Bạn đã bao giờ bạn tò mò về bàn tính Soroban trong Toán soroban chưa? Rằng tại sao nó lại có cấu tạo như vậy? Từng hạt, từng bộ phận của bàn tính này có ý nghĩa gì? Câu trả lời sẽ vô cùng thú vị đó. Hãy cùng Abacus Master tìm hiểu nhé!
Trẻ học toán Sorban cùng với bàn tính
Bàn tính soroban có từ bao giờ? – Toán soroban
Soroban là một bàn tính được người Nhật cải tiến, phát triển dựa trên bàn tính cổ Trung Quốc.
Đang xem: Cách tính bàn tính
Nhiều người cho rằng bàn tính là di người Trung Quốc phát minh ra. Nhưng thực tế, Soroban có nguồn gốc từ bàn tính cổ đại Hi Lạp, cách đây 26 thế kỷ. Sau đó chiếc bàn tính này lan truyền sang nhiều quốc gia khác, bằng những con đường khác nhau. Trong đó có Trung Quốc. Tại đây, người Trung Quốc đã tạo ra một loại bàn tính riêng gồm 2 hạt phía trên và 5 hạt phía dưới. Vào những năm đầu thế kỉ 16, dụng cụ tính toán này đã du nhập vào Nhật Bản. Sau đó được người Nhật cải tiến chỉ còn 1 hạt ở hàng trên và 4 hạt ở hàng dưới. Bàn tính Soroban lúc này đã trở thành công cụ tính toán phổ biến nhất của châu Á lúc bấy giờ.
Bàn tính Soroban trong Toán soroban
Chiếc bàn tính Soroban trong Toán soroban vô cùng thích hợp cho việc tính toán hệ Thập phân. Bàn tính Soroban cùng với phương pháp Toán soroban được sử dụng rộng rãi. Đặc biệt đây là loại bàn tính duy nhất còn giá trị đến tận ngày nay bất chấp sự phát triển của công nghệ với những máy tính bỏ túi hiện đại. Các trường cấp 3 tại Nhật ngày nay vẫn sử dụng bàn tính Soroban như một phần của Toán học.
Bàn tính soroban trong Toán soroban có gì khác biệt?
Bàn tính cổ Soroban thường được làm bằng gỗ đẹp mắt, được ưa chuộng đến tận ngày nay. Ngày nay, ngoài bàn tính bằng gỗ, chúng ta có thêm các bàn tính bằng nhựa, nhiều màu đa dạng, đẹp mắt. Tuy nhiên bàn tính bằng nhựa bàn tính bằng gỗ mang lại cảm giác tiếp xúc tốt hơn bàn tính bằng nhựa. Hơn nữa, âm thanh khi gảy hạt của bàn tính Soroban gỗ cũng thu hút và sống động hơn. Cho dù làm bằng chất liệu nào, thì bàn tính Soroban vẫn có cấu tạo chung gồm 5 phần:
Cấu trúc bàn tính Soroban trong Toán sorobanKhung bàn tính soroban: có hình chữ nhật, là phần bao quanh bên ngoài bàn tính.Thanh ngang: chia bàn tính làm 2 phần riêng biệtThanh gióng: xâu và giữ hạt bàn tính. Thường được làm bằng que tre tiện tròn chống gãy. Tùy vào độ lớn của số cần tính mà bàn tính Soroban có số thanh gióng khác nhau. Nhưng số lượng thanh gióng luôn là là số lẻ. Bàn tính Soroban phổ biến nhất là loại từ 10 – 23 cột. Vì kích thước nhỏ gọn, tiện dụng.Hạt bàn tínhPhần trên bàn tính mỗi hạt được quy ước bằng 5 đơn vị.Phần dưới bàn tính gồm 4 hạt trên 1 thanh gióng, quy ước mỗi hạt là 1 đơn vịĐiểm đơn vị: chấm trắng trên thanh ngang [có thể không có]
Thanh đơn vị được xem như là hàng đơn vị. Phần bên phải của thanh đơn vị là để tính toán số thập phân. Thanh liền bên trái thanh đơn vị là hàng chục, thanh trái liền tiếp theo nữa là hàng trăm, sau đó hàng ngàn, hàng triệu, v.v
Hướng dẫn cách sử dụng cơ bản của bàn tính Soroban trong Toán soroban
Nguyên tắc sử dụng bàn tính Soroban trong Toán soroban khá thú vị. Nhiều người khi tiếp xúc lần đầu tiên với loại bàn tính này thường nghĩ nó khá phức tạp. Song thực tế bàn tính Soroban sử dụng rất đơn giản. Bạn chỉ cần chỉ cho trẻ những điều cơ bản dưới đây là bé có thể làm quen với bài tính Soroban cũng như Toán soroban dễ dàng hơn.
