Vai trò của biện pháp nâng cao chất lượng dạy học tiểu học là gì? Tham khảo một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học dành cho giáo viên tiểu học sau đây.
1. Vai trò của biện pháp nâng cao chất lượng dạy học ở tiểu học
Như chúng ta đã biết, khoa học và công nghệ ngày càng phát triển và đổi mới liên tục. Trước thực tiễn đó hệ thống giáo dục cần phải đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy theo hướng tích cực, góp phần đưa đất nước bắt kịp xu hướng toàn cầu.
Nâng cao chất lượng giáo dục là điều cần thiết hiện nay.
Trong nền giáo dục quốc dân, cấp tiểu học được coi là nền tảng, có ý nghĩa quan trọng trong việc hình thành cơ sở cho sự phát triển lâu dài, đúng đắn về đạo đức, trí tuệ, phẩm chất cũng như các kỹ năng mềm khác. Vì vậy, biện pháp nâng cao chất lượng dạy học ở tiểu học có thể coi là bước đi đầu tiên phong cho một nền giáo dục mới hiện đại, đáp ứng nhu cầu phát triển ngày càng cao của đất nước.
2. Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học ở tiểu học
Căn cứ vào thực tiễn hiện nay, bài viết xin đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy ở bậc tiểu học như sau:
2.1. Biện pháp về xây dựng đội ngũ tập thể sư phạm
Trường học là nơi ươm mầm của những thế hệ tương lai, là nơi giáo dục và đào tạo những nhân tài của đất nước. Mà ở đó, giáo viên đóng vai trò là lực lượng nòng cốt, trực tiếp tham gia giảng dạy giúp học sinh phát triển đầy đủ cả về trí tuệ, hiểu biết lẫn nhân cách, lối sống. Chính vì vậy, xây dựng đội ngũ tập thể sư phạm vững mạnh là nhiệm vụ hàng đầu của mỗi nhà trường.
Trước tiên, mỗi thầy cô giáo cần tự mình tìm hiểu, nâng cao trình độ sư phạm. Mỗi giáo viên cần chủ động nâng cao trình độ chuyên môn, thay đổi tư duy; tích cực đọc sách báo, tài liệu chính trị, pháp luật, áp dụng công nghệ thông tin trong quá trình giảng dạy hướng tới đem lại hiệu quả giảng dạy cao nhất.
Tiếp theo, về phía nhà trường cần phân công chuyên môn phù hợp với năng lực của từng giáo viên, tạo điều kiện cho giáo viên tham quan, trao đổi kinh nghiệm trong công tác giảng dạy. Đi kèm đó là công tác kiểm tra - đánh giá chất lượng giáo dục. Từ đó, mỗi thầy cô sẽ rút ra những bài học cho bản thân; nhà trường kịp thời đánh giá và có kế hoạch bồi dưỡng năng lực giáo viên.
Ngoài ra, nhà trường nên có chế độ tùy thuộc vào mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao, đảm bảo quyền lợi cho mỗi giáo viên.
2.2. Biện pháp về hoạt động giảng dạy của giáo viên
- Xây dựng kỷ cương, nề nếp trong hoạt động giảng dạy của giáo viên:
Mỗi nhà trường nên xây dựng một quy chế chuyên môn giúp đánh giá quá trình lao động của mỗi thầy cô, đảm bảo chất lượng và hiệu quả trong công tác giảng dạy. Hơn nữa, nhà trường nên phát động những phong trào như: “Thi đua Dạy tốt - Học tốt”, nhà giáo trẻ tương lai,… nhằm kích thích tinh thần trau dồi, học hỏi của mỗi thầy cô.
- Thực hiện chương trình và kế hoạch giảng dạy:
Việc tổ chức thực hiện chương trình và xây dựng kế hoạch giảng dạy là cơ sở quyết định chất lượng giáo dục trong nhà trường. Vì vậy, Hiệu trưởng cần phối hợp với các tổ chuyên môn, căn cứ vào đặc điểm tình hình để xây dựng khung kế hoạch sao cho vừa đảm bảo chất lượng, vừa đảm bảo yêu cầu của Bộ Giáo dục.
Giáo viên cần thực hiện chương trình giảng dạy theo đúng kế hoạch.
