Đậu phụ có hương vị non mềm và rất lành tính, tuy nhiên có một số người chỉ nên ăn ít hoặc thậm chí không nên ăn để đảm bảo sức khoẻ.
Đậu phụ là một món ăn truyền thống của châu Á, được làm từ đậu nành. Dù ăn trực tiếp hay sử dụng bất kỳ phương pháp nấu nướng nào thì cũng khó có thể che giấu được hương vị tươi ngon, mềm thơm của nó. Đây là món ngon thường xuyên xuất hiện trên bàn ăn và được nhiều người yêu thích.
Đậu phụ rất giàu chất dinh dưỡng và các nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể như sắt, canxi, photpho, magie,… Không chỉ vậy, tỷ lệ tiêu hoá và hấp thụ của đậu phụ cao tới 95%. Chỉ cần hai miếng đậu phụ nhỏ là có thể đáp ứng nhu cầu canxi hằng ngày của một người trưởng thành. Mặc dù đậu phụ rất có lợi cho sức khoẻ, tuy nhiên không phải ai ăn cũng thích hợp. 6 nhóm người sau đây nếu ăn quá nhiều đậu phụ sẽ gây hại cho sức khoẻ.
Bệnh nhân gout
Đậu phụ là thực phẩm có lượng purin khá cao, cứ 100g đậu phụ thì chứa khoảng 55,5 mg purin. Bởi vậy, bệnh nhân gout tốt nhất không nên ăn quá nhiều đậu phụ bởi nó sẽ làm tăng axit uric trong máu, dễ gây ra cơn gout cấp tính hoặc làm nặng thêm tình trạng bệnh, gây nguy hiểm đến sức khoẻ của cơ thể.
Bệnh nhân suy thận
Đậu phụ chứa nhiều đạm thực vật, sau khi ăn sẽ được chuyển hoá trong cơ thể, cuối cùng phần lớn sẽ trở thành chất thải chứa nito, được thận đào thải ra ngoài. Khi chức năng thận bị suy giảm, khả năng bài tiết chất thải giảm đi rất nhiều. Nếu ăn nhiều đậu phụ thì lượng đạm trong cơ thể sẽ tăng thêm, khiến thận phải làm việc vất vả hơn, dễ dẫn đến suy giảm chức năng thận hơn nữa.
Bệnh nhân bị viêm dạ dày
Bệnh nhân bị viêm dạ dày cấp tính và viêm dạ dày mạn tính cũng không nên ăn quá nhiều đậu phụ. Bởi chứa nhiều đạm thực vật nên nếu ăn quá nhiều đậu phụ cùng một lúc, không chỉ cản trở quá trình hấp thụ sắt của cơ thể mà còn kích thích tiết axit trong dạ dày gây đầy hơi đầy hơi ở ruột.
Bệnh nhân loét dạ dày tá tràng
Viêm loét dạ dày tá tràng chủ yếu bao gồm viêm loét dạ dày, hành tá tràng, đối với những bệnh nhân mắc bệnh này, chức năng tiêu hoá yếu hơn so với người bình thường. Nếu ăn đậu phụ, một loại thực phẩm chứa nhiều nhân purin thì rất có thể sẽ thúc đẩy tiết nhiều dịch vị, từ đó làm bệnh nặng thêm. Ngoài ra nếu ăn quá nhiều đậu phụ sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, dẫn đến chứng đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy, … Do đó, bệnh nhân viêm loét dạ dày tá tràng chỉ nên ăn ít hoặc không ăn đậu phụ càng tốt.
Những người bị lạnh bụng
Đậu phụ có tính hàn, vì vậy đối với một số phụ nữ có thể trạng yếu ớt, tử cung lạnh thì không nên ăn quá nhiều. Đặc biệt đối với những người bị lạnh bụng, nếu ăn đậu phụ quá mức sẽ gây ra tình trạng khó chịu như tức ngực, buồn nôn, …
Bệnh nhân xơ cứng động mạch
Đậu phụ là một loại chế phẩm từ đậu nành và chứa nhiều methionine, chất này sẽ được chuyển hoá thành cysteine dưới tác dụng của các enzym, gây tổn thương các tế bào nội mô của thành động mạch, khiến cho cholesterol và triglyceride dễ bị đọng lại trong thành động mạch. Sự tích tụ của các chất này làm thúc đẩy sự hình thành xơ cứng động mạch, còn đối với bệnh nhân đang điều trị xơ cứng động mạch thì sẽ làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.
