Nấm linh chi từ xưa đến nay vẫn được dân gian ta coi như một vị thảo dược quý hiếm bởi những lợi ích về sức khỏe mà nó đem lại. Ta thường được biết đến với những loại nấm linh chi nhập khẩu từ Hàn Quốc hay Trung Quốc với giá rất đắt , nhưng thực ra ở Việt Nam cũng có nấm linh chi mọc tự nhiên đặc biệt là loại nấm linh chi đỏ [xích chi] và nấm linh chi đen [ hắc chi]. Vậy nấm linh chi mọc ở đâu tại Việt Nam có chất lượng tốt ?
Nấm linh chi tự nhiên mọc ở đâu ?
Nấm linh chi sống trong môi trường khí hậu nhiệt đới , thường ở rừng cây lớn, kín và ẩm ướt, độ cao từ vài chục mét đến 1500m so với mực nước biển, sống theo hình thức hoại sinh trên các thân cây gỗ mục. Nấm linh chi sinh sản chủ yếu bằng bào tử nằm ở mặt dưới của thể quả. Vì thế phần có nhiều dưỡng chất nhất là bào tử của nấm. Nấm linh chi được tìm thấy chủ yếu ở những quốc gia nhiệt đới tại Châu Á, Châu Đại Dương và Châu Mỹ.
Nấm linh chi mọc ở đâu tại Việt Nam
Tại Việt Nam ta có thể dễ dàng tìm thấy nấm linh chi ở hầu hết các tỉnh vùng núi: Gia Lai hay Phú Quốc hay một số tỉnh thành khác trên cả nước[ Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Tam Đảo _ Vĩnh Phúc…].
Ở khu bảo tồn Kon Chư Răng tỉnh Gia Lai, nấm linh chi chỉ mọc trên ba loại cây : ràng ràng, de và dẻ. Chúng chỉ mọc trên thân cây đã chết đứng, không mọc trên thân cây còn sống, và nếu chết đã đổ thì cũng rất ít cây mọc được, nhiều cũng chỉ từ 2 đến 3 tai nấm nhỏ. Nấm linh chi mọc trên cây ràng ràng là phổ biến hơn cả.
Ở những rừng cây Phú Quốc, nấm linh chi thường mọc ở xác cây dầu mít, những cây dầu có tuổi thọ hàng trăm năm bên bờ suối. Tuy nhiên không phải cây dầu mít nào chết thì nấm linh chi sẽ mọc ở đó, nó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như điều kiện kết hợp giữa nóng và lạnh, hơi nước và ánh sáng.
Kinh nghiệm của những người hái nấm linh chi là thường để lại gốc cây nấm để thu cho các vụ sau. Bởi vì khi có mưa, từ cái gốc đó nấm linh chi sẽ tiếp tục mọc lên. Hoặc là sẽ chặt nhiều nhát vào thân cây mục đó những chỗ mà nấm chưa mọc tới, năm sau những chỗ đó sẽ mọc những tai mới.
Nấm linh chi mọc ở đâu có giá trị lớn nhất
Nấm linh chi có giá trị cao nhất là nấm mọc ở Phú Quốc. Vì nấm linh chi ở đây có thường có giá trị dưỡng chất và kích thước lớn. Theo các nhà khoa học đã chứng minh các cây nấm có tuổi thọ càng cao, kích thước càng lớn thì các chất có ích cũng lớn hơn so với những cây bé.
Những cây nấm linh chi mọc trên cây dầu mít cũng trở nên rất quý hiếm bởi sự đặc thù của nó khi đã khai thác thì sẽ không thể khai thác lại. Những khu vực mà cây nấm này mọc trong rừng dầu mít sẽ có làn khói màu vàng nhạt.
Ươm trồng nấm linh chi tự nhiên
Thấy được sự diệu kì mà những cây nấm mang lại cho sức khỏe con người, sau một thời gian dài nghiên cứu , các nhà khoa học cũng đã tìm ra được phương pháp ươm trồng nấm linh chi. Hiện tại, con người đã thành công trong việc nuôi trồng nấm linh chi cho dược tính tương đương nấm linh chi tự nhiên. Vì thế, chi phí chung ta phải bỏ ra cho vị thuộc này cũng giảm đi rất nhiều. Chúng ta đã có thể sử dụng nấm linh chi mà không cần phải tốn công sức và tiền bạc nhiều như trước nữa!