Xem thêm: Cách Tính Ma Trận Bằng Máy Tính Fx 570Vn Plus, Cách Giải Toán Bằng Máy Tính Bỏ Túi Casio Fx
Khi 1 hạt bên dưới tiến gần thanh ngang sẽ có giá trị là 1. Tương tự 2 hạt tiến gần có giá trị là 2…
Trong hình này phép tính có giá trị = 2 – Toán sorobanKhi 1 hạt bên trên thanh ngang tiến lại gần thanh ngang có giá trị là 5Khi 1 hạt bên trên và 1 hạt bên dưới cùng tiến đến thanh ngang sẽ có giá trị là 6, tương tự với 7, 8 và 9.
Trong hình này phép tính có giá trị = 6 – Toán sorobanKhi các hạt rời xa hết thanh ngang thì phép tính toán sẽ có giá trị bằng 0.Đối với các số kết hợp cả hàng chục và hàng đơn vị : 1 hạt đi lên bên cột hàng chục và 1 hạt đi lên bên hàng đơn vị có giá trị là 11, 1 hạt đi lên bên cột hàng chục và 1 hạt đi xuống bên cột đơn vị là 15, ….
Trong hình này phép tính có giá trị = 12 – Toán soroban
Khi thực hiện các phép tính cộng trừ – Toán soroban
Ngón cái có nhiệm vụ gẩy các hạt bàn tính bên dưới thanh ngang đi lên [ thực hiện làm phép tính cộng],Ngón trỏ gẩy các hạt bàn tính đi xuống [ thực hiện phép tính tính trừ].Đối với hạt bàn tính bên trên thanh ngang sẽ sử dụng ngón trỏ để thực hiện cả cộng và trừ.
READ: Cách Tính Cotg Trên Máy Tính Fx 500Ms, Tìm Tslg Bằng Máy Tính Fx
Xem thêm: Cách Làm Con Dấu Tên Chỉ Từ 80K Lấy Ngay, Miễn Phí Giao Dấu, Làm Con Dấu Tên Tiếng Nhật Katakana Giá Rẻ
Bàn tính soroban có vai trò như thế nào trong chương trình Toán soroban
Bàn tính Soroban là một phần vô cùng quan trọng trong phương pháp Toán soroban. Đây là công cụ lý tưởng để các bạn nhỏ có thể tiếp cận với phương pháp Toán soroban vô cùng tuyệt vời này. Trong Toán soroban, trẻ sẽ được luyện tập với bàn tính Soroban trước. Sau đó hình dung, tưởng tượng ra bàn tính và sự di chuyển của các hạt trong quá trình tính toán. Trẻ sẽ phải tập trung cao độ trong suốt quá trình tính toán của Toán soroban. Một số ít vùng ít hoạt động trong não bộ được đánh thức. Do đó não bộ có điều kiện phát triển nhiều tiềm năng vốn có nhờ Toán soroban.
Toán soroban là một phần trong chương trình Toán Luyện Trí Tuệ Abacus Master. Trung tâm đào tạo Toán soroban Abacus Master là thương hiệu toàn cầu, có mặt trên 27 quốc gia, với hàng trăm trung tâm đào tạo huấn luyện trẻ em môn Toán Trí Tuệ. Sử dụng bàn tính thật và ảo để tính toán ở tốc độ nhanh hơn máy tính với độ chính xác tuyệt đối. Abacus Master Việt Nam tự hào khi là một trong những đơn vị đào tạo Toán soroban tại Việt Nam!
Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Cách tính
Trừ 6 từ cột hàng đơn vị H. Dùng số bổ sung. Trừ 1 từ cột hàng chục G, sau đó. Thêm số bổ sung của 6 là 4 vào cột H, ta có kết quả là 865 trên cột FGH như hình 22.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Hướng dẫn sử dụng bàn tính soroban, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN Dưới đây là cách sử dụng chiếc bàn tính Soroban của Nhật Bản [loại bàn tính có cấu tạo 1 hạt ở hàng trên và 4 hạt ở hàng dưới]. Tôi yêu Soroban Nhật Bản vì đó là loại hình bàn tính mà tôi thường dùng. Việc sưu tầm bàn tính đã trở thành niềm đam mê của tôi. Nhiều cái được làm thủ công rất cẩn thận và nhìn thật đẹp mắt, đặc biệt là những cái đã có từ lâu đời. Một vài chiếc trong bộ sưu tập của tôi có cả chữ ký của người đã làm ra nó. Có vẻ như họ rất trân trọng sản phẩm thủ công này. Tôi yêu cái cách họ sáng tạo và cảm nhận về những chiếc bàn tính ấy. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Người Trung Quốc có phiên bản bàn tính riêng của họ với cấu tạo 2 hạt ở hàng trên và 5 hạt ở hàng dưới, gọi là Suanpan. Soroban và Suanpan chỉ khác nhau một chút về cấu tạo, còn cách sử dụng và lợi ích mà chúng mang lại thì hầu như là giống nhau. Bàn tính Soroban [Nhật Bản] [Hình.1] Bàn tính Soroban được cấu tạo bởi khung và các cột dọc gồm các hạt có thể di chuyển lên xuống trên đó. Chia bàn Hàng trên: 1 hạt tương đương 5 đơn vị Xà giữa Hàng dưới 4 hạt, mỗi hạt tương đương 1 đơn vị A B C D E F G H I J K L Hàng thập phân Hàng đơn vị Hàng chục Hàng trăm Hàng nghìn Hàng triệu HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 tính thành hai phần trên và dưới là một thanh ngang gọi là xà giữa. Hạt bàn tính Chiếc bàn tính Soroban hiện đại có 1 hạt nằm phía trên xà giữa và 4 hạt nằm dưới xà giữa. Hạt phía trên có giá trị là 5 [đơn vị, chục, trăm, nghìn, vv]. Mỗi hạt phía dưới có giá trị là 1 [đơn vị, chục, trăm, nghìn, vv] Dọc theo chiều dài của xà giữa, bạn có thể nhận thấy cứ cách 3 cột thì lại có 1 dấu chấm. Dấu chấm đó được gọi là điểm đơn vị. Bạn có thể bắt đầu phép tính với bất kỳ cột nào có điểm đơn vị ở trên. Các dấu chấm ấy cũng có chức năng như dấu phân chia hàng nghìn, hàng triệu, hàng tỉ, Ví dụ như trong ảnh 1, nếu coi cột I là cột đơn vị, thì cột F sẽ là hàng nghìn và cột C sẽ là hàng triệu. Thiết lập số trên bàn tính Soroban Chỉ dùng ngón cái và ngón trỏ để thiết lập số trên bàn tính. Ngón cái đẩy các hạt phía dưới tiến về phía xà giữa. Ngón trỏ làm tất cả những phần việc còn lại như gạt hạt phía trên xuống phía xà giữa, đẩy hạt đó về vị trí cũ hoặc gạt các hạt phía dưới về vị trí ban đầu. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Hình.2: Ngón cái đẩy các hạt phía dưới lên Hình 3: Ngón chỏ gạt các hạt phía dưới xuống Hình 4: Ngón chỏ gạt hạt phía trên xuống HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Hình 5: Ngón chỏ đẩy hạt phía trên lên Khi thiết lập số trên bàn tính, ta đẩy và gạt các hạt bàn tính để chúng chạm vào xà giữa. Đẩy 1 hạt phía dưới lên để nó chạm vào xà giữa thì cột bàn tính đó thể hiện giá trị là 1. Khi 3 hạt phía dưới chạm vào xà giữa thì cột đó có giá trị là 3. o Để thiết lập giá trị là 5 thì đẩy hết các hạt phía dưới ra xa xà giữa và gạt hạt phía trên xuống chạm vào xà. o Gạt cùng lúc 2 hạt phía dưới và 1 hạt phía trên chạm vào xà giữa thì cột đó có giá trị là 7. Trong Hình 6, từ trái sang phải, mỗi cột thể hiện giá trị là 1, 3, 5, 7 và 9. Nếu coi cột F là hàng đơn vị, thì chiếc bàn tính HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 nằm bên tay phải thể hiện giá trị là 42.386 ở các cột B, C, D, E và F. 42386 Hình 6 Xóa dữ liệu trên bàn tính Trước khi thực hiện phép tính, bạn phải xóa hết dữ liệu trên bàn tính, tức là đưa bàn tính về giá trị 0. Đầu tiên bạn hãy dựng thẳng đứng bàn tính để tất cả các hạt trôi xuống phía dưới. Sau đó đặt bàn tính nằm xuống mặt phẳng trước mặt, dùng ngón trỏ của tay phải để đẩy các hạt phía trên xà giữa ra xa xà giữa giống như hình số 7. Hình 7 Luôn luôn thao tác từ trái sang phải Điều cơ bản nhất cần ghi nhớ khi sử dụng bàn tính gẩy Soroban là bạn phải thao tác từ trái sang phải. Điều này có vẻ hơi kỳ lạ nhưng lại rất quan trọng. Đó là một trong HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 những điểm mạnh của chiếc bàn tính gẩy. Điều đó cho phép bạn giải những phép toán với tốc độ nhanh và độ chính xác cao. Để hiểu hơn về điều này, bạn hãy thử thực hiện phép tính sau: 237 + 152 = 389. Bạn hãy thiết lập số 237 trên bàn tính từ trái sang phải. Bây giờ thực hiện phép tính + 152 bằng cách thêm 1 vào cột hàng trăm, thêm 5 vào cột hàng chục và thêm 2 vào cột hàng đơn vị. Bạn sẽ thấy kết quả là 389. Thực hiện phép trừ tương tự như thế. Bây giờ bạn hãy làm phép tính 187 - 125 = 62. Thiết lập số 187 trên bàn tính từ trái sang phải. Sau đó -125 bằng cách trừ 1 từ cột hàng trăm, trừ 2 từ cột hàng chục và trừ 5 ở cột hàng đơn vị. Kết quả sẽ là 62. Thực hiện phép cộng và trừ đơn giản Sử dụng bàn tính gẩy Soroban để thực hiện phép cộng và phép trừ khá đơn giản và dễ hiểu. Trong mỗi phép tính dưới đây, các hạt được cộng vào hoặc trừ đi khi cần thiết. Phép cộng đơn giản HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Phép trừ đơn giản HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi phép tính đang được thực hiện, mà các cột không còn đủ hạt để hoàn thành việc cộng hoặc trừ. Ở phần sau, chúng ta sẽ học cách sử dụng số bổ sung và các quy tắc để có thể cộng hoặc trừ với tốc độ cao mà không cần phải suy nghĩ. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 SỐ BỔ SUNG Các quy tắc Đối với những người sử dụng thành thạo, bàn tính gẩy Soroban là một công cụ tính toán rất hiệu quả. Người ta coi nó như một loại máy móc cơ giới hóa vì tốc độ thực hiện phép tính của nó rất cao. Nó giúp người ta tính toán mà không phải suy nghĩ nhiều, chỉ cần thao tác thêm và bớt các hạt một cách máy móc trên bàn tính. Với suy nghĩ như thế, người ta sử dụng 5 và 10 làm số bổ sung. Số 5 là tổng của từng cặp bạn nhỏ sau: 4 & 1 và 3 & 2 Số 10 là tổng của từng cặp bạn nhỏ sau: 9 & 1, 8 & 2, 7 & 3, 6 & 4, 5 & 5 Như vậy chúng ta cần phải nhớ các cặp số bổ sung sau: o Bạn nhỏ của 1 là 4 vì 1 + 4 = 5. Bạn lớn của 1 là 9 vì 1 + 9 = 10 o Bạn nhỏ của 2 là 3 vì 2 + 3 = 5. Bạn lớn của 2 là 8 vì 2 + 8 = 10 o Bạn nhỏ của 3 là 2 vì 3 + 2 = 5. Bạn lớn của 3 là 7 vì 3 + 7 = 10 o Bạn nhỏ của 4 là 1 vì 4 + 1 = 5. Bạn lớn của 4 là 6 vì 4 + 6 = 10 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 o Bạn nhỏ của 5 là 0 vì 5 + 0 = 5. Bạn lớn của 5 là 5 vì 5 + 5 = 10 o Bạn của 6 là 4 vì 6 + 4 = 10 o Bạn của 7 là 3 vì 7 + 3 = 10 o Bạn của 8 là 2 vì 8 + 2 = 10 o Bạn của 9 là 1 vì 9 + 1 = 10 Trên đây là những quy tắc khá quan trọng mà người mới học môn bàn tính phải ghi nhớ. Điều này cũng được xem như là định lý, hay mệnh đề toán học. Nếu người học không nắm được quy tắc này thì sẽ không thể tính toán nhanh được. Những ví dụ sau đây sẽ minh họa cách sử dụng các cặp bạn nhỏ khi cộng và trừ. Khi nhìn thấy phép tính, bạn hãy cố gắng không suy nghĩ trước, không tự tính nhẩm trong đầu trước theo cách thông thường. Hãy thao tác trên bàn tính để biết kết quả. Hãy làm theo hướng dẫn dưới đây và bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy bàn tính gẩy có thể giúp bạn thực hiện phép tính nhanh, dễ dàng và cực kỳ chính xác, ngay cả khi phép tính chứa rất nhiều con số. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 PHÉP CỘNG Trong phép cộng, phải luôn trừ đi số bổ sung. VD1: Thực hiện phép tính cộng 4 + 8 = 12 [Hình 8] Thiết lập 4 trên cột B, sau đó cộng thêm 8. Vì cột B không có đủ 8 nên ta phải dùng số bổ sung. Số bổ sung của 8 là 2. Vì vậy, trừ 2 ở cột B rồi đẩy 1 hạt ở cột hàng chục A về phía xà giữa. Ta được kết quả là 12. [Hình.8] 4 + 8 = 12, trình tự thao tác trên bàn tính sẽ là 4 - 2 + 10 = 12 Hình.8 Bài tập tương tự 4+9 4+7 4+6 3+9 3+8 3+7 2+9 2+8 1+9 9+9 9+8 9+7 9+6 8+9 8+8 8+7 7+9 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 VD2: Thực hiện phép tính cộng 6 + 7 = 13 Lấy 6 trên cột B. Cộng thêm 7. Cột B không có đủ 7 nên ta lại dùng số bổ sung. Số bổ sung của 7 là 3, vì vậy ta trừ 3 ở cột B và đẩy 1 hạt ở cột hàng chục A tiến về phía xà giữa. [Hình.9] 6 + 7 = 13 trình tự thao tác trên bàn tính sẽ là 6 - 5 + 2 + 10 = 13 Hình.9 Phép tính trên ta đã sử dụng cặp bạn 7 & 3 , 2 & 3 Bài tập tương tự 5+6 5+7 5+8 5+9 6+6 6+8 7+6 7+7 8+6 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 PHÉP TRỪ Trong phép trừ, phải luôn cộng số bổ sung. VD1: Thực hiện phép tính trừ 11 - 7 = 4 Lấy 11 trên 2 cột A, B. Trừ 7. Vì cột B chỉ có 1, 1 không trừ được cho 7 nên ta phải dùng số bổ sung. Số bổ sung của 7 là 3. **Trong phép trừ, thứ tự thao tác trên bàn tính không giống như khi ta làm phép cộng**. Bắt đầu phép