07:27:1127/09/2021
Theo định luật bảo toàn khối lượng, số nguyên tử mỗi nguyên tố trong các chất trước và sau phản ứng được giữ nguyên, tức là bằng nhau. Dựa vào đây và với công thức hóa học ta sẽ lập phương trình hóa học để biểu diễn phản ứng hóa học.
Và cách cân bằng phương trình hóa học chính là một trong những bước quan trọng nhất của việc lập phương trình hóa học. Bài này chúng ta cùng tìm hiểu cách lâp phương trình hóa học, cách cân bằng phương trình hóa học và ý nghĩa của phương trình hóa học.
I. Cách cân bằng phương trình hóa học, các bước lập phương trình hóa học
1. Phương trình hóa học là gì?
• Phương trình hóa học là sự biểu diễn phản ứng hóa học bằng các công thức hóa học.
• Phương trình hóa học cho ta biết:
- Các chất phản ứng và chất sản phẩm tạo thành
- Tỉ lệ số nguyên tử, phân tử các chất trong phản ứng. Tỉ lệ này đúng bằng hệ số của mỗi chất trong phương trình.
* Ví dụ: Phương trình hóa học:
2H2 + O2 → 2H2O
- Các chất phả ứng là: H2 và O2
- Các chất sản phẩm tạo thành là: H2O
- Tỉ lệ số phân tử H2 : phân tử O2 : số phân tử H2O là: 2:1:2
2. Các bước cân bằng phương trình hóa học, cách lập phương trình hóa học
Để lập phương trình hóa học ta thực hiện 3 bước như sau:
• Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng dưới dạng công thức hóa học.
• Bước 2: Đặt hệ số để số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở vế trái [VT] bằng vế phải [VP].
Ở bước này, chúng ta tường sử dụng phương pháp "Bội chung nhỏ nhất" để đặt hệ số:
- Chọn nguyên tố có số nguyên tử ở hai vế chưa bằng nhau và có số nguyên tử nhiều nhất [cũng có trường hợp không phải vậy].
- Tìm bội chung nhỏ nhất của các chỉ số nguyên tử nguyên tố đó ở hai vế, đem bội chung nhỏ nhất chia cho chỉ số thì ta có hệ số.
• Bước 3: Hoàn thành phương trình phản ứng.
> Lưu ý: Không được thay đổi các chỉ số nguyên tử của các công thức hoá học trong quá trình cân bằng.
* Ví dụ 1: Lập phương trình hóa học cho phản ứng hóa học sau:
photpho + oxi → điphotpho pentaoxit [P2O5]
* Lời giải:
+ Bước 1: Sơ đồ của phản ứng: P + O2 → P2O5
+ Bước 2: Đặt hệ số thích hợp trước từng công thức.
Ta thấy số nguyên tử P và O đều không bằng nhau, nhưng nguyên tố oxi có số nguyên tử nhiều hơn. Ta bắt đầu từ nguyên tố này. Trước hết làm chẵn số nguyên tử O ở bên phải, đặt hệ số 2 trước P2O5 ta được:
P + O2 → 2P2O5
Bên trái cần có 4P và 10O hay 5O2, các hệ số 4 và 5 là thích hợp
+ Bước 3: Viết phương trình hóa học:
4P + 5O2 → 2P2O5
* Ví dụ 2: Lập phương trình hóa học cho phản ứng hóa học sau:
Bari + nước → Bari hidroxit [Ba[OH]2] + Hidro
* Lời giải:
• Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng, gồm công thức hóa học của các chất tham gia và chất sản phẩm.
Ba + H2O → Ba[OH]2 + H2
• Bước 2: Cân bằng số nguyên tử mỗi nguyên tố ở vế trái [VT] bằng vế phải [VP].
- Bên phải số nguyên tử O là 2, nguyên tử H là 4 còn ở vế bên trái trong phân tử nước số nguyên tử O là 1, nguyên tử H là 2. Tức là số nguyên tử O, H ở vế phải gấp 2 lần vế trái
⇒ Cần thêm hệ số 2 vào trước phân tử nước ở vế trái.
- Sau khi thêm hệ số ta thấy số nguyên tử Ba, O, H ở 2 vế bằng nhau.
Vậy phương trình đã cân bằng xong.
• Bước 3: Viết thành phương trình hóa học.
Ba + 2H2O → Ca[OH]2 + H2
II. Ý nghĩa phương trình hóa học
• Phương trình hóa học cho ta biết tỉ lệ về số nguyên tử, số phân tử giữa các chất cũng như từng cặp chất trong phản ứng. Tỉ lệ này bằng đúng tỉ lệ hệ số mỗi chất trong phương trình.
* Ví dụ: Phương trình hóa học:
Ba + 2H2O → Ca[OH]2 + H2
- Ở phản ứng trên, tỉ lệ số nguyên tử Ba : số phân tử H2O : số phân tử Ca[OH]2 : số phân tử H2 = 1:2:1:1
Hiểu là cứ 1 nguyên tử Ba sẽ tác dụng với 2 phân tử H2O tạo ra 1 phân tử Ba[OH]2 và giải phóng 1 phân tử H2.
Như vậy, đến đây các em đã hiểu phương trình hóa học là gì? cách lập phương trình hóa học ra sao? cách cân bằng phương trình hóa học như thế nào? và ý nghĩa của phương trình hóa học. Nếu có câu hỏi hay góp ý các em hãy để lại bình luận dưới bài viết nhé, chúc các em thành công.
Phương trình hóa học là gì? Cân bằng phương trình hóa học lớp 8 thế nào cho chính xác? Có lẽ đây chính là thắc mắc của phần lớn các bạn lớp 8 khi “chạm” đến chương phản ứng hóa học. Mỗi một chủ đề kiến thức sẽ có điểm thú vị riêng của nó, tạo nền tảng quan trọng để các bạn học tốt các năm học tiếp theo.
