Mẹo chữa trật khớp vai

Cách xử lý nhanh ngay khi bị trật khớp vai để tránh di chứng về sau

[VOH] - Trật khớp là một trong những chấn thương dễ gặp của khớp vai. Nếu không biết cách xử lý nhanh, bạn sẽ gặp những cơn đau dai dẳng. Vậy bị trật khớp vai nên làm gì?

Khớp vai gồm một trụ cầu [xương cánh tay có đầu hình cầu] và hõm chứa [rãnh cầu của xương bả vai] đầu cầu. Trật khớp vai xảy ra khi trụ cầu xương cánh tay trật khỏi hõm chứa ở bả vai. Khớp vai là khớp di động nhiều nhất của chi trên nên rất dễ bị trật khớp

Một số nguyên nhân phổ biến gây trật khớp vai là:

Khớp vai là khớp hoạt động nhiều nên rất dễ gặp chấn thương [Nguồn: Internet]

• Chấn thương khi chơi thể thao: Vai bị trật khớp là chấn thương thường gặp khi chơi các môn thể thao như bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, cầu lông, những môn thể thao dễ té ngã như trượt tuyết núi cao, trượt tuyết phản lực…
• Va chạm đột ngột: Vật thể nặng rơi trúng vai, va đập mạnh trong tai nạn giao thông dễ gây trật khớp vai.
• Té ngã: Ngã chống tay, đập vai khiến vùng vai bị ảnh hưởng trực tiếp, chẳng hạn như ngã trên sàn nhà do trơn trượt, ngã từ cầu thang xuống,…

Người bị trật khớp vai thường bị đau dữ dội, sau đó sưng và bầm tím ở vùng vai – cánh tay. Hiện tượng biến dạng có thể nhìn thấy rõ bằng mắt thường sau khi bị trật khớp. Một số trường hợp bị trật khớp vai còn bị tê, co giật hoặc yếu cánh tay, ngứa ran ở gần vùng chấn thương.

Có đến 90% trật khớp vai tái hồi nhiều lần sau lần bị đầu tiên, thường xảy ra ở người trẻ [tuổi từ 18 - 25 tuổi] do nhu cầu hoạt động vai nhiều. Khi bị trật nhiều lần, sẽ gây rách rộng thêm các cấu trúc sụn viền và dây chằng bao khớp, lâu ngày làm khuyết xương, gãy mảnh xương, rách gân cơ chóp xoáy dẫn đến khớp vai lỏng lẻo, mất chức năng và yếu lực. Từ đó, sức vận động sẽ kém, đau vai và khó khăn trong các hoạt động đặc biệt là tư thế giơ tay cao hơn đầu. Chính vì thế, khi bị trật khớp vai cần điều trị đúng cách, đồng thời biết cách phòng tránh trật khớp vai tái diễn thêm.

2. Bị trật khớp vai phải làm sao?

Trước khi đến bệnh viện, bạn nên xử lý nhanh ngay sau khi bị trật khớp vai để tránh gặp di chứng sau này. Các bước xử lý bao gồm:

2.1 Bước 1: Hạn chế di chuyển và cử động

Khi bị trật khớp vai, việc đầu tiên là bạn đừng di chuyển hoặc cử động khớp vai để tránh tạo thêm lực lên khớp gây đau đớn. Các động tác lắc tay, xoay khớp hoặc nắn khớp có thể khiến khớp bị tổn thương, các nhóm cơ, dây chằng, dây thần kinh và các mạch máu quanh khớp vai có thể bị ảnh hưởng nặng hơn lúc ban đầu.

2.2 Bước 2: Cố định khớp vai

Tiếp theo, hãy dùng băng vải cố định khớp vai để nâng đỡ khớp bị tổn thương.

2.3 Bước 3: Chườm lạnh

Chườm đá hoặc cho nước lạnh vào túi chườm và chườm lên vùng khớp vai để làm dịu nhanh cơn đau và giảm sưng. Chú ý, tránh chườm nóng, bóp muối, xoa rượu thuốc để giảm đau vì các phương pháp đó không mang lại hiệu quả, đồng thời khiến các mạch máu, dây thần kinh bị tổn thương hơn.

Sau khi đã giảm đau thì bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra khớp vai và điều trị phù hợp.

Dù trật khớp vai không nguy hiểm nhưng bệnh nhân cần đến bệnh viện để kiểm tra, tránh tự nắn lại khớp tại nhà [Nguồn: Internet]

3. Cách chữa trật khớp vai

Khi bị chấn thương trật khớp vai, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để hỗ trợ điều trị. Một số biện pháp có thể chữa trật khớp bả vai gồm:

3.1 Nắn lại vai

Bạn bị trật khớp vai nhẹ, các bác sĩ cơ xương khớp có thể thử một số thao tác nhẹ nhàng để giúp xương vai trở lại vị trí thích hợp. Tùy thuộc vào cường độ đau và sưng, bạn sẽ cần dùng thuốc giãn cơ hoặc thuốc an thần. Hiếm khi, bác sĩ sẽ gây mê trước khi tác động vào xương vai. Khi xương vai trở lại vị trí ban đầu, triệu chứng đau, sưng sẽ được cải thiện và vai cũng sẽ phục hồi.

