VOA: Được biết bà đến Mỹ hồi đầu tháng 3 này, bà có thể cho biết mục đích chuyến đi lần này được không ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Vâng, mục đích chuyến đi này của tôi là sau 35 năm, từ năm 1975 tới nay thì các con tôi, các cháu, các chị em ruột thịt đi định cư ở Mỹ. Tôi nay đã có mấy đứa cháu nội bên này rồi, chúng nó cũng bận học hành không có về Việt Nam được. Còn tôi thì năm nay đã 77 tuổi rồi, tuổi già, sức yếu, thế cho nên mới quyết định đi sang đây thăm bà con một thể.
VOA: Đây có phải là lần đầu tiên bà tới Mỹ không thưa bà?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Vâng, lần đầu tiên tôi đến Mỹ và nói thêm nữa là nhân dịp tuổi nghề nghiệp ca nhạc của tôi được 60 năm, thành ra các con tôi nó nhớ thì nó bảo nhân dịp Mẹ qua thăm thì nhân thể làm kỷ niệm cho Mẹ 60 năm tuổi nghề nghiệp ca nhạc của Mẹ. Thế là hai việc luôn.
VOA: Bà đã đi những thành phố nào và cảm tưởng của bà sau gần 3 tuần ở Mỹ ra sao?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Thì tôi đến phi trường Los [Los Angeles] vui vẻ lắm, ở đây tiếp đón tôi rất là thoải mái, nồng hậu, và khí hậu thì mát lắm, so với lúc mà ở Sài Gòn, lúc tôi đi thì nóng quá! Đến đây mát mẻ thì tôi vui. Sự đón tiếp ở phi trường của tôi rất là nhẹ nhàng thoải mái, và về đến nhà chị tôi, các bà con họ hàng đã đón tôi ở đó sẵn và đã chờ đợi tôi từ phi trường về đến nhà thì rất là vui vẻ.
VOA: Thế còn về nước Mỹ ạ, phong cảnh của nươc Mỹ thì bà thấy thế nào ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Thì dĩ nhiên rồi, có thấy ai đi honda đâu [cười], khi tôi ở Sài Gòn thì ngập trời honda, đến đây nó khác hẳn đi, thì tôi cũng phải biết là thế rồi.
VOA: Được biết trong chuyến đi Mỹ lần này bà có dự định tham gia một buổi biểu diễn với nghệ sĩ Thái Thanh phải không ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Dạ không, hôm đó hẹn nhau rồi nhưng mà Thái Thanh thì lại bận có công việc khác.
VOA: Trong lần thăm Mỹ này bà có một buổi họp mặt với các thân hữu và có buổi ôn lại chặng đường âm nhạc 60 năm qua của bà, vậy khán thính giả bên này đón nhận thế nào về buổi biểu diễn của bà ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Toàn những người xưa ý mà, rồi tuổi trẻ cũng có, người 90 tuổi cũng có, tám mấy cũng có, thì nghe tôi hát lại những bản nhạc từ ngày xưa, từ Hà Nội vào đến Sài Gòn, thì vui lắm, rất là vui, rất cảm động.
VOA: Vậy sắp tới đây trong thời gian còn ở Mỹ bà có buổi biểu diễn ca nhạc nào nữa không ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Đến ngày 27 tháng này có chương trình của AirVietnam đó. Xưa kia tôi cũng hay là khách thân của hãng AirVietnam, thành ra tôi cũng sẽ tham dự.
VOA: Thế còn trong nước lần cuối bà tham gia các hoạt động văn nghệ là vào năm nào ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Vâng, thì sau năm 1975 đó, tới năm 82, thì tôi cũng có một chương trình ca nhạc của nhạc sĩ Văn Cao. Tôi đã thuộc nhiều bài hát của nhạc sĩ Văn Cao, nên tôi cũng được mời tham dự buổi giúp đỡ anh Văn Cao, thì tôi cũng có tham dự. Rồi đến nhạc sĩ Đoàn Chuẩn từ miền bắc vào thì tôi cũng có tham dự với nhạc sĩ Đoàn Chuẩn.
VOA: Bà có thấy nhớ thời gian đi ca hát không? Và kỷ niệm nào làm bà nhớ nhất thưa bà?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Nhiều lắm chứ cô, kể làm sao hết được. Vì tôi chuyên hát ở sân khấu những nhạc vui, thì đồng bào miền nam ưa nhạc vui, thì tôi hát nhiều bài mọi người thích lắm. Tôi đi các tỉnh nữa, đi cùng với nhạc sĩ Đức Quỳnh, Trần Văn Trạch, qua Campuchia hát mấy lần. Đồng bào Việt Nam của mình ở Campuchia thời đó cũng nhiều lắm, họ rất là hoan hô nhiệt liệt.