Nấm linh chi ngày càng phổ biến trong cuộc sống của chúng ta. Với những giá trị dược liệu và dinh dưỡng nó đem lại giúp phòng ngừa và chữa được nhiều căn bệnh hiểm nghèo, hơn nữa còn là một phương pháp làm đẹp hiệu quả cho chị em phụ nữ. Mong rằng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại thảo dược này.
Cập nhật lần cuối vào 18/03
Nấm linh chi có thể mọc trên rất nhiều loại thân gỗ khác nhau, nhưng quý nhất là trên thân gỗ lim xanh. Để mua được đúng nấm linh chi thật, chuẩn tự nhiên, bạn cần trang bị cho mình một số kiến thức cơ bản.
Nấm linh chi mọc ở đâu, từ cây gỗ gì?
Môi trường sống của nấm linh chi tự nhiên thường ở rừng kín xanh ẩm, độ cao từ vài chục mét đến 1500m, sống hoại sinh trên các thân cây gỗ mục. Nấm linh chi sinh sản chủ yếu bằng bào tử nằm ở mặt dưới của thể quả. Phần có chức năng sinh dưỡng chính là hệ sợi của nấm mọc ẩn trong gỗ mục hoặc đất.
Nấm linh chi phân bổ ở hầu hết các tỉnh vùng núi, từ Lào Cai [SaPa] đến Lâm Đồng [Langbiang], rừng Tiên Phước Quảng Nam, dãy Trường Sơn…
Nấm linh chi có thể mọc được trên thân và rễ đã bị mục của rất nhiều loại gỗ không chứa tinh dầu và trên cả trên cây gỗ độc. Một số loại gỗ nấm linh chi thường mọc là: gỗ lim, gỗ mít, dừa, tràm, xoài, cao su, bồ kết, nhãn, nghiến, muồng đen… Trong số trên thì nấm linh chi mọc trên thân và rễ gỗ lim xanh quý nhất, được gọi với tên Nấm lim xanh. Nấm lim xanh chứa hàm lượng dược chất cao gấp 2 – 3 lần so với nấm linh chi mọc trên cây gỗ khác. Bởi vậy mà hiện nay số lượng người tìm mua nấm lim xanh về tăng cường sức khỏe và hỗ trợ điều trị bệnh rất nhiều.
Bạn có thể tìm hiểu thêm:
- Giá bán nấm lim xanh
- Công dụng nấm lim xanh
- Nơi bán nấm lim xanh uy tín
Cách chọn mua nấm linh chi rừng chuẩn
Do nấm linh chi có giá trị kinh tế cao, từ 4 – 6 triệu/kg nên nhiều cửa hàng, đơn vị trà trộn, làm giả nấm linh chi để bán ra thị trường, thu về lợi nhuận cao. Người tiêu dùng cần tỉnh táo và trang bị cho mình nhiều kiến thức nhận biết đâu là nấm linh chi rừng tự nhiên chuẩn. Dưới đây là một số điểm nhận dạng nấm linh chi rừng chuẩn:
- Nấm Linh Chi chuẩn sẽ có hình mũ dạng thận, tròn hoặc hình quạt dầy. Có kích thước từ 5 tới 20cm, cuống đình lệch, mặt trên của Nấm Linh Chi có những vòng tròn đồng tâm, mép lượn sóng và có màu nâu gỗ, mặt dưới có trắng đục, mịn và không bị thâm. Thớ cắt ngang của nấm có cơ cấu chắc, không mềm và xốp.
- Khi chọn mua nấm linh chi bạn hãy thử ngửi mùi của Nấm Linh Chi, nó sẽ có mùi thơm đặc trưng dễ chịu, gần giống mùi thuốc bắc
- Quan sát hình ảnh nấm linh chi thông thường có màu đỏ tươi và gam màu vàng màu trắng, bóng loáng khi còn non. Linh chi trưởng thành mặt dưới giữ nguyên màu trắng hoặc màu vàng chanh, mặt trên màu nâu đỏ sậm, phần tai nấm được che phủ bởi lớp bào tử màu nâu.
Tuy nhiên bạn cũng đừng bị hình ảnh nấm linh chi có mặt trên bóng loáng bị đánh lừa. Mặt dưới màu loang lổ, ố xanh ố vàng, hoặc các màu lạ là nấm không đạt chất lượng. Người tiêu dùng thường có thói quen là hay chọn mua những sản phẩm đẹp mã và có hình thức bóng bẩy và bắt mắt, vì cứ nghĩ hàng đó là hàng tốt nhưng thực tế những hàng đó toàn là hàng tráo mác và hàng giả đã được dùng hóa chất để xử lý, khi dùng càng độc hại hơn.
