Với nhiều lao động có tuổi, chế độ hưu trí được xem như là sự đảm bảo về mặt tài chính cho họ khi bước vào độ tuổi nghỉ hưu. Bài viết này, Tuyencongnhan.vn sẽ cùng bạn tìm hiểu cụ thể chế độ hưu trí là gì và những thông tin liên quan cần biết.
Chế độ hưu trí là chế độ chi trả lương hưu cho người lao động đã hết tuổi làm việc theo quy định của pháp luật - nhằm đảm bảo lao động khi về già có chi phí chi trả cho những nhu cầu sống cơ bản và chăm sóc sức khỏe. Đây là một trong những chế độ người lao động được hưởng khi tham gia bảo hiểm xã hội.
► Đủ bao nhiêu tuổi sẽ được hưởng lương hưu?
Nếu như trước đây, trong điều kiện lao động bình thường, lao động nam sẽ được nghỉ hưu vào năm 60 tuổi và lao động nữ là 55 tuổi. Tuy nhiên, với Bộ luật lao động 2019 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2021 - độ tuổi nghỉ hưu của người lao động đã được điều chỉnh tăng.
Theo đó, năm 2021 - lao động nam được nghỉ hưu khi đủ 60 tuổi 03 tháng - lao động nữ được nghỉ hưu khi đủ 55 tuổi 04 tháng. Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng với lao động nam và 04 tháng với lao động nữ - cho đến khi đủ 62 tuổi với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi với lao động nữ vào năm 2035.
► Bảng tra cứu độ tuổi nghỉ hưu kể từ năm 2021 dành cho mọi lao động
- Trường hợp nghỉ hưu đủ tuổi
[Áp dụng cho người lao động làm việc trong điều kiện làm việc bình thường]
| Lao động nam | Lao động nữ | ||||
| Năm nghỉ hưu | Tuổi nghỉ hưu | Tháng - Năm sinh | Năm nghỉ hưu | Tuổi nghỉ hưu | Tháng - Năm sinh |
| 2021 | 60 tuổi 3 tháng | Từ 01/1961 đến 9/1961 | 2021 | 55 tuổi 4 tháng | Từ 01/1966 đến 8/1966 |
| 2022 | 60 tuổi 6 tháng | Từ 10/1961 đến 6/1962 | 2022 | 55 tuổi 8 tháng | Từ 9/1966 đến 4/1967 |
| 2023 | 60 tuổi 9 tháng | Từ 7/1962 đến 3/1963 | 2023 | 56 tuổi | Từ 5/1967 đến 12/1967 |
| 2024 | 61 tuổi | Từ 4/1963 đến 12/1963 | 2024 | 56 tuổi 4 tháng | Từ 01/1968 đến 8/1968 |
| 2025 | 61 tuổi 3 tháng | Từ 01/1964 đến 9/1964 | 2025 | 56 tuổi 8 tháng | Từ 9/1968 đến 5/1969 |
| 2026 | 61 tuổi 6 tháng | Từ 10/1964 đến 6/1965 | 2026 | 57 tuổi | Từ 6/1969 đến 12/1969 |
| 2027 | 61 tuổi 9 tháng | Từ 7/1965 đến 3/1966 | 2027 | 57 tuổi 4 tháng | Từ 01/1970 đến 8/1970 |
| 2028 | 62 tuổi | Từ 4/1966 trở đi | 2028 | 57 tuổi 8 tháng | Từ 9/1970 đến 4/1971 |
| 2029 | 58 tuổi | Từ 5/1971 đến 12/1971 | |||
| 2030 | 58 tuổi 4 tháng | Từ 01/1972 đến 8/1972 | |||
| 2031 | 58 tuổi 8 tháng | Từ 9/1972 đến 4/1973 | |||
| 2032 | 59 tuổi | Từ 5/1973 đến 12/1973 | |||
| 2033 | 59 tuổi 4 tháng | Từ 01/1974 đến 8/1974 | |||
| 2034 | 59 tuổi 8 tháng | Từ 9/1974 đến 4/1975 | |||
| 2035 | 60 tuổi | Từ 5/1975 trở đi |