VOA: Bà là ca sĩ nổi tiếng của dòng nhạc xưa cũng như những tác phẩm của Văn Cao và Đoàn Chuẩn, theo bà thì khán giả hiện giờ có còn mặn mà với dòng nhạc này không?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Họ thích lắm chứ, hôm đó tôi có giới thiệu về Hoàng Giác, vì tôi có đi Hà Nội năm 94, thì cũng chụp ảnh với Hoàng Giác, tôi có những tấm ảnh với ban nhạc từ ngày xưa, từ 1950, 1951, 1952 ở Hà Nội, thì với các bài hát tôi chiếu lên những hình ảnh đó. Chẳng hạn như Hoàng Giác có bản nhạc như ‘Ngày về’ hay là ‘Mơ hoa’ thì tôi hát mấy câu của bản nhạc ‘Ngày về’ , thì mọi người nghe bản nhạc ‘Ngày về’ đều tấm tắc, thích lắm, tôi hát mỗi bài mấy câu. Nhạc sĩ Ngọc Bích rồi Văn Cao, rồi Lê Thương, Đoàn Chuẩn v..v.
VOA: Bà thấy thế hệ ca sĩ trẻ bây giờ và phong trào sinh hoạt âm nhạc ở trong nước hiện giờ so với thế hệ của bà có những điểm gì khác biệt nhất ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Dạ điểm khác biệt nhiều chứ, thời chúng tôi khó khăn lắm, hát thẳng không à. Lên đài phát thanh, tới giờ, chẳng hạn như là sáng chủ nhật, 10 giờ hát, là chúng tôi hát thẳng. Hay là 6 hay 7 giờ tối thì chúng tôi hát thẳng với ban nhạc chứ có được thâu trước đâu. Nhưng bây giờ thì máy móc tối tân quá, mọi thứ đều tối tân cả, thành ra giúp đỡ cho người ca sĩ nhiều lắm. Chứ còn chúng tôi hát bằng tất cả những giọng thật, rồi hỏng một cái là ráng chịu thôi ạ.
VOA: Xin hỏi bà một chút về đời tư, rất nhiều người biết phu quân của bà là bác sĩ Nguyễn Đan Quế, trước hết xin hỏi thăm tình hình sức khỏe và tinh thần của bác sĩ Quế ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Dạ, ông xã tôi thì mạnh khỏe ạ.
VOA: Và ông cũng được biết đến như một nhà hoạt động dân chủ ôn hòa, bà có thể cho biết về cảm nghĩ của bà với tư cách là một người vợ, một người bạn đời của một nhà hoạt động dân chủ? Cuộc sống của bà có gặp khó khăn hay trở ngại gì không ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Vâng, thì bình thường thôi chứ không có gì, tất cả mọi chuyện nó qua rồi. Thời gian 35 năm rồi, thì có rõ ràng thế nào thì cũng phải thấy và bây giờ chúng tôi cũng già cả rồi.
VOA: Bà có muốn gửi gắm tâm sự gì với những người hâm mộ và những người yêu mến giọng hát của bà không ạ?
Nghệ sĩ Tâm Vấn: Vâng thì tôi tuy rằng đã 77 tuổi, nhưng mà tôi cũng vẫn còn mạnh khỏe và cũng vẫn có thể hát tặng quí vị thân mến của tôi được không biết đến ngày nào. Nếu còn hát được thì tôi vẫn có thể phục vụ được.
Xin cảm ơn nghệ sĩ Tâm Vấn đã dành cho đài VOA buổi phỏng vấn ngày hôm nay, xin chúc bà dồi dào sức khỏe và có một kỳ nghỉ thật vui với gia đình và thân hữu ở Mỹ.
