co giật, kiểm soát nhiệt độ, hỗ trợ tuần hoàn, hô hấp, ngăn ngừa bội nhiễm và dinh dưỡng, chống loét... Theo đó, bệnh nhân cần vệ sinh răng miệng, xoay trở để tránh loét do tư thế nằm lâu; vỗ lưng, nằm tư thế dẫn lưu đàm, hút đàm rãi; nếu có bội nhiễm, cần điều trị bằng kháng sinh. Bệnh nhân cũng cần được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, nâng thể trạng. Khyến cáo phòng bệnhBệnh viêm não Nhật Bản là bệnh nặng, có thể tử vong hoặc biến chứng nặng. Vì vậy, việc phòng tránh bệnh trở nên rất quan trọng.
Những người du lịch có thời gian lưu trú ở nông thôn hơn 1 tháng hoặc trên 12 tháng ở thành phố có dịch cần được tiêm phòng. Vì bệnh chủ yếu do muỗi đốt truyền bệnh nên cần phải diệt muỗi và phòng chống muỗi đốt. Diệt muỗi bằng cách: dùng thuốc xịt muỗi, dùng vợt điện. Diệt bọ gậy bằng các biện pháp: thả cá bảy màu, cá đuôi cờ vào các nơi chứa nước như bể, chum, vại, lu, khạp... để cá ăn bọ gậy. Loại bỏ nơi muỗi đẻ: hủy bỏ các vật phế thải xung quanh nhà là những nơi có thể chứa nước mưa tạo nơi đẻ trứng của muỗi như chai lọ vỡ, ống bơ, gáo dừa, lốp xe... Bỏ muối hay nhỏ dầu hỏa vào bát nước kê chân chạn. Thường xuyên thay rửa lọ hoa (bình bông). Phòng tránh muỗi đốt bằng cách: mặc quần dài, áo dài tay cho trẻ em, người lớn. Luôn luôn ngủ trong màn, kể cả ban ngày.Thông tin tham khảo:http://www.nihe.org.vn/new-vn/hoi-dap-ve-dich-benh-viem-nao-nhat-ban/3700/De-phong-viem-nao-Nhat-Ban-trong-mua-he.vhtm (được truy cập vào ngày 19/01/2015) |