- Trường hợp nghỉ hưu chưa đủ tuổi
[Áp dụng cho người lao động bị suy giảm khả năng lao động, làm những nghề được xếp vào nhóm công việc nặng nhọc - độc hại - nguy hiểm, làm việc tại những vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn]
| Lao động nam | Lao động nữ | ||||
| Năm nghỉ hưu | Tuổi nghỉ hưu thấp hơn | Tháng - Năm sinh | Năm nghỉ hưu | Tuổi nghỉ hưu thấp hơn | Tháng - Năm sinh |
| 2021 | 55 tuổi 3 tháng | Từ 01/1966 đến 9/1966 | 2021 | 50 tuổi 4 tháng | Từ 01/1971 đến 8/1971 |
| 2022 | 55 tuổi 6 tháng | Từ 10/1966 đến 6/1967 | 2022 | 50 tuổi 8 tháng | Từ 9/1971 đến 4/1972 |
| 2023 | 55 tuổi 9 tháng | Từ 7/1967 đến 3/1968 | 2023 | 51 tuổi | Từ 5/1972 đến 12/1972 |
| 2024 | 56 tuổi | Từ 4/1968 đến 12/1968 | 2024 | 51 tuổi 4 tháng | Từ 01/1973 đến 8/1973 |
| 2025 | 56 tuổi 3 tháng | Từ 01/1969 đến 9/1969 | 2025 | 51 tuổi 8 tháng | Từ 9/1973 đến 5/1974 |
| 2026 | 56 tuổi 6 tháng | Từ 10/1969 đến 6/1970 | 2026 | 52 tuổi | Từ 6/1974 đến 12/1974 |
| 2027 | 56 tuổi 9 tháng | Từ 7/1970 đến 3/1971 | 2027 | 52 tuổi 4 tháng | Từ 01/1975 đến 8/1975 |
| 2028 | 57 tuổi | Từ 4/1971 trở đi | 2028 | 52 tuổi 8 tháng | Từ 9/1975 đến 4/1976 |
| 2029 | 53 tuổi | Từ 5/1976 đến 12/1976 | |||
| 2030 | 53 tuổi 4 tháng | Từ 01/1977 đến 8/1977 | |||
| 2031 | 53 tuổi 8 tháng | Từ 9/1977 đến 4/1978 | |||
| 2032 | 54 tuổi | Từ 5/1978 đến 12/1978 | |||
| 2033 | 54 tuổi 4 tháng | Từ 01/1979 đến 8/1979 | |||
| 2034 | 54 tuổi 8 tháng | Từ 9/1979 đến 4/1980 | |||
| 2035 | 55 tuổi | Từ 5/1980 trở đi |
- Trường hợp nghỉ hưu quá tuổi
[Áp dụng cho cán bộ, công chức - người được bổ nhiệm giữ các vị trí như: Phó Trưởng ban các Ban Trung ương Đảng, Phó Chánh văn phòng TW Đảng, Phó Chủ nhiệm UB Kiểm tra TW Đảng, Sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang, Kiểm sát viên viện Kiểm sát nhân dân tối cao…]
| Lao động nam | Lao động nữ | ||||
| Năm nghỉ hưu | Tuổi nghỉ hưu cao hơn | Tháng - Năm sinh | Năm nghỉ hưu | Tuổi nghỉ hưu cao hơn | Tháng - Năm sinh |
| 2021 | 65 tuổi 3 tháng | Từ 01/1961 đến 9/1961 | 2021 | 60 tuổi 4 tháng | Từ 01/1966 đến 8/1966 |
| 2022 | 65 tuổi 6 tháng | Từ 10/1961 đến 6/1962 | 2022 | 60 tuổi 8 tháng | Từ 9/1966 đến 4/1967 |
| 2023 | 65 tuổi 9 tháng | Từ 7/1962 đến 3/1963 | 2023 | 61 tuổi | Từ 5/1967 đến 12/1967 |
| 2024 | 66 tuổi | Từ 4/1963 đến 12/1963 | 2024 | 61 tuổi 4 tháng | Từ 01/1968 đến 8/1968 |
| 2025 | 66 tuổi 3 tháng | Từ 01/1964 đến 9/1964 | 2025 | 61 tuổi 8 tháng | Từ 9/1968 đến 5/1969 |
| 2026 | 66 tuổi 6 tháng | Từ 10/1964 đến 6/1965 | 2026 | 62 tuổi | Từ 6/1969 đến 12/1969 |
| 2027 | 66 tuổi 9 tháng | Từ 7/1965 đến 3/1966 | 2027 | 62 tuổi 4 tháng | Từ 01/1970 đến 8/1970 |
