15:23:1117/08/2020
Thực tế là hầu hết các em đã từng soi gương để chỉnh đầu tóc quần áo cho ngay ngắn và gọn gàng trước khi đi học, đi chơi,... Tuy nhiên, chúng ta lại chưa biết các tính chất của ảnh được tạo bởi gương phằng như thế nào?
Vậy ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng có những tính chất nào? Cách vẽ ảnh [dựng ảnh] của vật tạo bởi gương phẳng như thế nào? chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết này.
I. Tính chất ảnh tạo bởi gương phẳng
- Thí nghiệm được bố trí h5.2 sgk: gồm cây nến [đèn cày] đặt trước gương phẳng được nẹp thẳng đứng.
1. Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng có hứng được trên màn chắn không?
- Kết luận: Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng KHÔNG hứng được trên màn chắn, gọi là ảnh ảo.
2. Độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của vật không?
- Kết luận: Độ lớn của ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng BẰNG độ lớn của vật.
3. So sáng khoảng cách từ một điểm của vật đến gương và khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương.
- Kết luận: Điểm sáng và ảnh của nó tạo bởi gương phẳng cách gương một khoảng BẰNG nhau
II. Giải thích sự tạo thành ảnh bởi gương phẳng
- Vẽ ảnh S' dựa vào tính chất của ảnh qua gương phẳng [ảnh đối xứng với vật qua gương].
- Vẽ hai tia phản xạ IR và KM theo định luật phản xạ ánh sáng
- Kéo dài 2 tia phản xạ gặp nhau tại S'.
* Nhận xét:
- Mắt đặt trong khoảng IR và KM sẽ thấy S'
- Mắt ta nhìn thấy S' vì các tia phản xạ lọt vào mắt ta coi như đi thẳng từ S' đến mắt.
- Không hứng được S' trên màn vì chỉ có đường kéo dài của các tia phản xạ gặp nhau ở S' [tức ảnh ảo] chứ không có ánh sáng thật đến S'.
* Kết luận:
- Ta nhìn thấy ảnh ảo S' vì các tia phản xạ lọt vào mắt có đường kéo dài đi qua ảnh S'.
- Ảnh của một vật là tập hợp ảnh của tất cả các điểm trên vật.
III. Bài tập vận dụng nội dung kiến thức ảnh của vật tạo bởi gương phẳng
* Hãy vận dụng tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng để vẽ ảnh của một mũi tên đặt trước một gương phẳng như hình 5.5.
• Vì ảnh và vật đối xứng nhau qua gương nên ta xác định ảnh của vật AB bằng cách sau:
- Xác định ảnh A’ của A bằng cách dựng AK vuông góc với gương, trên tia đối của tia KA lấy điểm A’ sao cho A’K = KA. A’ là ảnh của A qua gương cần vẽ.
• Tương tự ta xác định được ảnh B’ của B qua gương.
- Nối A’B’ ta được ảnh A’B’ của AB qua gương phẳng. A’B’ là ảnh ảo nên vẽ bằng nét đứt để phân biệt với vật sáng.
Tóm lại, với nội dung về ảnh của một vật qua gương phẳng các em cần nhớ được nội dung trọng tâm là 3 tính chất của ảnh qua gương phẳng, cách dựng ảnh [vẽ ảnh] qua gương phẳng.
+ Tấm kính phẳng thực ra có hai mặt phản xạ: mặt trên và mặt dưới, bởi vậy ta sẽ thấy 2 ảnh. Tấm kính càng mỏng thì 2 ảnh càng gần trùng nhau.
+ Gương phẳng thường dùng là tấm kính phẳng bằng thủy tinh cũng có hai mặt phản xạ, nhưng mặt dưới được tráng một lớp bạc phản xạ tốt hơn, nên tạo ra một ảnh rõ nét.
Hy vọng với bài viết về cách vẽ ảnh của vật tạo bởi gương phẳng ở trên hữu ích cho các em, mọi góp ý và thắc mắc các em hãy để lại bình luận dưới bài viết để được ghi nhận và hỗ trợ, chúc các em học tốt.
Xem toàn bộ tài liệu Lớp 7: tại đây
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
- Giải Sách Bài Tập Vật Lí Lớp 7
- Đề Kiểm Tra Vật Lí Lớp 7
- Sách Giáo Khoa Vật Lý 7
- Giải Vở Bài Tập Vật Lí Lớp 7
- Sách Giáo Viên Vật Lí Lớp 7
- Sách Bài Tập Vật Lí Lớp 7
Giải Bài Tập Vật Lí 7 – Bài 5: Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng giúp HS giải bài tập, nâng cao khả năng tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành các khái niệm và định luật vật lí:
Bài C1 [trang 15 sgk Vật Lý 7]: Đưa một tấm bìa dùng làm màn chắn ra sau gương để kiểm tra dự đoán.