3.2 Phẫu thuật

Bạn có thể cần phải phẫu thuật nếu một khớp vai hay dây chằng yếu và có xu hướng trật khớp vai thêm lần nữa dù đã phục hồi và tăng cường chức năng. Trong một số trường hợp hiếm hoi, bạn sẽ cần phẫu thuật nếu dây thần kinh hoặc mạch máu bị tổn thương.

3.3 Cố định

Bác sĩ có thể sử dụng một thanh nẹp đặc biệt hoặc băng đeo để giữ vai ổn định từ một vài ngày đến 3 tuần. Thời gian đeo nẹp hoặc băng bột phụ thuộc vào tình trạng trật khớp vai và bạn bắt đầu mang nẹp khi nào.

3.4 Sử dụng thuốc

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau hoặc thuốc giãn cơ để giúp cho bạn cảm thấy thoải mái trong khi lành vai.

Lưu ý: Sau khi đeo nẹp hoặc cố định khớp vai bằng cách băng bột khoảng một hoặc hai ngày thì bạn nên thực hiện những bài tập nhẹ nhàng theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để duy trì phạm vi chuyển động của vai. Việc cố định vai quá lâu có thể làm cứng khớp, khiến vai khó di chuyển. Sau khi lành vết thương và hoạt động vai bình thường, bạn cần tiếp tục tập thể dục nhẹ hằng ngày như vươn vai hoặc xoay nhẹ vai nhằm giúp tăng cường độ dẻo dai và ngăn ngừa trật khớp tái phát.

Trật khớp vai gây đau đớn, khó chịu cho người bệnh, nếu không có biện pháp chữa trị kịp thời có thể gây nguy hiểm. Vậy bị trật khớp vai thì bao lâu sẽ khỏi? Làm thế nào để chữa trật khớp vai tại nhà một cách an toàn và hiệu quả nhất?

Trật khớp vai là gì?

Khớp vai là khớp hoạt động linh hoạt nhất trong cơ thể cho phép cánh tay được di chuyển theo nhiều hướng khác nhau mà chúng ta mong muốn. Tuy nhiên trong một vài trường hợp, khớp vai không ổn định có thể khiến trật khớp vai. Có tới 95% là trật khớp vai phía trước, có nghĩa là phần vai bị trật về phía trước, còn trật khớp sau chỉ thường xảy ra ở những trường hợp như bị sét đánh, điện giật hoặc co giật.

Trật khớp vai có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đối với những người trẻ đa phần là do chấn thương khi chơi thể thao, đá bóng, bóng rổ, bóng chuyền, … hoặc bị té ngã. Còn đối với những bệnh nhân lớn tuổi hơn bị trật khớp vai vì sự suy yếu của dây chằng, sụn nâng đỡ vai, hoặc do một lực tác động quá mạnh vào vai của họ.

Trật khớp vai bao lâu thì khỏi?

Để trả lời cho câu hỏi này chúng ta cần phải biết các triệu chứng, dấu hiệu và nguyên nhân gây ra trật khớp vai trước đã.

Triệu chứng của trật khớp vai là gì?

Theo các chuyên gia, bác sĩ về xương khớp cho rằng những người bị trật khớp vai thường hoặc đôi khi bị nhầm lẫn với gãy xương.

Mặc dù, chỉ là trật khớp vai hay gãy xương thì đều rất  nguy hiểm và gây đau đớn cho người bệnh nếu không được thăm khám chữa trị kịp thời vì vậy những dấu hiệu dưới đây sẽ giúp người bệnh phân biệt được triệu chứng của trật khớp vai với gãy xương.

• Vai bị biến dạng do các khớp ở vai bị di chuyển khỏi vị trí ban đầu, vốn có của nó
• Vùng vai bị trật khớp xuất hiện những vết bầm tím, sưng u lên
• Gây ra những đau đớn, khó chịu và khó khăn trong việc đi lại
• Người bệnh hoàn toàn không thể di chuyển cánh tay, bả vai thậm chí là chạm vào cũng sẽ rất đau.

Nguyên nhân hàng đầu gây trật khớp vai

Dù đã bị trật khớp vai hay chưa thì bạn cũng không nên chủ quan và tìm hiểu thật kỹ những nguyên nhân khiến vai bị trật khớp tránh tái phát lại nhiều lần.

Ở bài viết này, chúng tôi sẽ đưa ra một số nguyên nhân chính gây ra trật khớp vai:

• Va chạm đột ngột với một lực rất mạnh: có thể do một vật nặng từ trên cao rơi trúng vào vai[ đây là trường hợp khá hy hữu], bị va đập mạnh do tai nạn giao thông
• Chơi thể thao: đây là nguyên nhân thường gặp nhất ở những người bị trật khớp vai do thiếu cẩn thận hoặc tranh đấu nhau khi chơi các môn thể thao như bóng rổ, bóng chuyền, đặc biệt là bóng đá và trượt tuyết
• Ngã: Phản xạ đầu tiên khi bị ngã là chúng ta thường đưa tay ra chống để mong muốn không gây trầy xước cho cơ thể, tuy nhiên khi đó cả phần cánh tay và vai phải chịu toàn bộ áp lực của cơ thể đè xuống nên rất dễ gây trật khớp vai thậm chí là gãy tay, ngoài ra trật khớp vai có thể xảy ra khi bị ngã do sàn nhà quá trơn trượt, hoặc ngã từ các bậc cầu thang,..
• Mang vác những vật nặng, nằm hoặc ngồi sai tư thế cũng là những nguyên nhân hàng đầu gây trật khớp vai.

