Chấm điểm tín dụng dựa trên Blockchain là một giải pháp tiện lợi giúp giải quyết các hạn chế của mô hình truyền thống với sự tin cậy và minh bạch cao hơn.
Điểm tín dụng là yếu tố quan trọng đối với mỗi cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức tài chính và cơ quan quản lý. Trong thập kỷ qua, mô hình này đã liên tục được cải tiến bằng cách kết hợp nhiều công nghệ xoay quanh dữ liệu và các giải pháp kỹ thuật số. Trước sự xuất hiện các công nghệ mới này cùng các mô hình cho vay trực tuyến thay thế, những người cho vay có thể làm gì để giữ vị thế cạnh tranh của họ? mô hình chấm điểm tín dụng dựa trên Blockchain có thể là một câu trả lời tuyệt vời cho mối quan tâm của họ.
Câu chuyện chấm điểm tín dụng truyền thống hiện nay
Thanh toán không cần tiền mặt, nhanh chóng, dễ dàng và thuận tiện với nhiều ưu đãi khi bạn thực hiện một khoản vay là những lợi ích khiến nhu cầu sử dụng dịch vụ tín dụng ngày càng gia tăng. Theo IBISWorld, chỉ riêng tại Mỹ, tổng giá trị của thị trường tín dụng đã đạt ngưỡng 111 tỷ USD vào năm 2020 và tăng 3,5% mỗi năm.
Hệ thống cho vay bao gồm hai thành phần chính: người cho vay và người vay. Những người cho vay chủ yếu là các ngân hàng, tổ chức tín dụng hay bất kỳ cá nhân nào có khoản tiền nhàn rỗi muốn để cho vay.
Thông thường, trước khi thực hiện một khoản vay, người cho vay sẽ tiến hành đánh giá chất lượng của khoản vay, nghĩa là khả năng thu hồi số tiền ban đầu và lợi nhuận từ khoản vay đó.
Với sự phát triển từng ngày của hệ thống tài chính hiện đại, việc đánh giá đủ điều kiện vay hiện nay chủ yếu quyết định dựa trên mức điểm tín dụng của người vay [Điểm FICO của Fair Isaac Corporation là đáng tin cậy và phổ biến nhất, được sử dụng bởi 90% người cho vay], được tính theo một số có ba chữ số, dựa trên lịch sử thanh toán của người vay [35%], số tiền nợ và hạn mức tín dụng [30%], thời gian tồn tại của khoản vay [15%], các khoản tín dụng mới [10%] và các loại tín dụng [10%].
Mục đích của việc ra đời chấm điểm tín dụng là nhằm giúp người cho vay đẩy nhanh quá trình cho vay và tăng quy mô ngành tín dụng thương mại, mang lại lợi ích cho cả người cho vay và người vay với chi phí thấp hơn.
Từ thập niên 1970, khi mô hình này bắt đầu được ứng dụng thực tế, nó đã cho thấy những kết quả hữu ích nhất định so với mục tiêu kỳ vọng. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số nhược điểm đối với các mô hình chấm điểm tín dụng hiện nay, nằm trong chính quy trình thực hiện nó, cụ thể:
- Hạn chế quyền truy cập: Sở hữu thẻ tín dụng và có lịch sử tín dụng là bắt buộc để thực hiện chấm điểm, dẫn đến vấn đề với những người không sử dụng hoặc hạn chế sử dụng dịch vụ ngân hàng. 3,5 triệu người này không thể hoặc bị giới hạn trong việc tiếp cận các khoản vay tài chính vì một số lý do, cụ thể: Một số không có ID do chính phủ cấp – yếu tố bắt buộc khi mở tài khoản ngân hàng; Sự bất tiện – khi quanh nơi họ sống không có chi nhánh các ngân hàng hoặc họ phải tốn nhiều thời gian để thường xuyên tới đó; Phí ngân hàng quá cao hoặc xuất hiện những khoản phí bất ngờ, cho thấy việc thiếu tính minh bạch; Tính thiếu ổn định, sẵn sàng hoặc thiếu dịch vụ; Họ mất niềm tin vào hệ thống ngân hàng.
- Nguồn dữ liệu hạn chế: Dữ liệu là thành phần duy nhất để xây dựng các mô hình này, chất lượng và khả năng dự đoán của nó là chìa khóa thành công của mô hình. Trong khi đó, dữ liệu được sử dụng trong mô hình chấm điểm tín dụng hiện tại chỉ dựa trên báo cáo tín dụng cá nhân, khiến cho những người cho vay chính thống sở hữu quá ít thông tin tín dụng đủ để đảm bảo cho quyết định mở rộng các khoản vay của họ một cách hiệu quả.
- Vấn đề bảo mật: Vụ việc phạm dữ liệu tín dụng tại Equifax, một trong ba văn phòng tín dụng lớn nhất ở Mỹ năm 2017, làm lộ dữ liệu cá nhân của hơn 148 triệu người dân Mỹ. Lưu ý rằng vi phạm dữ liệu không trực tiếp ảnh hưởng tới tài khoản tín dụng của khách hàng mà là bởi cách dữ liệu đó bị lợi dụng.
Dữ liệu bị tấn công có thể bao gồm tên khách hàng, mật khẩu, câu trả lời bảo mật, địa chỉ email, số thẻ tín dụng, v.v. Đặc biệt, ngay cả với một cuộc gọi điện thoại và năm được một số thông tin cơ bản, những “kẻ xấu” hoàn toàn có thể biết chi tiết hơn về dữ liệu khách hàng, như số tín dụng, số dư tài khoản của họ, v.v … Dù được công khai như vụ việc tại Equifax hay không, những loại vi phạm này vẫn xảy ra bởi mô hình này hoạt động tập trung và người nắm giữ dữ liệu khách hàng là những tổ chức khác trong hệ thống cho vay và cơ quan quản lý.
- Giới hạn địa lý: Hồ sơ tín dụng không thể đồng bộ tại các quốc gia khác nhau: Do một số quy định và sự riêng tư bắt buộc về dữ liệu giữa các hệ thống khác nhau, hồ sơ tín dụng buộc phải được tạo lại khi khách hàng chuyển đến các quốc gia khác hay khi họ muốn chuyển sang sử dụng dịch vụ của một tổ chức tín dụng khác.
Nhằm ngăn chặn sự gia tăng của các vụ vi phạm dữ liệu người tiêu dùng và hành vi trộm cắp danh tính, đòi hỏi nhu cầu cấp thiết về một mô hình chấm điểm tín dụng tối ưu hơn, có thể mang lại lợi ích cho người cho vay và người vay nhiều hơn với khả năng bảo mật và minh bạch cao để hoàn thành mục tiêu lý tưởng của mô hình chấm điểm tín dụng, mang tên mô hình chấm điểm tín dụng dựa trên blockchchain.
Làm thế nào blockchain có thể “cách mạng hóa mô hình chấm điểm tín dụng?
Blockchain là một sổ cái phân tán, trước hết được sử dụng để lưu trữ dữ liệu bằng thuật toán mã hóa, cụ thể là hàm băm. Một khối trong chuỗi chứa ba thành phần: dữ liệu của giao dịch hiện tại, hàm băm của khối này và hàm băm của khối trước đó, giúp liên kết các khối với nhau và tạo ra tính bất biến.
- An toàn bảo mật dữ liệu: Như đã biết, công nghệ blockchain cung cấp một giải pháp với tính bất biến. Bất cứ khi nào một cá nhân muốn thay đổi thông tin trong khối, nó sẽ cần sự cho phép của 51% các node trong chuỗi – điều gần như không thể – giúp cho dữ liệu lịch sử tín dụng trở nên đáng tin cậy hơn đối với người cho vay. Phân cấp [Decentralized] có nghĩa là chính khách hàng sẽ giữ và kiểm soát dữ liệu cá nhân và dữ liệu các giao dịch của mình, và cho phép duy trì một hồ sơ tín dụng đồng nhất với nhiều bản sao trên toàn cầu. Điều này ngăn việc tiết lộ dữ liệu cá nhân không cần thiết như đối với mô hình chấm điểm tín dụng tập trung hiện tại.
