CÁCH ĐO HUYẾT ÁP TẠI NHÀ
Ngồi yên: Không hút thuốc, uống đồ uống chứa caffein hoặc tập thể dục 30 phút trước đó,cho bệnh nhân đi tiểu và nghỉ ngơi 5 phút trước khi đo huyết áp.
Ngồi đúng: Ngồi thẳng lưng trên ghế dựa. Bàn chân ngay ngắn trên sàn và không bắt chéo. Cánh tay đặt một bề mặt phẳng, ngang với vị trí của tim. Bảo đảm vòng quấn máy đo huyết áp nằm trên nếp gấp khuỷu tay. Kiểm tra hướng dẫn của máy để xem hình minh họa hoặc yêu cầu cửa hàng cung cấp máy hướng dẫn bạn cách sử dụng.
Đo vào cùng một thời điểm mỗi ngày: Điều quan trọng là đo huyết áp cùng một thời điểm mỗi ngày, chẳng hạn như buổi sáng và buổi tối. Tốt nhất là nên đo huyết áp hàng ngày. Trong trường hợp thay đổi thuốc điều trị, bệnh nhân nên đo HA thường xuyên trong 2 tuần đầu và 1 tuần trước lần hẹn tái khám tiếp theo.
Đo nhiều lần và ghi lại kết quả: Mỗi lần đo nên đo 2-3 lần, cách nhau một phút, ghi lại kết quả và mang theo mỗi lần tái khám.
Không quấn bao huyết áp chồng lên tay áo.
Ý NGHĨA CHỈ SỐ HUYẾT ÁP
Lưu ý: Chẩn đoán huyết áp cao phải được xác nhận bởi nhân viên y tế.
NẾU BẠN BỊ CAO HUYẾT ÁP
- Nếu đo huyết áp một lần tăng thì không thể khẳng định là cao huyết áp. Nếu bạn đo huyết áp cao hơn bình thường, hãy đo thêm một vài lần và tham khảo ý kiến của nhân viên y tế để xác minh xem có vấn đề gì về sức khỏe không hoặc máy đo của bạn có vấn đề.
- Nếu chỉ số huyết áp của bạn đột ngột vượt quá 180/120 mmHg, đợi năm phút và kiểm tra lại. Nếu huyết áp của bạn vẫn còn cao, liên hệ với bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế ngay lập tức, có thể bạn có cơn tăng huyết áp kịch phát.
- Nếu huyết áp của bạn cao hơn 180/120 mmHg và có những triệu chứng: Đau ngực, khó thở, đau lưng, tê bì / yếu liệt, thay đổi thị lực, khó nói, đừng đợi huyết áp tự giảm xuống mà gọi cấp cứu 115.
KHUYẾN CÁO HỘI TIM MẠCH HOA KỲ [AHA]
- Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo: Theo dõi tại nhà cho tất cả những bệnh nhân cao huyết áp cao để nhân viên y tế xác định phương pháp điều trị có hiệu quả hay không. Theo dõi tại nhà [huyết áp tự đo] không thể thay thế cho việc thăm khám bác sĩ thường xuyên. Nếu bạn đã được kê đơn thuốc để giảm huyết áp, đừng ngừng dùng thuốc mà không hỏi ý kiến bác sĩ, ngay cả khi chỉ số huyết áp của bạn ở mức bình thường trong quá trình theo dõi tại nhà.
CHỌN MÁY ĐO HUYẾT ÁP TẠI NHÀ
- Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo máy theo dõi tự động, cổ tay, bắp tay.
- Máy đo huyết áp cổ tay không được khuyến khích vì chúng mang lại kết quả đọc kém tin cậy.
- Khi chọn máy đo huyết áp cho người già, phụ nữ có thai hoặc trẻ em, hãy đảm bảo rằng máy đo còn dùng tốt.
- Đảm bảo vòng đo vừa vặn, đo quanh cánh tay trên của bạn và chọn đồng hồ đi kèm có kích thước phù hợp.
Theo dõi huyẾt áp tẠi nhà có thỂ đẶc biỆt hỮu ích cho trưỜng hỢp sau
- Bệnh nhân được chẩn đoán tăng huyết áp.
- Bệnh nhân bắt đầu điều trị tăng huyết áp để xác định hiệu quả điều trị.
- Những bệnh nhân cần theo dõi chặt chẽ hơn, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp và / hoặc các tình trạng liên quan đến tăng huyết áp.
- Phụ nữ có thai, tăng huyết áp do mang thai và / hoặc tiền sản giật.
- Đánh giá khả năng đọc sai, như:
+ Những người chỉ đo huyết áp cao tại phòng khám [hội chứng áo choàng trắng].
+ Những người chỉ đo huyết áp cao ở nhà nhưng không cao ở phòng khám [tăng huyết áp ẩn dấu].
Lưu ý:
- Những người bị rung nhĩ hoặc rối loạn nhịp khác có thể không khuyến cáo theo dõi huyết áp tại nhà vì thiết bị đo có thể không chính xác.
- Hãy hỏi bác sĩ để tư vấn một phương pháp theo dõi phù hợp.
HUYẾT ÁP TAY TRÁI CHÊNH LỆCH VỚI HUYẾT ÁP TAY PHẢI
Một số nghiên cứu đã được thực hiện để xác định nguyên nhân chênh lệch huyết áp giữa hai cánh tay, từ 10mmHg trở xuống được coi là bình thường.
TẠI SAO PHỈA GIỮ 01 BẢN GHI CHÉP HUYẾT ÁP?
Đo huyết áp chỉ cho biết huyết áp của bạn tại thời điểm đó.
Một bản ghi chép huyết áp có thể giúp ích cho bác sĩ trong quá trình theo dõi và điều trị tăng huyết áp.
_Bác sĩ Nguyễn Quang Cảnh_
Đo huyết áp là cách để bạn có thể theo dõi chỉ số huyết áp, kiểm soát sự tăng/giảm huyết áp bất ngờ và phòng tránh các nguy cơ tai biến do huyết áp cao gây ra. Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn cách đo huyết áp chuẩn tại nhà.
1. Lưu ý cần khi đo huyết áp để phát hiện huyết áp cao hoặc huyết áp thấp
Cách đo huyết áp chuẩn là phương pháp cần thiết cho người có nguy cơ hoặc người bệnh huyết áp. Theo bác sĩ Lương Lễ Hoàng [Trung tâm Oxy cao áp TP Hồ Chí Minh], để đo huyết áp chuẩn ngay tại nhà, cần lưu ý những điều sau đây:
Tư thế đo huyết áp
Trước khi đo, người bệnh cần lựa chọn tư thế thoải mái, thư giãn 5 phút. Kết quả đo sẽ không chính xác nếu đo ngay sau khi chạy nhanh, ăn no hoặc quá mệt.
Vị trí đo huyết áp
– Đối với máy đo huyết áp điện tử, có thể đo ở bắp hoặc cổ tay. Trong hướng dẫn cách đo huyết áp chuẩn, người bệnh phải đặt điểm cảm ứng trong băng quấn tay nằm ngang mực tim.
– Trong trường hợp đo ở bắp tay, người bệnh có thể để cánh tay nằm ngửa trên mặt bàn. Sao cho điểm cảm ứng ở vị trí trên nếp khuỷu tay chừng 2 cm.
– Nếu tiến hành đo ở cổ tay, người bệnh phải gập cánh tay một góc tầm 45 độ để cổ tay ngang với tim.
– Đo huyết áp ở cổ tay dễ sai lệch hơn so với bắp tay do khó giữ cánh tay ổn định.
Phương tiện đo huyết áp
Máy đo huyết áp
Đa phần máy đo huyết áp hiện nay đều có độ chính xác cao. Nếu muốn chắc chắn chỉ số huyết áp, bạn có thể so sánh kết quả đo của máy tự động với máy cơ học. Nếu muốn dùng máy đo điện tử, bạn nên chọn loại:
- Vận hành đơn giản chỉ có 1 nút. Điều này giúp người đo bớt phân tâm.
- Bơm nhanh, không tạo ra tiếng động lớn.
- Máy có tính cảm ứng cao. Tính năng này thể hiện ở việc máy sẽ ngưng hoạt động nếu cánh tay cử động.
Băng quấn tay đo huyết áp
Tiêu chuẩn của bao quấn tay nếu đo ở bắp phải dài tối thiểu 33 cm. Nếu đo ở cổ tay thì khoảng 19.5 cm. Nhất định phải dùng bao tay có chiều dài thích hợp với tay người bệnh. Quấn băng tay phải chặt nhưng không được tạo cảm giác khó chịu cho bệnh nhân.
Thao tác thực hiện đo huyết áp
- Không ăn, uống và nói chuyện trong khi đo.
- Nếu lần đầu xác định huyết áp, cần đo cả 2 tay. Cánh tay có khuynh hướng huyết áp cao hơn sẽ được chọn để đo những lần sau đó.
- Tốt nhất nên đo huyết áp 2 lần/ngày: Buổi sáng trước khi uống thuốc và buổi chiều sau ăn chừng 1 giờ. Ghi tất cả kết quả: Ngày, giờ, số đo để thuận tiện cho việc theo dõi và đánh giá tình trạng bệnh.
2. Hướng dẫn cách đo huyết áp tại nhà
Để tiện cho việc chăm sóc sức khỏe các thành viên trong gia đình, theo dõi tình hình huyết áp, nhiều gia đình đã sử dụng máy đo tại nhà. Tuy nhiên, do không biết cách đo huyết áp chuẩn nên trong quá trình sử dụng gặp nhiều khó khăn.
2.1. Cách đo huyết áp bằng máy đo huyết áp cơ
Các bộ phận của máy đo huyết áp cơ
Cách đo huyết áp [Ảnh: Internet]
- Vòng bít
- Quả bóp để bơm khí đến vòng bít
- Đồng hồ áp suất
- Tai nghe nhịp tim
Cách đo huyết áp tại nhà bằng máy đo huyết áp cơ
Bước 1: Quấn vòng bít
Quấn vào bít vào cánh tay người bệnh, sao cho mép dưới của vòng bít cách khuỷu tay 3cm. Lưu ý rằng, vạch dấu của vòng bít phải đặt cùng hướng với mạch máu. Vòng sắt tuyệt đối không được đặt trên mạch máu.
Tiếp theo, kéo đầu vòng bít qua vòng sắt quanh bắp tay. Siết vòng bằng khóa dán với một lực vừa phải. Quấn vòng bít chính xác là bước đầu của cách đo huyết áp chuẩn.
Bước 2: Tiến hành đo huyết áp
Gắn ống nghe lên tai để xác định mạch đập trong quá trình đo.
Nắm quả bóng cao su bên tay phải để bơm vòng bít lên. Bóp căng khóa tay sao cho áp lực lên tới 20 – 30 mmHg. Nới lỏng bộ truyền động lực phía tay trái để lực nén khí trong vòng bít giảm nhẹ. Kiểm tra vòng bít.
Khi nghe rõ nhịp tim, đọc chính xác giá trị hiện trên đồng hồ hiển thị. Kết quả này chính là huyết áp tâm thu và tâm trương thu được.
Bước 3: Ghi chép kết quả và vệ sinh máy.
Sau khi thu được kết quả, tiến hành ghi chép lại để tiện cho việc theo dõi. Đo xong, bạn nên tháo pin ra khỏi sản phẩm và cất máy vào hộp.
Xem thêm
Bấm huyệt hạ huyết áp – phương pháp thường dùng trong đông y
2.2. Phương pháp đo huyết áp chuẩn bằng máy điện tử
Cách đo huyết áp bằng máy điện tử cổ tay
Các bộ phận chính của máy đo huyết áp cổ tay
- Pin.
- Vòng bít.
- Màn hình hiển thị được gắn liền trên vòng bít.
Cách đo huyết áp bằng máy điện tử cổ tay [Ảnh: Internet]
Cách đo huyết áp
Bước 1: Chuẩn bị đo
Kiểm tra pin xem lắp vào đùng vị trí hay chưa. Đeo vòng bít lên cổ tay trần sao cho vòng bít vừa vặn với cổ tay. Vị trí màn hình nằm trong cổ tay. Đặt cổ tay ngang với tim.
Bước 2: Bắt đầu đo
Ấn nút START, máy tiến hành bơm hơi vào vòng bít. Màn hình bắt đầu hiển thị các con số. Máy bơm đủ hơi sẽ tự động ngắt và vòng bít tiến hành xả hơi. Lúc này, giữ nguyên tư thế ngồi ban đầu. Biểu tượng trái tim thể hiện nhịp đập của tim.
Bước 3: Sau khi đo
Ghi lại kết quả thu được vào sổ theo dõi. Tháo máy ra khỏi cổ tay. Sử dụng vải mềm, khô vệ sinh máy. Cất máy vào hộp.
Cách đo huyết áp bằng máy điện tử bắp tay
Cách đo huyết áp bằng máy điện tử bắp tay [Ảnh: Internet]
Bước 1: Trước khi đo
– Kiểm tra pin xem đã lắp đúng vị trí hay chưa.
– Quấn vòng bít vào bắp tay
- Quấn vòng bít vào bắp tay sao cho mép dưới của vòng bít cách khuỷu tay từ 2 – 3cm. Vạch dấu của vòng bít phải để cùng hướng với mạch máu. Vòng sắt không được để trên mạch máu.
- Kéo nhẹ đầu vòng bít qua vòng sắt quanh bắp tay. Siết vòng bít bằng khoá dán với lực vừa phải. Không nên kéo vòng bít quá chặt, khoảng hở giữa cánh tay và vòng bít nên vừa 2 ngón tay.
Bước 2: Trong khi đo
Nhấn nút “START”, vòng bít tự động sẽ tự động bơm đúng áp suất đo và xả hơi khi đo xong. Đọc kết quả hiển thị trên màn hình.
Bước 3: Sau khi đo:
Kết quả tự động lưu vào bộ nhớ máy.
Đo huyết áp là cách kiểm soát các chỉ số huyết áp của bản thân. Người già, người bị huyết áp cao hoặc có nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao nên biết cách đo huyết áp chuẩn ngay tại nhà để theo dõi huyết áp thường xuyên.
Mai Phương Anh [Thầy thuốc Việt Nam]
[Visited 9.740 times, 1 visits today]