- Thiết kế bài giảng, chuẩn bị đồ dùng lên lớp:
Một giờ học hiệu quả là khi nó được thực hiện trên một kế hoạch được thiết kế cụ thể, rõ ràng; phương pháp dạy học phù hợp với thời gian và đối tượng người học, giúp khắc sâu kiến thức được hình thành cho học sinh. Vì vậy, việc thiết kế bài giảng có vai trò quan trọng, vừa giúp giáo viên tiết kiệm thời gian, công sức; vừa đạt được mục tiêu đã đề ra.
- Thực hiện giờ lên lớp:
Hiện nay, quá trình dạy học ở cấp tiểu học chủ yếu diễn ra trong lớp học. Giờ lên lớp quyết định chất lượng dạy học, đồng thời thể hiện rõ năng lực và trình độ của giáo viên. Vì vậy, giáo viên cần tự xây dựng nề nếp, kiểm soát giờ học bằng thời khóa biểu, thực hiện chương trình đảm bảo đúng chuyên môn, tránh trường hợp bỏ lớp.
2.3. Biện pháp về thực hiện hoạt động học tập của học sinh
- Xây dựng nề nếp, kỷ cương trong hoạt động học tập của học sinh:
Ở cấp tiểu học, việc xây dựng nề nếp, kỷ cương có vai trò quan trọng, là điều kiện để thực hiện giảng dạy cũng như giáo dục ý thức của học sinh, góp phần xây dựng, hình thành nhân cách ở học sinh.
- Tổ chức phối hợp các hoạt động học tập, bồi dưỡng và phụ đạo kịp thời
Ngoài giờ học lý thuyết trên lớp, giáo viên cần phối hợp với cha mẹ, nhà trường cũng như chính quyền địa phương tổ chức các hoạt động ngoại khóa, giao lưu văn hóa văn nghệ, giúp các em phát triển toàn diện cả về đạo đức, lối sống cũng như kiến thức văn hóa thông thường. Ngoài ra, giáo viên cần nắm rõ năng lực học tập của từng em, từ đó có biện pháp phụ đạo kịp thời, nâng cao chất lượng giảng dạy.
Những hoạt động ngoại khóa có vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện cho trẻ.
- Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội:
Đây là mối quan hệ chặt chẽ, không thể thiếu trong các nhà trường phổ thông, đặc biệt ở cấp Tiểu học. Văn hóa và sự quan tâm của gia đình là nền tảng quan trọng hình thành một cộng đồng văn minh. Vì vậy, giáo viên với vai trò là cầu nối, cần tìm hiểu tâm tư, thấu hiểu học sinh nhằm đưa ra phương pháp giáo dục phù hợp nhất, hiệu quả nhất.
2.4. Biện pháp về kiểm tra, đánh giá
Kiểm tra, đánh giá là khâu quan trọng, quyết định hiệu quả giảng dạy của giáo viên. Vì vậy, mỗi thầy cô cần nghiêm túc, khách quan đánh giá, nhận xét học sinh. Ngoài ra, giáo viên cũng cần có kế hoạch kiểm tra, đánh giá học sinh thường xuyên và theo từng thời điểm để đảm bảo chất lượng giáo dục tốt nhất.
Trong thời kỳ đất nước đổi mới, giáo dục cần có những giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Chính vì vậy, mỗi giáo viên cần có những kế hoạch dạy học, phương pháp tổ chức giảng dạy phù hợp để mang lại hiệu quả học tập tốt nhất cho học sinh.
Trong bài viết này cẩm nang dạy học sẽ tổng hợp một số biện pháp giúp cải thiện và nâng cao chất lượng dạy học. Bài viêt có sử dụng và tham khảo các tư liệu từ internet.
Biện pháp 1: Khảo sát đối tượng học sinh để đưa ra những phương pháp giáo dục phù hợp
– Khảo sát đối tượng thông qua hồ sơ học bạ, qua giáo viên chủ nhiệm cũ, qua học sinh trong lớp hoặc qua phụ huynh.
– Tiến hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ thể: + Học sinh gặp hoàn cảnh khó khăn.
+ Học sinh khuyết tật.
+ Học sinh các biệt về đạo đức.
+ Học sinh yếu.
+ Học sinh có những năng lực đặc biệt.
* Đối với những học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn.
* Đối với những học sinh khuyết tật.
