Động cơ 4 thì là thuật ngữ khá quen thuộc và được sử dụng rộng rãi trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người dùng chưa nắm vững các kiến thức liên quan đến động cơ này. Chính vì vậy, bạn đọc nên theo dõi các thông tin mà chúng tôi cung cấp sau đây để có cái nhìn toàn diện hơn về động cơ 4 thì.
Động cơ 4 thì là gì ?
Động cơ 4 thì [hay còn gọi là động cơ 4 kỳ] là loại động cơ có khả năng đốt động hoàn thành 4 kỳ khi hệ thống trục khuỷu hoàn thành được 2 vòng quay. Mỗi chu kỳ hoạt động của động cơ bao gồm 4 kỳ chính.
Loại động cơ này được phát hiện bởi Nikolaus Otto vào những năm 1876.
Các thành phần của động cơ 4 thì
Động cơ 4 kỳ bao gồm các thành phần bên trong sau:
Piston: Đây là bộ phận nằm bên trong động cơ và được sử dụng với mục đích chuyển đổi khi nhiên liệu bị đốt cháy cũng như giãn nở bên trong buồng đốt đến bộ phận trục khuỷu thông qua thanh truyền. Khi piston thực hiện chuyển động tịnh tiến bên trong xi-lanh thì giữa piston và xi-lanh xuất hiện các vòng séc măng.
Thanh truyền: Thanh truyền có khả năng truyền dao động từ Piston đến bộ phận trục khuỷu.
Trục khuỷu: Bộ phận này giúp chuyển đổi từ tịnh tiến của piston sang kiểu chuyển động tròn.
Đối trọng: Là một bộ phận nằm nằm trên trục khủy với mục đích giảm rung động được sinh ra do không cân bằng khi các bộ phận được lắp ráp với nhau.
Xupap nạp và xả: Đây là bộ phận khá giống van, dựa theo chu kỳ hoạt động của động cơ cho phép hòa khí đi vào và thải khí ra ngoài động cơ.
Bugi: Bugi hỗ trợ đánh lửa để đốt cháy hòa khí bên trong động cơ.
Nguyên lý vận hành của động cơ 4 thì
Động cơ 4 kỳ có nguyên lý vận hành như sau: Khi đưa nhiên liệu năng lượng cao vào một khoảng không gian nhỏ, kín rồi sử dụng tia lửa để đốt nó thì 1 lượng lớn năng lượng sẽ được giải phóng. Một chu kỳ của hàng trăm phản ứng như vậy xảy ra trong vòng mỗi phút thì số năng lượng được tạo ra sẽ đủ để vận hành 1 chiếc xe.
Trình tự vận hành của 1 chu kỳ trong động cơ 4 thì
Quá trình vận hành một chu kỳ hoàn chỉnh của piston như sau:
Kỳ nạp: Sau khi van nạp được mở ra và van xả được đóng lại thì piston sẽ thực hiện chuyển động xuống dưới xi-lanh và tạo ra khoảng không bên trong xi-lanh để có thể chứa được nhiên liệu phun sương từ bộ chế hoà khí.
Kỳ nén: Sau khi van nạp cũng như van xả được đóng lại thì piston sẽ di chuyển lên trên xi-lanh để nén hỗn hợp xăng và khí. Trước khi piston vận động chạm vào điểm chết trên của xi-lanh thì bộ phận bugi sẽ tiến hành đánh lửa và đốt cháy hỗn hợp hòa khí này.
Kỳ nổ: Khi cả hai van xả và nạp khí đều đóng lại thì piston sẽ chuyển động đến điểm chết trên của xi-lanh. Cùng lúc đó, lưu lượng khí được tạo ra từ quá trình đốt cháy hòa khí sẽ nổ nhanh chóng để piston chuyển động quay trở về điểm chết dưới. Quá trình chuyển động này đều được thực hiện nhờ vào chuyển động của hệ thống trục khuỷu cũng như thành truyền nối với nhau. Áo nước được bọc bên ngoài xi-lanh sẽ hỗ trợ giảm nhiệt độ được sản sinh ra do quá trình đốt cháy. Chính vì vậy, động cơ sẽ luôn được làm mát trong quá trình vận động.
Kỳ xả: Khi piston chuyển động từ điểm chết dưới lên điểm chết trên thì van xả sẽ được mở ra để thải khí ra bên ngoài, còn van nạp sẽ được đóng để trục khuỷu quay tiếp 180 độ.
Trong quá trình động cơ đốt thì Xupap nạp cũng như Xupap xả sẽ được mở, đóng trong cùng thời điểm. Từ đó, việc cung lưu lượng hòa khí luôn đủ vào trong buồng đốt để xả hết khí thải ra ngoài môi trường.
Đặc điểm của động cơ 4 thì
– Động cơ này có cấu tạo phức tạp và piston phải thực hiện nhiệm vụ chạy 4 lần lên xuống liên tiếp mới có thể hoàn thành 1 lần sinh công. Chính vì vậy, mà động cơ 4 kỳ thường được đánh giá là yếu hơn so với động cơ 2 kỳ có cùng kích thước.
