Các em đang đến với hướng dẫn khái niệm Văn 6 chương trình Ngữ Văn 6 làm quen với thuật ngữ khái niệm so sánh là gì, các kiểu và ví dụ về hình thức so sánh. Chỉ vài thông tin thôi bên dưới sẽ giúp các em lớp 6 sẽ hiểu hơn về hình thức diễn đạt quan trọng trong Tiếng Việt này.
Bạn đang xem: So sánh là gì
Khái niệm ví dụ so sánh
So sánh là gì?
Theo khái niệm chuẩn xác trong Sách Giáo Khoa Ngữ Văn lớp 6 tập 2 đề cập so sánh là biện pháp tu từ sử dụng nhằm đối chiếu các sự vật, sự việc này với các sự vật, sự việc khác giống nhau trong một điểm nào đó với mục đích tăng gợi hình và gợi cảm khi diễn đạt.
Ví dụ: “Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”
“Công cha” được so sánh với “núi Thái Sơn”, “nghĩa mẹ” được so sánh với “nước trong nguồn”
Tác dụng
Biện pháp so sánh sử dụng nhằm làm nổi bật khía cạnh nào đó của sự vật hoặc sự việc cụ thể trong từng trường hợp khác nhau.
Hoặc so sánh còn giúp hình ảnh, sự vật hiện tượng trở nên sinh động hơn. Việc so sánh thường lấy cụ thể để so sánh cái không cụ thể hoặc trừu tượng. Cách này giúp người đọc, người nghe dễ dàng hình dung được sự vật, sự việc đang được nói đến.
Xem thêm: Rl Là Gì ? Rl Nghĩa Là Gì
Ngoài ra, so sánh còn giúp lời văn trở nên thú vị, bay bổng. Vì vậy được nhiều nhà văn, nhà thơ sử dụng trong tác phẩm của mình.
Cách nhận biết
Trong câu sử dụng biện pháp tu từ so sánh có các dấu hiệu nhận biết đó là từ so sánh ví dụ như: như, là, giống như. Đồng thời qua nội dung bên trong đó là 2 sự vật, sự việc có điểm chung mang đi so sánh với nhau.
Cấu tạo
Cấu tạo của một phép so sánh thông thường gồm có:
– Vế A [tên sự vật, con người được so sánh].
– vế B. [tên sự vật, con người được so sánh với vế A].
– Từ ngữ chỉ phương tiện so sánh.
– Từ so sánh.
Ví dụ: Trẻ em như búp trên cành. “Trẻ em” là vế A, từ ngữ so sánh là “như”, vế B “như búp trên cành”.
Có một số trường hợp câu nhân hóa không tuân theo cấu tạo.
– Phương diện và từ so sánh bị lược bỏ.
Ví dụ: Trường Sơn: chí lớn ông cha.
Vế APhương diện so sánhTừ so sánhVế B| Trường Sơn | Chí lớn ông cha |
– Đảo vế B lên đầu kèm theo từ so sánh.
Ví dụ: Như loài kiến, con người nên cố gắng chăm chỉ.
Vế APhương diện so sánhTừ so sánhVế B| Con người nên cố gắng chăm chỉ | như | loài kiến |
Các kiểu so sánh
a.So sánh ngang bằng
-So sánh ngang bằng là kiểu so sánh các sự vật, sự việc, hiện tượng có sự tương đồng với nhau. Mục đích ngoài tìm sự giống nhau còn là để thể hiện sự hình ảnh hóa các bộ phận hay đặc điểm nào đó của sự vật giúp người nghe, người đọc dễ hiểu.
-Các từ so sánh ngang bằng: như, y như, tựa như, giống như, giống, là…
Ví dụ: “Trẻ em là búp trên cành”
“Anh em như thể tay chân”
“Trên trời mây trắng như bông
Ở giữa cánh đồng bông trắng như mây”
b. So sánh hơn kém
-So sánh hơn kém là loại so sánh đối chiếu sự vật, hiện tượng trong mối quan hệ hơn kém để làm nổi bật cái còn lại.
Xem thêm: Hà Sen Là Ai – Người Phụ Nữ Khiến Cựu Phó Chủ Tịch Ubnd Tp
-Các từ so sánh hơn kém: hơn, kém, hơn là, kém hơn, kém gì…
-Để chuyển từ so sánh ngang bằng sang so sánh hơn kém, người ta chỉ cần thêm vào trong câu các từ phủ định như “không, chưa, chẳng..” và ngược lại để chuyển từ so sánh hơn kém sang so sáng ngang bằng.
-Ví dụ:
“Những trò chơi game cuốn hút tôi hơn cả những bài học trên lớp” – Từ so sánh “hơn cả”
“Ngôi nhà sàn dài hơn cả tiếng chiêng”
“Lịch trình làm việc của anh ấy dài hơn cả giấy sớ” => Thêm từ phủ định “không”, câu chuyển thành so sánh ngang bằng: “Lịch làm việc của anh ấy không dài hơn giấy sớ”.
Các phép so sánh thường dùng
Nhằm giúp học sinh thuận tiện hơn trong việc làm bài tập chúng tôi sẽ giới thiệu với các bạn về các kiểu so sánh thường gặp trong chương trình ngữ văn 6.
1. So sánh sự vật này với sự vật khác.
Đây là cách so sánh thông dụng nhất, là kiểu so sánh đối chiếu một sự vật này với sự vật khác dựa trên nét tương đồng.
Ví dụ:
– Cây gạo to lớn như một tháp đèn khổng lồ.
– Màn đêm tối đen như mực.
2. So sánh sự vật với con người hoặc ngược lại.
Đây là cách so sánh dựa trên những nét tương đồng về một đặc điểm của sự vật với một phẩm chất của con người. Tác dụng để làm nổi bật lên phẩm chất của con người.
Ví dụ:
– Trẻ em như búp trên cành.
– Dù ai nói ngả nói nghiêng, lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
3. So sánh âm thanh với âm thanh
Đây là kiểu so sánh dựa trên sự giống nhau về đặc điểm của âm thanh này với đặc điểm của âm thanh kia, có tác dụng làm nổi bật sự vật được so sánh.
Ví dụ:
– Tiếng chim hót líu lo như tiếng sáo du dương.
– Sông ngòi vùng Cà Mau chằng chịt hệt như mạng nhện.
4. So sánh hoạt động với các hoạt động khác.
Đây cũng là cách so sánh thường được sử dụng với mục đích cường điệu hóa sự vật, hiện tượng, hay được dùng trong ca dao, tục ngữ.
Ví dụ: Con trâu đen chân đi như đập đất
“Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày”
Phép so sánh biện pháp tu từ cơ bản được sử dụng rất nhiều, qua hướng dẫn trên trên chắc chắn các em đã hiểu được so sánh là gì các kiểu so sánh đúng không nào ? Chúc các em học thật giỏi.
Biện pháp tu từ so sánh là gì? Có bao nhiêu phép so sánh, ví dụ, bài tập minh họa chi tiết sẽ được thư viện hỏi đáp giải thích trong bài viết này với thuvienhoidap nhé !
Video hướng dẫn khái niệm so sánh
Khái niệm biện pháp tu từ so sánh là gì?
a – Khái niệm phép so sánh
Phép so sánh là đối chiếu sự vật, sự việc, hiện tượng này với sự vật, sự việc, hiện tượng khác có nét tương đồng để tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
b – Ví dụ phép so sánh
Dưới đây là ví dụ về so sánh :
Thư viện hỏi đáp sẽ đưa ra các ví dụ về phép so sánh trong ca dao – tục ngữ, trong thơ ca gồm:
Ví dụ phép so sánh trong ca dao – tục ngữ
Ví dụ 1: Cày đồng đang buổi ban trưa – Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
So sánh mồ hôi như mưa = > ý nói sự vất vả của người nông dân khi làm nông.
Ví dụ 2: Công cha như núi Thái Sơn – Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
So sánh công Cha núi ngọn núi Thái sơn, tình mẹ như nước trong nguồn.
Ví dụ so sánh trong thơ ca và ví dụ về câu so sánh trong tiếng việt
Ví dụ 1: Ao thu lạnh lẽo nước trong veo – Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo [ Thu điếu – Nguyễn Khuyến].
So sánh chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Ví dụ 2:
Những đêm trăng hiền từ
Biển như cô gái nhỏ
Thầm thì gửi tâm tư
Quanh mạn thuyền sóng vỗ [Trích tác phẩm Thuyền và Biển – Xuân Quỳnh].
Phép so sánh biển như cô gái nhỏ.
Phân loại các kiểu so sánh
Biện pháp tu từ so sánh được chia thành 2 loại gồm so sánh ngang bằng và so sánh không ngang bằng.
a – So sánh ngang bằng
Có sử dụng các từ so sánh gồm: Là, như, y như, giống như, như là, tựa như, bao nhiêu, bấy nhiêu…
Ví dụ so sánh ngang bằng:
Ví dụ 1: Bao nhiêu tấc đất tấc bằng bấy nhiêu
Ví dụ 2: Anh em như thể tay chân.