Mặc dù trật khớp vai không gây nguy hiểm tới tính mạng con người nhưng chúng làm cho người bệnh tê mỏi, đau đớn, khó chịu, làm việc gì cũng khó khăn vì vậy hãy cố gắng kiểm soát tình trạng trật khớp vai bằng việc giảm thiểu tối đa những việc gây tổn thương cho vai.

Thời gian phục hồi khi bị trật khớp vai

Thời gian phục hồi cũng tùy vào nguyên nhân, mức độ nặng nhẹ của trật khớp vai, ngoài ra nó còn phụ thuộc vào cách thức điều trị và năng lực của bác sĩ. Đa phần, vai bị trật khớp sẽ được phục hồi từ  2- 3 tuần hoặc 1 tháng, nặng hơn có thể là vài tháng.

Nếu như, người bệnh đã có tuổi, bản thân sức khỏe, sức đề kháng, xương cốt yếu thì thời gian phục hồi có lẽ sẽ kéo dài rất lâu. Hoàn toàn không có một câu trả lời cụ thể, chính xác cho việc bao lâu thì trật khớp vai mới có thể hồi phục hoàn toàn.

Cách chữa trật khớp vai tại nhà

Nếu như thấy có những dấu hiệu, triệu chứng của trật khớp vai, bạn có thể áp dụng những cách làm dưới đây để chữa trật khớp vai hiệu quả tại nhà.

Chườm đá lạnh

Đá lạnh từ trước đến nay luôn được biết đến với công dụng giảm đau nhức, sưng viêm giúp người bệnh giảm đau đớn, khó chịu đồng thời cho phép cơ thể hoạt động một cách bình thường. Bạn chỉ cần cho đá hoặc nước lạnh vào trong túi chườm, khăn sạch rồi chườm lên vai để làm dịu cơn đau và giảm sưng tấy.

Tuy nhiên đối với những bệnh nhân bị trật khớp vai chỉ nên chườm lạnh, không nên chườm nóng, hay sử dụng rượu thuốc, rượu gừng, rượu gấc để xoa giảm đau vì chắc chắn chúng không những không mang lại hiệu quả mà còn khiến các mao mạch, dây thần kinh ở vai bị tổn thương nặng nề hơn.

Sử dụng thuốc giảm đau

Nếu như không chịu được đau đớn, tê nhức, bạn có thể khắc phục tạm thời tình trạng trật khớp vai bằng cách sử dụng các loại thuốc giảm đau được bày bán ở các hiệu thuốc như:  aspirin, ibuprofen [Advil, Motrin IB, các loại khác], naproxen natri [Aleve] hoặc acetaminophen [Tylenol, các loại khác]

Tuy nhiên, hãy uống liều lượng vừa đủ, tránh lạm dụng gây ra những tác dụng phụ cho cơ thể.

Nắn vai

Bạn có thể đến gặp bác sĩ hoặc nhờ những người có chuyên môn, kinh nghiệm để nắn lại vai bằng một số các thao tác giúp xương ở vai được về vị trí ban đầu.

Cùng tùy thuộc vào độ đau đớn, tê nhức, sưng viêm mà bạn sẽ được bác sĩ kê đơn sử dụng các loại thuốc khác nhau sau khi nắn lại vai giúp bạn có thể hoạt động trở lại một cách bình thường.

Nếu như bạn đã áp dụng các phương pháp chữa trị trật khớp vai tại nhà nhưng không khỏi hoặc bệnh đang chuyển biến nhanh hơn, chúng tôi khuyên bạn hãy đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị và phẫu thuật[ nếu biến chứng nặng] kịp thời để sớm hoạt động và di chuyển tay một cách bình thường nhé.

Ngoài ra, trong quá trình điều trị, người bệnh có thể bổ sung thêm nhiều thực phẩm chứa canxi, giàu vitamin A, C, D, K và các khoáng chất bổ dưỡng ..như ngũ cốc, cà chua, trứng, sữa, thịt, xương vào thực đơn hằng ngày.

Hy vọng rằng qua bài viết trên, đã giải đáp những thắc mắc của bạn xoay quanh vấn đề trật khớp vai và biết được những phương pháp chữa trị trật khớp vai hiệu quả tại nhà.

Bác sỹ Phạm Thị Hậu với chuyên môn khám, chữa bệnh bằng Y học cổ truyền, là một trong những chuyên gia cố vấn thông tin y khoa của Việt Nam Forestry – Cổng thông tin sức khỏe 24h.