– Động cơ 4 thì được đốt cháy bằng nhiên liệu và không khí nên khói sản sinh ra không nhiều và không có màu trắng. Khoang nhớt bên trong động cơ nằm tiếng mà không cần phải pha thêm nhiên liệu.
- Xem thêm: Phương pháp tối ưu hóa công suất động cơ trên xe hơi
– Động cơ 4 kỳ có khả năng hoạt động bền bỉ, nhớt bôi trơn của động cơ hoàn toàn tách biệt nên có khả năng giảm thiểu ma sát cũng như mài mòn cho các chi tiết. Lưu lượng khí thải thải ra môi trường nằm trong tiêu chuẩn cho phép, nên có khả năng bảo vệ môi trường.
Phân biệt động cơ 4 thì và động cơ 2 thì
Động cơ 2 thì:
Chu trình sinh công năng của động cơ 2 thì được phân chia thành 2 bước hoạt động bao gồm quá trình: Nổ-Xả và Hút-Nén. Động cơ này thì piston sẽ chạy tịnh tiến 1 lần lên xuống là có thể hoàn thành 1 lần sinh công. Nhờ hành trình chuyển động của piston ngắn hơn nên động cơ 2 kỳ có lực sinh công mạnh mẽ hơn và cấu tạo đơn giản hơn. Nên khả năng di chuyển của thiết bị sở hữu động cơ 2 thì nhanh hơn, nhưng lại kém bền và dễ hỏng hóc do sản sinh ra ma sát. Động cơ này phải pha đúng tỷ lệ xăng cũng như loại nhớt riêng biệt nên khi đốt sẽ thải ra khói màu trắng.
- Xem thêm: Động cơ 2 thì là gì? Những kiến thức chi tiết nhất
Động cơ 4 thì:
Động cơ này có cấu tạo phức tạp, bao gồm 4 chu kỳ sinh công là: hút, nén, nổ và xả. Piston phải chuyển động liên tiếp 4 lần lên xuống để có thể hoàn thành 1 lần sinh công. Chính vì phải hoạt động qua nhiều bước nên công của động cơ 4 thì yếu và hoạt động đòi hỏi phải có nhiều chi tiết kết hợp.
Động cơ 4 kỳ được đánh giá là nặng hơn bởi được đốt bằng hỗn hợp nhiên liệu và không khí nên khí thải ra không có màu trắng. Chính vì vậy, động cơ này được đánh giá là có khả năng hoạt động bền bỉ, hệ thống nhớt bôi trơn được hoạt động riêng biệt có thể giảm thiểu mọi ma sát cũng như hao mòn chi tiết.
Ứng dụng của động cơ 4 thì đối với cuộc sống
Nhờ đạt được các tiêu chuẩn về an toàn khí thải nên động cơ 4 thì được sử dụng khá phổ biến trong một số lĩnh vực như: công nghiệp ô tô, máy bay, xe máy, máy cắt cỏ, máy phát điện,…
Chắc hẳn rằng, từ những thông tin và kiến thức mà chúng tôi cung cấp ở phía trên thì bạn đọc đã hiểu rõ hơn về động cơ 4 thì. Từ đó, hỗ trợ được quý khách hàng trong việc lựa chọn được những thiết bị sử dụng động cơ 4 kỳ để vận hành phù hợp với nhu cầu công việc của mình.
Theo các chuyên gia, động cơ xe máy 2 thì và xe máy 4 thì có sự khác biệt về kết cấu và kiểu bôi trơn.
Về cơ bản, nhớt xe 2 thì được pha trộn sẵn với xăng và đổ trực tiếp vào bình xăng hoặc được đổ vào bình nhớt riêng để pha trộn tự động với xăng trong các xe 2 thì đời mới, còn nhớt xe 4 thì được đổ vào các-te máy riêng lẻ, do đó hai loại nhớt này hoàn toàn khác nhau.
1. Nhớt Xe 2 Thì
Động cơ xe
Với động cơ 2 thì, chu trình sinh công được chia thành 2 bước hoạt động gồm Nổ Xả và Hút Nén. Piston lúc này chạy tịnh tiến 2 lần lên xuống ứng với 1 vòng quay của cốt máy là xong một lần sinh công.
Cơ chế hoạt động của động cơ 2 thì
Động cơ 2 thì cấu tạo đơn giản hơn, không có xupap, cam hay cò mổ… Hành trình piston trên động cơ 2 thì ngắn hơn, sinh công sẽ nhiều hơn.
Động cơ 2 thì chạy bốc hơn…nhưng độ bền kém hơn, dễ hỏng hóc vì bôi trơn không hiệu quả, dễ thiếu nhớt dẫn đến bị “lúp-pê”. Động cơ 2 thì bắt buộc phải pha đúng tỷ lệ xăng và loại nhớt riêng. Xăng và nhớt chính là hỗn hợp đốt nên chúng ta thường thấy xe 2 thì có khói trắng.