Ví dụ 3: Thầy thuốc như mẹ hiền.
b – So sánh không ngang bằng
Có sử dụng các từ ngữ so sánh gồm: Hơn, hơn là, kém, chưa bằng, chẳng bằng…
Ví dụ so sánh không ngang bằng
Ví dụ 1: Thà rằng nhịn miệng qua ngày – Còn hơn vay mượn mắc dây nợ nần.
Ví dụ 2: Một giọt máu đào hơn ao nước lã.
Ví dụ 3: Một trăm gầu tát không bằng một bát nước mưa.
Hãy đọc kỹ phân loại so sánh ở trên nhé nó sẽ rất giúp ích cho việc làm bài tập.
Tham khảo thêm: Hoán dụ là gì?
Tác dụng phép tu từ so sánh
Dưới đây là tác dụng của biện pháp so sánh :
- Ý nghĩa của biện pháp tu từ so sánh : Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc: giúp tạo ra những hình ảnh cụ thể, sinh động, giúp người nghe dễ hình dung về sự vật, sự việc được miêu tả.
- Hiệu quả của biện pháp so sánh : Đối với việc thể hiện tư tưởng của người viết giúp tạo ra lối nói hàm súc, giúp người nghe nắm bắt tư tưởng, tình cảm của người viết.
Xong phần này hy vọng các bạn làm được bài tập nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh.
Cấu tạo của phép so sánh
Biện pháp tu từ so sánh gồm có 2 vế gồm:
Vế A: Sự vật được so sánh
- Phương tiện so sánh: Là những nét tương đồng giống nhau giữa 2 vế A và B.
- Từ ngữ so sánh: Các từ ngữ so sánh phổ biến gồm: như, hơn, là…
Vế B: Sự vật dùng để so sánh
- Phương diện so sánh và từ so sánh có thể được lược bỏ bớt.
- Vế B có thể đảo lên trước vế A cùng với từ so sánh.
Những lưu ý khi sử dụng phép so sánh
Các em cần lưu ý giữa so sánh tu từ và so sánh thông thường.
- So sánh thông thường chỉ có giá trị về mặt nhận thức, thông báo và không tạo ra giá trị biểu cảm.
Ví dụ: Hoa hồng thơm hơn hoa cúc.
- So sánh tu từ làm cho đối tượng miêu tả trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu sức biểu cảm.
Ví dụ: Tiếng suối trong như tiếng hát xa – Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Bài tập phép tu từ so sánh
Đề bài tập 1: Đặt 4 câu có sử dụng biện pháp tu từ so sánh
Đáp án bài tập 1
- Câu 1: Ông nội em có chòm râu trắng như ông bụt.
- Câu 2: Bích Phương học kém hơn Minh Thư.
- Câu 3: Cô giáo em xinh như hoa.
- Câu 4: Thà có gắn học bài còn hơn ham chơi để bị điểm kém
Đề bài tập 2: Em hãy cho biết tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong câu thơ sau:
Công cha như núi Thái Sơn – Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Đáp án bài tập 2:
Tác dụng: giúp nhấn mạnh công lao sinh thành, nuôi dạy, giáo dục và chăm lo của cha mẹ lớn lao như thế nào. Chúng ta không thể nào trả hết muốn nợ sinh thành mà cha mẹ đã dành cho chúng ta. Câu tục ngữ khuyên bảo chúng ta nên hiếu thảo với gia đình.
Đặt câu sử dụng biện pháp so sánh
- Cô ấy xinh như hoa.
- Khi có gió, những bông lúa đu đưa như đang vẫy tay chào.
- Nhanh như sóc.
- Mặt trời như một quả cầu lửa khổng lồ đan từ từ nhô lên.
- Trời tối đen như mực.
Kết luận: Đây là câu trả lời cho câu hỏi biện pháp tu từ so sánh là gì? Phân loại, tác dụng và cách sử dụng phép so sánh trong làm văn miêu tả, văn nghị luận.
Từ khóa tìm kiếm : tác dụng của so sánh,tác dụng của phép so sánh,thế nào là so sánh,tác dụng so sánh,tác dụng biện pháp so sánh,so sánh là j,tác dụng của phép tu từ so sánh,tác dụng phép so sánh,biện pháp so sánh là gì,so sánh la gì,phép so sánh là gì,tác dụng biện pháp tu từ so sánh,so sánh có tác dụng gì,so sánh la gì lớp 6,biện pháp tu từ so sánh có tác dụng gì,những từ so sánh,tác dụng của bptt so sánh,khái niệm của so sánh,khái niệm về so sánh,thế nào là biện pháp tu từ so sánh,so sánh là gì lớp 6