* Đối với học sinh cá biệt về đạo đức:
– Tìm hiểu nguyên nhân qua gia đình: Gia đình có sự mâu thuẫn giữa bố và mẹ, gia đình thiếu quan tâm hoặc có thể bị bạn bè, kẻ xấu lôi kéo….Hoặc trẻ có những tính xấu mà bản thân gia đình chưa giáo dục được…
– Dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc đối với học sinh nhưng không cứng nhắc. Tuyệt đối không sử dụng phương pháp trách phạt, chú ý gần gũi các em và thường xuyên nhắc nhở động viên khen chê kịp thời. Giao cho các em đó một chức vụ trong lớp nhằm gắn với các em trách nhiệm để từng bước điều chỉnh mình. Đây cũng là một trong những biện pháp tích cực trong việc nâng cao chất lượng dạy học
* Đối với học sinh học yếu:
– Tìm hiểu nguyên nhân vì sao em đó học yếu, học yếu những môn nào. Có thể là ở gia đình các em đó không có thời gian học tập vì phải làm nhiều việc hoặc em đó có lỗ hỏng về kiến thức nên cảm thấy chán nản.
– Giáo viên lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng bằng những việc cụ thể như sau:
+ Giảng lại bài mà các em chưa hiểu hay còn hiểu mù mờ vào những thời gian ngoài giờ lên lớp .
+ Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời được nhằm tạo hứng thú và củng cố niềm tin ở các em.
+ Thường xuyên kiểm tra các đối tượng đó trong qua trình lên lớp.
+ Tổ chức cho học sinh học theo nhóm để học sinh khá giỏi giúp đỡ học sinh yếu kém tiến bộ.
+ Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ của con em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà cho các em.
+ Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em nhụt chí, xấu hổ trước bạn bè. Tóm lại dù với đối tượng nào bản thân giáo viên phải lưu ý dùng phương pháp tác động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với phụ huynh để giáo dục và đặc biệt xác định vấn đề giáo dục đạo đức là then chốt.
2. Biện pháp 2: Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp giỏi quản lý, tổ chức, kiểm tra.
Như chúng ta đã biết xây dựng một đội ngũ cán bộ quản lý giỏi là việc rất quan trọng người giáo viên làm công tác chủ nhiệm phải có kế hoạch thực hiện. Hơn nữa, để đội ngũ cán bộ lớp cùng giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, nhắc nhở việc thực hiện nề nếp học tập của các bạn nhằm nâng cao chất lượng dạy học là công việc cần thiết và có ích.
– Trước hết , những học sinh được chọn làm cán bộ lớp bao giờ cũng phải gương mẫu trước các bạn về mọi mặt: Học tập, kỷ luật, tham gia các hoạt động, đối xử với bạn bè….
– Sau đó hằng ngày, hàng tuần, các cán bộ lớp bao gồm: lớp trưởng,2 lớp phó , 4 tổ trưởng, 4 tổ phó. . sẽ tiến hành công việc của mình như sau:
*Đầu giờ [trước giờ truy bài]:
Tổ trưởng, tổ phó kiểm tra những việc sau: soạn sách vở theo đúng thời khóa biểu, mang đầy đủ đồ dùng dậy học,có ý thức xem bài trước, đi học đúng giò, không mang dép lê….rồi tổ trưởng chấm điểm thi đua theo qui đinh như sau: [vi phạm 1 nội dung trừ: 2 điểm xấu ]
*Trong giờ học:
Tổ trưởng, tổ phó theo dõi các bạn trong tổ thái độ học tập, phát biểu xây dựng bài, đạt điểm cao trong học tập thì cộng điểm thưởng như sau: Đạt điểm 10 một môn thì cộng 5 điểm tốt, phát biểu xây dựng bài cộng 1đ/1lần. nói chuyện trong giờ học thì bị trừ 2 điểm/ 1lần.
*Giờ ăn ngủ bán trú:
Tổ trưởng,Tổ phó theo dõi các tổ viên các nề nếp: ăn, ngủ đúng thời gian..[ nếu vi phạm trừ 2đ/ 1 lần ] Biện pháp 3: .Phối kết hợp thường xuyên với phụ huynh
* Đối vói Ban đại diện CMHS lớp: Từ đầu năm học. Tôi đã định hướng bầu chọn Ban đại diện phụ huynh của lớp với các tiêu chuẩn sau:
– Phụ huynh có đời sống kinh tế ổn đinh.
– Có tâm huyết, nhiệt tình tất cả vì học sinh thân yêu.
– Am hiểu nhiều về lĩnh vực giáo dục – Có con em học khá giỏi.
* Ban phân hội lớp gồm 3 thành viên: Trưởng ban, phó ban, thư ký
* Nhiệm vụ ban phân hội lớp:
– Kết hợp với GVCN lớp theo dõi, động viên quá trình học tập, sinh hoạt của học sinh. Đặc biệt quan tâm đến các phong trào lớp
– Nắm rõ được hoàn cảnh gia đình, chỗ ở của từng học sinh để kịp thời thăm hỏi. – Có kế hoạch khen thưởng kịp thời học sinh lớp tiến bộ theo từng tuần, tháng, theo các đợt kiểm tra định kỳ của nhà trường.
* Đối với từng phụ huynh học sinh: Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng GVCN rèn nề nếp học sinh như sau:
– Hằng ngày kiểm tra sách vở của con em mình.
– Nhắc nhở con em học bài cũ và chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp.
– Chuẩn bị sách vở và đồ dùng học tập cho con em theo thời khoá biểu hằng ngày.
– Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi.
– Sinh hoạt điều độ, đúng thời khoá biểu, giờ nào việc nấy tránh tình trạng vừa học vừa chơi. – Thường xuyên trao đổi với GVCN qua trò chuyện trực tiếp, điện thoại hoặc qua sổ liên lạc để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học sinh nề nếp học tập ở lớp cũng như ở nhà.
Biện pháp 4: Đầu tư các phong trào mũi nhọn nhà trường tổ chức Từ đầu năm học GVCN dựa vào kế hoạch của nhà trường và các đoàn thể trong trường phải đề ra chỉ tiêu cụ thể cho lớp cùng phấn đấu trong các phong trào chung của nhà trường như: Vở sạch chữ đẹp, Vẽ tranh, Kể chuyện, cờ vua,….
– Điều quan trọng là GVCN phải phát hiện những năng lực đặc biệt ở học sinh về văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, hội hoạ…
– Phối hợp với phụ huynh lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho các học sinh có năng khiếu nói trên.
– Bồi dưỡng, khơi dậy ở các em lòng say mê hứng thú học tập thông qua những hội thi,Tổ chức các sân chơi ở lớp như: Rung chuông vàng, đối mặt trong các tiết HĐNGLL để phát huy và chọn lọc nhữn HS có năng khiếu để tham gia các hội thi do nhà trường tổ chức. Biện pháp 5: Nêu gương và khen thưởng
– Nắm được tâm lý của học sinh tiểu học rất thích được khen, thích được động viên nên tôi hướng dẫn Ban cán sự lớp lập bảng chấm điểm thi đua từng HS như sau:
– Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi đã đề xuất với Ban đại diện phụ huynh về việc khen thưởng các học sinh trong lớp thực hiện tốt các phong trào học tập cũng như các phong trào khác như sau:
+ Mỗi tuần tặng 1 cây bút cho mỗi HS đạt số điểm tốt cao nhất tổ.
+ Mỗi đợt kiểm tra định kỳ tặng một 1 bút/ 1HS đạt điểm 10 mỗi môn.
+ Tặng một phần quà cho HS đạt phong trào nhà trường đề ra.
– Sau mỗi tuần thi đua, Lớp trưởng đánh giá chung các mặt hoạt động, tổ trưởng đánh giá cụ thể các mặt học tập cũng như hoạt động của từng thành viên trong tổ thông qua bảng điểm . sau đó bầu chọn một HS tuyên dương trước lớp và nhận thưởng.
– Để tránh trường hợp một em nhận liên tục nhiều lần, theo qui ước 3 tuần mới được nhận thưởng lại [ nếu em đó điểm nhất tổ thì chọn em điểm nhì tổ..]
– Đặc biệt chú ý đến HS chậm trong học nhưng có tiến bộ thì tổ trưởng các tổ đề nghị Ban thi đua lớp tuyên dương và khen thưởng.Trên đây là một số biện pháp về công tác chủ nhiệm nhằm nâng cao chất lượng dạy học đã được áp dụng ở rất nhiều lớp học và đạt được kết quả tốt. Hy vọng đây sẽ là nguồn tài liệu tham khảo tốt dành cho thầy cô.
Thầy cô có thể download tài liệu Full Tại đây
Tham khảo thêm: Chuyên đề ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học
Tổng hơp: Thùy Anh