- Cho phép tiếp cận tới những cá nhân không sử dụng hoặc đang hạn chế sử dụng dịch vụ ngân hàng: Blockchain giúp những cá nhân này tiếp cận dễ dàng hơn với chi phí thấp hơn tới dịch vụ cho vay uy tín thông qua ID số, đồng thời tạo cơ hội cho họ truy cập vào các dịch vụ tài chính, giáo dục và các lĩnh vực khác yêu cầu danh tính khi không được chính phủ cấp chính thức.
- Mở rộng nguồn dữ liệu: Blockchain được sử dụng làm công nghệ nền tảng cho mô hình chấm điểm tín dụng để thu thập dữ liệu từ các nguồn thay thế khải thi cho nguồn dữ liệu lịch sử trong chấm điểm tín dụng truyền thống. Nguồn dữ liệu thay thế này bao gồm thông tin thanh toán mà sẽ không thể hiện hữu trên các báo cáo tín dụng truyền thống, thông tin về hành vi hoặc xu hướng xử lý tài chính trong các hoạt động như cho thuê, hóa đơn điện nước, thanh toán điện thoại di động, tình trạng sở hữu nhà đất và giá trị tài sản, v.v.; đây là những dữ liệu được cập nhật thường xuyên với lượng thông tin phong phú hơn về hiệu quả tài chính của khách hàng. Điều này cũng cho phép áp dụng nghiên cứu định lượng song song với các nghiên cứu định tính của mô hình truyền thống, giúp nâng cao hiệu quả ra quyết định.
Giải pháp của akaChain
Được xây dựng trên Hyperledger Fabric, akaChain là một nền tảng blockchain dành cho doanh nghiệp hoạt động nhằm mục đích mang lại giá trị thực cho doanh nghiệp thông qua các giải pháp phân tán tùy chỉnh và tức thời. Theo nghiên cứu của chúng tôi về lĩnh vực tài chính, đặc biệt là hiệu suất chấm điểm tín dụng, thị trường dữ liệu phi ngân hàng hiện thậm chí còn lớn hơn thị trường chính thống, cho thấy tiềm năng lớn để khai thác.
Nền tảng chấm điểm tín dụng dựa trên blockchain của akaChain thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn dữ liệu khác nhau như kênh truyền thông số, hoạt động thương mại điện tử, phương tiện truyền thông xã hội xoay quanh các hoạt động tài chính của khách hàng để tiến hành chấm điểm. Sử dụng nguồn dữ liệu đa dạng kết hợp với các tính năng blockchain có tính bảo mật cao, tính minh bạch là chìa khóa cốt lõi giúp giải pháp của akaChain trở thành lựa chọn tiềm năng và đáng tin cậy giúp cho các doanh nghiệp lĩnh vực tài chính triển khai mô hình chấm điểm tín dụng một cách tối ưu với khả năng tùy chỉnh.
Ông Giang Trần, CTO của akaChain, một chuyên gia về blockchain cho biết: “Trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư này, dữ liệu là chìa khóa để thúc đẩy kinh doanh. Chúng ta đang chứng kiến những thay đổi lớn trong cách thu thập, quản lý và sử dụng dữ liệu hơn bao giờ hết. Sau nhiều thập kỷ, mô hình chấm điểm tín dụng truyền thống đã chứng minh khả năng của nó trong một số mặt nhưng với blockchain, chúng ta hoàn toàn có thể giải quyết các điểm yếu còn lại của mô hình. Và giờ, câu hỏi đặt ra là ‘Tại sao chỉ cần làm tốt khi bạn có thể làm tuyệt vời hơn?’”
Tìm hiểu thêm nhiều thông tin hơn về akaChain tại:
Website: //akachain.io
SĐT: +84 90 1133883
Email:
Địa chỉ:Hà Nội: Tầng 10, Tòa nhà FPT Twin Towers, 265 Cầu Giấy, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam.