Tóm tắt Mtao Mxây
Tóm tắt văn bản Chiến thắng Mtao Mxây
Đoạn trích "Chiến thắng Mtao Mxây" kể về hành trình đòi lại vợ của Đăm Săn. Trong bài viết này Hoatieu xin giới thiệu đến bạn đọc các bài văn mẫu tóm tắt Chiến thắng Mtao Mxây ngắn gọn nhưng vẫn đầy đủ nội dung để người đọc nắm được các ý chính của đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây.
- Top 9 bài tóm tắt văn bản Tấm Cám hay chọn lọc
Mtao Mxây là một nhân vật được nhắc đến trong sử thi Đăm Săn của người Ê đê [Việt Nam]. Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây được đưa vào giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 10. Sau đây là các mẫu tóm tắt đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây, mời các bạn cùng tham khảo.
Đoạn trích "Chiến thắng Mtao Mxây" kể về hành trình đòi lại vợ của Đăm Săn. Khi nghe tin Đăm Săn cùng thuộc hạ rời khỏi bản làng. Mtao Mxây nghĩ ra cách cướp vợ của chàng. Hắn giả làm khách qua đường tìm đến nhà Đăm Săn, chả vờ bỏ quên cái con dao và nhờ nàng đem ra ngoài cho rồi bắt cóc Hơ Nhị đi. Đăm Săn nghe tin vô cùng giận dữ, đem quân đến nhà Mtao Mxây quyết tâm đòi lại vợ cho bằng được. Tuy nhiên, hắn không chịu ra ngoài giao chiến, Đăm Săn phải dọa phá nhà hắn mới chịu ra giao chiến.
Mtao Mxây múa khiên yếu ớt, còn Đăm Săn thì vô cùng khỏe mạnh, dũng mãnh. Đăm Săn đâm trúng Mtao Mxây nhưng hắn mặc áo giáp nên không sao cả. Sau một hồi chiến đấu, Đăm Săn đuối sức và mơ màng thấy ông trời chỉ kế đánh bại Mtao Mxây. Chàng đánh bại được hắn và cứu lại được Hơ Nhị.
2. Tóm tắt chiến thắng Mtao Mxây - mẫu 1
Trong khi Đăm Săn cùng nô lệ lên rẫy, Mtao Mxây đã đến nhà chàng để cướp Hơ Nhị về làm vợ. Biết tin như thế Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây để đòi lại vợ của mình. Chàng thách hắn đọ dao nhưng hắn từ chối với vẻ sợ hãi và hèn nhát. Chàng dọa sẽ đốt nhà hắn thì hắn mới chịu xuống. Đăm Săn và Mtao Mxây thách đố nhau múa khiên. Khi vào trận đấu thì Đăm Săn cho Mtao Mxây múa khiên trước. Những bước đi của hắn lạch xạch như quả mướp khô nhưng lại có thái độ huênh hoang khoác lác. Còn Đăm Săn thì giục kẻ thù múa khiên trước với thái độ khiêm nhường tinh thần tự võ, đứng im không nhúc nhích. Qua đó cho thấy Đăm Săn là một người dũng cảm, các hành động mạnh mẽ quyết liệt không dứt. Không những thế chàng còn được ông Trời chỉ cho cách thắng Mtao Mxây. Đăm Săn lấy một cái chày mòn ném trúng vành tai của kẻ địch. Mtao Mxây lăn đùng ra đất. Chàng kêu gọi tôi tớ của Mtao Mxây theo mình trở về. Đoàn người đông như bầy cà tong, mang theo rất nhiều của cải về như vò vẽ đi chuyển hoa. Đăm Săn trở về trong chiến thắng tưng bừng. Tiệc mừng của Đăm Săn kéo dài suốt trận mùa khô và danh tiếng của chàng thời vang đến cả thần linh. Qua đoạn trích ta cũng thấy đó là cuộc chiến đấu vì danh dự, vì hạnh phúc gia đình và hơn nữa vì cuộc sống bình yên và sự phồn vinh của thị tộc.
Nhân lúc Đăm Săn cùng các nô lệ lên rẫy, Mtao Mxây đã đến phá buôn làng và bắt Hơ Nhị về làm vợ. Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến để cứu người vợ của mình. Lần đầu, chàng thách Mtao Mxây đọ dao nhưng hắn sợ không dám đồng ý. Khi Đăm Săn dọa đốt nhà, hắn mới chịu xuống và múa khiên. Mtao Mxây rung khiên múa, tiếng kêu lạch cạch; đến lượt Đăm Săn, mỗi lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, chạy vun vút trong khi Mtao Mxây chỉ bước thấp bước cao chạy hết bãi đông sang bãi tây. Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho một miếng trầu nhưng Đăm Săn đỡ được, ăn vào thì sức lực tăng lên gấp bội. Đăm Săn lại múa khiên, đâm Mtao Mxây nhưng không thủng được áo giáp của hắn. Nhờ Trời giúp đỡ, Đăm Săn ném một cái chày tròn vào tai của kẻ địch, nên giành được chiến thắng, cắt đầu của Mtao Mxây đem bêu ra đường. Chàng cứu được vợ, và tất cả tôi tớ của Mtao Mxây nguyện đi theo Đăm Săn. Dân làng mở tiệc mừng chiến thắng của Đăm Săn và đón chào những dân làng mới.
4. Tóm tắt Mtao Mxây - Mẫu 3
Lừa lúc Đăm Săn cùng tôi tớ lên nương làm rẫy làm lụng thì Mtao Mxây đã đem người sang để cướp Hơ Nhị. Biết tin người vợ của mình bị bắt thì Đăm Săn đã làm lễ cúng thần linh rồi lên đường đi tìm đến nhà Mtao Mxây. Nhà Mtao Mxây mở tiệc, Đăm Săn một mình chặt ống nước phá hàng rào vào nhà rồi chủ động lên tiếng thách thức. Chàng là một người dũng cảm, bản lĩnh và chủ động. Khi vào trận đấu thì Đăm Săn cho Mtao Mxây múa khiên trước. những bước đi của hắn lạch xạch như quả mướp khô nhưng lại có thái độ huênh hoang khoác lác. Còn Đăm Săn thì giục kẻ thù múa khiên trước với thái độ khiêm nhường tinh thần tự võ, đứng im không nhúc nhích. Đăm Săn rất tự tin vào khả năng, sức mạnh của mình.Lúc Đăm săn múa khiên với sự dũng mãnh phi thường của chàng hành động một cách uyển chuyển linh hoạt, mạnh mẽ “Một lần xốc tới, chàng vượt một quả đồi”, “chàng múa trên cao như gió bão”…Khi đã thấm mệt thì Mtao Mxây bảo Hơ Nhị đưa cho miếng trầu nhưng lại bị Đăm Săn cướp mất thế là sức mạnh của chàng được tăng gấp bội lần. Mệt quá Đăm Săn vừa chạy vừa ngủ thiếp đi và gặp được thần mặt trời, được người đưa cho lời khuyên và Đăm Săn đã chiến thắng được Mtao Mxây đưa vợ về nhà. Không những thế Đăm Săn còn thu phục tôi tớ nhà Mtao Mxây, danh tiếng chàng vang lừng khắp nơi. Chàng mở tiệc linh đình ăn mừng chiến thắng.
Mtao Mxây ganh ghét vì Đăm Săn có vợ đẹp nên quyết tâm bắt Hơ Nhị. Hắn dò la thông tin, khi biết được Đăm Săn đi vắng liền cải trang thành khách đến nhà Đăm Săn, khi trở về nghĩ ra lý do là để quên con dao và bảo Hơ Nhị mang hộ ra ngoài để bắt cóc nàng. Nghe tin vợ mình bị bắt, Đăm Săn tức tốc trở về, đem quan đến đánh Mtao Mxây để cứu vợ. Một cuộc chiến dữ dội diễn ra. Rút bài học từ tên Mtao Grư, Mtao Mxây mặc áo giáp cẩn thận, cầm khiên phòng thủ, không chịu giao chiến. Chỉ khi Đăm Săn dọa phá nhà, hắn mới dám ra giao chiến.
Mtao Mxây yếu ớt, kém cỏi còn Đăm Săn thì mạnh mẽ, tài giỏi khiến ai cũng nể sợ. Mtao Mxây sợ hãi bỏ chạy thì bị mũi lao đâm vào đùi, vào bụng nhưng do hắn mặc áo giáo nên không sao. Cuộc chiến diễn ra không phân thắng thua. Đăm Săn mệt mỏi mơ màng thì thấy ông trời bày cách tiêu diệt kẻ ác. Chàng liền làm theo. Đăm Săn lấy chày mòn ném trúng vành tai Mtao Mxây. Áo giáp rơi ra và ngay lập tức Đăm Săn kết thúc cuộc đời của kẻ thù nhanh chóng. Tù trưởng Mtao Mxây cầu xin Đăm Săn tha mạng. Nhưng Đăm Săn kiên quyết phải trừng trị kẻ ác - kẻ đã cướp vợ người khác một cách hèn hạ. Chàng chiến thắng vẻ vang danh tiếng nổi đình nổi đám.
6. Tóm tắt Mtao Mxây chi tiết
Sau khi bị Mtao Mxây cướp mất vợ là Hơ Nhị, Đăm Săn vô cùng tức giận. Chàng cầm khiên đến nhà Mtao Mxây để khiêu chiến. Đến nhà Mtao Mxây, Đăm Săn đứng ở dưới gọi Mtao Mxây xuống thách đấu.
Lúc đầu Mtao Mxây không xuống, vừa dè chừng vừa để tỏ ý khiêu khích. Nhưng Đăm Săn doạ sẽ đốt nhà, Mtao Mxây buộc phải đi xuống. Hắn bước xuống “tần ngần, do dự”, sợ sẽ bị Đăm Săn đâm chết khi đang đi xuống.
Đăm Săn nhường cho Mtao Mxây múa khiên trước. Mtao Mxây rung khiên múa, tiếng khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô. Đăm Săn thấy buồn cười trước hành động múa khiên của Mtao Mxây và chàng không nhúc nhích. Mtao Mxây kiêu ngạo nói với Đăm Săn rằng mình là một tướng đã quen đi đánh thiên hạ, bắt tù binh, đã quen xéo nát đất đai của thiên hạ. Tức giận khi nghe câu nói của Mtao Mxây, Đăm Săn rung khiên múa với một sức mạnh như vũ bão. Chàng xốc tới chỗ Mtao Mxây. Hắn sợ bỏ chạy hết bãi tây sang bãi đông. Đăm Săn rượt đuổi theo. Chàng bị Mtao Mxây vung dao chém trúng một cái chão trâu.
Khi đã thấm mệt, Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho hắn một miếng trầu. Nhưng Đăm Săn đã đớp được miếng trầu đó. Chàng nhai trầu và sức mạnh của chàng tăng lên gấp bội. Chàng lại tiếp tục múa khiên và rượt đuổi Mtao Mxây với sức mạnh phi thường. Khi Đăm Săn múa khiên, gió như bão lốc, chòi lẫm đổ lăn lóc, cây cối chết rụi, đồi núi rạn nứt, đồi tranh bật rễ nhổ tung. Chàng cầm ngọn giáo phóng trúng vào đùi Mtao Mxây nhưng Mtao Mxây vẫn không hề bị thương gì. Mệt quá, Đăm Săn vừa chạy vừa ngủ. Chàng mộng thấy ông Trời. Ông Trời đã chỉ cho Đăm Săn biết cách đánh thắng Mtao Mxây: lấy cái chày mòn ném trúng vành tai của Mtao Mxây. Đăm Săn bừng tỉnh, chộp ngay một cái chày mòn ném trúng vành tai Mtao Mxây. Tức thì chiếc áo giáp bảo vệ thân thể trên người Mtao Mxây rơi xuống. Mtao Mxây sợ hãi bỏ chạy. Đăm Săn đuổi theo rất nhanh, Mtao Mxây bị ngã lăn quay ra đất. Hắn van xin Đăm Săn tha chết. Nhưng Đăm Săn đã đâm chết Mtao Mxây và cắt đầu hắn đem bêu ngoài đường.
Sau khi Mtao Mxây chết, tôi tớ của hắn đã đi theo Đăm Săn.
Giết chết được Mtao Mxây, giành lại được vợ, thu được nhiều tôi tớ, của cải, danh tiếng Đăm Săn vang lừng khắp nơi, đến tai các thần.
Chàng mở tiệc linh đình để ăn mừng thắng lợi. Người nhà Đăm Săn, dân làng và khách khứa từ khắp mọi nơi kéo về chúc mừng, ăn uống, tiệc tùng kéo dài suốt mùa khô.
Mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Văn học - Tài liệu của HoaTieu.vn.
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Thể loại sử thi
a. Đặc điểm của sử thi
- Là tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn.
- Ngôn ngữ có vần, nhịp.
- Hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng.
- Kể về những biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng thời cổ đại.
b. Phân loại: Hai loại:
- Sử thi thần thoại: Kể về sự hình thành thế giới và muôn lồi, con người và bộ tộc thời cổ đại.
VD: Đẻ đất đẻ nước [Mường], ẩm ệt luông[Thái], Cây nêu thần [Mnông],...
- Sử thi anh hùng: Kể về cuộc đời, chiến công của những nhân vật anh hùng.
VD: Đăm Săn, Đăm Di, Xing Nhã, Khinh Dú [Êđê], Đăm Noi [Ba-na],...
c. Hình thức diễn xướng: Kể - hát.
2. Sử thi Đăm Săn
* Tóm tắt
- Đăm Săn về làm chồng Hơ Nhị và Hơ Bhị theo tục nối dây" trở nên một tù trưởng lừng lẫy và giàu có.
- Các tù trưởng Kên Kên [Mtao Grư], Sắt [Mtao Mxây], thừa lúc Đăm Săn vắng nhà, bắt Hơ Nhị về làm vợ. Đăm Săn đánh trả và chiến thắng, giết chết chúng, giành lại vợ, đem lại sự giàu có và uy danh cho mình và cộng đồng.
- Đăm Săn chặt cây Sơ-múc [cây thần vật tổ nhà vợ] khiến hai vợ chết" lên trời xin thuốc cứu hai nàng.
- Đăm Săn đi cầu hôn nữ thần Mặt Trời " bị từ chối. Trên đường về, Đăm Săn bị chết ngập trong rừng sáp Đen. Hồn chàng biến thành con ruồi bay vào miệng chị gái Hơ Âng. Hơ Âng có thai, sinh ra Đăm Săn cháu. Nó lớn lên, tiếp tục sự nghiệp anh hùng của chàng.
3. Đoạn trích
Bố cục: 3 phần.
- Phần 1: Từ đầu đến “cắt đầu Mtao Mxây đem bêu ngồi đường” " Cảnh trận đánh giữa hai tù trưởng.
- Phần 2: Tiếp đến “Họ đến bãi ngồi làng, rồi vào làng” " Cảnh Đăm Săn cùng nô lệ ra về sau chiến thắng.
- Phần 3: Còn lại " Cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng.
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Hình tượng Đăm Săn trong cuộc quyết chiến với Mtao Mxây
- Mục đích:
+ Đòi lại vợ.
+ Bảo vệ danh dự của tù trưởng anh hùng, của bộ tộc.
+ Trừng phạt kẻ cướp, đem lại sự yên ổn cho buôn làng.
+ Là cái cớ làm nảy sinh mâu thuẫn giữa các bộ tộc dẫn tới chiến tranh mở rộng bờ cõi, làm nổi uy danh cộng đồng.
- Tư thế: chủ động, tự tin, đường hồng.
