Fansub là gì

Lưu ý: Bài viết này thể hiện quan điểm của cá nhân tôi, một người cũng đã từng tham gia dịch phim cho một fansub nhưng cũng nhìn theo quan điểm của một người thích xem chứ không cuồng anime. Những ý kiến bình luận của các bạn tôi xin nhận hết. Bài viết cũng đá xoáy vài thành phần nên cứ gạch đá thoải mái]

Từ lâu nay, việc xem những bộ phim Anime của Nhật Bản với nhiều người đã trở thành một niềm đam mê của nhiều bạn trẻ [bao gồm cả những bạn trẩu cuồng đất nước thần thánh của mình đến nỗi tự cho mình là giai cấp ô-ta-trẩu cao quý của nhân loại]. Họ cùng nhau ngồi bàn luận bộ phim, chê có, khen có, họ đi kiếm waifu không-hề-có-thực. Vậy họ làm thế nào để có thể xem được những bộ phim hoạt hình đến từ đất nước mặt trời mọc kia?

Đó chính là nhờ công sức của những nhóm được gọi là fansub và website xem phim online.

Fansub và Website xem anime online

Đầu tiên, hãy hiểu một cách rõ ràng xem hai nhóm đó là gì. Trước hết, hãy nói về Fansub. Theo như Wikipedia, Fansub [viết tắt của Fan-subtitled, nghĩa là được phụ đề bởi người hâm mộ] là một phiên bản của một bộ phim hay một chương trình truyền hình của nước khác đã được những người hâm mộ [fan] dịch lại và đặt phụ đề bằng ngôn ngữ khác với ngôn ngữ gốc ban đầu, phân biệt với bản dịch có giấy phép chính thức được làm bởi những người chuyên nghiệp. Những nhóm này thì thường làm bằng niềm đam mê và không dính dáng gì tới cơm áo gạo tiền cả.

Nó bắt nguồn từ thập niên 80 của thế kỷ trước khi làn sóng anime bắt đầu lan toả ra khỏi lãnh thổ Nhật Bản. Khi đó, chỉ rất ít bộ phim được phát hành mà có dịch đàng hoàng và lúc đó cũng chưa có thứ gọi là Internet lẫn độ trẩu của các thành phần o-ta-trẩu chưa cao [mà thực ra lúc đó đã sinh ra một loạt lũ phí 50 thịt nhiều như bây giờ đâu]. Do ai cũng không phải biết tiếng Nhật ngoài mấy từ mà các thánh hay thấy trong bộ diệt virus huyền thoại Japanese Anti Virus, chính vì vậy những ai biết tiếng đã sản xuất những phụ đề rồi ghép vào những băng VHS [cái mà nhét vào đầu xem băng huyền thoại của lứa 8x và 9x ấy] và phân phối cho những fan khác xem.

Lúc đó, không hề có những chương trình để làm sub chuẩn như bây giờ cũng như việc encode còn sơ sài và chất lượng hình ảnh cũng như âm thanh không được cao, Đồng thời, giá cả thiết bị cũng khá đắt đỏ để có thể mua mà làm băng để phân phối phi lợi nhuận được. Đó có thể coi là thời kỳ khó khăn cho giới xem anime cũng như các fansub.

Khi Internet trở nên phổ biến và công nghệ ngày càng phát triển, cả fan cũng như các nhóm fansub cũng đã có những điều kiện thuận lợi hơn rất nhiều. Việc sub cũng như encode chất lượng hơn, cách tiếp cận và chia sẽ cũng dễ dàng hơn. Và tại Việt Nam cũng vậy, số lượng fansub chất lượng cũng như dịch như google cũng xuất hiện và tăng lên nhanh chóng. Có thể kết luận một câu về fansub như sau: Không có fansub đố mày xem anime mà hiểu được hết.

Tiếp theo hãy nói về website xem anime một cách xem phim đang nở rộ gần đây. Đây thực chất là những trang web chuyên để các fan xem online được những bộ mình ưa thích mà không nhất thiết phải down về từ các nhóm sub. Họ thường có chèn theo quảng cáo và thi thoảng khuyến mại vài con trojan. Các thành viên slave của website thường làm những bản hardsub lấy từ chính các nhóm fansub và sau đó upload lên trên mạng qua các host như google, nhaccuatui, Đây chính là nơi mà fan có thể thoải mái xem mà không phải mất nhiều thời gian down về và phù hợp với những ai không thể gom đủ lúa để lưu trữ hàng tá phim được. Tuy nhiên, cách xem này cũng mang nhiều yếu điểm như chất lượng hình ảnh sẽ giảm sút, link die thì phải đợi web up lại, mạng mà có được anh cá mập cho một phát thì khóc bằng cả tiếng Ả rập cũng như tiếng của bọn IS luôn.