tính bằng việc bớt đi 1 hạt [tương đương 10 đơn vị] ở cột hàng chục A, rồi cộng thêm 3 ở cột B. Ta được kết quả là 4. [Hình.10] Hình.10 Bài tập tương tự 10-6 10-7 10-8 10-9 11-8 11-9 12-8 12-9 13-9 15-9 15-8 15-7 15-6 16-9 16-8 16-7 17-9 11 - 7 = 4 trình tự thao tác trên bàn tính sẽ là: 11 - 10 + 3 = 4 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 VD2 : Thực hiện phép tính trừ: 13 - 6 = 7 Thiết lập số 13 trên 2 cột A và B. Trừ 6. Dùng số bổ sung như sau: Trong trường hợp này, số bổ sung của 6 là 4. Bắt đầu phép tính bằng việc bớt đi 1 hạt [tương đương 10 đơn vị] ở cột hàng chục A, rồi cộng thêm 4 ở cột B. Ta được kết quả là 7. [Hình.11] Hình.11 13 - 6 = 7. Trình tự thao tác trên bàn tính sẽ là 13 - 10 + 5 - 1 = 7 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 THỨ TỰ CÁC CỘT TRÊN BÀN TÍNH Những người mới làm quen với môn bàn tính dễ nhầm thứ tự các cột. Các phép tính ở phần trước đều được thực hiện trên 2 cột của bàn tính. Bạn phải chú ý thứ tự thao tác trên bàn tính. NGUYÊN TẮC THAO TÁC KHI THỰC HIỆN PHÉP CỘNG 1. Trước tiên ta phải trừ đi số bổ sung từ cột bên phải. 2. Sau đó thêm 1 hạt vào cột bên trái NGUYÊN TẮC THAO TÁC KHI THỰC HIỆN PHÉP TRỪ 1. Trước tiên ta trừ 1 hạt ở cột bên trái. 2. Sau đó cộng thêm số bổ sung ở cột bên phải. Đây là cách thực hiện phép tính hiệu quả nhất và đúng nhất. Sau khi thực hiện xong thao tác trên cột này, ta tập trung sự chú ý sang cột khác ngay. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 KẾT HỢP DI CHUYỂN GIỮA CÁC NGÓN TAY Để thao tác trên bàn tính nhanh và hiệu quả, bạn phải biết kết hợp chuyển động giữa các ngón tay. Vào thế kỷ trước, trước khi máy tính điện tử trở thành phổ biến, ủy ban bàn tính của phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản thường xuyên tổ chức những cuộc thi cho các cá nhân muốn có được một giấy phép để làm việc như một nhân viên bàn tính. Các kỳ thi bắt đầu ở cấp độ 10 [dễ nhất] cho đến cấp độ 1 [khó nhất]. Những cá nhân vượt qua được các kỳ thi cấp độ 1, cấp độ 2 hoặc 3 thì sẽ đủ điều kiện để làm việc cho chính phủ hoặc cho doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng. Trong các cuộc thi, thí sinh được phát cho những chuỗi phép tính. Các phép tính ấy phải được hoàn thành trong một khung thời gian nhất định. Tất nhiên độ chính xác là yếu tố quan trọng nhất, nhưng thí sinh giỏi nhất phải là người làm đúng và làm rất nhanh. Thao tác nhanh được là HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 do có sự rèn luyện sự kết hợp di chuyển giữa các ngón tay. Trong những ví dụ dưới đây, tôi đưa ra 2 cách kết hợp chuyển động của ngón tay trong mỗi phép toán. Đây là một vài ví dụ minh họa cách kết hợp di chuyển ngón tay. Ví dụ 1: 8 + 7 = 15 Với những người mới học cách sử dụng bàn tính, thì đây là cách kết hợp tự nhiên nhất. 1. Dùng ngón cái và ngón trỏ của tay phải để kéo 5 và 3 ở cột C về phía xà giữa để có giá trị là 8. Ngón cái và ngón trỏ phải thao tác cùng một lúc. 2. Sau đó dùng ngón trỏ của tay phải bớt 3 ở cột C và ngón trỏ của tay phải thêm 10 ở cột B. Tay trái và tay phải thao tác cùng một lúc. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Bước 1 Bước 2 Bằng việc kết hợp sự chuyển động của các ngón tay, ta có thể hoàn thành phép tính chỉ với 2 lần di chuyển ngón tay, thay vì 4 lần. Dưới đây là một số phép tính cần có sự di chuyển kết hợp của các ngón tay: 6+9, 7+8, 7+9, 8+8, 8+9, 9+6, 9+7, 9+8, 9+9. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Ví dụ 2: 15 + 8 = 23 1. Đầu tiên, dùng ngón trỏ của tay phải để thiết lập 5 ở cột C và dùng ngón trỏ của tay trái để thiết lập 10 ở cột B. Lúc này ta có giá trị 15 trên bàn tính. Lưu ý là 2 tay phải thao tác cùng 1 lúc. 2. Ta có: + 8 = + 10 – 2. Dùng ngón trỏ và ngón cái của tay phải để trừ 2 ở cột C bằng cách đẩy 3 hạt phía dưới lên và 1 hạt phía trên xà ngang ra xa xà giữa. Dùng ngón trỏ của tay phải để thêm 10 ở cột hàng chục B. Ta được kết quả là 23. Lưu ý: 2 tay thao tác cùng một lúc. Bước 1 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Bước 2a Bước 2b Bằng cách kết hợp chuyển động của các ngón tay, ta có thể hoàn thành phép tính sau 2 lần di chuyển, thay vì 5 lần. Đây là một số phép tính có sử dụng sự kết hợp ngón tay như trên: 15+6, 15+7, 15+9, 6+6 6+7, 6+8, 7+6, 7+7, 8+6 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Ví dụ 3: 9 + 3 = 12 Dùng ngón cái và ngón trỏ của tay phải để thiết lập 9 trên cột C. Ta có: + 3 = + 10 – 7. Dùng ngón trỏ và ngón cái của tay phải trừ 7 ở cột C. Dùng ngón trỏ của tay trái cộng 10 ở cột B. Ta được kết quả là 12. Lưu ý: 2 tay thao tác cùng một lúc. Bước 1 Bước 2a HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Bước 2b Bằng cách kết hợp chuyển động của các ngón tay, bạn có thể hoàn thành phép tính sau hai lần di chuyển ngón tay thay vì 5 lần. Những ví dụ khác có sử dụng sự kết hợp ngón tay như trên: 6+4, 7+3, 7+4, 8+2, 8+3, 8+4, 9+1, 9+2, 9+4 Ví dụ 4: 14 – 9 = 5 Dùng ngón cái trong cả 2 lần dịch chuyển. Lấy 10 ở cột B và 4 ở cột C. Dùng ngón trỏ để trừ 10 ở cột B Kết hợp dịch chuyển ngón tay. Dùng ngón trỏ để cộng 5 ở cột C và bớt 4 ở cột đó. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Bước 1 Bước 2 Bước 3 Một số ví dụ có sử dụng thao tác tay tương tự: 11-6, 12-6, 12-7, 13-6, 13-7, 13-8, 14-6, 14-7, 14-8 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Ví dụ 5: 11 – 7 = 4 1. Dùng ngón cái để thiết lập 10 trên cột B và 1 trên cột C. 2. Dùng ngón trỏ để trừ 10 ở cột B và dùng ngón cái để cộng 3 ở cột C. Bước 1 Bước 2 Một số ví dụ có sử dụng thao tác tay tương tự: 10-6, 10-7, 10-8, 10-9, 11-8, 11-9, 12-8, 12-9, 13-9 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Đơn giản, Nhanh và Hiệu Quả Phép cộng và phép trừ là hai phép toán căn bản nhất trên bàn tính Soroban. PHÉP CỘNG Ví dụ: 135 + 321 = 456 Bước 1: Coi cột H là cột hàng đơn vị, thiết lập số 135 