- Các chặng đấu và hành động:
+ Chặng 1: Đăm Săn khiêu chiến- Mtao buộc phải đáp lại.
| Đăm Săn | Mtao Mxây |
| - Đến tận cầu thang khiêu chiến [lần 1]" chủ động, tự tin. | - Mtao Mxây bị động, sợ hãi nhưng vẫn trêu tức Đăm Săn. |
| - Khiêu khích, đe dọa quyết liệt [lần 2], coi khinh Mtao Mxây, tự tin, đường hoàng. | - Do dự, sợ hãi îí vẻ ngồi hung tợn. |
+ Chặng 2: Diễn biến cuộc chiến:
Hiệp 1: Mtao múa khiên trước, Đăm Săn bình tĩnh, thản nhiên xem khả năng của đối thủ.+ Chặng 2: Diễn biến cuộc chiến:
| Đăm Săn | Mtao Mxây |
| - Khích Mtao múa khiên trước. | - Bị khích" giả đò khiêm tốn îí thực chất kiêu căng, ngạo mạn. |
| - Điềm tĩnh xem khả năng của kẻ thù. | - Múa khiên như trò chơi [kêu lạch xạch như quả mướp khô] "kém cỏi, hèn mọn. |
Hiệp 2: Đăm Săn múa trước- Mtao trốn chạy, chém trượt, cầu cứu Hơ Nhị quăng cho miếng trầu.
| Đăm Săn | Mtao Mxây |
|
- Múa khiên trước " động tác nhanh, mạnh, hào hùng, vừa khỏe vừa đẹp " thế thắng áp đảo, oai hùng. |
- Hoảng hốt, trốn chạy, chém trượt "thế thua,hèn kém |
| - Nhận được miếng trầu của Hơ Nhị" sức khỏe tăng gấp bội. |
- Cầu cứu Hơ Nhị quăng cho miếng trầu" không được. |
Miếng trầu là biểu tượng cho sự ủng hộ, tiếp thêm sức mạnh cho người anh hùng của cộng đồng.
Hiệp 3: Đăm Săn múa khiên và đuổi theo Mtao
| Đăm Săn | Mtao Mxây |
| - Múa khiên càng nhanh, càng mạnh và đẹp, hào hùng. | - Hoàn toàn ở thế thua, bị động. |
| - Tấn công đối thủ: đâm Mtao nhưng ko thủng áo giáp sắt của y. | - Bị đâm. |
Hiệp 4: Đăm Săn cầu cứu ông trời" giết được Mtao
| Đăm Săn | Mtao Mxây |
|
- Thấm mệt " cầu cứu thần linh. - Được kế của ông Trời " lấy cái chày mòn ném vào vành tai kẻ thù. - Đuổi theo kẻ thù. - Hỏi tội Mtao. - Giết chết Mtao. |
- Tháo chạy vì áo giáp sắt vô dụng. - Trốn chạy quanh quẩn. - Giả dối cầu xin tha mạng. - Bị giết. |
- Chi tiết ông Trời mách kế cho Đăm Săn thể hiện:
+ Sự gần gũi giữa con người và thần linh" dấu vết tư duy của thần thoại cổ sơ và thời kì xã hội chưa có sự phân hóa giai cấp rạch ròi.
+ Thần linh đóng vai trò cố vấn, gợi ý. Người anh hùng mới quyết định kết quả của cuộc chiến" Sử thi đề cao vai trò của người anh hùng.
→ Nhận xét:
- Cuộc quyết đấu ko gây cảm giác ghê rợn mà người đọc, người nghe vui say với chiến thắng oai hùng, yêu mến, cảm phục Đăm Săn.
- Mục đích của cuộc quyết đấu: Đòi lại vợ.
" Bảo vệ danh dự của tù trưởng anh hùng, của bộ tộc.
" Trừng phạt kẻ cướp, đem lại sự yên ổn cho buôn làng.
" Là cái cớ làm nảy sinh mâu thuẫn giữa các bộ tộc dẫn tới chiến tranh mở rộng bờ cõi, làm nổi uy danh của cộng đồng.