Lời giải:
Kết luận: Ảnh của một vật tạo bối gương phẳng không hứng được trên màn chắn, gọi là ảnh ảo.
Bài C2 [trang 16 sgk Vật Lý 7]: Dùng viên phấn thứ hai đúng bằng viên phấn thứ nhất, đưa ra sau tấm kính để kiểm tra dự đoán về độ lớn của ảnh.
Lời giải:
Kết luận: Độ lớn của ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng bằng độ lớn của vật.
Bài C3 [trang 16 sgk Vật Lý 7]: Hãy tìm cách kiểm tra xem AA’ có vuông góc với MN không; A và A’ có cách đều MN không.
Lời giải:
* Ta dùng thước ngắm sao cho A, A’ và mắt ta nằm trên đường thẳng, sau đó vẽ đường thẳng đó trên mặt bàn bằng bút. Dùng thước êke để kiểm tra xem đường vẽ nối AA’ có vuông góc với mặt gương MN không.
* Kết quả: Ta thấy AA’ vuông góc với MN và cách đều MN.
Kết luận:
Điểm sáng và ảnh của nó tạo bởi gương phẳng cách gương một khoảng bằng nhau.
Bài C4 [trang 16 sgk Vật Lý 7]: Trên hình 5.4 vẽ điểm sáng S [nguồn áng nhỏ] đặt trước gương phẳng và hai tia sáng xuất phát từ S tới gương.
a] Hãy vẽ ảnh S’ của S tạo bới gương phẳng bằng cách vận dụng tính chất của ảnh.
b] Từ đó vẽ tia phản xạ ứng với hai tia tới SI và SK.
c] Đánh dấu vị trí đặt mắt để nhìn thấy ảnh S’.
d] Giải thích vì sao ta nhìn thấy ảnh S’ mà không hứng được ảnh đó trên màn chắn.
Lời giải:
a] Xác định ảnh S’:
Vì ảnh S’ và S đối xứng nhau qua mặt gương nên ta vẽ ảnh S’ như sau:
+ Từ S vẽ tia SH vuông góc với mặt gương tại H.
+ Trên tia đối của tia HS ta lấy điểm S’ sao cho S’H = SH. S’ chính là ảnh của S qua gương cần vẽ.
b] Vẽ tia phản xạ.
Tia phản xạ luôn có đường kéo dài đi qua ảnh S’ của S qua gương nên ta vẽ tia phản xạ như sau:
+ Đối với tia tới SI, ta nối S’I, sau đó vẽ tia đối của tia IS’ ta được tia phản xạ IR cần vẽ.
+ Đối với tia tới SK, ta nối S’K, sau đó vẽ tia đối của tia KS’ ta được tia phản xạ KR’ cần vẽ.
c] Mắt ta nhìn thấy S’ vì các tia phản xạ lọt vào mắt ta coi như đi thẳng từ S’ đến mắt. Do vậy để thấy được ảnh S’ ta có thể đặt mắt ở vị trí hứng chùm tia phản xạ truyền tới mắt như hình vẽ trên.
d] Không hứng được S’ trên màn chắn vì chỉ có đường kéo dài của các tia phản xạ gặp nhau ở S’ chứ không có ánh sáng thật đến S’.
Kết luận:
Ta nhìn thấy ảnh ảo S và các tia phản xạ lọt vào mắt có đường kéo dài đi qua ảnh S’.
Bài C5 [trang 17 sgk Vật Lý 7]: Hãy vận dụng tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng để vẽ ảnh của một mũi tên đặt trước một gương phẳng như hình 5.5.
Lời giải:
Vì ảnh và vật đối xứng nhau qua gương nên ta xác định ảnh của vật AB bằng cách sau:
– Xác định ảnh A’ của A bằng cách dựng AK vuông góc với gương, trên tia đối của tia KA lấy điểm A’ sao cho A’K = KA. A’ là ảnh của A qua gương cần vẽ.
– Tương tự ta xác định được ảnh B’ của B qua gương.
– Nối A’B’ ta được ảnh A’B’ của AB qua gương phẳng. A’B’ là ảnh ảo nên vẽ bằng nét đứt để phân biệt với vật sáng.
Bài C6 [trang 17 sgk Vật Lý 7]: Hãy giải đáp thắc mắc của bé Lan trong câu chuyện kể ở đầu bài.
Lời giải:
* Mặt nước coi như coi như một gương phẳng. Bóng của tháp chính là ảnh tạo bới gương phẳng.
* Giải thích hình cái tháp lộn ngược dựa vào phép vẽ ảnh ở chân tháp ở sát đất, đỉnh tháp ở xa đất nên ảnh của đỉnh tháp ở xa đất và ở phía bên kia gương phẳng tức là ở dưới mặt nước.
* Coi mũi tên AB tượng trưng cho cái tháp ta có hình vẽ tạo ảnh như sau: