Khi xây dựng nhà máy, nhà xưởng thì việc thiết kế lắp đặt hệ thống chiếu sáng là một trong những hạng mục vô cùng quan trọng, ánh sáng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động mà còn ảnh hưởng đến năng suất lao động và tiết kiệm chi phí năng lượng cũng như bảo trì bảo dưỡng, thay thế thiết bị chiếu sáng trong quá trình sử dụng.
Với những nhà máy, nhà kho có tính phức tạp trong việc bố trí dây truyền máy móc, hàng hóa phức tạp thì cần tính toán chiếu sáng riêng từng khu vực và nên được thiết kế bằng các phần mềm thiết kế chuyên nghiệp bởi các chuyên gia thiết kế chiếu sáng.
Với những nhà máy, nhà xưởng đơn thuần thì có thể áp dụng hệ thống chiếu sáng chung đều và chúng ta có thể tính toán đơn giản qua các bước sau:
| Bước 1 | Xác định thể loại, mục đích sử dụng của nhà máy, nhà xưởng | Giúp lựa chọn tiêu chuẩn chiếu sáng cần áp dụng. |
| Bước 2 | Xác định loại hình kết cấu, kích thước nhà xưởng | Để xác định loại đèn, công xuất đèn phù hợp |
| Bước 3 | Tính toán số lượng đèn | Cho biết sơ bộ về hệ thống chiếu sáng. |
| Bước 4 | Xác định phương án bố trí, lắp đặt đèn | Giúp lên kế hoạch, dự trù chi phí thi công, lắp đặt |
| Bước 5 | Lựa chọn nhà cung cấp đèn | Để mua đúng loại đèn chất lượng |
| Bước 6 | Yêu cầu nhà cung cấp kiểm tra lại thiết kế bằng phần mềm chuyên nghiệp. | Khẳng định lại tính toán, kiểm tra sự phù hợp với sản phẩm của nhà cung cấp. |
Sau đây là cách thực hiện và các lưu ý cho từng bước.
Bước 1: Xác định loại hình, mục đích sử dụng của nhà máy, nhà xưởng
Mỗi một loại hình nhà xưởng, nhà máy đều có yêu cầu khác nhau về mức độn cung cấp ánh sáng [độ rọi hay độ chói] nhiệt độ màu ánh sáng, độ hoàn màu khác nhau. Với những nhà xưởng sản xuất các thiết bị lớn, không yêu cầu độ chính xác hay nhà xưởng hoạt động bởi các dây truyền máy móc thì yêu cầu độ rọi chiếu sáng thấp. ngược lại với những nhà máy, nhà xưởng sản xuất chính xác trên các sản phẩm nhỏ thì yêu cầu độ rọi lớn hơn.
Với những công việc yêu cầu phân biệt rõ màu sắc như nhà máy in, may mặc, bán và trưng bày sản phẩm thì yêu cầu ánh sáng có nhiệt độ màu trung tính CCT = 4500K – 5500K và độ hoàn màu cao CRI >80.
Ngoài ra việc lựa chọn hệ thống chiếu sáng còn phụ thuộc vào thời gian làm việc ngày hay đêm và hệ thống lấy ánh sáng tự nhiên của không gian làm việc.
Với những nhà xưởng lớn và có nhiều không gian mà ở đó con người ít hoạt động thì có thể lựa chọn 1 hình thức điều khiển hệ thống chiếu sáng cho phù hợp như hệ thống Dim để tăng giảm độ sáng hay hệ thống cảm biến chuyển động để tắt bật đèn tự động khi có sự hoạt động của con người.
Nói tóm lại, ở bước này cần xác định các yếu tố sau:
- Độ rọi cần thiết.
- Nhiệt độ màu.
- Độ hoàn màu.
- Chế độ điều khiển chiếu sáng.
Ở bước này các bạn có thể tham khảo các thông số trong tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7114-1: 2008
Ở đây chúng ta tham khảo Độ rọi đề nghị bởi tiêu chuẩn DIN 5035:
|
Mục đích sử dụng |
* Văn phòng mở, có mức phản xạ ánh sáng thấp. * Kiểm tra độ sai biệt màu sắc/ kiểm soát màu săc/kiểm định sản phẩm. * Lắp ráp các thiết bị chính xác. * Sản xuất nữ trang /chỉnh sửa sản phẩm. |
* Văn phòng mở, có mức phản xạ ánh sáng cao. * Bản vẽ kỹ thuật. * Đánh dấu trên kim loại/kiểm tra bề mặt kim loại. * Kiểm tra sản phẩm đúc khuôn. * Kiểm tra lắp ghép các sản phẩm da và đồ gỗ. |
*Văn phòng xử lý dữ liệu, văn bản. * Mài và đánh bóng thủy tinh/ lắp ráp chính xác. * Lắp ráp máy điện thoại, máy có mô-tơ nhỏ. * Chọn lựa men phủ/ lớp phủ ngoài của sản phẩm. * Làm việc trên máy gia công sản phẩm gỗ. |
* Văn phòng có bàn gần cửa số/ phòng họp/ phòng hội nghị. * Phủ men/ đánh bóng/ khoan/ mài/ * Lắp ráp thiết bị có độ chính xác vừa phải. * Quầy hội chợ/ phòng diều khiển/ bàn điều khiển. * Khu vực bán hàng. |
* Nhà kho [nơi cần phải đọc số liệu]/ giao hàng * Các khu vực sản xuất có nhân viên thường trực/lò luyện kim. * Lắp ráp không cần độ chính xác/ lau rửa khuôn đúc. * Máy cưa xẻ/ lắp ráp cấu kiện thép. * Khu vực tiếp khách chung của văn phòng. |
* Nhà kho [nơi chỉ cần tìm hàng hóa]. * Lối đi chung và di chuyển hàng hóa. * Phòng thay đồ/ phòng vệ sinh / phòng tắm. * Cầu thang/thang cuốn. * Khu vực dốc để xếp dỡ hàng hóa. *Máy móc ít cần sự điều khiển của công nhân. |
Bước 2: Xác định loại hình kết cấu, kích thước nhà xưởng
Trong bước này, chúng ta dựa vào đặc điểm cấu tạo và vận hành của nhà xưởng để quyết định việc lựa chọn loại đèn phù hợp, cụ thể như sau:
2-1: Về loại đèn
- Với nhà máy, nhà xưởng có chiều cao thấp và mái dạng phẳng [trần bê tông hay có la phông] thì nên chọn loại đèn lowbay, âm trần, hoặc ốp nổi dạng canopy có công suất vừa phải.
- Với nhà xưởng có mái cao vừa phải thì có thể dùng đèn dạng high bay hoặc dạng UFO với góc chiếu rộng 90-120 độ treo thả từ trên mái nhà xưởng.
- Với nhà máy, nhà xưởng có mái rất cao [trên 12m] thì có thể dùng đèn high bay, đèn UFO hay đèn chuyên dụng khác có góc phân bố ánh sáng hẹp từ 45 đến 90 độ bắt treo thả bằng cáp hoặc ống thép.
- Với nhà xưởng có mái cao, có cầu trục vận hành thường xuyên gây khuất đường chiếu sáng từ trên xuống và có sự rung lắc thì nên chọn loại đèn pha gắn ở vách xưởng hay cột nhà xưởng chiếu hắt ra.
2-2: Về công suất đèn.
Bảng dưới đây cho phép chúng ta có thể xác định một cách tương đối công suất đèn nên chọn dựa theo chiều cao lắp đặt đèn.
| 4m-5m |
Chủ Đề |