Đó là những cái nhìn cơ bản về hai nhóm này. Có thể thấy cả hai có một mối quan hệ khá chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, các bạn hãy nhớ rằng chúng ta đang phạm pháp kể cả bạn có tham gia dịch, upload, xem online hay lưu trữ bởi đó là những sản phẩm vi phạm bản quyền đó, không phải là hàng ngoài luồng hay hàng chính hãng giá rẻ đâu.

Fan xem Anime như thế nào?

Đây có lẽ là một câu hỏi quá ngu để hỏi bởi ai chả nói Đầy cách. Tuy nhiên, tôi vẫn phải nói ở đây để làm rõ những gì sẽ nói ở phần sau. Thông thường, ở Việt Nam sẽ có vài cách cơ bản như sau [sắp xếp theo trình tự khi 1 ep mới chiếu tại bên Nhật Bản]:

1. Xem chay: Đây là hình thức xem có thể nói không phải ai cũng xem được Xem bản RAW chưa có sub của một nhóm nào cả. Nó đòi hỏi phải có trí tưởng tượng phong phú [có thể bù đắp được thông quan uống Fristy quá liều mỗi ngày], độ kiên nhẫn và đặc biệt chỉ hợp với ai hiểu tiếng Nhật [không phải là lũ trình độ N0 tập tọe biết vài từ rồi cứ thich đú cho thêm vài từ vào trong một câu tiếng Việt. Xin lỗi có khi các bạn tiếng việt còn không viết nổi đúng chính tả nữa mà lại còn thích thể hiện mấy câu hiểu các mina hãy, kawaii quá, agligato] Quay trở lại, bạn sẽ trải nghiệm cảm giác kiểu bọn nó làm cái luyện gì thế, thế là thế ** nào bởi đơn giản bạn chả hiểu nhân vật đang nói gì cả. Bạn chỉ có thể mường tượng ra qua những hành động trên phim thôi, cho nên không phải ai cũng chọn cách này cả.
2. Xem bản english sub: Đây là những bản đã được các fansub nói tiếng Anh gắn phụ đề vào. Bạn có thể xem qua nhiều trang khác nhau. Bạn có thể dùng torrent down trực tiếp từ trang chủ hoặc những trang của giới anime, manga như n*aa, ba**bt hoặc có thể xem trên những website online khác. Cách này giúp nâng cao trình độ tiếng Anh nhưng không phù hợp với anh học tiếng nước khác như Lào, Campuchia.
3. Xem bản softsub: Đây chính là những sản phẩm của những fansub hiện nay tại Việt Nam. Có thể tạm gọi là hàng nóng bởi tùy từng nhóm có nhóm dựa bản Eng sub nhưng cũng có nhóm lại có tran Jap nên dịch ngay và luôn. Các nhóm thường sẽ chia sẻ qua vài host khá phổ biến và post lên trang chủ của mình để fan có thể down về luôn. Cách này hay được các bạn nhà không có gì ngoài điều kiện lưu trữ phim dùng để xem nhưng lại không phù hợp với con nhà nghèo như tác giả có HDD nhưng không thể chỉ để lưu anime được mà còn dành cho các tài liệu học tập và cá nhân khác.
4. Xem online: Các website online sẽ up lên trên mạng những bản hardsub của những fansub khác [thường theo mình hiểu thì hoặc có xin phép hoặc up chùa]. Các fan chỉ cần có mạng không được cá mập cắn yêu là xem thoải mái.
5. Xem xong xóa: Có nhiều người chỉ cần biết phim A diễn biến thế nào chứ không có nhu cầu lưu trữ chúng. Họ down hoặc từ fansub hoặc từ web xem phim, xem xong rồi xóa. Tuy nhiên, cũng có vài loại phim họ xem xong xóa thật sự như những phim từ ngu-sub.
6. Xem xong cắm: Họ cũng down phim về xem như các cách trên nhưng thường qua web xem phim sau đó cắm lên TV thông qua các USB để xem. Đây cũng chính là cách mà tác giả hay dùng bởi tác giả không khoái cảnh cả phim dài 2 tiếng mà cứ cắm mặt vào lap để xem, xem TV còn đỡ hơn cho mắt hơn.

Vừa rồi là những cách mà fan ở Việt Nam có thể xem. Có thể thấy những người xem có quá nhiều lựa chọn để tận hưởng một bộ anime mình mong muốn. Tuy nhiên, gần đây đầu năm con dê xồm xảy ra vụ tranh cãi về 1 website anime online bị nghi vấn không những không xin phép mà còn xóa credit của nhiều nhóm sub khác nhau để up phim lên website của mình [mình chỉ dùng từ nghi vấn bởi chưa có dịp kiểm chứng bản softsub của những nhóm bị]. Vậy ai đúng ai sai và ai là người chịu thiệt?