Động cơ 2 thì chạy xăng phần lớn sử dụng trong các loại máy cắt cỏ và máy cưa, máy phát điện , cưa xích [cưa máy ] và cũng được dùng cho các xe tay ga 2 thì, xe máy 2 thì phân khối lớn sản xuất từ Nhật Bản hoặc Châu Âu.
2. Nhớt xe 4 thì
Động cơ 4 thì cấu tạo phức tạp hơn, chu kỳ sinh công gồm 4 bước là Hút, Nén, Nổ và Xả. Piston động cơ chạy tịnh tiến 4 lần lên xuống ứng với 2 vòng quay của cốt máy là hoàn thành một lần sinh công.
Qua nhiều bước hơn, nên động cơ 4 thì sinh công yếu hơn so với động cơ 2 thì có cùng kích thước, hoạt động sinh công đòi hỏi nhiều chi tiết hoạt động kết hợp. Động cơ 4 thì nặng hơn, đốt bằng hỗn hợp nhiên liệu và không khí nên khói ra không có màu trắng. Khoang chứa nhớt nằm riêng, không pha chung. Động cơ 4 thì bền bỉ hơn, nhớt bôi trơn hoạt động riêng biệt nên giảm thiểu được sự ma sát và hao mòn chi tiết.
Thay nhớt 4T theo chu kì để tăng tuổi thọ cho động cơ
Tầm quan trọng sử dụng đúng dầu nhớt 2 thì và 4 thì :
Cả hai động cơ 2 thì và 4 thì đều tạo ra sức nóng ở nhiệt độ cao, và nếu không có nhớt chuyên dụng bôi trơn, các bộ phận kim loại sẽ bị biến dạng, và động cơ sẽ bị hỏng hóc nặng.
- Bởi vì cấu tạo đơn giản cho nên động cơ 2 thì được bôi trơn bằng hỗn hợp xăng-nhớt, do đó cần pha trộn nhớt với xăng. Nhớt sẽ cháy cùng với nhiên liệu trong buồng đốt.
- Ngược lại động cơ 4 thì có bơm nhớt giúp nhớt di chuyển trong động cơ trong khi piston di chuyển. Nhớt sẽ chảy trở về cac-te và luân chuyển tuần hoàn trong suốt quá trình hoạt động của động cơ. Trong quá trình vận hành của động cơ, dầu nhớt sẽ bị biến chất do ô-xi hóa, phụ gia bị tiêu hao và tạp nhiễm [nước, bụi, nhiên liệu, kim loại mài mòn], do đó bạn cần phải thay thế nhớt 4 thì theo định kỳ để bảo vệ tốt cho động cơ.
3. Không Nên Thay Thế Nhớt Xe 2 Thì Cho Nhớt Xe 4 Thì Và Ngược Lại
Theo khuyến cáo từ các nhà khoa học ở viện Máy móc nông nghiệp thuộc Đại Học Tennessee Mỹ, bạn không nên pha nhớt 4 thì vào xăng để chạy động cơ 2 thì và ngược lại dùng nhớt 2 thì cho động cơ 4 thì. Điều này đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến tuổi thọ của động cơ.
Nếu dùng nhớt 4 thì cho xe 2 thì, động cơ sẽ bị đóng nhiều cặn, dẫn đến mài mòn và hư hỏng nặng cho động cơ trong thời gian ngắn.
Ngược lại, nếu dùng nhớt 2 thì cho xe 4 thì động cơ sẽ bị nóng hơn, mài mòn nhiều hơn và các phớt dầu có thể bị hỏng vì dung môi.
Vì vậy khi lựa chọn dầu nhớt động cơ xe máy, bạn cần lưu ý:
- nhãn dầu nhớt cho xe 4 thì ký hiệu là 4T, tiêu chuẩn API SJ, SL, SM, SN
- nhãn dầu nhớt cho xe 2 thì ký hiệu là 2T, tiêu chuẩn API TB, TC [chữ T có nghĩa là Two Stroke, 2 thì].
Lời kết :
Hiện nay dầu nhớt 2 thì và dầu nhớt 4 thì được phân phối rộng rãi trên thị trường Việt Nam từ rất nhiều thương hiệu, có nhiều cấp chất lượng và nhiều sản phẩm chưa được kiểm định nghiêm ngặt từ các cơ quan nhà nước.
Chính vì vậy, người tiêu dùng nên tìm đến các sản phẩm dầu nhớt có xuất xứ rõ ràng, thương hiệu uy tín, thông tin sản phẩm đầy đủ để lựa chọn đúng loại dầu nhớt giúp tăng tuổi thọ động cơ, nâng cao năng suất làm việc, và tiết kiệm chi phí bảo dưỡng động cơ.
Dầu nhớt Miền Nam [MiennamPetro] luôn tự hào là Cty sản xuất Dầu Nhớt đưa ra thị trường các sản phẩm dầu nhớt chất lượng cao và giá thành hợp lí .Với hệ thống pha chế – chiết rót hoàn chỉnh, đa dạng, đáp ứng tiêu chuẩn API của Viện Dầu Khí Hoa Kỳ. Để biết thêm thông tin chi tiết Liên hệ : //miennampetro.com.vn/