- Gõ mặt dưới của 2 cây nấm với nhau, nếu nấm độ ẩm thấp sẽ có tiếng kêu giòn. Thông thường nấm linh chi đã khi khoảng 10% là vẫn còn giữ được hàm lượng dinh dưỡng cao. Nấm quá khô, tiếng kêu giòn khi gõ vào nhau thì không nên mua.
Để có thêm kinh nghiệm, bạn có thể tìm hiểu thêm Cách phân biệt nấm lim xanh rừng với nấm lim xanh trồng.
Những lưu ý khi dùng nấm linh chi
Có rất nhiều cách chế biến nấm linh chi
Trước đây hầu hết mọi người chỉ biết lấy nấm linh chi sắc nước uống. Thực tế thì đây cách chế biến đơn giản mà tận dụng được lượng dược chất nhiều nhất, tuy nhiên bạn cũng có thể đa dạng hơn trong việc chế biến với một số cách khác như:
- Ngâm rượu nấm linh chi
- Tán bột và pha nước nấm linh chi
- Nấm linh chi nấu cao
- Nấm linh chi dùng chế biến các món ăn: hầm với gà, hầm với thịt heo băm,…
Về liều lượng thì tùy vào tình trạng sức khỏe, bạn sẽ được bác sĩ, thầy thuốc tư vấn với lượng khác nhau.
Cách làm giảm bớt vị đắng của nấm linh chi
Một trong những nhược điểm của nấm linh chi chính là có vị đắng, gây cảm giác khó uống, khó ăn cho người sử dụng. Bạn có thể giảm bớt vị đắng của nấm linh chi bằng cách sử dụng thêm cam thảo. Bên cạnh đó, tam thất, ngân hoa, nhân sâm, mật ong cũng là sự lựa chọn tuyệt vời dành cho bạn trong trường hợp này. [Bạn có thể tìm hiểu thêm trong phần Các cách nấu nấm linh chi]
Không nên đổ bã nấm linh chi trong mọi cách sử dụng
Nấm linh chi có chứa một vài hoạt chất rất có lợi cho sức khỏe nhưng thường không tan trong nước. Chính vì vậy để có thể sử dụng được hết các dưỡng chất tốt có trong nấm, bạn không nên đổ bã nấm linh chi đi. Hãy tận dụng nó để mang lại hiệu quả tối đa và tránh lãng phí.
Có rất nhiều tài liệu Đông y khuyên rằng nên sử dụng nấm linh chi bằng cách nghiền nát nguyên cả cây nấm rồi sau đó hãm chúng với nước sôi và uống luôn cả bã đã tận dụng được mọi dược chất một cách tối đa.
Giữ nguyên bào tử nấm
Một trong những lưu ý đầu tiên trong việc sử dụng nấm đó chính là giữ nguyên bào tử nấm linh chi. Thực chất, trên toàn bộ cây nấm, phần bào tử là phần chứa nhiều dược tính nhất. Chính vì vậy, trong quá trình sử dụng cần khéo léo giữ lại được những bào tử này để chúng ta có thể lấy được hết các dược chất có trong cây nấm.
Cách chọn nấm có phần bào tử nấm tốt, chất lượng, nhiều người khuyên dùng nhất chính là sờ tay lên tai nấm sẽ có một lớp bột dính lên tay, có màu sậm. Hiện nay, vì lợi ích kinh doanh, những loại nấm nhập khẩu thường không có phần bào tử nấm: một phần có thể là do rơi mất trong quá trình vận chuyển, phần khác có thể do người bán đã tách nó ra để bán riêng.
Bài viết đã giúp bạn giải đáp các thắc mắc như nấm linh chi mọc ở đâu, có thể mọc trên thân gỗ nào, làm sao để chọn được đúng nấm linh chi thật. Điều quan trọng nhất bạn cần tìm được đơn vị bán nấm linh chi uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm, được khách hàng review tốt, có vậy mới đảm bảo chất lượng nấm mua về, mang lại giá trị sức khỏe cho bản thân và người thân yêu xung quanh.
Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm một số cách chế biến khác tại bài Cách dùng nấm lim xanh.