Nhìn chung, đậu phụ là một loại thực phẩm lành tính, tuy nhiên những nhóm người trên nên hạn chế hoặc không ăn đậu phụ trong khẩu phần hằng ngày để đảm bảo sức khoẻ. Ngay cả những người có sức khoẻ bình thường cũng không nên ăn quá nhiều đậu phụ cùng một lúc bởi nó có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hoá và các triệu chứng khó tiêu.
Đậu phụ là món ăn phổ biến trong các bữa cơm của gia đình Việt Nam. Thế nhưng, nhiều người chưa nắm được lợi ích cũng như tác dụng phụ khi sử dụng đậu phụ.
Đậu phụ chứa hàm lượng lớn protein, canxi, vitamin E, không cholesterol và ít carbohydrate có thể mang lại một số lợi ích sức khỏe nhất định.
Bệnh tiểu đường
Các sản phẩm từ đậu nành làm giảm lượng đường trong máu ở những người bị bệnh tiểu đường.
Ung thư
Đậu phụ là nguồn selen dồi dào, khoáng chất cần thiết cho cơ thể để giúp hệ thống chống oxy hóa hoạt động đúng đắn, từ đó ngăn ngừa ung thư đường ruột. Đàn ông cũng có thể ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt bằng cách ăn đậu phụ, nhưng với số lượng vừa phải.
Ngăn ngừa bệnh tim
Các chế phẩm từ đậu nành, đậu phụ chứa isoflavone làm giảm mức độ cholesterol xấu hoặc lipoprotein mật độ thấp trong cơ thể, từ đó tăng cường sức khỏe tim mạch.
Tác dụng phụ
Mặc dù có nhiều lợi ích, việc tiêu thụ quá nhiều đậu phụ lại gây ra những rủi ro tiềm ẩn tối với sức khỏe.
Sỏi thận: Đậu phụ rất giàu oxalat, chịu trách nhiệm gây ra sỏi thận. Theo kết luận của một nghiên cứu trên tạp chí Journal of Agriculture and Food Chemistry [Mỹ], sau khi oxalat được hấp thụ vào cơ thể từ đậu phụ, nó được bài tiết vào nước tiểu nhưng không thể chuyển hóa. Trong nước tiểu, nó kết hợp với canxi để tạo thành dạng muối không hòa tan của canxi oxalat, kết tủa tạo thành sỏi thận.
Các vấn đề về tuyến giáp: Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Thyroid [Anh] cho thấy isoflavone trong các sản phẩm đậu nành như đậu phụ ảnh hưởng xấu đến chức năng tuyến giáp và có thể cản trở sự hấp thụ tuyến giáp. Nghiên cứu cũng cảnh báo ăn nhiều đậu phụ có thể tăng nguy cơ phát triển tuyến giáp.
Tăng nguy cơ ung thư vú: Trong khi nhiều nghiên cứu được tiến hành để kiểm tra khả năng ngăn ngừa ung thư vú của đậu phụ, một nghiên cứu trên tạp chí American Journal of Clinical Nutrition [Mỹ] cho thấy hàm lượng isoflavone trong đậu phụ có thể gây đặc biệt nguy hiểm đối với bệnh ung thư vú.
Ngăn ngừa hấp thụ chất khoáng: Đậu phụ có chứa axit phytic, liên kết với các chất khoáng như đồng, kẽm, canxi, magiê, do đó, nó ngăn ngừa đường ruột hấp thụ các chất dinh dưỡng.
Gây rối loạn tình dục ở nam giới: Theo nhà dinh dưỡng học Neha Sanwalka, Ấn Độ, ăn nhiều đậu phụ có thể gây rối loạn tình dục ở nam giới như làm thay đổi lượng testosterone, giảm ham muốn "yêu", số lượng và chất lượng tinh trùng.