trên 3 cột FGH. [Hình.12] Hình.12 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Bước 2: Cộng 3 vào cột hàng trăm F. Bước 3: Cộng 2 vào cột hàng chục G. Bước 4 và kết quả: Cộng 1 ở cột hàng đơn vị H => ta được kết quả là 456 trên cột FGH [Hình.13] Hình.13 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Những ví dụ trên khá đơn giản. Bây giờ chúng ta sẽ chuyển sang một ví dụ phức tạp hơn. Ví dụ: 456 + 567 = 1023 Bước 1: Thiết lập số 456 trên cột FGH , coi cột H là cột hàng đơn vị. [Hình.14] Hình 14 Bước 2: Cộng 5 ở cột hàng trăm F ta có 956 trên cột FGH. [Hình.15] Hình 15 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Bước 3: Cộng 6 ở cột hàng chục G. Nhưng không đủ số hạt Vậy ta phải trừ số bổ sung của 6 là 4, sau đó.... Bước 3a: Cộng 1 ở cột hàng trăm F. Nhưng không còn hạt nào để lấy Vậy ta phải trừ số bổ sung của 1 là 9, sau đó.... Bước 3b: Thêm 1 ở cột hàng nghìn E, ta có 1016 trên cột EFGH như Hình 16 Hình 16 Bước 4: Cộng 7 vào cột hàng đơn vị H. Nhưng cột H không còn đủ số hạt => Trừ đi số bổ sung của 7 là 3. Sau đó thêm 1 vào cột hàng chục G. Cuối cùng ta được kết quả là 1023 trên cột EFGH như hình 17. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Hình.17 NĐiều quan trọng tôi muốn nhấn mạnh ở đây là khi bạn tính toán với bàn tính, bạn không nên nhẩm theo cách tính thông thường. Hãy tập trung hoàn toàn vào việc sử dụng bàn tính để tìm ra kết quả cuối cùng chứ không nên nhẩm theo cách thông thường rồi mới thiết lập kết quả trên bàn tính. Ví dụ ở bước thứ 4 này: 7 + 1016, bạn dễ dàng nhẩm theo cách thông thường để có kết quả là 1023. Tuy nhiên, làm như thế là bạn đã không tính toán theo quy tắc của bàn tính. Bạn phải sử dụng số bổ sung và thực hiện phép tính theo quy tắc bàn tính soroban thì bạn mới có thể thực sự giỏi về bàn tính sau này. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 PHÉP TRỪ Ví dụ: 4321 - 3456 = 865 Bước 1: Thiết lập số 4321 trên cột EFGH như hình 18, coi cột H là cột hàng đơn vị. Hình.18 Bước 2: Trừ 3 từ cột hàng nghìn E, ta có 1321 trên cột EFGH. [Hình.19] Hình.19 HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG BÀN TÍNH SOROBAN CÔNG TY THIẾT BỊ GIÁO DỤC BÀN TÍNH TIẾN MINH bantinh.vn – noithat888.com 0904718133 - 0986550236 Bước 3: Trừ 4 từ cột hàng trăm F. Nhưng không đủ hạt => Dùng số bổ sung. Trừ 1 từ cột hàng nghìn E, sau đó.... Cộng số bổ sung của 4 là 6 vào cột hàng trăm F, ta có 921 trên cột FGH như hình 20. Hình.20 Bước 4: Trừ 5 từ cột hàng chục G. Nhưng không đủ hạt => Trừ 1 từ cột hàng trăm F, sau đó.... Cộng số bổ sung của 5 là 5 vào cột hàng chục G, ta có 871 trên cột FGH như hình 21. Hình.21 Bước 5: Trừ 6 từ cột hàng đơn vị H. Dùng số bổ sung. Trừ 1 từ cột hàng chục G, sau đó.... Thêm số bổ sung của 6 là 4 vào cột H, ta có kết quả là 865 trên cột FGH như hình 22. Hình.22
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- su_dung_ban_tinh_gay_trong_tinh_toan_9884.pdf