| 2028 | 67 tuổi | Từ 4/1966 trở đi | 2028 | 62 tuổi 8 tháng | Từ 9/1970 đến 4/1971 |
| 2029 | 63 tuổi | Từ 5/1971 đến 12/1971 | |||
| 2030 | 63 tuổi 4 tháng | Từ 01/1972 đến 8/1972 | |||
| 2031 | 63 tuổi 8 tháng | Từ 9/1972 đến 4/1973 | |||
| 2032 | 64 tuổi | Từ 5/1973 đến 12/1973 | |||
| 2033 | 64 tuổi 4 tháng | Từ 01/1974 đến 8/1974 | |||
| 2034 | 64 tuổi 8 tháng | Từ 9/1974 đến 4/1975 | |||
| 2035 | 65 tuổi | Từ 5/1975 trở đi |
Theo quy định, người lao động sẽ được hưởng chế độ hưu khi khi đủ tuổi quy định như trên và đáp ứng được điều kiện có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên. Bên cạnh đó, với một số trường hợp đặc biệt sẽ cần có điều kiệm kèm theo.
- Trường hợp không bị suy giảm khả năng lao động
| Tuổi nghỉ hưu 2021 | Điều kiện khác | |
| Nam | Nữ | |
| Đủ 60 tuổi 03 tháng | Đủ 55 tuổi 04 tháng | Không |
| Đủ 55 tuổi 03 tháng | Đủ 50 tuổi 04 tháng | → Có đủ 15 năm làm nghề được xếp vào danh mục công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm → Có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn |
| Đủ 50 tuổi 03 tháng | Đủ 45 tuổi 04 tháng | → Lao động có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò. |
| Không quy định độ tuổi | → Với trường hợp bị nhiễm HIV do rủi ro tai nạn nghề nghiệp xảy ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nghề nghiệp |
- Trường hợp suy giảm khả năng lao động
| Tuổi nghỉ hưu 2021 | Điều kiện khác | |
| Nam | Nữ | |
| Đủ 55 tuổi 03 tháng | Đủ 50 tuổi 04 tháng | → Với người bị suy giảm khả năng lao động được giám định trong khoảng từ 61% đến dưới 81% |
| Đủ 50 tuổi 03 tháng | Đủ 45 tuổi 04 tháng | → Với người bị suy giảm khả năng lao động được giám định từ 81% trở lên |
| Không quy định độ tuổi | → Với người bị suy giảm khả năng lao động được giám định từ 61% trở lên. → Và có đủ 15 năm làm các nghề được xếp vào danh mục công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm |
► Cách tính mức hưởng lương hưu hàng tháng
Với lao động đủ điều kiện được hưởng chế độ hưu trí thì mức lương hưu cơ bản được tính như sau:
Lương hưu hàng tháng = Mức bình quân tiền lương đóng BHXH x Tỷ lệ hưởng lương hưu
Trong đó:
• Với lao động nam: năm 2021 - tỷ lệ hưởng lương hưu là 45% mức bình quân tiền lương của 19 năm đóng bảo hiểm xã hội. Từ năm 2022 trở đi là 20 năm. Nếu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội trên 20 năm thì mỗi năm đóng được cộng thêm 2%, tối đa là 75%.
• Với lao động nữ: tỷ lệ hưởng lương hưu tương ứng là 45% mức bình quân tiền lương của 15 năm đóng bảo hiểm xã hội. Sau đó, mỗi năm đóng thêm được cộng 2% - tối đa là 75%.