Ai cũng khổ cả thôi

Trước hết, hãy nhìn vào góc độ của các fansub. Việc bị xóa credit cũng như sản phẩm của mình bị biến thành món hàng để kiếm lời thực sự khiến họ vừa cảm thấy đau vừa cảm thấy bị xúc phạm vào tôn chỉ chính của các fansub làm vì cộng đồng, làm vì đam mê và không quan tâm đến lợi nhuận. Chính vì vậy, có thể hiểu khi nhiều nhóm có quyết định yêu cầu gỡ phim nếu không sẽ delay vô thời hạn.

Cũng có thể hiểu cho các website bởi họ muốn tăng độ nổi tiếng cũng như cần có cách để kiếm tiền còn duy trì website. Không có gì là miễn phí cả, các bạn đó cũng phải cần tiền để còn up phim cho fan. Tuy nhiên, nếu họ làm những việc đúng như vậy thì thực sự, họ đã vi phạm quá nhiều. Thành phần coi mấy trang đó nhiều người còn mù mờ về anime, tên nhóm sub, tên anime có khi còn ko biết nữa là Nhớ có lần, sau vụ vnsharing teo thì cũng có tin đồn nhiều web coi online bị đóng, nhiều trẩu gào lên bảo sống làm gì nữa Nói chung là không biết nói gì cả

Tuy nhiên, cả hai nên nhận ra rằng sự việc này chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới nhiều thành phần, đặc biệt là ba thành phần cuối trong các cách xem ở trên. Các bạn đều vì fan mà làm sub mà up phim, giờ tự dưng delay vô thời hạn và đòi xóa hết thì dù có yêu anime đến mấy cũng không ai dám chấp nhận cảnh cạp đất mà ăn để tận hưởng niềm đam mê đâu. Đồng thời, không phải ai cũng giỏi tiếng Anh hay Nhật để xem, mà các fan cũng không muốn phải khổ sở vừa xem vừa tra từ điển đâu.

Mà các fansub kêu gào đòi gỡ ư? OK, website gỡ luôn rồi lấy bản của fansub khác cho vào. Hết chuyện. Các bạn cho rằng không có mình thì fan không xem được anime à? Không có fansub đố mày xem anime mà hiểu được hết chứ không phải là Không có fansub đố mày xem được anime. Mà các fansub đòi credit dẫn link thì mình sợ cũng hơi khó bởi các bạn là làm free, chưa chắc sau này trang chủ còn hoạt động nữa nhưng website online cũng vẫn sẽ tồn tại.

Nhân tiện, ở đây cũng nói luôn về vài comment mình đọc được ở nhiều trang facebook như chỉ có gà mới xem online, dân chuyên chỉ xem 720/1080p, bọn xem online chỉ là lũ mới tập tọe bắt đầu xem anime hay dành tiền mà đi mua đầu HDD rồi cắm lên. Xin thưa các bậc lão làng nhà không có gì ngoài điều kiện thì giới xem phim hoạt hình anime đều còn là học sinh, sinh viên cả, lấy tiền đâu ra mà mua để làm quả PC như các thánh nói. Nhiều người thời gian ít onl thì họ chọn cách xem cho nhanh chứ đâu phải rảnh rỗi để down được.

Lời giải nào cho cuộc chiến?

Có lẽ, chả ai muốn làm to chuyện này cả. Tuy nhiên, cuộc chiến nào cũng cần phải giải quyết, và tác giả xin đưa ra gợi ý sau đây để tất cả có thể bàn luận và suy nghĩ:

Phương án 1: Các website online và fansub có thể bàn lại cách chia sẻ phim. Các trang online sẽ phải dẫn link của phim tại trang chủ của fansub, đồng thời làm một intro cho từng nhóm [như nhóm z*ngfs hay làm] hoặc dòng chữ chạy trong phim như phim này được nhóm fansub CLGT thực hiện và được upload online trên trang TDTT.vn

Phương án 2: Nếu không thể giải quyết bất hòa thì các nhóm fansub hãy tự làm bản hardsub rồi sau đó upload lên google drive. Tiếp theo, dẫn đường link của folder google drive đó lên trang chủ để những ai thuộc dạng kia . Các website online muốn up thì phải xin phép, còn nếu không thì đừng làm.

Lời kết

Chả biết nói gì hơn ngoài câu Hãy vì những người cùng đam mê chứ đừng vì mình mà ảnh hưởng họ. Xem anime là một cách thức để giải trí, đừng biến nó thành công cụ để kiếm tiền, đừng để fan khổ sở vì cuộc chiến và đừng để cái danh dự để hại người khác.