Tin nữ danh ca Tâm Vấn rời bỏ cuộc đời tối thứ ba ngày 3 tháng 7 năm 2018 tại Saigon làm sửng sốt nhiều người. Bản tin đầu tiên người viết nhận được đến từ nữ danh ca Kim Tước, sau đó nữ tài tử Kiều Chinh gọi tới cho biết một lần nữa về tin này. Giọng nói của chị thật trầm buồn khi nhắc lại những kỷ niệm sau cùng với người quá cố. Chẳng ai ngờ mọi thứ diễn tiến quá nhanh, dẫu biết khi cô trở về lại Việt Nam từ tháng 10 năm 2016, sức khỏe càng lúc càng kém dần. Từ đó, danh ca Tâm Vấn không tha thiết ăn uống gì cả cho đến lúc gia đình phải đưa vào điều trị trong nhà thương, cô dần dà kiệt sức, sau đó cô-ma rồi ra đi. Nếu không có tin buồn này, thì ngày 16 tháng 7 tới đây, sẽ là sinh nhật thứ 85 của nữ danh ca Tâm Vấn.
Theo như một tài liệu riêng của Thế Giới Nghệ Sĩ đăng trên tờ Văn Nghệ Tiền Phong số 27 phát hành ngày 12 tháng 12 năm 1956, bài viết ghi nhận:
“Những ai yêu nhạc mới ở Hà Nội vào nhũng năm 1950 đến 1952 hẳn không quên được nữ ca sĩ Tâm Vấn. Có một giọng ca đầy quyến rũ kèm theo bóng dáng của một nữ sinh ngoài 20 tuổi xinh tươi khả ái, cô đã gây nên bao sôi nổi trong tâm tư giới Học sinh và Nghệ sĩ của đô thành hoa lệ.
Khán giả đô thành mặc nhiên cho cô là đệ nhất danh ca Bắc Việt dù rằng lúc bấy giờ, nữ ca sĩ Minh Đỗ cũng đang đóng một vai trò quan trọng trong làng Tân nhạc Hà Nội.
Trước Tâm Vấn, Minh Đỗ chỉ còn là bóng mờ, không phải vì tài nhưng vì sắc. Đúng vậy sắc đẹp là một điểm rất cần thiết cho sự dễ dàng nổi danh của một nữ ca sĩ.
Sinh trưởng trong một gia đình buôn bán miền Bắc, Tâm Vấn có giọng ca lả lướt đầy rung cảm ngay từ thuở còn nhỏ. Giọng ca ấy được nhạc sĩ Trần Văn Nhơn chú ý đến khi nền nhạc mới bắt đầu phát triển mạnh mẽ tại Hà Nội.
Đã thế là người rất say mê nhạc, lúc nào cô Tâm Vấn cũng ước ao được một nhạc sĩ tận tâm chỉ dẫn cho cô về đàn cũng như về ca. Vì thế, nhờ sự chỉ dẫn của nhạc sĩ Nhơn, chỉ ít lâu sau cô mạnh bạo lên đài phát thanh Hà Nội trình bày bản “Mưa Đêm Thu” mở màn cho cuộc đời nghệ sĩ của cô. Thính giả bắt đầu chú ý đến giọng ca của cô và sau mấy buổi trình diễn ca nhạc tại sân khấu Nhà Hát Lớn Hà Nội, cô đã hái được của khán giả Thủ Đô một cảm tình lưu luyến đặc biệt.
Giữa lúc khán giả Hà Thành đang mến cô, thì đột nhiên vì một lý do gia đình, cô rời quê hương, bỏ cảnh rét mướt miền Bắc vào miền Nam, tìm nắng ấm vào tháng giêng năm 1953.
Tại Saigon, cô tiếp tục gửi lời ca trên các làn sóng điện đài phát thanh Quốc Gia và trình diễn trên nhiều sân khấu tân-nhạc-kịch các rạp chiếu bóng đô thành. Thường thường ở đâu cô cũng được khán giả hoan nghênh nhiệt liệt. Sở trường của cô là những bản nhạc vui tươi dí dỏm và cô đã thành công rất nhiều trong những bản nhạc này.
Cô chơi dương cầm rất khá, thích đọc tiểu thuyết xã hội tình cảm, xem phim tình cảm.
Cô cũng đã đóng kịch nhiều lần xong chưa đạt được kết quả mong muốn. Cô hy vọng với sự tiến triển của nền điện ảnh Việt Nam hiện tại, một ngày nào gần đây, cô sẽ có dịp đóng góp tài năng với giới điện ảnh.
Về vấn đề hôn nhân, hiện cô đã kết duyên với bạn T.N từ hơn một năm nay”.
[trích bài viết của Trần Quốc Bảo đăng trong tuần báo Thế Giới Nghệ Sĩ số 178 phát hành ngày thứ sáu 6 tháng 7 năm 2018]