• Với lao động nữ hoạt động chuyên trách - không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn có đủ 15 năm tham gia BHXH thì tỷ lệ hưởng là 45% mức bình quân tiền lương tháng. Nều thuộc trường hợp từ đủ 16 đến 20 năm đóng bảo hiểm thì mỗi năm tính thêm 2%.
► Mức hưởng lương hưu với người nghỉ hưu trước tuổi
Với trường hợp người lao động nghỉ hưu trước tuổi thì cứ mỗi năm nghỉ trước mức tuổi quy định sẽ trừ đi 2% tỷ lệ lương hưu được hưởng. Nếu tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đủ 6 tháng thì mức tỷ lệ giảm là 1%.
Ví dụ lao động A [nữ] nghỉ hưu trước tuổi quy định 1 năm 6 tháng thì tỷ lệ hưởng lương hưu tương ứng chỉ còn 42% [trừ đi 3% cho 1,5 năm].
Theo quy định mới nhất, mức lương hưu hàng tháng thấp nhất của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải bằng với mức lương cơ sở. Năm 2021, mức lương cơ sở được giữ nguyên là 1,49 triệu đồng nên tiền lương hưu hàng tháng thấp nhất mà lao động nhận được là 1,49 triệu đồng.
- Trường hợp lao động đang tham gia BHXH bắt buộc thì thời điểm hưởng lương hưu là thời điểm ghi trong quyết định thôi việc do đơn vị, doanh nghiệp lập
- Nếu là người quản lý doanh nghiệp, người phụ trách điều hành hợp tác xã thì thời điểm hưởng lương hưu là tháng liền kề khi NLĐ đủ điều kiện và có văn bản đề nghị gửi cơ quan BHXH.
- Với lao động làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng - người đang thực hiện bảo lưu thời gian đóng BHXH thì thời điểm xác định được ghi trong văn bản đề nghị của NLĐ đủ điều kiện hưởng lương hưu.
► Hồ sơ hưởng chế độ hưu trí gồm những gì?
- Lao động tham gia BHXH bắt buộc tại đơn vị, doanh nghiệp
• Sổ bảo hiểm xã hội
• Quyết định nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí
• Với lao động nghỉ hưu do suy giảm khả năng lao động, cần có biên bản giám định mức suy giảm của Hội đồng giám định Y khoa
• Bản sao giấy chứng nhận bị nhiễm HIV/AIDS với trường hợp do tai nạn rủi ro nghề nghiệp
- Lao động tham gia BHXH tự nguyện
• Sổ bảo hiểm xã hội
• Đơn đề nghị theo mẫu 14-HSB [Có tại cơ quan BHXH địa phương]
• Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động
• Với trường hợp cần ủy quyền làm thủ tục, nhận thay lương hưu - cần có giấy ủy quyền theo mẫu số 13-HSB
- Lao động có quyết định - giấy chứng nhận chờ đủ điều kiện về độ tuổi để hưởng lương hưu
• Quyết định, giấy chứng nhận chở đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu
• Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động
• Mẫu giấy ủy quyền - nếu thuộc trường hợp cần ủy quyền
► Nộp hồ sơ hưởng lương hưu tại đâu?
Đối với lao động đang đóng bảo hiểm xã hội, sau khi tập hợp đủ hồ sơ - đơn vị sử dụng lao động cần nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội tuyến Huyện hoặc Tỉnh - nơi người lao động đang tham gia đóng BHXH.
► Thời hạn giải quyết chế độ hưu trí
Trong thời hạn 20 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả lương hưu hàng tháng cho ngưới lao động. Trường hợp không chấp nhận giải quyết phải nêu rõ lý do trong văn bản trả lời.
Bài viết trên đây Ms. Công nhân đã thông tin đến bạn những thông tin cần biết về chế độ hưu trí - lương hưu. Nếu còn thắc mắc về chế độ bảo hiểm xã hội nào, bạn hãy phản hồi tại phần bình luận dưới đây nhé!
[Theo Luatvietnam]