Ở bài viết này, gia sư Thành Tâm sẽ lần lượt giải đáp và hướng dẫn các bạn cách cân bằng phương trình một cách chi tiết nhất, dễ hiểu nhất. Hãy cùng đọc và tham khảo thôi nào? Chúng sẽ không quá khó đâu nè!
>>> Xem thêm: Địa chỉ cung cấp gia sư môn hóa giỏi, dạy chuẩn phương pháp
Phương trình hóa học là gì?
Phương trình hóa học hay còn gọi là một phương trình diễn biến phản ứng hóa học. Phương trình hóa học là một phương trình gồm có hai vế nối với nhau bởi dấu mũi tên từ trái sang phải, trong đó:
- Vế trái biểu diễn các chất tham gia, vế phải biểu diễn các chất thu được sau phản ứng.
- Tất cả các chất điều được viết bằng công thức hóa học và có những hệ số đặt trước công thức hóa học để đảm bảo đúng định luật bảo toàn khối lượng.
>>> Xem chi tiết tại: Wiki
Nguyên tắc cân bằng phương trình hóa học lớp 8
Để cân bằng đúng phương trình hóa học, các bạn cần phải nắm được nguyên tắc cơ bản sau:
Không có nguyên tử nào tự sinh ra hay tự mất đi mà chuyển từ hợp chất này sang hợp chất khác. Vì thế, số lượng nguyên tử của một nguyên tố trước và sau phản ứng bằng nhau.
Số lượng nguyên tử của một nguyên tố trong chất tham gia = số lượng nguyên tử của một nguyên tố trong chất tạo thành.
Các bước cân bằng phương trình hóa học
Các bạn cần ghi nhớ thứ tự các bước cân bằng phương trình hóa học dưới đây. Khi làm đúng các bước này, các bạn sẽ cân bằng được các phương trình từ đơn giản đến phức tạp. Cụ thể:
- Bước 1: Cân bằng nhóm nguyên tử [SO4, NO3, OH, CO3,…]
- Bước 2: Cân bằng nguyên tử Hidro
- Bước 3: Cân bằng nguyên tử Oxi
- Bước 4: Cân bằng các nguyên tố còn lại.
[Tip] Những phương pháp cân bằng phương trình hóa học lớp 8
Sau đây gia sư lớp 8 của Thành Tâm xin gửi đến các bạn các phương pháp cơ bản dùng để cân bằng phương trình như sau:
Cân bằng theo phương pháp truyền thống
- Bước 1: Viết phương trình đã cho
- Bước 2: Viết số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố mà bạn có ở mỗi bên của phương trình.
- Bước 3: Đếm số nguyên tử của các nguyên tố khác Oxi, Hidro ở vế trái và vế phải để cân bằng hệ số cho chúng bằng nhau.
- Bước 4: Cân bằng nguyên tố H và sau cùng là nguyên tố Oxi
Ví dụ: Fe + HCl → FeCl2 + H2
Trước phản ứng: Fe=1, Cl=1, H=1
Sau phản ứng: Fe=1, Cl=2, H=2
Lưu ý: Để nguyên tử Hidro và Oxi cuối cùng.
→ Bên phải có 2 nguyên tử Fe nên bạn cân bằng số 2 ở Fe
→ Bên phải có 2 nguyên tử Cl nên bạn cân bằng số 2 ở kí hiệu HCl
→ Cố định các chất đã có cân bằng, đếm nguyên tử H và hoàn thành phương trình hóa học.
Cân bằng phương trình hóa học bằng phương pháp đại số
Bước 1: Viết phương trình theo ký hiệu và công thức.
Bước 2: Thay thế các chữ số bằng biến số của chúng.
Bước 3: Kiểm tra số lượng các nguyên tố bên chất phản ứng cũng như bên sản phẩm.
Cân bằng phương trình bằng phương pháp bảo toàn electron
Bước 1: Xác định số oxi hóa của các chất có số oxi hóa thay đổi trước và sau phản ứng.
Bước 2: Cân bằng electron theo nguyên tắc: Tổng số electron nhường = Tổng số electron nhận
Bước 3: Dùng phương pháp 1 để xác định các hệ số của các chất.
→ Đây là phương pháp dùng để cân bằng các phương trình hóa học phức tạp và giải các bài toán khó.
KẾT LUẬN:
Gia sư hóa lớp 8 hi vọng qua bài viết này, các bạn sẽ lần lượt giải đáp và biết cách cân bằng phương trình hóa học lớp 8. Thật ra, khi bạn hiểu được bản chất và nguyên tắc cân bằng nguyên tố thì nó sẽ không khó như bạn nghĩ đâu nhé! Kiến thức lớp 8 là kiến thức quan trọng, tạo nền tảng quan trọng để chinh phục môn hóa trong những năm tiếp theo.
Mọi chi tiết và thắc mắc vui lòng liên hệ về số hotline 0374771705 hoặc fanpage để được tư vấn và hướng dẫn.
TRUNG TÂM GIA SƯ THÀNH TÂM – NƠI CUNG CẤP GIA SƯ CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU TẠI HCM
Văn phòng đại diện: 35/52 Đường 44, Phường Hiệp Bình Chánh, Quận Thủ Đức
HOTLINE: 0374771705 [Cô Tâm]
>>> Xem thêm: Tìm gia sư lớp 8 giỏi, tận tâm và chuẩn năng lực!
Nhấn vào đây để đánh giá bài này !
[Toàn bộ: 2 Trung bình: 5]