Không nói đến chết chóc, ko có cảnh tàn sát, đốt phá,... mà phần tiếp lại là cảnh nô lệ của Mtao Mxây nô nức theo Đăm Săn về và họ cùng mở tiệc mừng chiến thắng.
2. Hình tuợng Đăm Săn trong cuộc đối thoại, thuyết phục tôi tớ của Mtao Mxây
- Gồm 3 nhịp hỏi - đáp.
- Mục đích: Đăm Săn kêu gọi mọi người theo mình cùng xây dựng thành một thị tộc hùng mạnh.
- Đăm Săn để dân làng tự quyết định số phận của mình" lòng khoan dung, đức nhân hậu của chàng.
- Đăm Săn có uy tín lớn với cộng đồng.
Những điều đó đã khiến tôi tớ của Mtao Mxây hồn tồn bị thuyết phục và tự nguyện đi theo chàng.
* Ý nghĩa của cảnh mọi người nô nức theo Đăm Săn về:
- Lòng yêu mến, sự tuân phục của tập thể cộng đồng đối với cá nhân người anh hùng.
- Sự thống nhất cao độ giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân người anh hùng và của cộng đồng.
3. Hình tượng Đăm Săn trong tiệc mừng chiến thắng
* Cảnh mừng chiến thắng:
- Tuy kể về chiến tranh mà lòng vẫn hướng về cuộc sống thịnh vượng, giàu có của cộng đồng.
- Cảnh ăn mừng thật nhộn nhịp: [chúng ta sẽ ăn lợn ăn trâu, đánh lên các chiên các trống to…để voi đực voi cái ra vào sàn hiên không ngớt…; nhà Đăm Săn đông nghịt khách, tôi tớ chật ních cả nhà; các tù trưởng từ phương xa đến; ….Tr 35 ]"cho thấy sự tự hào về người anh hùng và sự giàu có của cộng đồng.
* Hình tượng Đăm Săn
- Đăm Săn tự bộc lộ qua lời nói với tôi tớ của mình:
+ Niềm vui chiến thắng.
+ Tự hào, tự tin vào sức mạnh và sự giàu có của thị tộc mình.
- Sức mạnh và vẻ đẹp dũng mãnh của Đăm Săn:
+ Tóc: dài" hứng tóc là một cái nong hoa.
+ Uống: ko biết say; Ăn: ko biết no; Chuyện trò: ko biết chán.
+ Đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa,...
+ Bắp đùi: to bằng cây xà ngang, to bằng ống bễ.
+ Nằm sấp thì gãy rầm sàn, nằm ngửa thì gãy xà dọc.
- Vẻ đẹp hình thể: có phần cổ sơ, hoang dã, mộc mạc và hài hồ với thiên nhiên Tây Nguyên.
- Sức khoẻ: phi phàm, dũng mãnh, oai hùng, “vốn đã ngang tàng từ trong bụng mẹ”.
- Bút pháp lí tưởng hố và biện pháp tu từ so sánh - phóng đại đã khắc hoạ bức chân dung đẹp, oai hùng, kì vĩ của Đăm Săn.
- Cách nhìn của tác giả sử thi: đầy ngưỡng mộ, sùng kính, tự hào.
- Cách miêu tả:
+ Sử dụng nhiều hình ảnh so sánh trùng điệp.
+ Biện pháp phóng đại.
+ Giọng văn trang trọng, hào hùng, tràn đầy cảm hứng ngợi ca, lí tưởng hố.
III. TỔNG KẾT
1. Nội dung
- Những tình cảm cao cả nhất thôi thúc Đăm Săn chiến đấu và chiến thắng kẻ thù: trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình, thiết tha với cuộc sống bình yên và hạnh phúc của thị tộc.
- Sự thống nhất về lợi ích, vẻ đẹp của người anh hùng và cộng đồng.
2. Nghệ thuật
- Ngôn ngữ: có vần, nhịp.
- Giọng điệu: trang trọng, chậm rãi.
- Một số biện pháp nghệ thuật đặc sắc: so sánh, phóng đại, liệt kê, trùng điệp.