GIỚI THIỆU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài Môi trường sống và các nhân tố sinh thái này các em cần:
- Nêu được các nhân tố sinh thái và ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái lên cơ thể sinh vật [ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm]
- Trình bày được sự thích nghi của sinh vật với môi trường sống.
NỘI DUNG BÀI HỌC
Hôm nay chúng ta sẽ bắt đầu chuyên đề mới: Sinh thái học.
Bài: Môi trường sống và các nhân tố sinh thái.
1. Môi trường sống và các nhân tố sinh thái
1.1. Môi trường sống
Khái niệm: Môi trường sống bao gồm tất cả các nhân tố bao quanh sinh vật, có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự sinh trưởng, phát triển và sinh sản của sinh vật.
1.2. Các loại môi trường sống
Chia môi trường sống thành 4 loại môi trường:
- Môi trường cạn: [bao gồm mặt đất và khí quyển] là nơi sinh sống của hầu hết các loài sinh vật trên Trái đất.
- Khí quyển: sinh vật phân bố ở các tầng cao khác nhau lên đến hàng chục kilomet.
- Môi trường nước: [bao gồm các vùng nước ngọt, nước mặn, nước lợ] là nơi sinh sống của các sinh vật thủy sinh.
- Môi trường đất: [bao gồm các lớp đất có độ sâu khác nhau], thường có các loài vi khuẩn, vi sinh vật đất sinh sống.
- Môi trường sinh vật: là cơ thể của các loài sinh vật, chủ yếu là động vật và thực vật, lnoiw sinh sống cho các loài sinh vật khác [kí sinh hoặc cộng sinh].
1.3. Các nhân tố sinh thái
Khái niệm: Nhân tố sinh thái là các nhân tố của môi trường sống, có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên đời sống của sinh vật.
Phân loại:
- Nhóm nhân tố vô sinh: là nhóm nhân tố vật lý và hóa học.
- Nhóm nhân tố hữu sinh: gồm thế giới hữu cơ của môi trường sống tác động lên đời sống của sinh vật. [thức ăn, kẻ thù, loài sinh vật gây bệnh,...]. Con người được coi là nhân tố sinh thái đặc biệt, thuộc nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh.
2. Giới hạn sinh thái và ổ sinh thái
2.1. Giới hạn sinh thái
Giới hạn nhiệt độ của Cá Rô phi Việt Nam
Khái niệm: Giới hạn sinh thái là một khoảng giá trị nhất định của một nhóm nhân tố sinh thái, cho phép loài tồn tại và sinh trưởng, phát triển ổn định theo thời gian.
Trong giới hạn sinh thái có các khoảng giá trị như sau:
- Khoảng thuận lợi: là khoảng giá trị của nhân tố sinh thái cho phép loài thực hiện chức năng sống tốt nhất.
- Khoảng chống chịu chịu là khoảng giá trị của các nhân tố sinh thái gây ức chế cho các hoạt động sống của sinh vật.
- Giới hạn dưới và giới hạn trên [điểm gây chết].
2.2. Ổ sinh thái
Khái niệm: Ổ sinh thái là một ổ không gian sinh thái mà ở đó tất cả các nhân tố sinh thái đều nằm trong giới hạn cho phép loài tồn tại và phát triển lâu dài.
Nơi ở là sinh sống của các loài.
3. Quy luật tác động của các nhân tố sinh thái
Quy luật tác động đồng thời: sinh vật sống trong môi trường sống sẽ chịu tác động đồng thời của tất cả các nhân tố sinh thái.
Để so sánh giới hạn sinh thái về 1 nhân tố sinh thái của 2 loài, chúng ta lấy giới hạn trên trừ giới hạn dưới của mỗi loài. Rồi so sánh 2 kết quả này. Kết quả càng lớn chứng tỏ loài này có giới hạn sinh thái rộng hơn.
Ví dụ:
Loài xương rồng xa mạc có giới hạn nhiệt độ từ 0 -56 độ C,trong đó điểm cực thuận là 32 độ C. Loài cá rô phi Việt Nam có giới hạn nhiệt độ là 5-42 độ C,trong đó điểm cực thuận là 30 độ C.
So sánh:
- Loài xương rồng sa mạc [khoảng giới han: 56 độ C]có có giới hạn sinh thái về nhiệt độ rộng hơn hơn cá rô phi [khoảng giới hạn: 37 độ C]
Các câu hỏi liên quan
Hãy vẽ sơ đồ mô tả giới hạn sinh thái của: - Loài vi khuẩn suối nước nóng có giới hạn nhiệt độ từ 0oC đến +90oC, trong đó điểm cực thuận là +55oC. - Loài xương rồng sa mạc có giới hạn nhiệt độ từ 0oC đến +56oC, trong đó điểm cực thuận là +32oC.
đã hỏi 25 tháng 3, 2020 trong Sinh học lớp 9 bởi manh7a1 ● Ban Quản Trị Tiến sĩ [18.9k điểm]
Cho biết môi trường đới nóng phân bố chủ yếu trong giới hạn của các vĩ tuyến nào? Nêu tên các kiểu môi trường đới nóng.
Cho các phát biểu sau về giới hạn sinh thái: [1] Những loài có giới hạn sinh thái càng hẹp thì có vùng phân bố càng rộng. [2] Loài sống ở vùng xích đạo có giới hạn sinh thái về nhiệt độ hẹp hơn loài sống ở vùng cực. [3] Ở cơ thể còn non có giới hạn sinh thái hẹp hơn so với cơ thể trưởng thành. [4] Cơ thể sinh vật sinh trưởng tốt nhất ở khoảng cực thuận của giới hạn sinh thái. [5] Giới hạn sinh thái là khoảng thuận lợi của một nhân tố sinh thái mà trong khoảng đó sinh vật tồn tại và phát triển. Số phát biểu có nội dung đúng là
Đáp án C
Xét các phát biểu của đề bài: [1] sai. Những loài có giới hạn sinh thái càng hẹp thì có vùng phân bố càng bị hạn chế. Loài có giới hạn sinh thái càng rộng thì có vùng phân bố càng rộng. [2] đúng. Ở vùng xích đạo có biên độ về nhiệt độ hẹp hơn so với biên độ nhiệt độ ở vùng cực do đó loài sống ở vùng xích đạo có giới hạn sinh thái về nhiệt độ hẹp hơn loài sống ở vùng cực. [3] đúng. [4] đúng. [5] sai. Giới hạn sinh thái là khoảng giá trị xác định của một nhân tố sinh thái mà trong khoảng đó sinh vật có thể tồn tại và phát triển theo thời gian. Trong giới hạn sinh thái có khoảng chống chịu và khoảng thuận lợi. Vậy có 3 phát biểu đúng → Đáp án C
. 22/06/2018
. 21/06/2018
2 Trả lời . 21/06/2018
. 13/06/2018
1 Trả lời . 13/06/2018
. 14/01/2018
. 23/03/2017
. 23/03/2017
. 23/03/2017
. 23/03/2017
. 23/03/2017
. 23/03/2017
. 23/03/2017
. 23/03/2017
. 18/02/2017
. 07/02/2017
. 01/02/2017
. 01/02/2017
. 26/01/2017
. 26/01/2017
Xem thêm bình luận [14/34]